سید موسی صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:


نامه جنابعالى را که در تاریخ 1/10/1969 نوشته شده بود با ارج و احترام فراوان در تاریخ 6/10/1969 دریافت کردم، که در آن نسبت به یکى کردن مواضع و تلاش‌ها و اعیاد همه مسلمانان در لبنان نکاتى را یادآور شده بودید. خصوصاً این نامه آنچه را که ما از مجلس محترم شما در پى انتخاب جنابعالى انتظار داشتیم، برآورده ساخت؛ به گونه‏اى که از آغاز نسبت به فعالیت‌های اسلام‏‌خواهانه و میهن‌دوستانه در تمام میدان‌ها و مناسبت‌ها براى اهدافى که مرقومه شریفه شما نیز به آن‌ها اشاره کرده بود، هم‏صدا با ما شرکت جسته‌اید. اکنون پدید آمدن یک هیأت رسمى همچون مجلس شما بدون تردید عاملى مهم در استحکام این عمل خیرخواهانه بر اساس وحدت سازمان‏دهى با مجلس اعلاى شرعى (دارالافتاء‌الاسلامیه) که مرقومه شریفه شما ما را به بررسى آن فراخوانده بود، به شمار می‌آید. امید است با علم و آگاهى حرکت کنیم و از خداوند می‌خواهیم همه ما را در آنچه رضاى اوست موفق بدارد. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
نامه جنابعالى را که در تاریخ 1/10/1969 نوشته شده بود با ارج و احترام فراوان در تاریخ 6/10/1969 دریافت کردم، که در آن نسبت به یکى کردن مواضع و تلاش‌ها و اعیاد همه مسلمانان در لبنان نکاتى را یادآور شده بودید. خصوصاً این نامه آنچه را که ما از مجلس محترم شما در پى انتخاب جنابعالى انتظار داشتیم، برآورده ساخت؛ به گونه‏اى که از آغاز نسبت به فعالیت‌های اسلام‏‌خواهانه و میهن‌دوستانه در تمام میدان‌ها و مناسبت‌ها براى اهدافى که مرقومه شریفه شما نیز به آن‌ها اشاره کرده بود، هم‏صدا با ما شرکت جسته‌اید. اکنون پدید آمدن یک هیأت رسمى همچون مجلس شما بدون تردید عاملى مهم در استحکام این عمل خیرخواهانه بر اساس وحدت سازمان‏دهى با مجلس اعلاى شرعى (دارالافتاء‌الاسلامیه) که مرقومه شریفه شما ما را به بررسى آن فراخوانده بود، به شمار می‌آید. امید است با علم و آگاهى حرکت کنیم و از خداوند می‌خواهیم همه ما را در آنچه رضاى اوست موفق بدارد. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
=بیداری اسلامی از منظر امام موسی صدر=


=بیداری اسلامی در منظومه فکری امام موسی صدر=
=بیداری اسلامی در منظومه فکری امام موسی صدر=
محسن مطلبی جونقانی
سید مهدی صالحی
چکیده
نوشتار حاضر به واکاوی پدیده بیداری اسلامی در انديشه امام موسی صدر به عنوان یک رهبر و
بیدارکننده سیاسی, مذهبی و اجتماعی در محیط لبنان؛ پیش از انقلاب اسلامی ایران و تحولات
شگرف منطقه‌ای و جهانی آن می‌پردازد. در ادامه تأثیرات فراوان فعالیت‌های ایشان در داخل
مرزهای لبنان و ورای آن در راستای بیداری اسلامی برای منطقه بیان می‌شود البته امروزه خلا
وجودی و اندیشه‌ای این مجتهد سیاست‌مدار و سیاست‌مدار مجتهد با توجه به موقعیت حساس فعلی
بیش از پیش ملموس است؛ بدین‌گونه که نیاز مبرم به حمایت و راهنمایی‌های شخصیتی چون
امام موسی صدر برای یاری نهضت بیداری که از ایران به رهبری امام خمینی(ره) آغاز و به دست با
کفایت مقام معظم رهبری ادامه یافته است، احساس می‌شود و هر روز بیش از پیش انتظار برای
بازگشت ایشان را دشوار می‌کند.
واژگان کلیدی
امام موسی صدر، بیداری اسلامی ، انقلاب اسلامی‌ایران.
مقدمه


انسان به مثابه آیینه تجلی صفات و اسمای حضرت حق دارای فطرتی الهی و خداجوست. از این روعلمای اخلاق اولین مرحله از مراحل سیر الی الله و تقرب به خداوند تبارک و تعالی را یقظه یا بیداری می‌دانند. یعنی انسان در این مرحله، از غفلت گناه و عقب‌ماندگی و تقرب به پروردگارش به خود آمده،بیدار و هوشیار می‌شود و حرکت به سوی قرب الهی را آغاز می‌کند. این صورت و وجهه نخست بیداری است که از آن با عنوان بیداری فردی می‌توان یاد کرد. اما صورت دیگری نیز برای بیداری متصور است و آن بیداری و هوشیاری اجتماعی است.  
انسان به مثابه آیینه تجلی صفات و اسمای حضرت حق دارای فطرتی الهی و خداجوست. از این روعلمای اخلاق اولین مرحله از مراحل سیر الی الله و تقرب به خداوند تبارک و تعالی را یقظه یا بیداری می‌دانند. یعنی انسان در این مرحله، از غفلت گناه و عقب‌ماندگی و تقرب به پروردگارش به خود آمده،بیدار و هوشیار می‌شود و حرکت به سوی قرب الهی را آغاز می‌کند. این صورت و وجهه نخست بیداری است که از آن با عنوان بیداری فردی می‌توان یاد کرد. اما صورت دیگری نیز برای بیداری متصور است و آن بیداری و هوشیاری اجتماعی است.  
خط ۱۴۴: خط ۱۱۴:
عالم اسلامی کسی است که از دانش،آگاهی، دانایی و معرفت برخوردار است. علما پرچمدران علم، دین و آگاهی‌اند و موفقیت‌های مسلمانان در زمینه‌های مختلف علمی،فرهنگی، سیاسی واجتماعی مرهون رهنمودها و ارشاد علما و روحانیون است. علما در نزد مردم از جایگاهی بالایی برخوردارند. علما و روحانیون نگهبان دین و دنیا و ورثان پیامبر و اهل بیت پیامبر و پناهگاه واقعی وهدایت کننده مرد‌ند.بسیاری بر این باورند که بیداری اسلامی در جهان از وجود مرجعیت و روحانیت نشأت گرفته وملت ایران دین، مکتب اهل بیت(ع)، انقلاب اسلامی، پیروزی در جنگ، پیشرفت های علمی وفناوری را از مرجعیت و روحانیت دارند.زیرا در تقویت ایمان و انگیزش میان مسلمانان, نقش موثر و راهبردی روحانیت در تمامی عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ممالک اسلامی بر همگان اثبات شده است. نمونه بارز آن حضور علمای بزرگ دردفاع مقدس است و آنچه باعث پیروزی رزمندگان ما در هشت سال دفاع مقدس شد برتری سلاح،تجهیزات یا تاکتیک‌ها نبود زیرا دشمن در همه اینها برتری قابل ملاحظه‌ای داشت و نیروی ایمان عامل ختثی کردن برتری دشمن و علت پیروزی شد. روحانیت طی جنگ همواره در جبهه‌ها حضورداشت و باعث ثبات قدم و پایداری رزمندگان می‌شد و به آنها روحیه می‌داد.اولین کارکرد روحانیت،ایجاد اعتماد بین دین و ملت است. زیرا حضورمستقیم روحانیت در همه زوایای زندگی اجتماعی و فردی ملت‌ها به‌رغم همه تنگناها و دشواری‌ها و هدایت مردم در مقاطع سخت این اعتماد را روزافزون کرده و همواره اين اعتماد به شکل دو سویه وجود داشته است.هم‌چنین روحانیت و مرجعیت نقش مستقیم در بقای نظام،انقلاب وعقاید مردم و سرزمین ایران داشته است, رهبری روحانیت و حضور آنها در قیام‌های تنباکو، تبریز، مشروطه و دفاع مقدس برگ‌های زرین تاریخ روحانیت در دفاع از کشور، انقلاب و اسلام است.
عالم اسلامی کسی است که از دانش،آگاهی، دانایی و معرفت برخوردار است. علما پرچمدران علم، دین و آگاهی‌اند و موفقیت‌های مسلمانان در زمینه‌های مختلف علمی،فرهنگی، سیاسی واجتماعی مرهون رهنمودها و ارشاد علما و روحانیون است. علما در نزد مردم از جایگاهی بالایی برخوردارند. علما و روحانیون نگهبان دین و دنیا و ورثان پیامبر و اهل بیت پیامبر و پناهگاه واقعی وهدایت کننده مرد‌ند.بسیاری بر این باورند که بیداری اسلامی در جهان از وجود مرجعیت و روحانیت نشأت گرفته وملت ایران دین، مکتب اهل بیت(ع)، انقلاب اسلامی، پیروزی در جنگ، پیشرفت های علمی وفناوری را از مرجعیت و روحانیت دارند.زیرا در تقویت ایمان و انگیزش میان مسلمانان, نقش موثر و راهبردی روحانیت در تمامی عرصه‌های سیاسی و اجتماعی ممالک اسلامی بر همگان اثبات شده است. نمونه بارز آن حضور علمای بزرگ دردفاع مقدس است و آنچه باعث پیروزی رزمندگان ما در هشت سال دفاع مقدس شد برتری سلاح،تجهیزات یا تاکتیک‌ها نبود زیرا دشمن در همه اینها برتری قابل ملاحظه‌ای داشت و نیروی ایمان عامل ختثی کردن برتری دشمن و علت پیروزی شد. روحانیت طی جنگ همواره در جبهه‌ها حضورداشت و باعث ثبات قدم و پایداری رزمندگان می‌شد و به آنها روحیه می‌داد.اولین کارکرد روحانیت،ایجاد اعتماد بین دین و ملت است. زیرا حضورمستقیم روحانیت در همه زوایای زندگی اجتماعی و فردی ملت‌ها به‌رغم همه تنگناها و دشواری‌ها و هدایت مردم در مقاطع سخت این اعتماد را روزافزون کرده و همواره اين اعتماد به شکل دو سویه وجود داشته است.هم‌چنین روحانیت و مرجعیت نقش مستقیم در بقای نظام،انقلاب وعقاید مردم و سرزمین ایران داشته است, رهبری روحانیت و حضور آنها در قیام‌های تنباکو، تبریز، مشروطه و دفاع مقدس برگ‌های زرین تاریخ روحانیت در دفاع از کشور، انقلاب و اسلام است.
روحانیت حافظ بی‌همتای اسلام،حق‌طلبی، ظلم‌ستیزی و تعالی کشور در مقابل دشمنان بوده واین کارکردها همواره روحانیت را با ارزش‌ترین قشر جامعه معرفی کرده است. روحانیت با تعبین مسیرصحیح؛ بیداری فطرت‌ها و تقویت آن با آموزه‌های دینی و حضور علمی و عملی در صحنه‌های مختلف ایثار و از خود گذشتگی بسیار اثرگذار و نقش آفرین بوده است.در این میان, یکی از اين رهبران الهی امام موسی صدر است که با رهبری ایشان شیعیان مستضعف لبنان از حضیض ذلت به اوج عزت رسیدند. در اين مقاله نگاهی کوتاه به بیداری اسلامی در منظومه فکری ایشان خواهد شد.
روحانیت حافظ بی‌همتای اسلام،حق‌طلبی، ظلم‌ستیزی و تعالی کشور در مقابل دشمنان بوده واین کارکردها همواره روحانیت را با ارزش‌ترین قشر جامعه معرفی کرده است. روحانیت با تعبین مسیرصحیح؛ بیداری فطرت‌ها و تقویت آن با آموزه‌های دینی و حضور علمی و عملی در صحنه‌های مختلف ایثار و از خود گذشتگی بسیار اثرگذار و نقش آفرین بوده است.در این میان, یکی از اين رهبران الهی امام موسی صدر است که با رهبری ایشان شیعیان مستضعف لبنان از حضیض ذلت به اوج عزت رسیدند. در اين مقاله نگاهی کوتاه به بیداری اسلامی در منظومه فکری ایشان خواهد شد.


امام صدر و سفر به سوی لبنان
امام صدر و سفر به سوی لبنان
خط ۲۰۶: خط ۱۷۴:
علل عقب‌ماندگی مسلمانان از دیدگاه امام موسی صدر
علل عقب‌ماندگی مسلمانان از دیدگاه امام موسی صدر


امام صدر دلایل متعددی را برای عقب‌ماندگی مسلمانان و جوامع انسانی بر می‌شمارد: یکی از علل عقب‌ ماندگی جوامع مسلمان و جوامع انسانی نوع ترییت انسان است که اساس مکتب فکری دین اسلام است. یکی از بسترهای لازم برای تحقق این مهم باز تولید و تعریف جامعه است، زیرا این جامعه است که می‌توان آن را به مثابه بستر اصلی و مناسب اجتماعی و انگیزشی انسان نام برد. ازاین رو امام صدر به کادرسازی اجتماعی و اسلامی در جامعه پیچیده لبنان می‌پردازد زیرا به عدم وجود زیربناهای لازم در جامعه لبنان آگاه بود.ایشان یکی دیگر از عوامل این عقب‌ماندگی را عدم تولید علم می‌داند که علت آن نیز وجود کسالت و تن‌پروری روحی و جسمی در جامعه است دراين راستا، برای سرعت بخشیدن به تولیدات به وسیله جمعیت مردان عدم ورود زنان در جامعه را سرزنش می‌کند که این ورود در جامعه همراه با صداقت، اخلاص و وفای به عهد بود از دیدگاه ایشان عواملی دیگر از جمله عدم اتمام امور ناتمام،عدم درست و استوار سخن گفتن ، عدم صداقت زبانی و عملی و عدم احترم متقابل در قالب توزیع نابرابر،علل بعدی عقب‌ ماندگی مسلمانان است.
امام صدر دلایل متعددی را برای عقب‌ماندگی مسلمانان و جوامع انسانی بر می‌شمارد: یکی از علل عقب‌ ماندگی جوامع مسلمان و جوامع انسانی نوع ترییت انسان است که اساس مکتب فکری دین اسلام است. یکی از بسترهای لازم برای تحقق این مهم باز تولید و تعریف جامعه است، زیرا این جامعه است که می‌توان آن را به مثابه بستر اصلی و مناسب اجتماعی و انگیزشی انسان نام برد. ازاین رو امام صدر به کادرسازی اجتماعی و اسلامی در جامعه پیچیده لبنان می‌پردازد زیرا به عدم وجود زیربناهای لازم در جامعه لبنان آگاه بود.ایشان یکی دیگر از عوامل این عقب‌ماندگی را عدم تولید علم می‌داند که علت آن نیز وجود کسالت و تن‌پروری روحی و جسمی در جامعه است دراين راستا، برای سرعت بخشیدن به تولیدات به وسیله جمعیت مردان عدم ورود زنان در جامعه را سرزنش می‌کند که این ورود در جامعه همراه با صداقت، اخلاص و وفای به عهد بود از دیدگاه ایشان عواملی دیگر از جمله عدم اتمام امور ناتمام،عدم درست و استوار سخن گفتن، عدم صداقت زبانی و عملی و عدم احترم متقابل در قالب توزیع نابرابر،علل بعدی عقب‌ ماندگی مسلمانان است.


==نتیجه گیری==
==نتیجه گیری==
خط ۲۱۲: خط ۱۸۰:


امید است با شروع حرکت دومینوی بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان و پیروزی‌های متعددی که تا به حال در کشورهای مصر، تونس و لیبی به دست آمده، بتوان به زودی از سرنوشت امام موسی صدر مطلع شد و جهان در حال بیداری و بر پا خوسته اسلام را مطلع کرد و بیش از پیش در رسیدن به اهداف اصیل اسلامی‌ شان یاری رساند. و بی شک این تحولات در منطقه به نفع اسلام خواهد بود.این نوشتار با جملاتی از جورج جورداق اندیشمند مسیحی که در زمان انتخاب امام موسی صدربه عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان طی نامه‌ای به او نوشته است به پایان می‌رسد؛ امیداست روزی در حضورش این عبارت تکرار شود.
امید است با شروع حرکت دومینوی بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان و پیروزی‌های متعددی که تا به حال در کشورهای مصر، تونس و لیبی به دست آمده، بتوان به زودی از سرنوشت امام موسی صدر مطلع شد و جهان در حال بیداری و بر پا خوسته اسلام را مطلع کرد و بیش از پیش در رسیدن به اهداف اصیل اسلامی‌ شان یاری رساند. و بی شک این تحولات در منطقه به نفع اسلام خواهد بود.این نوشتار با جملاتی از جورج جورداق اندیشمند مسیحی که در زمان انتخاب امام موسی صدربه عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان طی نامه‌ای به او نوشته است به پایان می‌رسد؛ امیداست روزی در حضورش این عبارت تکرار شود.
آنگونه که امام بزرگوار علی بن ابی‌طالب(ع) خوسته است دادگر و راستگو و پاک دست و عامل وعامل به علم خویش است... . امام موسی صدر سیمای آرمانی و زیبا و بزرگوار از یک عالم دینی است... . امام موسی صدر سیمای زیبا و باشکوه انسان است؛ اخلاقی والا و دلی مهربان و سینه‌ای گشاده به روی همه مردم دارد که برای عشق کامل و فراگیر گنجایش دارد؛ و عقل روشنگر و چهره‌ای‌ مطمئن دارد؛ با او دیدارمی ‌کنی گویی پدرت یا برادرت یا کسی را دید‌ه ای که آزوی دیدارش را داشته‌ای و دست تقدیر آن را برایت میسر کرده است.(هفته نامه افق حوز، سال دهم ، شماره 317،مرداد 1390، صص ‎12-9).
آنگونه که امام بزرگوار علی بن ابی‌طالب(ع) خوسته است دادگر و راستگو و پاک دست و عامل وعامل به علم خویش است... . امام موسی صدر سیمای آرمانی و زیبا و بزرگوار از یک عالم دینی است... . امام موسی صدر سیمای زیبا و باشکوه انسان است؛ اخلاقی والا و دلی مهربان و سینه‌ای گشاده به روی همه مردم دارد که برای عشق کامل و فراگیر گنجایش دارد؛ و عقل روشنگر و چهره‌ای‌ مطمئن دارد؛ با او دیدارمی ‌کنی گویی پدرت یا برادرت یا کسی را دید‌ه ای که آزوی دیدارش را داشته‌ای و دست تقدیر آن را برایت میسر کرده است.(هفته نامه افق حوز، سال دهم، شماره 317،مرداد 1390، صص ‎12-9).
 
 


==پانویس==
==پانویس==