جمهوری خلق بنگلادش: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رئیس جمهور' به 'رئیس‌جمهور') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
جمعیت بنگلادش در سال 2000 حدود ۱۵۳ میلیون و ۵۴۷ هزار نفر با میانگین سنی ۲۳ سال بوده است که از این لحاظ هشتمین کشور جهان، و از جهت تراکم، نخستین کشور به شمار می‌رود. این کشور بعد از اندونزی، از نظر جمعیت دومین کشور مسلمان جهان است. | جمعیت بنگلادش در سال 2000 حدود ۱۵۳ میلیون و ۵۴۷ هزار نفر با میانگین سنی ۲۳ سال بوده است که از این لحاظ هشتمین کشور جهان، و از جهت تراکم، نخستین کشور به شمار می‌رود. این کشور بعد از اندونزی، از نظر جمعیت دومین کشور مسلمان جهان است. | ||
تراکم جمعیت در اطراف داکا به 875 نفر در هر کیلومتر مربع می‌رسد. بنگلادش از لحاظ میزان رشد جمعیت 72/1% دوازدهمین، و از نظر موالید و باروری 9/24% ششمین و از بابت نرخ آمار مرگ و میر 6/7% سومین کشور جهان است<ref>(علیزاده، 1379ش، ص3)</ref>. بیشتر جمعیت این کشور روستانشین هستند و جمعیت شهرنشین حدود 20% می‌باشد. میلیون‌ها نفر از مردم نیز در قایق‌ها و روی آب رودخانه زندگی می‌کنند <ref>(أسعدی، همان، ص 9)</ref>. امید به زندگی برای زنان ۶۳ و برای مردان نیز ۶۳ سال است. کمتر از 1/0 از جمعیت بزرگ‌سال این کشور به بیماری ایدز مبتلا هستند. طبق آخرین گزارش‌ها از بانک توسعه آسیایی، ۹۵% از زنان در بنگلادش زیر خط فقر زندگی می‌کنند و با شرایط دشواری روبه‌رو هستند. بر اساس برآورد انجام شده، بیش از ۷۷ میلیون نفر از مردم بنگلادش، یعنی حدود نیمی از جمعیت این کشور، از دهه ۷۰ میلادی و در پی حفر چاه‌هایی که امکان استفاده از منابع آب زیرزمینی را می‌دهد، در معرض سم آرسنیک قرار گرفته‌اند <ref>(همان، ص 12)</ref>. | تراکم جمعیت در اطراف داکا به 875 نفر در هر کیلومتر مربع می‌رسد. بنگلادش از لحاظ میزان رشد جمعیت 72/1% دوازدهمین، و از نظر موالید و باروری 9/24% ششمین و از بابت نرخ آمار مرگ و میر 6/7% سومین کشور جهان است<ref>(علیزاده، 1379ش، ص3)</ref>. بیشتر جمعیت این کشور روستانشین هستند و جمعیت شهرنشین حدود 20% می‌باشد. میلیون‌ها نفر از مردم نیز در قایق‌ها و روی آب رودخانه زندگی می‌کنند <ref>(أسعدی، همان، ص 9)</ref>. امید به زندگی برای زنان ۶۳ و برای مردان نیز ۶۳ سال است. کمتر از 1/0 از جمعیت بزرگ‌سال این کشور به بیماری ایدز مبتلا هستند. طبق آخرین گزارش‌ها از بانک توسعه آسیایی، ۹۵% از زنان در بنگلادش زیر خط فقر زندگی می‌کنند و با شرایط دشواری روبه‌رو هستند. بر اساس برآورد انجام شده، بیش از ۷۷ میلیون نفر از مردم بنگلادش، یعنی حدود نیمی از جمعیت این کشور، از دهه ۷۰ میلادی و در پی حفر چاه‌هایی که امکان استفاده از منابع آب زیرزمینی را می‌دهد، در معرض سم آرسنیک قرار گرفته‌اند <ref>(همان، ص 12)</ref>. | ||
98% از مردم این کشور از نژاد بنگالی هستند. 83% از مردم بنگلادش مسلمان هستند. هندوها با حدود 16% جمعیت، بزرگ‌ترین اقلیت دینی کشور را تشکیل می‌دهند که شمار آنها به طور مستمر رو به کاهش می‌باشد. 1% نیز اقلیت‌های مذهبی کوچک‌ترند که عبارت‌اند از: بودائی‌ها، مسیحیان، زرتشتی‌ها یا پارسیان. بیشتر مردم بنگلادش از قوم بنگال هستند. اقوام دیگر مانند چاکماها، مارماها، تیپراها و مروها نیز درصد کوچکی (حدود1%) از جمعیت را تشکیل می‌دهد<ref>( (www.cia.com.</ref> | 98% از مردم این کشور از نژاد بنگالی هستند. 83% از مردم بنگلادش مسلمان هستند. هندوها با حدود 16% جمعیت، بزرگ‌ترین اقلیت دینی کشور را تشکیل می‌دهند که شمار آنها به طور مستمر رو به کاهش می‌باشد. 1% نیز اقلیت‌های مذهبی کوچک‌ترند که عبارت‌اند از: بودائی‌ها، مسیحیان، زرتشتی‌ها یا پارسیان. بیشتر مردم بنگلادش از قوم بنگال هستند. اقوام دیگر مانند چاکماها، مارماها، تیپراها و مروها نیز درصد کوچکی (حدود1%) از جمعیت را تشکیل می‌دهد<ref>((www.cia.com.</ref> | ||
اکثریت مسلمانان بنگلادش اهل سنت می‌باشند. جمعیت اهل سنت بنگلادش به دو دسته تقسیم می‌گردد: | اکثریت مسلمانان بنگلادش اهل سنت می‌باشند. جمعیت اهل سنت بنگلادش به دو دسته تقسیم می‌گردد: | ||
الف ـ حنفی: اهل سنت پیرو مذهب حنفی که 90% جمعیت مسلمانان اهل سنت را تشکیل می‌دهند. | الف ـ حنفی: اهل سنت پیرو مذهب حنفی که 90% جمعیت مسلمانان اهل سنت را تشکیل می‌دهند. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
=وضعیت فرهنگی بنگلادش= | =وضعیت فرهنگی بنگلادش= | ||
حدود 76% از مردم بنگلادش بی‌سواد هستند و فقط 5% از نیروی کار فعّال این کشور دارای تحصیلات در سطح دیپلم و یا بالاتر هستند. به علت آن‌که بی‌سوادی یک عامل بازدارنده در استفاده از تکنولوژی و روش‌های تولیدی مناسب‌تر محسوب می‌شود، دولت بنگلادش آموزش را در کنار کشاورزی، کنترل جمعیت و تنظیم خانواده جزء بخش‌های اساسی مورد توجه خود قرار داده است<ref>(سازمان جغرافیایی ن. م، 1390ش، ص23)</ref>. | حدود 76% از مردم بنگلادش بی‌سواد هستند و فقط 5% از نیروی کار فعّال این کشور دارای تحصیلات در سطح دیپلم و یا بالاتر هستند. به علت آن‌که بی‌سوادی یک عامل بازدارنده در استفاده از تکنولوژی و روش‌های تولیدی مناسب‌تر محسوب می‌شود، دولت بنگلادش آموزش را در کنار کشاورزی، کنترل جمعیت و تنظیم خانواده جزء بخش‌های اساسی مورد توجه خود قرار داده است<ref>(سازمان جغرافیایی ن. م، 1390ش، ص23)</ref>. | ||
تعداد مساجد این کشور حدود 150هزار مسجد می‌باشد که بیش از هزار مسجد آن در شهر داکا قرار دارد. بیشتر این مساجد در ناحیه مرکزی و جنوبی شهر داکا واقع شده است. با توجه به بافت اجتماعی، فرهنگی روستاهای بنگلادش معمولاً در هر روستا هر چند خانواده نمازخانه‌ای در محلی بنا می‌کنند و نمازهای یومیه را به جماعت در آن محل اقامه می‌کنند اما نماز جمعه چه در روستاها و چه در شهرها در مساجد جامع محلات اقامه می‌گردد. <ref>( (www.tpo.ir.</ref> | تعداد مساجد این کشور حدود 150هزار مسجد می‌باشد که بیش از هزار مسجد آن در شهر داکا قرار دارد. بیشتر این مساجد در ناحیه مرکزی و جنوبی شهر داکا واقع شده است. با توجه به بافت اجتماعی، فرهنگی روستاهای بنگلادش معمولاً در هر روستا هر چند خانواده نمازخانه‌ای در محلی بنا می‌کنند و نمازهای یومیه را به جماعت در آن محل اقامه می‌کنند اما نماز جمعه چه در روستاها و چه در شهرها در مساجد جامع محلات اقامه می‌گردد. <ref>((www.tpo.ir.</ref> | ||
زبان رسمی بنگلادش بنگالی است که از زبان‌های هند و اروپایی و دارای لهجه‌های متفاوتی است و تقریباً همه مردم به زبان بنگالی گفت‌وگو می‌کنند و تنها چند صدهزار مسلمان که به دنبال تقسیم شبه قاره هند، از ایالت بیهار هند به بنگلادش مهاجرت کرده‌اند به زبان اردو سخن می‌گویند<ref>(بنگلادش، 1366، ص39)</ref>. | زبان رسمی بنگلادش بنگالی است که از زبان‌های هند و اروپایی و دارای لهجه‌های متفاوتی است و تقریباً همه مردم به زبان بنگالی گفت‌وگو می‌کنند و تنها چند صدهزار مسلمان که به دنبال تقسیم شبه قاره هند، از ایالت بیهار هند به بنگلادش مهاجرت کرده‌اند به زبان اردو سخن می‌گویند<ref>(بنگلادش، 1366، ص39)</ref>. | ||
7/51% مردان و 5/29% زنان بنگلادشی باسوادند (آمار 2000م) که رقم بسیار نازلی در قاره آسیاست. زبان تحصیلی در دوره ابتدایی، بنگالی و در دوره متوسطه همراه با انگلیسی است. بر طبق همین آمار کمتر از یک پنجم مردم تحصیلات متوسطه دارند و حدود 3% به دانشگاه راه می‌یابند. بنگلادش دارای چندین دانشگاه و مدرسه عالی در رشته‌های مختلف است. دانشگاه داکا که بزرگ‌ترین دانشگاه کشور است و نیز دانشگاه اسلامی جهانگیر نگر و دانشگاه فنی و مهندسی در داکا قرار دارد. روزنامه‌های پرتیراژ متعددی در این کشور به چاپ می‌رسد. «اتفاق داکا» که به زبان بنگالی منتشر می‌شود، از مهم‌ترین روزنامه‌های بنگلادش است<ref>(کتاب سال جهان اروپا، 1998م، ذیل واژه بنگلادش؛ أسعدی، همان، ج2، ص106)</ref>. | 7/51% مردان و 5/29% زنان بنگلادشی باسوادند (آمار 2000م) که رقم بسیار نازلی در قاره آسیاست. زبان تحصیلی در دوره ابتدایی، بنگالی و در دوره متوسطه همراه با انگلیسی است. بر طبق همین آمار کمتر از یک پنجم مردم تحصیلات متوسطه دارند و حدود 3% به دانشگاه راه می‌یابند. بنگلادش دارای چندین دانشگاه و مدرسه عالی در رشته‌های مختلف است. دانشگاه داکا که بزرگ‌ترین دانشگاه کشور است و نیز دانشگاه اسلامی جهانگیر نگر و دانشگاه فنی و مهندسی در داکا قرار دارد. روزنامه‌های پرتیراژ متعددی در این کشور به چاپ می‌رسد. «اتفاق داکا» که به زبان بنگالی منتشر می‌شود، از مهم‌ترین روزنامه‌های بنگلادش است<ref>(کتاب سال جهان اروپا، 1998م، ذیل واژه بنگلادش؛ أسعدی، همان، ج2، ص106)</ref>. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
انا انزلناه فی لیلة القدر خیر من الف شهر. | انا انزلناه فی لیلة القدر خیر من الف شهر. | ||
نظر عنایت کن ماه جبین، عارف بهشت عنبر سرشت، مهتاب<ref>(رینو، 1384ش، ص29)</ref>. | نظر عنایت کن ماه جبین، عارف بهشت عنبر سرشت، مهتاب<ref>(رینو، 1384ش، ص29)</ref>. | ||
جشن‌ها و اعیاد بنگالی‌ها به دو دسته جشن‌ها و اعیاد مذهبی و غیرمذهبی تقسیم می‌گردد. از آن‌جایی که بنگلادش کشوری حاصل‌خیز است و بیشتر افراد این کشور یا به کار کشاورزی مشغول بوده و یا در حرفه‌های مربوط به آن فعالیت می‌کنند، جشن برداشت محصول مهم‌ترین جشن کشور محسوب می‌شود. این جشن مراسمی غیرمذهبی است که تقریباً تمامی بنگالی‌ها در آن شرکت می‌کنند. از جمله جشن‌های غیرمذهبی دیگر جشن سال نو بنگالی، می‌توان به جشن روز استقلال (بیست و ششم مارس)، جشن روز پیروزی (شانزدهم دسامبر)، و جشن روز زبان تاریخی (بیست و یک فوریه) اشاره نمود. از جمله جشن‌های مذهبی نیز می‌توان به عید فطر، عید میلاد نبی، جشن شب قدر که متعلق به مسلمانان است اشاره نمود. هندوهای ساکن بنگلادش نیز دارای اعیاد مذهبی می‌باشند. بوداییان ساکن کشور نیز اعیاد مذهبی و غیرمذهبی مانند روز کریسمس(بیست و پنجم دسامبر ) دارند <ref>(سازمان جغرافیایی ن.م، همان، ص33)</ref>. | جشن‌ها و اعیاد بنگالی‌ها به دو دسته جشن‌ها و اعیاد مذهبی و غیرمذهبی تقسیم می‌گردد. از آن‌جایی که بنگلادش کشوری حاصل‌خیز است و بیشتر افراد این کشور یا به کار کشاورزی مشغول بوده و یا در حرفه‌های مربوط به آن فعالیت می‌کنند، جشن برداشت محصول مهم‌ترین جشن کشور محسوب می‌شود. این جشن مراسمی غیرمذهبی است که تقریباً تمامی بنگالی‌ها در آن شرکت می‌کنند. از جمله جشن‌های غیرمذهبی دیگر جشن سال نو بنگالی، می‌توان به جشن روز استقلال (بیست و ششم مارس)، جشن روز پیروزی (شانزدهم دسامبر)، و جشن روز زبان تاریخی (بیست و یک فوریه) اشاره نمود. از جمله جشن‌های مذهبی نیز می‌توان به عید فطر، عید میلاد نبی، جشن شب قدر که متعلق به مسلمانان است اشاره نمود. هندوهای ساکن بنگلادش نیز دارای اعیاد مذهبی می‌باشند. بوداییان ساکن کشور نیز اعیاد مذهبی و غیرمذهبی مانند روز کریسمس(بیست و پنجم دسامبر) دارند <ref>(سازمان جغرافیایی ن. م، همان، ص33)</ref>. | ||
=تاریخ بنگلادش= | =تاریخ بنگلادش= | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۹: | ||
وی هم چنین در مورد نزدیکی و ارتباط برادرانه بسیار زیاد بین شیعیان و اهل سنت که به دلیل نزدیکی در عقاید به شیعه شدن بسیاری از اهل سنت منجر شده است، می‌فرماید: | وی هم چنین در مورد نزدیکی و ارتباط برادرانه بسیار زیاد بین شیعیان و اهل سنت که به دلیل نزدیکی در عقاید به شیعه شدن بسیاری از اهل سنت منجر شده است، می‌فرماید: | ||
«در تبلیغ معارف اهل بیت علیهم السلام و هم چنین مراسمی که متعلق به اهل بیت علیهم السلام هست، شیعیان اصیل و سنتی هیچ نوع اقدام چشم گیر و اقداماتی که ملموس بـاشـد، ندارند، بلکه کسانی که از اهل سنت به تشیع گـرویـده انـد و مـسـتـبصر شده‌اند، بیشترین مراسم و بـیـشـتـرین معرفی اهل بیت علیهم السلام از طرف آنها صورت می‌گـیـرد. کـمـا ایـنـکـه مـراسم روز 18 ذی الحجه (روز عید غدیر) را مستبصرین انجام می‌دهند و سنتی‌ها چون از اجدادشان یک سری چیزهایی را دارند، به همان اکتفا کردند»<ref>(همان)</ref>. | «در تبلیغ معارف اهل بیت علیهم السلام و هم چنین مراسمی که متعلق به اهل بیت علیهم السلام هست، شیعیان اصیل و سنتی هیچ نوع اقدام چشم گیر و اقداماتی که ملموس بـاشـد، ندارند، بلکه کسانی که از اهل سنت به تشیع گـرویـده انـد و مـسـتـبصر شده‌اند، بیشترین مراسم و بـیـشـتـرین معرفی اهل بیت علیهم السلام از طرف آنها صورت می‌گـیـرد. کـمـا ایـنـکـه مـراسم روز 18 ذی الحجه (روز عید غدیر) را مستبصرین انجام می‌دهند و سنتی‌ها چون از اجدادشان یک سری چیزهایی را دارند، به همان اکتفا کردند»<ref>(همان)</ref>. | ||
در بنگلادش به مناسبت هفته وحدت و میلاد پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و امام صادق | در بنگلادش به مناسبت هفته وحدت و میلاد پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و امام صادق علیه‌السلام، مراسمی با حضور صدها نفری و مشترک شیعیان و اهل سنت برگزار می‌شود. | ||
آقای صلاح الدین احمد از طلاب بنگلادشی می‌گوید: | آقای صلاح الدین احمد از طلاب بنگلادشی می‌گوید: | ||
«در برهه حساسی از تاریخ که در آن به سر می‌بریم، باید با پرهیز از هر بزرگ نمایی مذهبی، بر توافقات خود با دیگر مذاهب که همان قرآن و سنت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) است، تأکید کنیم». | «در برهه حساسی از تاریخ که در آن به سر می‌بریم، باید با پرهیز از هر بزرگ نمایی مذهبی، بر توافقات خود با دیگر مذاهب که همان قرآن و سنت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) است، تأکید کنیم». | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
4ـ سنگ آهک: بنگلادش دارای ذخایر قابل ملاحظه‌ای از سنگ آهک در مناطق «بوگرا»، «رانگپور» و «دیناجپور» می‌باشد. ذخایر سنگ آهک این کشور حدود صد میلیون تن تخمین زده شده است. از این سنگ جهت تولید سیمان در دو کارخانه چاتاک و چیتاگنگ استفاده می‌گردد. | 4ـ سنگ آهک: بنگلادش دارای ذخایر قابل ملاحظه‌ای از سنگ آهک در مناطق «بوگرا»، «رانگپور» و «دیناجپور» می‌باشد. ذخایر سنگ آهک این کشور حدود صد میلیون تن تخمین زده شده است. از این سنگ جهت تولید سیمان در دو کارخانه چاتاک و چیتاگنگ استفاده می‌گردد. | ||
5ـ نمک: در سواحل خلیج بنگال و در مناطق «چیتاگنگ» و «کوکسز بازار» مقادیر قابل توجهی نمک طعام به دست می‌آید، اما این میزان نیازهای کشور را برآورده ننموده و بنگلادش مجبور است سالانه مقدار زیادی نمک از خارج وارد نماید<ref>(دایرة المعارف بریتانیا، همان، ص690ـ691)</ref>. | 5ـ نمک: در سواحل خلیج بنگال و در مناطق «چیتاگنگ» و «کوکسز بازار» مقادیر قابل توجهی نمک طعام به دست می‌آید، اما این میزان نیازهای کشور را برآورده ننموده و بنگلادش مجبور است سالانه مقدار زیادی نمک از خارج وارد نماید<ref>(دایرة المعارف بریتانیا، همان، ص690ـ691)</ref>. | ||
سایر مواد معدنی که در این کشور به دست آمده عبارت است از: خاک رس، سیلیس، اکسید آلومینیوم، مس، اورانیوم و توریوم<ref>(همان و نیز ر.ک: فرزین نیا، همان، ص105)</ref>. | سایر مواد معدنی که در این کشور به دست آمده عبارت است از: خاک رس، سیلیس، اکسید آلومینیوم، مس، اورانیوم و توریوم<ref>(همان و نیز ر. ک: فرزین نیا، همان، ص105)</ref>. | ||
ب) کشاورزی | ب) کشاورزی | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
ذخایر بزرگی از گاز طبیعی در بنگلادش وجود دارد. تا سال 1985، سیزده رشته گاز در این کشور کشف شده بود. در سال 1986 دولت دومین پروژه توسعه گاز را افتتاح کرد و در نظر داشت تولید گاز را از رشته‌های موجود افزایش دهد. و نیز هیدروکربن مایع را تولید کند. در ژوئیه 1988 یک نیروگاه تولید برق با سوخت گاز در هریپور افتتاح شد<ref>(همان، ص111)</ref>. | ذخایر بزرگی از گاز طبیعی در بنگلادش وجود دارد. تا سال 1985، سیزده رشته گاز در این کشور کشف شده بود. در سال 1986 دولت دومین پروژه توسعه گاز را افتتاح کرد و در نظر داشت تولید گاز را از رشته‌های موجود افزایش دهد. و نیز هیدروکربن مایع را تولید کند. در ژوئیه 1988 یک نیروگاه تولید برق با سوخت گاز در هریپور افتتاح شد<ref>(همان، ص111)</ref>. | ||
هـ ) صنایع | هـ) صنایع | ||
صنایع فقط 15% از تولید ناخالص داخل (GDP) را تشکیل می‌داده است و 43% واردات شامل محصولات صنعتی بوده است، اما تولید صنعتی سالانه از 6% به حدود 10% افزایش یافت. | صنایع فقط 15% از تولید ناخالص داخل (GDP) را تشکیل می‌داده است و 43% واردات شامل محصولات صنعتی بوده است، اما تولید صنعتی سالانه از 6% به حدود 10% افزایش یافت. | ||
کنف نقش مهمی در اقتصاد بنگلادش ایفا می‌کند؛ اولاً به عنوان محصول صادراتی و ثانیاً به عنوان مهم‌ترین ماده خامی که در صنایع این کشور مورد استفاده قرار نمی‌گیرد<ref>(اسعدی، همان، ص85)</ref>. | کنف نقش مهمی در اقتصاد بنگلادش ایفا می‌کند؛ اولاً به عنوان محصول صادراتی و ثانیاً به عنوان مهم‌ترین ماده خامی که در صنایع این کشور مورد استفاده قرار نمی‌گیرد<ref>(اسعدی، همان، ص85)</ref>. | ||
| خط ۲۴۹: | خط ۲۴۹: | ||
ب ـ منابع لاتین: | ب ـ منابع لاتین: | ||
1. Amjad Ali, The Muslim World today, Islamabad. 1985 | 1. Amjad Ali, The Muslim World today, Islamabad. 1985 | ||
| خط ۲۶۵: | خط ۲۶۴: | ||
7. www. tpo. Com. | 7. www. tpo. Com. | ||
ـ مجله اندیشه تقریب شماره 32، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، کشور شناسی جهان اسلام ،آمنه قلندرلکی سلطانی، چ تهران، 1393. | |||
ـ مجله اندیشه تقریب شماره 32، مجمع جهانی تقریب مذاهب | |||
[[رده: کشورها]] | [[رده:کشورها]] | ||
[[رده: کشورهای دارای جمعیت مسلمان]] | [[رده:کشورهای دارای جمعیت مسلمان]] | ||