امکان تفسیر و فهم‌پذیری قرآن (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'علیه السلام' به '‌علیه‌السلام')
خط ۱۳۱: خط ۱۳۱:




...وأما الأخبار: فقوله علیه السلام: " إنی ترکت فیکم ما إن تمسکتم به لن تضلوا کتاب الله وسنّتی " فکیف یمکن التمسک به وهو غیر معلوم ؟وعن علی رضی الله عنه أنه علیه السلام قال: علیکم بکتاب الله فیه نبأ ما قبلکم وخبر ما بعدکم وحکم ما بینکم، هو الفصل لیس بالهزل، من ترکه من جبار قصمه الله، ومن اتبع الهدى فی غیره أضله الله، وهو حبل الله المتین، والذکر الحکیم والصراط المستقیم، هو الذی لا تزیغ به الأهواء، ولا تشبع منه العلماء، ولا یخلق على کثرة الرد، ولا تنقضی عجائبه، من قال به صدق، ومن حکم به عدل، ومن خاصم به فلج، ومن دعا إلیه هدى إلى صراط مستقیم.انتهی – <ref>تفسیر الکبیر، ج 2ص 3 ـ ۶:‌ «...وأما الأخبار: فقوله 7: " إنی تركت فيكم ما أن تمسكتم به لن تضلوا كتاب الله وسنّتی " فكيف يمكن التمسك به وهو غير معلوم؟ وعن علی 2أنه 7قال: عليكم بكتاب الله فيه نبأ ما قبلكم وخبر ما بعدكم وحكم ما بينكم، هو الفصل ليس بالهزل، من تركه من جبار قصمه الله، ومن اتبع الهدى فی غيره أضله الله، وهو حبل الله المتين، والذكر الحكيم والصراط المستقيم، هو الذی لا تزيغ به الأهواء، ولا تشبع منه العلماء، ولا يخلق على كثرة الرد، ولا تنقضی عجائبه، من قال به صدق، ومن حكم به عدل، ومن خاصم به فلج، ومن دعا إليه هدى إلى صراط مستقيم».</ref>
...وأما الأخبار: فقوله ‌علیه‌السلام: " إنی ترکت فیکم ما إن تمسکتم به لن تضلوا کتاب الله وسنّتی " فکیف یمکن التمسک به وهو غیر معلوم ؟وعن علی رضی الله عنه أنه ‌علیه‌السلام قال: علیکم بکتاب الله فیه نبأ ما قبلکم وخبر ما بعدکم وحکم ما بینکم، هو الفصل لیس بالهزل، من ترکه من جبار قصمه الله، ومن اتبع الهدى فی غیره أضله الله، وهو حبل الله المتین، والذکر الحکیم والصراط المستقیم، هو الذی لا تزیغ به الأهواء، ولا تشبع منه العلماء، ولا یخلق على کثرة الرد، ولا تنقضی عجائبه، من قال به صدق، ومن حکم به عدل، ومن خاصم به فلج، ومن دعا إلیه هدى إلى صراط مستقیم.انتهی – <ref>تفسیر الکبیر، ج 2ص 3 ـ ۶:‌ «...وأما الأخبار: فقوله 7: " إنی تركت فيكم ما أن تمسكتم به لن تضلوا كتاب الله وسنّتی " فكيف يمكن التمسك به وهو غير معلوم؟ وعن علی 2أنه 7قال: عليكم بكتاب الله فيه نبأ ما قبلكم وخبر ما بعدكم وحكم ما بينكم، هو الفصل ليس بالهزل، من تركه من جبار قصمه الله، ومن اتبع الهدى فی غيره أضله الله، وهو حبل الله المتين، والذكر الحكيم والصراط المستقيم، هو الذی لا تزيغ به الأهواء، ولا تشبع منه العلماء، ولا يخلق على كثرة الرد، ولا تنقضی عجائبه، من قال به صدق، ومن حكم به عدل، ومن خاصم به فلج، ومن دعا إليه هدى إلى صراط مستقيم».</ref>


مفاد گفتار فوق این است که اوصافی که در روایات مذکور برای قرآن ذکر شده است بیانگر ان است که ادعای فهم ناپذیری قرآن امری ناصواب می‌باشد.  
مفاد گفتار فوق این است که اوصافی که در روایات مذکور برای قرآن ذکر شده است بیانگر ان است که ادعای فهم ناپذیری قرآن امری ناصواب می‌باشد.  
خط ۲۳۴: خط ۲۳۴:




از امام علی ( علیه السلام ) نقل شده است که فرمود : " من أخذ دینه من کتاب الله وسنّة نبیّه صلوات الله علیه وآله زالت الجبال قبل أن یزول، ومن أخذ دینه من أفواه الرجال ردّته الرجال " <ref>وسائل الشیعة، ج 27ص 132.
از امام علی ( ‌علیه‌السلام ) نقل شده است که فرمود : " من أخذ دینه من کتاب الله وسنّة نبیّه صلوات الله علیه وآله زالت الجبال قبل أن یزول، ومن أخذ دینه من أفواه الرجال ردّته الرجال " <ref>وسائل الشیعة، ج 27ص 132.
</ref>
</ref>
   
   
خط ۲۸۹: خط ۲۸۹:
کتاب خدا در چهار مرتبه است: عبارت، اشارت، لطایف و حقایق اما عبارت آن برای عوام است و اشارات آن برای خواص و لطایف آن برای اولیاء و حقایق آن برای انبیا است. <ref>التفسیر الصافی ج 1ص31 کتاب الله علی أربعة أشیاء: العبارة و الإشارة و اللطایف و الحقایق.  فالعبارة للعوام والإشارة للخواصّ و اللطایف للأولیاء و الحقایق للانبیاء.»</ref>   
کتاب خدا در چهار مرتبه است: عبارت، اشارت، لطایف و حقایق اما عبارت آن برای عوام است و اشارات آن برای خواص و لطایف آن برای اولیاء و حقایق آن برای انبیا است. <ref>التفسیر الصافی ج 1ص31 کتاب الله علی أربعة أشیاء: العبارة و الإشارة و اللطایف و الحقایق.  فالعبارة للعوام والإشارة للخواصّ و اللطایف للأولیاء و الحقایق للانبیاء.»</ref>   


==گفتار امام علی علیه السلام در مراتب فهم پذیری قرآن==
==گفتار امام علی ‌علیه‌السلام در مراتب فهم پذیری قرآن==


اما م علی ع در گفتاری مراتب سه گانه ای را برای فهم و درک قرآن مطرح نموده می‌فرماید:
اما م علی ع در گفتاری مراتب سه گانه ای را برای فهم و درک قرآن مطرح نموده می‌فرماید:
خط ۳۳۸: خط ۳۳۸:


مفاد حدیث مذکوران است که ظاهر قرآن از سنخ حکم بوده و باطنش از مقوله علم است بعلاوه اینکه ظاهرش زیبا و باطنش بسیار عمیق است.  
مفاد حدیث مذکوران است که ظاهر قرآن از سنخ حکم بوده و باطنش از مقوله علم است بعلاوه اینکه ظاهرش زیبا و باطنش بسیار عمیق است.  
درروایتی دیگر از پیامبر ص نقل شده است که: " آن للقرآن ظهرا وبطنا، ولبطنه بطن إلى سبعة أبطن " <ref>عوالی اللئالی ج 4ص 107  ؛ نظیر این روایت از امام علی ع نیزنقل شده است : - الإمام علی ( علیه السلام ) : القرآن ظاهره أنیق ، وباطنه عمیق ؛ زرکشی در البرهان فی علوم القرآن ج 2ص 164</ref>  
درروایتی دیگر از پیامبر ص نقل شده است که: " آن للقرآن ظهرا وبطنا، ولبطنه بطن إلى سبعة أبطن " <ref>عوالی اللئالی ج 4ص 107  ؛ نظیر این روایت از امام علی ع نیزنقل شده است : - الإمام علی ( ‌علیه‌السلام ) : القرآن ظاهره أنیق ، وباطنه عمیق ؛ زرکشی در البرهان فی علوم القرآن ج 2ص 164</ref>  




خط ۳۴۶: خط ۳۴۶:


حدیث مذکور نیز بیانگر آن است که درجنب معانی ظاهری همه آیات قرآنی، معانی باطنی نیز وجود دارد.
حدیث مذکور نیز بیانگر آن است که درجنب معانی ظاهری همه آیات قرآنی، معانی باطنی نیز وجود دارد.
از فضیل بن یسار نقل شده است که از امام باقر علیه السلام در تفسیر روایت "ما من القرآن آیة، إلا ولها ظهر وبطن " آن حضرت در پاسخ فرمود:  
از فضیل بن یسار نقل شده است که از امام باقر ‌علیه‌السلام در تفسیر روایت "ما من القرآن آیة، إلا ولها ظهر وبطن " آن حضرت در پاسخ فرمود:  
مراد از ظهرقرآن، تنزیل و مراد از بطن قرآن، تاویل قرآن می‌باشد. <ref>وسائل الشیعه  ج  27ص 197</ref>
مراد از ظهرقرآن، تنزیل و مراد از بطن قرآن، تاویل قرآن می‌باشد. <ref>وسائل الشیعه  ج  27ص 197</ref>


خط ۴۲۹: خط ۴۲۹:




امام علیه السلام آیه ای که در زمینه صله رحم نسبت به اهل البیت ع وارد شده است را به مطلق صله ارحام تعمیم داد بدلیل آن‌که نمی‌توان آیه را مختص موردی که آیه در آن نازل شده است دانست بلکه قرآن کتابی است که از معانی باطنی عمیقی برخوردار است. <ref>تفسیر الاصفی  ص 3-5 وقد عمم مولانا الصادق علیه السلام الآیة التی وردت فی صلة رحم آل محمد علیهم السلام صلة کل رحم ، ثم قال : " ولا تکونن ممن یقول فی الشئ : إنه فی شئ واحد " .... فإنه-قرآن -  " بحر لا ینزف ،ظاهره أنیق  ، وباطنه عمیق ، لا تحصى عجائبه ، ولا تبلى غرائبه " . کما ورد –انتهی-</ref>
امام ‌علیه‌السلام آیه ای که در زمینه صله رحم نسبت به اهل البیت ع وارد شده است را به مطلق صله ارحام تعمیم داد بدلیل آن‌که نمی‌توان آیه را مختص موردی که آیه در آن نازل شده است دانست بلکه قرآن کتابی است که از معانی باطنی عمیقی برخوردار است. <ref>تفسیر الاصفی  ص 3-5 وقد عمم مولانا الصادق ‌علیه‌السلام الآیة التی وردت فی صلة رحم آل محمد علیهم السلام صلة کل رحم ، ثم قال : " ولا تکونن ممن یقول فی الشئ : إنه فی شئ واحد " .... فإنه-قرآن -  " بحر لا ینزف ،ظاهره أنیق  ، وباطنه عمیق ، لا تحصى عجائبه ، ولا تبلى غرائبه " . کما ورد –انتهی-</ref>
   
   
===علامه طباطبائی در القرآن فی الاسلام===   
===علامه طباطبائی در القرآن فی الاسلام===