حرم حسین بن علی (سیدالشهدا): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۷: خط ۵۷:
در طول تاریخ حرم امام حسین بارها مورد تخریب و بازسازی قرار گرفت:
در طول تاریخ حرم امام حسین بارها مورد تخریب و بازسازی قرار گرفت:


'''تخریب توسط هارون الرشید'''
=== تخریب توسط هارون الرشید ===


حرم و قبه حسینی از زمان [[بنی‌امیه]] تا [[عباسیان|بنی ‌عباس]] به همان حال باقی ماند، برخی منابع متأخر گزارش کرده‌اند که [[هارون الرشید]] این بارگاه ‌را تخریب کرده و درخت سدری که در کنار آن بود را نیز از بین برد و زائری که به زیارت قبر امام می‌رفت را می‌کشت. وی هم‌چنین [[اسلم]] را که [[یهودی]] الاصل بود و بعدها [[اسلام]] آورده بود را برای ممنوعیت زیارت منطقه مأمور کرد<ref>کرکی حائری‏، سید محمد، تسلیه المجالس و زینه المجالس‏، ج 2، ص 473 – 474، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، چاپ اوّل‏، 1418ق.</ref>.
حرم و قبه حسینی از زمان [[بنی‌امیه]] تا [[عباسیان|بنی ‌عباس]] به همان حال باقی ماند، برخی منابع متأخر گزارش کرده‌اند که [[هارون الرشید]] این بارگاه ‌را تخریب کرده و درخت سدری که در کنار آن بود را نیز از بین برد و زائری که به زیارت قبر امام می‌رفت را می‌کشت. وی هم‌چنین [[اسلم]] را که [[یهودی]] الاصل بود و بعدها [[اسلام]] آورده بود را برای ممنوعیت زیارت منطقه مأمور کرد<ref>کرکی حائری‏، سید محمد، تسلیه المجالس و زینه المجالس‏، ج 2، ص 473 – 474، قم، مؤسسه المعارف الإسلامیه، چاپ اوّل‏، 1418ق.</ref>.


=بازسازی حرم توسط مأمون عباسی=
=== بازسازی حرم توسط مأمون عباسی ===
[[مأمون عباسی]] برای مقابله با [[عباسیان]] و ثبات حکومت خود به فرزندان [[امام علی]] و [[شیعیان]] ایشان متمایل شد و به همین جهت [[امام رضا]] را به ولایت عهدی خود انتخاب نمود. گفته شده است که مأمون دستور داد تا قبر امام حسین بازسازی شود<ref>اعیان الشیعه، ج 1، ص 628.</ref>.
[[مأمون عباسی]] برای مقابله با [[عباسیان]] و ثبات حکومت خود به فرزندان [[امام علی]] و [[شیعیان]] ایشان متمایل شد و به همین جهت [[امام رضا]] را به ولایت عهدی خود انتخاب نمود. گفته شده است که مأمون دستور داد تا قبر امام حسین بازسازی شود<ref>اعیان الشیعه، ج 1، ص 628.</ref>.


== تخریب حرم توسط متوکل عباسی ==
=== تخریب حرم توسط متوکل عباسی ===
آن‌گونه که [[شیخ طوسی]] گزارش کرده است، در دوران حکومت [[متوکل]] به گوش او رسید که جمعیت زیادی از شهرهای مختلف برای زیارت امام حسین در [[نینوا]] جمع می‌شوند؛ از این‌رو -بعد از احساس خطر- در سال 237 هجری یکی از فرماندهان خود را با گروه زیادی از لشکر فرستاد تا قبر امام را نبش و تخریب کنند و از زیارت و اجتماع مردم در کنار قبر امام جلوگیری نمایند؛ اما مردم بر ضد فرستاده او شورش کرده و گفتند: اگر ما تا آخرین نفر کشته شویم و تنها یک نفر از ما باقی بماند، همان یک نفر از زیارت قبر حسین خودداری نخواهد کرد!  
آن‌گونه که [[شیخ طوسی]] گزارش کرده است، در دوران حکومت [[متوکل]] به گوش او رسید که جمعیت زیادی از شهرهای مختلف برای زیارت امام حسین در [[نینوا]] جمع می‌شوند؛ از این‌رو -بعد از احساس خطر- در سال 237 هجری یکی از فرماندهان خود را با گروه زیادی از لشکر فرستاد تا قبر امام را نبش و تخریب کنند و از زیارت و اجتماع مردم در کنار قبر امام جلوگیری نمایند؛ اما مردم بر ضد فرستاده او شورش کرده و گفتند: اگر ما تا آخرین نفر کشته شویم و تنها یک نفر از ما باقی بماند، همان یک نفر از زیارت قبر حسین خودداری نخواهد کرد!  


خط ۷۰: خط ۷۰:
بر اساس گزارش [[طبری]] تخریب حرم امام حسین و خانه‌های اطراف و تبدیل آنها به زمین کشاورزی در سال 236 رخ داد<ref> تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج ‏9، ص 185؛ ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج 10، ص 315، بیروت، دار الفکر، 1407ق.</ref>.
بر اساس گزارش [[طبری]] تخریب حرم امام حسین و خانه‌های اطراف و تبدیل آنها به زمین کشاورزی در سال 236 رخ داد<ref> تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج ‏9، ص 185؛ ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ج 10، ص 315، بیروت، دار الفکر، 1407ق.</ref>.


== بازسازی توسط منتصر ==
=== بازسازی توسط منتصر ===
پس از قتل متوکل، فرزندش [[منتصر]] به حکومت رسید. وی بر خلاف پدر نسبت به خاندان [[ابوطالب]] با عطوفت و مهربانی و نیکی رفتار کرد و اموال بسیاری را میان آنان توزیع نمود و در دوران او بود که قبور شهدا تجدید گردید. هم‌چنین وی مردم را به زیارت قبر امام علی و امام حسین تشویق می‌کرد<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 116، بیروت، دار صادر، 1385ق.</ref>.
پس از قتل متوکل، فرزندش [[منتصر]] به حکومت رسید. وی بر خلاف پدر نسبت به خاندان [[ابوطالب]] با عطوفت و مهربانی و نیکی رفتار کرد و اموال بسیاری را میان آنان توزیع نمود و در دوران او بود که قبور شهدا تجدید گردید. هم‌چنین وی مردم را به زیارت قبر امام علی و امام حسین تشویق می‌کرد<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 116، بیروت، دار صادر، 1385ق.</ref>.


بعد از آن‌که حسن و محمد فرزندان زید شروع به دعوت کردند، محمد دستور داد تا حرم امام علی و امام حسین تعمیر و بر بنای آن اضافه شود<ref> تسلیه المجالس و زینه المجالس‏، ج 2، ص 474.</ref>. این تعمیرات ما بین سال‌های 279 تا 289 هجری انجام گردید<ref> اعیان الشیعه، ج 1، ص 628</ref>.
بعد از آن‌که حسن و محمد فرزندان زید شروع به دعوت کردند، محمد دستور داد تا حرم امام علی و امام حسین تعمیر و بر بنای آن اضافه شود<ref> تسلیه المجالس و زینه المجالس‏، ج 2، ص 474.</ref>. این تعمیرات ما بین سال‌های 279 تا 289 هجری انجام گردید<ref> اعیان الشیعه، ج 1، ص 628</ref>.


== بازسازی توسط عضدالدوله ==
=== بازسازی توسط عضدالدوله ===
یکی دیگر از کسانی که در تجدید بنای آرامگاه امام حسین کوشید، [[عضدالدوله]] فنا خسرو بن بویه دیلمی بود. وی [[امیرالمؤمنین]] و امام حسین را به شدت مورد تعظیم و تکریم قرار داد و در نوسازی بارگاه آن دو بزرگوار و تعیین اوقاف برای آنها سخت کوشید و همه ساله به زیارت آنها می‌رفت. سرانجام پس از پنج‌ سال که حکومت عراق را به دست داشت به سال 372 از دنیا رفت و در زمان او بود که رواقی به دست عمران بن شاهین معروف به رواق عمران، در حائر حسینی ساخته شد<ref> همان.</ref>.
یکی دیگر از کسانی که در تجدید بنای آرامگاه امام حسین کوشید، [[عضدالدوله]] فنا خسرو بن بویه دیلمی بود. وی [[امیرالمؤمنین]] و امام حسین را به شدت مورد تعظیم و تکریم قرار داد و در نوسازی بارگاه آن دو بزرگوار و تعیین اوقاف برای آنها سخت کوشید و همه ساله به زیارت آنها می‌رفت. سرانجام پس از پنج‌ سال که حکومت عراق را به دست داشت به سال 372 از دنیا رفت و در زمان او بود که رواقی به دست عمران بن شاهین معروف به رواق عمران، در حائر حسینی ساخته شد<ref> همان.</ref>.


خط ۸۲: خط ۸۲:
از آن پس اصلاحات و تغییراتی به وسیله پادشاهان [[شیعه]] و دیگران در ساختمان حرم شریف امام به عمل آمد. در سال 767 قمری به امر [[سلطان اویس ایلخانی]]، و در سال 786 قمری به دستور فرزندش احمد بن اویس تغییراتی در حرم صورت گرفت. در سال 930 [[شاه اسماعیل صفوی]] صندوق پرارزشی که به طرزی نو و زیبا ساخته شده بود برای گذاشتن روی قبر شریف هدیه کرد. بازسازی و تعمیر گنبد توسط [[سلطان مراد]]، چهارمین [[پادشاه عثمانی]] در سال 1048 قمری صورت گرفت. در سال 1135 همسر [[نادر شاه]] مبالغ بسیاری برای تعمیر بارگاه حسینی ارسال داشت. بعد از تخریب بارگاه امام توسط [[وهابیون]]، تعمیر و طلاکاری گنبد شریف در سال 1232 به دستور [[فتحعلی شاه]] انجام شد<ref> همان.</ref>.
از آن پس اصلاحات و تغییراتی به وسیله پادشاهان [[شیعه]] و دیگران در ساختمان حرم شریف امام به عمل آمد. در سال 767 قمری به امر [[سلطان اویس ایلخانی]]، و در سال 786 قمری به دستور فرزندش احمد بن اویس تغییراتی در حرم صورت گرفت. در سال 930 [[شاه اسماعیل صفوی]] صندوق پرارزشی که به طرزی نو و زیبا ساخته شده بود برای گذاشتن روی قبر شریف هدیه کرد. بازسازی و تعمیر گنبد توسط [[سلطان مراد]]، چهارمین [[پادشاه عثمانی]] در سال 1048 قمری صورت گرفت. در سال 1135 همسر [[نادر شاه]] مبالغ بسیاری برای تعمیر بارگاه حسینی ارسال داشت. بعد از تخریب بارگاه امام توسط [[وهابیون]]، تعمیر و طلاکاری گنبد شریف در سال 1232 به دستور [[فتحعلی شاه]] انجام شد<ref> همان.</ref>.


== تخریب توسط وهابی‌ها ==
=== تخریب توسط وهابی‌ها ===
در سال 1216 [[سعود بن عبدالعزیز بن محمد بن سعود وهابی نجدی]]، لشکری از اعراب [[نجد]] را گردآورد و برای تخریب حرم امام حسین مجهّز ساخت. به نوشته برخی از مورخان اروپایی سپاهی بیش از چهارصد سوار آماده کرد و به منظور نبرد رهسپار عراق نمود و کربلا را به محاصره درآورد. در روز هجدهم [[ذی الحجه]] و [[عید غدیر]] که اکثر مردم جهت زیارت امیرالمؤمنین به [[نجف اشرف]] رفته بودند، سپاهیان [[سعودی]] از فرصت استفاده کرده به تاخت‌‏وتاز پرداخته و بر روی مردم شمشیر کشیدند. تا آن‌جا که گویند تعداد بسیاری از اهالی شهر(حدود چهار پنج هزار نفر) را به قتل رساندند که در میان آنها پیرمردان و کودکان و زنان نیز دیده می‌شد. تنها تعداد اندکی که یا از چنگ آنان گریختند و یا در گوشه‌‏ای خود را پنهان کرده بودند، توانستند از این معرکه به جان سالم به در برند. آنان به قتل و کشتار مردم پرداختند و حرم مطهر امام را مورد چپاول قرار دادند و آنچه را که از فرش و قندیل و دیگر وسائل و اشیای گران‌قیمتی که در آن‌جا یافتند به غارت بردند. و ضریح امام را از جا کندند، و اسبان خود را در صحن مطهر امام آوردند و از چوب درهای حرم آتش برپا کردند و به بلاد خود بازگشتند<ref>همان، ص 629.</ref>.
در سال 1216 [[سعود بن عبدالعزیز بن محمد بن سعود وهابی نجدی]]، لشکری از اعراب [[نجد]] را گردآورد و برای تخریب حرم امام حسین مجهّز ساخت. به نوشته برخی از مورخان اروپایی سپاهی بیش از چهارصد سوار آماده کرد و به منظور نبرد رهسپار عراق نمود و کربلا را به محاصره درآورد. در روز هجدهم [[ذی الحجه]] و [[عید غدیر]] که اکثر مردم جهت زیارت امیرالمؤمنین به [[نجف اشرف]] رفته بودند، سپاهیان [[سعودی]] از فرصت استفاده کرده به تاخت‌‏وتاز پرداخته و بر روی مردم شمشیر کشیدند. تا آن‌جا که گویند تعداد بسیاری از اهالی شهر(حدود چهار پنج هزار نفر) را به قتل رساندند که در میان آنها پیرمردان و کودکان و زنان نیز دیده می‌شد. تنها تعداد اندکی که یا از چنگ آنان گریختند و یا در گوشه‌‏ای خود را پنهان کرده بودند، توانستند از این معرکه به جان سالم به در برند. آنان به قتل و کشتار مردم پرداختند و حرم مطهر امام را مورد چپاول قرار دادند و آنچه را که از فرش و قندیل و دیگر وسائل و اشیای گران‌قیمتی که در آن‌جا یافتند به غارت بردند. و ضریح امام را از جا کندند، و اسبان خود را در صحن مطهر امام آوردند و از چوب درهای حرم آتش برپا کردند و به بلاد خود بازگشتند<ref>همان، ص 629.</ref>.