کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان = احمد بن محمد بن علي بن عمر بن رباح بن قيس

| نام = احمد بن محمد بن علي بن عمر بن رباح بن قيس

احمد بن محمد بن علي بن عمر بن رباح بن قيس، (000 – حدود 315ق)

ابوالحسن قلاء سواق. محدث شيعي هفت‏امامي. لقب «قلاء»(به فتح قاف و تشديد لام) از آن روي به وي داده شد كه در كار كباب‏پزي و پخت گوشت مشغول بوده است. چنانكه لقب «سواق»(به فتح قاف و تشديد لام) نيز ظاهراً از اين جهت است كه وي در بازاريابي و نرخ اشياء شركت داشته است. وي از هم‏فكران و هم‏بحثان «حميد بن زياد نينوايي»(م310ق) است، بنابراين مي‏توان وفات او را اوايل سده چهارم تخمين زد. در باره ولادت او خبري در منابع گزارش نشده است. وي اصالتاً ايراني و نياكان او از هم‏پيمانان «آل سعد بن ابي وقاص» بوده‏اند. وي در يك خانواده علمي و فرهنگي ديده به جهان گشود و بيشتر دوران تحصيلي او در دو شهر كوفه و بغداد سپري شد. بسياري از بستگان او اهل علم و دانش بوده‏اند هر چند از نظر اعتقادي تماماً بر مذهب «واقفيه»(هفت امامي) پاي‏بندي داشتند. آنها سه برادر بودند به نام‏هاي: 1- «ابوالحسن احمد»(صاحب ترجمه) كه از همه بزرگ‏تر است. 2- «ابوالحسين محمد»، كه از نظر سني كوچك‏تر از ابوالحسن بوده و از علم و دانش نيز بهره‏اي نداشته است. 3- «ابوالقاسم علي»، كه كوچك‏تر از همه است اما احاديث او بيش از ديگران بوده است. از خويشاوندان او «علي بن محمد بن علي بن سالم بن عمر بن رباح» است كه داراي كتابي در موضوع «غيبت» بوده است. جد اعلاي او «عمر بن رباح» از ياران امام صادق(ع) بوده كه بر امامت امام كاظم(ع) توقف نمود و آن امام را مهدي موعود مي‏پنداشت. صاحبنظران در باره شخصيت مورد نظر با اينكه او را «واقفي» معرفي مي‏كنند اما بر صحت و درستي روايات او تأكيد دارند. «ابوغالب زراري»(م368ق) نخستين كسي است كه در رساله‏اش تصريح به اعتبار احاديث او نموده و سپس ديگران از او تبعيت كرده‏اند. وي نزد اساتيدي چون «محمد بن عباس بن عيسي»، «احمد بن علي حميري» و «احمد بن حسين مفلس» حديث شنيده و در علوم حديث تبحر يافت و شاگرداني تربيت نمود. از شاگردان او «ابوغالب زراري»(م368ق)، «ابوطالب عبيدالله بن احمد انباري»(م356ق)، «ابوعلي محمد بن همام اسكافي»(م336ق)، «فرات بن ابراهيم بن فرات كوفي»(م.ب310ق) و «عبدالواحد بن عبدالله بن يونس موصلي»(استاد تلعكبري) هستند. وي تأليفاتي داشته كه به گفته نجاشي كتاب‏هاي «الصيام»، «الدلائل» و «سقطات العجليه» از نوشته‏هاي اوست. وي همچنين كتابي در باره شرح‏حال «ابوالخطاب محمد بن ابي زينب مقلاص» دارد كه با مشاركت برادرش «علي بن محمد» اين كتاب را به رشته تحرير در آورده است. ابوالخطاب مقلاص كسي است كه مورد نفرين امام صادق(ع) قرار گرفت.

منابع: (رجال نجاشي، ص92 شماره 229؛ الغيبه، نعماني، ص36 حديث6؛ رجال طوسي، ص416 شماره 6014؛ الفهرست، طوسي، ص71 شماره 82؛ الفصول العشره، شيخ مفيد، ص15؛ رجال ابن داود، ص230 شماره 43؛ تنقيح المقال(حجري)، ج1ص88 شماره 518؛ بحارالانوار، ج52ص156 حديث14؛ تفسير فرات كوفي، ذيل سوره حجرات)