تاثیر جریانات فکری هند و پاکستان بر مسائل افغانستان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'بنیانگذار' به 'بنیانگذار') |
جز (جایگزینی متن - 'جریان ها' به 'جریان‌ها') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تاثیر جریانات فکری هند و پاکستان بر مسائل افغانستان''' عنوان مدخلی است که به بیان و بررسی مهمترین جریانات فکری کشور دو کشور [[هند]] و [[پاکستان]] که بیشترین تاثیر را در جریانات فکری و اجتماعی کشور [[افغانستان]] و مسائل آن گذاشته‌اند می‌پردازد و آبشخور مسائل فعلی کشور افغانستان را تا حدودی واکاوی می‌کند. این مقاله گزیده ای است با تلخیص و تصرف از مقاله‌ای با عنوان «تاثیر | '''تاثیر جریانات فکری هند و پاکستان بر مسائل افغانستان''' عنوان مدخلی است که به بیان و بررسی مهمترین جریانات فکری کشور دو کشور [[هند]] و [[پاکستان]] که بیشترین تاثیر را در جریانات فکری و اجتماعی کشور [[افغانستان]] و مسائل آن گذاشته‌اند می‌پردازد و آبشخور مسائل فعلی کشور افغانستان را تا حدودی واکاوی می‌کند. این مقاله گزیده ای است با تلخیص و تصرف از مقاله‌ای با عنوان «تاثیر جریانهای فکری و اجتماعی معاصر شبه قاره در تحولات اجتماعی افغانستان» که توسط آقایان اسماعیل جهان بین و سیدآصف کاظمی نوشته شده و در شماره 17 فصل نامه علمی تخصصی سخن تاریخ به چاپ رسیده است. | ||
=مقدمه= | =مقدمه= | ||
جریانهای فکری و اجتماعی شبه قاره هند بیشترین تاثیر را در کشورهای شرقی مانند پاکستان و افغانستان داشته است. احزاب و گروه‌های قومی و سیاسی زیادی در افغانستان تحت تاثیر همین جریان‌ها قرار گرفته و منشأ تحولات زیادی در معادلات سیاسی و اجتماعی کشور افغانستان شده است. پدیده طالبان، وهابیت، جنگ های داخلی افغانستان که باعث به ستوه آمدن مردم و کشته شدن هزاران نفر بود وضعیتی به وجود آورد که به خشونتی به مراتب شدیدتر از آنچه در برابر اشغالگران روس رخ داده بود انجامید. جریانات شبه قاره و احزاب تحت تأثیر آن از بازی گردانان اصلی در صحنه تحولات افغانستان بودند. | جریانهای فکری و اجتماعی شبه قاره هند بیشترین تاثیر را در کشورهای شرقی مانند پاکستان و افغانستان داشته است. احزاب و گروه‌های قومی و سیاسی زیادی در افغانستان تحت تاثیر همین جریان‌ها قرار گرفته و منشأ تحولات زیادی در معادلات سیاسی و اجتماعی کشور افغانستان شده است. پدیده طالبان، وهابیت، جنگ های داخلی افغانستان که باعث به ستوه آمدن مردم و کشته شدن هزاران نفر بود وضعیتی به وجود آورد که به خشونتی به مراتب شدیدتر از آنچه در برابر اشغالگران روس رخ داده بود انجامید. جریانات شبه قاره و احزاب تحت تأثیر آن از بازی گردانان اصلی در صحنه تحولات افغانستان بودند. | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
=== بریلویه === | === بریلویه === | ||
بریلویه‌ها جریان رادیکالی هستند که از افکار و اندیشه‌های شاه ولی‌الله دهلوی نشأت می‌گرفتند. این نهضت در آغاز یک نهضت فرهنگی بود که اصلاح افکار دینی و خرافات‌زدایی را از زندگی جامعه مسلمانان هند هدف اساسی خود قرار داده بود اما پس از او پسرش شاه عبدالعزیز (۱۷۴۶- ۱۸۲۴) و نوه‌اش شاه اسماعیل آن را به یک جنبش اجتماعی- سیاسی تبدیل کردند و علیه سلطه انگلستان موضع گرفتند. | بریلویه‌ها جریان رادیکالی هستند که از افکار و اندیشه‌های شاه ولی‌الله دهلوی نشأت می‌گرفتند. این نهضت در آغاز یک نهضت فرهنگی بود که اصلاح افکار دینی و خرافات‌زدایی را از زندگی جامعه مسلمانان هند هدف اساسی خود قرار داده بود اما پس از او پسرش شاه عبدالعزیز (۱۷۴۶- ۱۸۲۴) و نوه‌اش شاه اسماعیل آن را به یک جنبش اجتماعی- سیاسی تبدیل کردند و علیه سلطه انگلستان موضع گرفتند. | ||
= | =جریانهای اجتماعی = | ||
== | == جریانهای اجتماعی قبل از سال 1947م == | ||
سیداحمد بریلوی در ژانویه ۱۸۲۶ به همراه تقرباً پنج هزار مسلمان که به سبب اهداف جهادی خود مجاهد خوانده می‌شدند. به سوی مناطق مرزی افغانستان حرکت کرد و سرانجام در نزدیکی پیشاور مستقر شد. او در اوایل سال ۱۸۲۷ نوعی حکومت اسلامی بنیان نهاد و بسیاری از افراد محلی را علیه حاکمان سیک بسیج کرد و چهار سال با سیک‌ها درگیر بود | سیداحمد بریلوی در ژانویه ۱۸۲۶ به همراه تقرباً پنج هزار مسلمان که به سبب اهداف جهادی خود مجاهد خوانده می‌شدند. به سوی مناطق مرزی افغانستان حرکت کرد و سرانجام در نزدیکی پیشاور مستقر شد. او در اوایل سال ۱۸۲۷ نوعی حکومت اسلامی بنیان نهاد و بسیاری از افراد محلی را علیه حاکمان سیک بسیج کرد و چهار سال با سیک‌ها درگیر بود | ||
== | == جریانهای اجتماعی بعد از سال 1947م == | ||
=== جماعت اسلامی پاکستان === | === جماعت اسلامی پاکستان === | ||
جماعت اسلامی مودودی گروه «جماعت اسلامی پاکستان» را بنیان نهاد. این حزب امروز بررگ‌ترین حزب اسلامی در پاکستان به شمار می‌آید. رهبری کنونی «جماعت اسلامی» را قاضی حسین احمد به عهده دارد. قاضی حسین احمد طرفدار وحدت اسلامی و مبارزه با نفوذ فرهنگ غربی است؛ اما روش مبارزاتی او کاملاً مسالمت‌آمیز و غیرانقلابی است و تحول فرهنگی را قبل از هر نوع تحولی در نظام سیاسی, ضروری می‌شمارد. جماعت اسلامی در دوران جهاد افنانستان, از جمعیت اسلامی برهان‌الدین ربانی و حزب اسلامی حکمتیار به شکل قوی حمایت می‌نمود. | جماعت اسلامی مودودی گروه «جماعت اسلامی پاکستان» را بنیان نهاد. این حزب امروز بررگ‌ترین حزب اسلامی در پاکستان به شمار می‌آید. رهبری کنونی «جماعت اسلامی» را قاضی حسین احمد به عهده دارد. قاضی حسین احمد طرفدار وحدت اسلامی و مبارزه با نفوذ فرهنگ غربی است؛ اما روش مبارزاتی او کاملاً مسالمت‌آمیز و غیرانقلابی است و تحول فرهنگی را قبل از هر نوع تحولی در نظام سیاسی, ضروری می‌شمارد. جماعت اسلامی در دوران جهاد افنانستان, از جمعیت اسلامی برهان‌الدین ربانی و حزب اسلامی حکمتیار به شکل قوی حمایت می‌نمود. | ||