علی بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''علی بن ابی‌طالب (علیه السلام)''' امام اول [[شیعیان]] چهارمین [[خلیفه]] نزد [[اهل سنت]] پسر عمو و داماد حضرت محمد (صلی الله علیه) همسر [[حضرت زهرا | '''علی بن ابی‌طالب (علیه السلام)''' امام اول [[شیعیان]] چهارمین [[خلیفه]] نزد [[اهل سنت]] پسر عمو و داماد [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمد (صلی الله علیه)]] همسر [[حضرت فاطمه زهرا|حضرت زهرا (سلام الله علیها)]] و پدر [[امام حسن]] و [[امام حسین]] (علیه السلام) است. آن حضرت اولین مردی است که به [[پیامبر اسلام]] ایمان آورد و همواره یار و یاور ایشان بود. بنا بر ادله ای كه [[شیعیان]] از پیامبر اکرم (صلی الله علیه) نقل می‌کنند، ایشان آن حضرت را به دستور خدا به عنوان [[خلیفه|جانشین]] خود تعیین نمود و از مردم برای او [[بیعت]] گرفت، اما پس از رحلت پیامبر در سال ۱۱ هجری، عده‌ای از [[مهاجرین]] و [[انصار]] در مکانی به نام [[سقیفه بنی ساعده]]، از این دستور سرپیچی نموده و با ابوبکر به عنوان خلیفه مسلمانان بیعت نمودند! این واقعه موجب شد که علی بن أبی طالب عملا از سال ۳۵ [[ماه قمری|هجری قمری]] و پس از [[عثمان]] به خلافت برسد. دوران ریاست ایشان بر حکومت اسلامی عموما به درگیری با [[معاویه]]، اصحاب [[جنگ جمل|جمل]] و خوارج گذشت و سرانجام آن حضرت در سال ۴۰ هجری در ۶۳ سالگی به دست یکی از [[خوارج]] به نام [[ابن ملجم |ابن ملجم مرادی]] به شهادت رسید. موضوع خلافت آن حضرت مسئله ای است که به سبب آن مسلمانان به دو گروه [[شیعه]] و [[سنی]] تقسیم می‌گردند. شیعیان، امام علی (علیه السلام) را خلیفه بلافصل پیامبر و اهل سنت ایشان را خلیفه چهارم پیامبر اکرم (صلی الله علیه) می‌دانند. | ||
== تولد امام علی == | == تولد امام علی == | ||
علی بن ابی‌طالب(علیه السلام)، جمعه ۱۳ رجب سال ۳۰ عام الفیل (۲۳ سال قبل از هجرت) در مکه و داخل کعبه متولد شد. <ref> مفید، الارشاد، ۱: ۵</ref> ولادت وی در کعبه را عالمان شیعه از جمله [[شیخ صدوق]] | علی بن ابی‌طالب(علیه السلام)، جمعه ۱۳ رجب سال ۳۰ [[عام الفیل]] (۲۳ سال قبل از هجرت) در مکه و داخل [[کعبه]] متولد شد. <ref> مفید، الارشاد، ۱: ۵</ref> ولادت وی در کعبه را عالمان شیعه از جمله [[شیخ صدوق]]، [[سید رضی]]، [[شیخ مفید]]، [[قطب راوندی]]، [[ابن شهرآشوب]] و بسیاری از عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] مانند [[حاکم نیشابوری]]، [[حافظ گنجی شافعی]]، [[ابن جوزی حنفی]]، [[ابن صباغ مالکی]]، حلبی و [[مسعودی]]، متواتر می‌دانند<ref> امینی، کتاب، ۶: ۲۳-۲۱</ref>. | ||
== نام و نسب امام علی == | == نام و نسب امام علی == | ||
پدر ایشان ابوطالب عموی گرامی رسول خدا (صلی الله علیه) و مادرش فاطمه بنت اسد نام داشتند که هر دو از تیره بنی‌هاشم از قبیله قریش در [[مکه]] بودند | پدر ایشان ابوطالب عموی گرامی رسول خدا (صلی الله علیه) و مادرش فاطمه بنت اسد نام داشتند که هر دو از تیره [[بنی‌هاشم]] از قبیله [[قریش]] در [[مکه]] بودند<ref>الأئمة الإثنا عشر، ابن طولون، ص:۴۷</ref>. علی بن ابی‌طالب ۱۰ سال پیش از [[بعثت]] رسول خدا در روز جمعه سیزدهم [[ماه رجب]]<ref>الإرشاد، المفید، ج۱،ص:۵؛إعلام الوری، الطبرسی، ج۱،ص:۳۰۶</ref> در خانه کعبه<ref>إثبات الهداة، الحر العاملی، ج۳،ص:۴۴۱؛ تذکرة الخواص، سبط بن الجوزی، ص:۲۰؛ کشف الغمة ج۱ ص۱۲۵؛ إزالة الخفاء (ط باکستان) ص۲۵۱؛ مرآة المؤمنین (ط الهند) ص۲۱؛ حلیة الأبرار ج۲ ص۲۱ </ref> متولد شد. | ||
هنگامی که امام علی (علیه السلام) متولّد شد، مادرش فاطمه بنت اسد، او را <sub>حیدرة</sub> (به معنای شیر) نامید. سپس او و ابوطالب، به الهام الهی توافق کردند که وی را <sub>علی</sub> بنامند. | هنگامی که امام علی (علیه السلام) متولّد شد، مادرش فاطمه بنت اسد، او را <sub>حیدرة</sub> (به معنای شیر) نامید. سپس او و ابوطالب، به الهام الهی توافق کردند که وی را <sub>علی</sub> بنامند. | ||
به نقل از فاطمه بنت اسد: من به درون [[کعبه]] رفتم و از میوه ها و روزی های بهشتی خوردم. پس چون خواستم بیرون بیایم، کسی مرا ندا داد: ای فاطمه! او را علی بنام که او علی (بلند مرتبه) است و خداوندِ علیّ اعلی می‌فرماید: نامش را از نام خود برگرفته ام و به ادب خود، تربیتش کرده‌ام و بر دشواری های دانشم آگاهش کرده‌ام. اوست که بت ها را در خانه ام می شکند، و اوست که بر بام خانه ام اذان می‌گوید و مرا تقدیس و تمجید می‌کند. پس خوشا به سعادت کسی که دوستش بدارد و اطاعتش کند، و وای بر کسی که سرپیچی اش کند و دشمنش بدارد | به نقل از [[فاطمه بنت اسد]]: من به درون [[کعبه]] رفتم و از میوه ها و روزی های بهشتی خوردم. پس چون خواستم بیرون بیایم، کسی مرا ندا داد: ای فاطمه! او را علی بنام که او علی (بلند مرتبه) است و خداوندِ علیّ اعلی می‌فرماید: نامش را از نام خود برگرفته ام و به ادب خود، تربیتش کرده‌ام و بر دشواری های دانشم آگاهش کرده‌ام. اوست که بت ها را در خانه ام می شکند، و اوست که بر بام خانه ام اذان می‌گوید و مرا تقدیس و تمجید می‌کند. پس خوشا به سعادت کسی که دوستش بدارد و اطاعتش کند، و وای بر کسی که سرپیچی اش کند و دشمنش بدارد<ref>وقد روی عن فاطمة بنت أسد أنها قالت: إنی دخلت بیت الله الحرام، وأکلت من ثمار الجنة وأرزاقها، فلما أردت أن أخرج هتف بی هاتف: یا فاطمة! سمیه علیاً، فهو علی، والله العلی الأعلی یقول: إنی شققت اسمه من اسمی، وأدبته بأدبی، ووقَّفته علی غامض علمی، وهو الذی یکسر الأصنام فی بیتی، وهو الذی یؤذن فوق ظهر بیتی، ویقدسنی ویمجدنی، فطوبی لمنحبه وأطاعه، و ویل لمن عصاه وأبغضه (موسوعة الإمام علی بن أبی‌طالب "علیه‌السلام" فی الکتاب والسنة والتاریخ ج۱ ص۷۶ و ۷۷ وعلل الشرائع ج۱ ص۱۶۴ و (ط المطبعة الحیدریة) ج۱ ص۱۳۶ ومعانی الأخبار ص۶۲ و ۶۳ وروضة الواعظین ص۷۷ والأمالی للشیخ الصدوق ص۱۹۵ والأمالی للشیخ الطوسی ص۷۰۷ والثاقب فی المناقب لابن حمزة الطوسی ص۱۹۷ و ۱۹۸ والمحتضر لحسن بن سلیمان الحلی ص۲۶۴ وکتاب الأربعین للشیرازی ص۶۱ والجواهر السنیة للحر العاملی ص۲۳۰ وحلیة الأبرار للسید هاشم البحرانی ج۲ ص۲۲ ومدینة المعاجز ج۱ ص۴۸ وبحار الأنوار ج۳۵ ص۹ و ۳۷ والأنوار البهیة ص۶۸ والإمام علی بن أبی‌طالب "علیه‌السلام" لأحمد الرحمانی الهمدانی ص۶۳۶ وبشارة المصطفی لمحمد بن علی الطبری ص۲۷ والدر النظیم لابن حاتم العاملی ص۲۳۵ وکشف الغمة للإربلی ج۱ ص۶۱ وکشف الیقین للعلامة الحلی ص۱۹ والخصائص الفاطمیة للکجوری ج۲ ص۹۹ وشرح إحقاق الحق (الملحقات) ج۵ ص۵۷.)</ref>!. | ||
== القاب و کنیه‌های امام علی == | == القاب و کنیه‌های امام علی == | ||
امام علی (علیه السلام)، القاب و اوصاف بسیاری دارد که هر کدام، اشاره دارد به بُعدی از ابعاد والای شخصیت ایشان دارد. بیشتر این القاب را پیامبر خدا (صلی الله علیه) به ایشان داده بودند. برخی از این القاب چنین اند: | امام علی (علیه السلام)، القاب و اوصاف بسیاری دارد که هر کدام، اشاره دارد به بُعدی از ابعاد والای شخصیت ایشان دارد. بیشتر این القاب را پیامبر خدا (صلی الله علیه) به ایشان داده بودند. برخی از این القاب چنین اند: | ||
«أعلمُ الاُمّة»، «أقضَی الاُمّة»، «أوّلُ مَن أسلَمَ»، «أوّلُ مَن صلّی»، «خیر البشر»، «أمیر المؤمنین»، «إمام المتّقین»، «قائد الغُرِّ المُحَجَّلین»، «سید المسلمین»، «سید المؤمنین»، «یعسوب المؤمنین»، «الأنزع البطین»، «عمود الدین»، «سید الشهداء»، «سید العرب»، «رایة الهدی»، «باب الهدی»، «حَیدر»، «المرتضی»، «الولیّ» و «الوصیّ» <ref>تذکرة الخواصّ: ص ۵ </ref> و.... در میان القاب علی (علیه السلام)، دو لقب از بقیه مشهورتر است: | «أعلمُ الاُمّة»، «أقضَی الاُمّة»، «أوّلُ مَن أسلَمَ»، «أوّلُ مَن صلّی»، «خیر البشر»، «أمیر المؤمنین»، «إمام المتّقین»، «قائد الغُرِّ المُحَجَّلین»، «سید المسلمین»، «سید المؤمنین»، «یعسوب المؤمنین»، «الأنزع البطین»، «عمود الدین»، «سید الشهداء»، «سید العرب»، «رایة الهدی»، «باب الهدی»، «حَیدر»، «المرتضی»، «الولیّ» و «الوصیّ»<ref>تذکرة الخواصّ: ص ۵ </ref> و.... در میان القاب علی (علیه السلام)، دو لقب از بقیه مشهورتر است: | ||
=== امیرالمؤمنین === | === امیرالمؤمنین === | ||
بر اساس برخی روایات لقب <sub>امیرالمؤمنین</sub>، اختصاص به علی (علیه السلام) داشته و دیگران حتی سایر [[امامان معصوم | بر اساس برخی روایات لقب <sub>امیرالمؤمنین</sub>، اختصاص به علی (علیه السلام) داشته و دیگران حتی سایر [[امامان معصوم(ع)|امامان معصوم (علیه السلام)]] را با این لقب نمی خوانند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۳۳۴؛ وسائل‌الشیعة، حر عاملی، ج۱۴، ص۶۰۰</ref> به عنوان نمونه پیامبر خدا (صلی الله علیه) فرمود: | ||
آن گاه که شبانه به آسمان برده شدم و میان من و پروردگارم فاصله ای جز به اندازه دو سرِ کمان یا کمتر از آن نبود، پروردگارم آنچه که باید به من [[وحی]] کند، وحی کرد و سپس فرمود: ای محمّد! به علی بن ابی طالب، امیر مؤمنان، سلام برسان، که پیش از او هیچ کس را به این نام ننامیده ام و پس از او نیز کسی را به این نام نمی نامم. <ref>الأمالی للصدوق: ص ۶۳۴ ح ۸۵۰ بحار الأنوار: ج ۳۸ ص ۱۰۶ ح ۳۴</ref> در منابع اهل سنت نیز روایاتی وجود دارد که در آنها پیامبر او را به امیرالمومنین توصیف نموده است | آن گاه که شبانه به آسمان برده شدم و میان من و پروردگارم فاصله ای جز به اندازه دو سرِ کمان یا کمتر از آن نبود، پروردگارم آنچه که باید به من [[وحی]] کند، وحی کرد و سپس فرمود: ای محمّد! به علی بن ابی طالب، امیر مؤمنان، سلام برسان، که پیش از او هیچ کس را به این نام ننامیده ام و پس از او نیز کسی را به این نام نمی نامم. <ref>الأمالی للصدوق: ص ۶۳۴ ح ۸۵۰ بحار الأنوار: ج ۳۸ ص ۱۰۶ ح ۳۴</ref> در منابع اهل سنت نیز روایاتی وجود دارد که در آنها پیامبر او را به امیرالمومنین توصیف نموده است<ref>مناقب ابن مردویه، ص ۶۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۲۵ق، ج۴۲، ص۳۰۳ و ۳۸۶</ref>. | ||
به باور [[شیعیان]] لقب امیرالمؤمنین، به معنای امیر، فرمانده و رهبر [[مسلمانان]] اختصاص به حضرت علی(علیه السلام) دارد. براساس روایات، شیعیان معتقدند این لقب در زمان پیامبر اسلام برای علی بن ابی‌طالب به کار می‌رفته و منحصر به اوست و نه تنها استعمال این لقب را برای خلفای راشدین و غیر راشدین جایز نمی‌دانند، بلکه به کار بردن این لقب را حتی برای سایر امامان خود هم صحیح نمی‌دانند | به باور [[شیعیان]] لقب امیرالمؤمنین، به معنای امیر، فرمانده و رهبر [[مسلمانان]] اختصاص به حضرت علی(علیه السلام) دارد. براساس روایات، شیعیان معتقدند این لقب در زمان پیامبر اسلام برای علی بن ابی‌طالب به کار می‌رفته و منحصر به اوست و نه تنها استعمال این لقب را برای خلفای راشدین و غیر راشدین جایز نمی‌دانند، بلکه به کار بردن این لقب را حتی برای سایر امامان خود هم صحیح نمی‌دانند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۳۷، ص۳۳۴؛ حر عاملی، وسائل‌الشیعة، ج۱۴، ص۶۰۰</ref>. | ||
=== وصی === | === وصی === | ||