ابن خفیف: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
خط ۱۰۶: خط ۱۰۶:
==متداول‌ و مشهور==
==متداول‌ و مشهور==


چنانکه‌ ملاحظه‌ شد، در کتاب‌ دیلمی‌ از ۳۰ تصنیف‌ فقط ۲۸ عنوان‌ ذکر شده‌ است‌ و از این‌ تعداد شماره‌های ۲۰، ۲۴ و ۲۷ در کتاب‌ جنید شیرازی و زرکوب‌ دیده‌ نمی‌شود، ولی‌ در عوض‌ جنید از تصنیفی‌ به‌ نام‌ شرح‌ الفضائل‌ یاد کرده‌ و پسر او عیسی‌ بن‌ جنید در تذکره هزار مزار (که‌ ترجمه‌ گونه‌ای از شدالازار جنید است‌) دو کتاب‌ به‌ عنوانهای آداب‌ المریدین‌ و جامع‌ الدعوات‌ بر فهرست‌ دیلمی‌ و جنید می‌افزاید<ref>عیسی‌ بن‌ جنید شیرازی، تذکره هزار مزار، ج۱، ص‌ ۸۴، به‌ کوشش‌ نورانی‌ وصال‌، شیراز، ۱۳۶۴ش‌</ref>. دیلمی‌ گوید که‌ شرف‌ الفقر نخستین‌ و جامع‌ الارشاد آخرین‌ نوشته او بوده‌ است‌ <ref>ابوالحسن‌ دیلمی‌، سیره الشیخ‌ الکبیر، ج۱، ص ۲۱۲، ترجمه رکن‌الدین‌ یحیی‌ ابن‌ جنید الشیرازی، به‌ کوشش‌ اشیمل‌ - طاری، تهران‌، ۱۳۶۳ش‌</ref>. همو درباره این‌ دو کتاب‌ روایاتی‌ در جاهای دیگر از قول‌ ابن‌خفیف‌ نقل‌ کرده‌ است‌<ref>ابوالحسن‌ دیلمی‌، سیره الشیخ‌ الکبیر، ج۱، ص ۲۱، ترجمه رکن‌الدین‌ یحیی‌ ابن‌ جنید الشیرازی، به‌ کوشش‌ اشیمل‌ - طاری، تهران‌، ۱۳۶۳ش‌</ref>. شماری از این‌ آثار تا روزگار زرکوب‌ شیرازی ( قرن‌ ۸ق‌) موجود بوده‌ و از آن‌ها با عبارت‌ «متداول‌ و مشهور» یاد می‌کند <ref>احمد زرکوب‌ شیرازی، شیراز نامه‌، ج۱، ص‌ ۱۲۶-۱۲۷، به‌ کوشش‌ اسماعیل‌ واعظ جوادی، تهران‌، ۱۳۵۰ش‌</ref>. و حاجی‌ خلیفه‌ نیز به‌ یکی‌ از تصنیفات‌ او به‌ عنوان‌ کتاب‌ الفضائل‌ و جامع‌ الدعوات‌ و الاذکار اشاره‌ می‌کند که‌ در ۲۶۲ باب‌ و شامل‌ ذکر فضایل‌ [[قرآن‌]] و نقل‌ ادعیه انبیاء ، [[صحابه|صحابه‌]] ، زهّاد و [[تابعین|تابعین‌]] بوده‌ است‌<ref>حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌، ج۵، ص۱۳۱، به‌ کوشش‌ گوستاوفلوگل‌، لایپزیگ‌، ۱۸۷۱م‌</ref>.ظاهراً این‌ کتاب‌ دو تصنیفی‌ را که‌ جنید به‌ نام‌ شرح‌ الفضائل‌ <ref>معین‌ الدین‌ جنید شیرازی، شدالازار، ج۱، ص‌ ۴۲، به‌ کوشش‌ قزوینی‌ و اقبال‌، تهران‌، ۱۳۲۸ش‌</ref>. و عیسی‌ بن‌ جنید به‌ عنوان‌ جامع‌ الدعوات‌ آورده‌اند<ref>عیسی‌ بن‌ جنید شیرازی، تذکره هزار مزار، ج۱، ص‌ ۸۴، به‌ کوشش‌ نورانی‌ وصال‌، شیراز، ۱۳۶۴ش‌</ref>. در برداشته‌ است‌.
چنانکه‌ ملاحظه‌ شد، در کتاب‌ دیلمی‌ از ۳۰ تصنیف‌ فقط ۲۸ عنوان‌ ذکر شده‌ است‌ و از این‌ تعداد شماره‌های ۲۰، ۲۴ و ۲۷ در کتاب‌ جنید شیرازی و زرکوب‌ دیده‌ نمی‌شود، ولی‌ در عوض‌ جنید از تصنیفی‌ به‌ نام‌ شرح‌ الفضائل‌ یاد کرده‌ و پسر او عیسی‌ بن‌ جنید در تذکره هزار مزار (که‌ ترجمه‌ گونه‌ای از شدالازار جنید است‌) دو کتاب‌ به‌ عنوانهای آداب‌ المریدین‌ و جامع‌ الدعوات‌ بر فهرست‌ دیلمی‌ و جنید می‌افزاید<ref>عیسی‌ بن‌ جنید شیرازی، تذکره هزار مزار، ج۱، ص‌ ۸۴، به‌ کوشش‌ نورانی‌ وصال‌، شیراز، ۱۳۶۴ش‌</ref>. دیلمی‌ گوید که‌ شرف‌ الفقر نخستین‌ و جامع‌ الارشاد آخرین‌ نوشته او بوده‌ است‌ <ref>ابوالحسن‌ دیلمی‌، سیره الشیخ‌ الکبیر، ج۱، ص ۲۱۲، ترجمه رکن‌الدین‌ یحیی‌ ابن‌ جنید الشیرازی، به‌ کوشش‌ اشیمل‌ - طاری، تهران‌، ۱۳۶۳ش‌</ref>. همو درباره این‌ دو کتاب‌ روایاتی‌ در جاهای دیگر از قول‌ ابن‌خفیف‌ نقل‌ کرده‌ است‌<ref>ابوالحسن‌ دیلمی‌، سیره الشیخ‌ الکبیر، ج۱، ص ۲۱، ترجمه رکن‌الدین‌ یحیی‌ ابن‌ جنید الشیرازی، به‌ کوشش‌ اشیمل‌ - طاری، تهران‌، ۱۳۶۳ش‌</ref>. شماری از این‌ آثار تا روزگار زرکوب‌ شیرازی ( قرن‌ ۸ق‌) موجود بوده‌ و از آن‌ها با عبارت‌ «متداول‌ و مشهور» یاد می‌کند <ref>احمد زرکوب‌ شیرازی، شیراز نامه‌، ج۱، ص‌ ۱۲۶-۱۲۷، به‌ کوشش‌ اسماعیل‌ واعظ جوادی، تهران‌، ۱۳۵۰ش‌</ref>. و حاجی‌ خلیفه‌ نیز به‌ یکی‌ از تصنیفات‌ او به‌ عنوان‌ کتاب‌ الفضائل‌ و جامع‌ الدعوات‌ و الاذکار اشاره‌ می‌کند که‌ در ۲۶۲ باب‌ و شامل‌ ذکر فضایل‌ [[قرآن‌]] و نقل‌ ادعیه انبیاء، [[صحابه|صحابه‌]]، زهّاد و [[تابعین|تابعین‌]] بوده‌ است‌<ref>حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌، ج۵، ص۱۳۱، به‌ کوشش‌ گوستاوفلوگل‌، لایپزیگ‌، ۱۸۷۱م‌</ref>.ظاهراً این‌ کتاب‌ دو تصنیفی‌ را که‌ جنید به‌ نام‌ شرح‌ الفضائل‌ <ref>معین‌ الدین‌ جنید شیرازی، شدالازار، ج۱، ص‌ ۴۲، به‌ کوشش‌ قزوینی‌ و اقبال‌، تهران‌، ۱۳۲۸ش‌</ref>. و عیسی‌ بن‌ جنید به‌ عنوان‌ جامع‌ الدعوات‌ آورده‌اند<ref>عیسی‌ بن‌ جنید شیرازی، تذکره هزار مزار، ج۱، ص‌ ۸۴، به‌ کوشش‌ نورانی‌ وصال‌، شیراز، ۱۳۶۴ش‌</ref>. در برداشته‌ است‌.


==وصیة ابن‌خفیف‌ و معتقد ابن‌خفیف‌==
==وصیة ابن‌خفیف‌ و معتقد ابن‌خفیف‌==
خط ۱۳۰: خط ۱۳۰:
==وصیت‌==
==وصیت‌==


وصیت‌ ابن‌خفیف‌ رساله کوچکی‌ است‌ شامل‌ نصایح‌ او به‌ مریدان‌ و سالکان‌، در ۲۵ وصیت‌ در مراعات‌ تقوی و طهارت‌ پرهیز از شهوات‌ و وساوس‌ نفسانی‌، اجتناب‌ از کبر و غرور و حسد ، تحصیل‌ فضایل‌ و کمالات‌ اخلاقی‌ و ممارست‌ در ریاضت‌ و مجاهدت‌.
وصیت‌ ابن‌خفیف‌ رساله کوچکی‌ است‌ شامل‌ نصایح‌ او به‌ مریدان‌ و سالکان‌، در ۲۵ وصیت‌ در مراعات‌ تقوی و طهارت‌ پرهیز از شهوات‌ و وساوس‌ نفسانی‌، اجتناب‌ از کبر و غرور و حسد، تحصیل‌ فضایل‌ و کمالات‌ اخلاقی‌ و ممارست‌ در ریاضت‌ و مجاهدت‌.


==معتقد==
==معتقد==


معتقد ابن‌خفیف‌ نیز رساله‌ای است‌ کوتاه‌ که‌ اساس‌ مطالب‌ آن‌ تصحیح‌ و تصفیه اعمال‌ و اخلاص‌ در عبادات‌ است‌. مضامین‌ رساله‌ شامل‌ نکاتی‌ است‌ در تعریف‌ توحید و تنزیه‌ ذات‌ باری تعالی‌ و اشاراتی‌ به‌ اینکه‌ علم‌ غیر از رؤیت‌ است‌، یعنی‌ خداوند آنچه‌ را که‌ موجود است‌ می‌بیند و آنچه‌ را که‌ معدوم‌ است‌ می‌داند؛ صفات‌ خداوند قائم‌ بر ذات‌ اوست‌ و رؤیت‌ خداوند در قیامت‌ ممکن‌ است‌. در مسأله [[جبر و اختیار در لغت و اصطلاح|جبر]] و [[اختیار]] ، طاعت‌ و معصیت‌ ، خلق‌ افعال‌ و کسب‌ افعال‌، [[نبوت|نبوت‌]] و خاتمیت‌، [[معراج|معراج‌]] [[رسول‌ اکرم‌(ص‌)|رسول‌ اکرم‌]] و چگونگی‌ِ آن‌ و نیز در مسائل‌ مربوط به‌ [[ایمان|ایمان‌]] و [[اسلام|اسلام‌]] ، [[توحید]] و معرفت‌ ، استطاعت‌ و فعل‌، جنت‌ و نار ، اخبار آحاد و متواتر ، عقل‌ و شرع‌ ، حسن‌ و قبح‌ و سایر موضوعات‌ کلامی‌ و اعتقادی از دیدگاه‌ اشاعره‌ گفت‌وگو می‌کند.
معتقد ابن‌خفیف‌ نیز رساله‌ای است‌ کوتاه‌ که‌ اساس‌ مطالب‌ آن‌ تصحیح‌ و تصفیه اعمال‌ و اخلاص‌ در عبادات‌ است‌. مضامین‌ رساله‌ شامل‌ نکاتی‌ است‌ در تعریف‌ توحید و تنزیه‌ ذات‌ باری تعالی‌ و اشاراتی‌ به‌ اینکه‌ علم‌ غیر از رؤیت‌ است‌، یعنی‌ خداوند آنچه‌ را که‌ موجود است‌ می‌بیند و آنچه‌ را که‌ معدوم‌ است‌ می‌داند؛ صفات‌ خداوند قائم‌ بر ذات‌ اوست‌ و رؤیت‌ خداوند در قیامت‌ ممکن‌ است‌. در مسأله [[جبر و اختیار در لغت و اصطلاح|جبر]] و [[اختیار]]، طاعت‌ و معصیت‌، خلق‌ افعال‌ و کسب‌ افعال‌، [[نبوت|نبوت‌]] و خاتمیت‌، [[معراج|معراج‌]] [[رسول‌ اکرم‌(ص‌)|رسول‌ اکرم‌]] و چگونگی‌ِ آن‌ و نیز در مسائل‌ مربوط به‌ [[ایمان|ایمان‌]] و [[اسلام|اسلام‌]]، [[توحید]] و معرفت‌، استطاعت‌ و فعل‌، جنت‌ و نار، اخبار آحاد و متواتر، عقل‌ و شرع‌، حسن‌ و قبح‌ و سایر موضوعات‌ کلامی‌ و اعتقادی از دیدگاه‌ اشاعره‌ گفت‌وگو می‌کند.


==مطالب خاص‌ طبقه صوفیه‌==
==مطالب خاص‌ طبقه صوفیه‌==