سید محمد علی قاضی طباطبایی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'مجلات' به 'مجله ها')
جز (جایگزینی متن - 'کاشف الغطاء' به 'کاشف‌الغطاء')
خط ۴۳: خط ۴۳:


‌آیت‌الله '''سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی''' (۱۳۳۱- ۱۳۹۹ ه.ق یا ۱۲۹۳-۱۳۵۸ ه.ش)، از علمای بنام و مبارز تبریز در دوران پهلوی و بعد از [[انقلاب اسلامی ایران]] بود.
‌آیت‌الله '''سیدمحمدعلی قاضی طباطبایی''' (۱۳۳۱- ۱۳۹۹ ه.ق یا ۱۲۹۳-۱۳۵۸ ه.ش)، از علمای بنام و مبارز تبریز در دوران پهلوی و بعد از [[انقلاب اسلامی ایران]] بود.
ایشان تحصیلات علوم اسلامی را در تبریز و [[قم]] و [[نجف]] گذرانیده و از محضر بزرگانی چون [[امام خمینی]]، سیدمحمد حجت کوه کمری، سید صدرالدین صدر، [[آیت‌الله العظمی بروجردی|سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]، [[سید محسن حکیم|سیدمحسن حکیم]]، [[سید ابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم خویی]] و شیخ محمدحسین کاشف الغطاء و علمای دیگر بهره برده و در نهایت به زادگاه خویش در تبریز برگشته و به فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و مذهبی پرداخته است.
ایشان تحصیلات علوم اسلامی را در تبریز و [[قم]] و [[نجف]] گذرانیده و از محضر بزرگانی چون [[امام خمینی]]، سیدمحمد حجت کوه کمری، سید صدرالدین صدر، [[آیت‌الله العظمی بروجردی|سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]]، [[سید محسن حکیم|سیدمحسن حکیم]]، [[سید ابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم خویی]] و شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء و علمای دیگر بهره برده و در نهایت به زادگاه خویش در تبریز برگشته و به فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و مذهبی پرداخته است.
وی به علت مبارزات علیه حکومت پهلوی و حمایت از امام خمینی سال‌ها در زندان و تبعید بود و نقش تاثیرگذاری در انقلاب اسلامی ایران داشت و بعد از انقلاب اسلامی از طرف امام خمینی به عنوان اولین امام جمعه تبریز و نماینده ایشان در تبریز منصوب شد و بعد از عمری خدمت به انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ شمسی توسط گروهک فرقان ترور شد و اولین [[شهید محراب]] در [[جمهوری اسلامی ایران]] نام گرفت.
وی به علت مبارزات علیه حکومت پهلوی و حمایت از امام خمینی سال‌ها در زندان و تبعید بود و نقش تاثیرگذاری در انقلاب اسلامی ایران داشت و بعد از انقلاب اسلامی از طرف امام خمینی به عنوان اولین امام جمعه تبریز و نماینده ایشان در تبریز منصوب شد و بعد از عمری خدمت به انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸ شمسی توسط گروهک فرقان ترور شد و اولین [[شهید محراب]] در [[جمهوری اسلامی ایران]] نام گرفت.


خط ۶۵: خط ۶۵:
وی در ۱۳۵۹ ه. ق جهت تحصیل در [[حوزه علمیه قم]] به شهر قم مشرف شدند تا از محضر آیات عظام [[سید محمد تقی خوانساری|سیدمحمد تقی خوانساری]]، سیدمحمد حجت کوه کمری، [[سید حسین بروجردی|سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[امام خمینی]]<ref>روحانی، سیدحمید، تحلیلی بر نهضت امام خمینی، ج۱، ص۴۳، تهران، دفتر انتشارات اسلامی</ref>. کسب فیض نماید.
وی در ۱۳۵۹ ه. ق جهت تحصیل در [[حوزه علمیه قم]] به شهر قم مشرف شدند تا از محضر آیات عظام [[سید محمد تقی خوانساری|سیدمحمد تقی خوانساری]]، سیدمحمد حجت کوه کمری، [[سید حسین بروجردی|سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[امام خمینی]]<ref>روحانی، سیدحمید، تحلیلی بر نهضت امام خمینی، ج۱، ص۴۳، تهران، دفتر انتشارات اسلامی</ref>. کسب فیض نماید.


در سال ۱۳۶۹ هجری قمری شهید قاضی به نجف عزیمت کردند و نزد علمای برجسته‌ای نظیر مرحوم آیت‌الله عبدالحسین رشتی، میرزا باقر زنجانی و بجنوردی، سیدمحسن حکیم، سیدابوالقاسم خویی و شیخ محمدحسین کاشف الغطاء به کسب علوم دینی پرداخت<ref>قاضی طباطبایی، سیدمحمدتقی، زندگی‌نامه آیت‌الله قاضی طباطبایی، ص۱، نسخه خطی</ref>. .وی از خود ثمراتی علمی در قالب آثار چاپ شده و چاپ نشده به جای گذاشت که بالغ بر ۵۰ مورد می‌باشد<ref>رحیم نیکبخت و صمد اسماعیل زاده، زندگی‌نامه و مبارزات شهید آیت‌الله قاضی طباطبائی، ص۱۳۰_ ۱۳۸</ref>.ایشان در طول مبارزات انقلابی در کنار امام، به عنوان یار و یاور ایشان بودند و نقاط حساسی از مبارزات نهضت به ایفای نقش می‌پرداختند که در طول مقاله به نقاطی اشاره خواهد شد.
در سال ۱۳۶۹ هجری قمری شهید قاضی به نجف عزیمت کردند و نزد علمای برجسته‌ای نظیر مرحوم آیت‌الله عبدالحسین رشتی، میرزا باقر زنجانی و بجنوردی، سیدمحسن حکیم، سیدابوالقاسم خویی و شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء به کسب علوم دینی پرداخت<ref>قاضی طباطبایی، سیدمحمدتقی، زندگی‌نامه آیت‌الله قاضی طباطبایی، ص۱، نسخه خطی</ref>. .وی از خود ثمراتی علمی در قالب آثار چاپ شده و چاپ نشده به جای گذاشت که بالغ بر ۵۰ مورد می‌باشد<ref>رحیم نیکبخت و صمد اسماعیل زاده، زندگی‌نامه و مبارزات شهید آیت‌الله قاضی طباطبائی، ص۱۳۰_ ۱۳۸</ref>.ایشان در طول مبارزات انقلابی در کنار امام، به عنوان یار و یاور ایشان بودند و نقاط حساسی از مبارزات نهضت به ایفای نقش می‌پرداختند که در طول مقاله به نقاطی اشاره خواهد شد.


=دوران کودکی و نوجوانی=
=دوران کودکی و نوجوانی=
خط ۷۹: خط ۷۹:


سیدمحمدعلی قاضی در سال ۱۳۶۹ ق. تصمیم بر هجرتی دیگر گرفت و این‌بار راه [[نجف]] را در پیش گرفت. وی قبل از عزیمت به [[عراق]]، از وضع درس حوزه‌های علمیه آن سامان اطلاعات کافی بدست آورد و برنامه دقیق و منظمی جهت هرچه بیشتر استفاده نمودن از فرصت‌های گران‌بها تنظیم نمود.
سیدمحمدعلی قاضی در سال ۱۳۶۹ ق. تصمیم بر هجرتی دیگر گرفت و این‌بار راه [[نجف]] را در پیش گرفت. وی قبل از عزیمت به [[عراق]]، از وضع درس حوزه‌های علمیه آن سامان اطلاعات کافی بدست آورد و برنامه دقیق و منظمی جهت هرچه بیشتر استفاده نمودن از فرصت‌های گران‌بها تنظیم نمود.
به همین خاطر یکی دو روز از ورودش به نجف نگذشته بود که با جدیّت تمام در حوزه‌های درسی بزرگان همچون آیت‌الله العظمی سیدمحسن حکیم و آیت‌الله سیدابوالقاسم خویی و آیت‌الله عبدالحسین رشتی و محمدحسین کاشف الغطاء و ...شرکت جست و مشغول کسب علم و دانش و تحصیل در فنون مختلف فقه و اصول و فلسفه شد.
به همین خاطر یکی دو روز از ورودش به نجف نگذشته بود که با جدیّت تمام در حوزه‌های درسی بزرگان همچون آیت‌الله العظمی سیدمحسن حکیم و آیت‌الله سیدابوالقاسم خویی و آیت‌الله عبدالحسین رشتی و محمدحسین کاشف‌الغطاء و ...شرکت جست و مشغول کسب علم و دانش و تحصیل در فنون مختلف فقه و اصول و فلسفه شد.


شهید قاضی در میان اساتید نجف برای آیت‌الله العظمی حاج شیخ محمدحسین کاشف الغطاء احترام فوق‌العاده‌ای قایل بود و بیشتر با ایشان انس و الفت داشت و در واقع شیفته و مرید اخلاق والا و تبحّر عمیق علمی و افکار بلند سیاسی، اجتماعی کاشف الغطاء‌ گشته بود.اقامت در نجف و استفاده‌های علمی و معنوی از حوزه علمیه را می‌توان از بهترین و شاداب‌ترین روزگاران عمر آیت‌الله قاضی طباطبائی بحساب آورد. چرا که در آن ایام، به تحکیم مبانی فکری خود پرداخت و به درجات عالی فقاهت و اجتهاد رسید و از مراجع بزرگی مثل آیت‌الله العظمی حکیم و آیت‌الله العظمی کاشف الغطاء و دیگران به اخذ اجازه اجتهاد نایل آمد. (آیت‌الله قاضی از بیست نفر از مراجع بزرگ به اخذ درجه اجتهاد یا اجازه روایت نایل شده‌اند که خودشان اسامی آنان را در مقدمه کتاب «اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه» آورده‌اند.)
شهید قاضی در میان اساتید نجف برای آیت‌الله العظمی حاج شیخ محمدحسین کاشف‌الغطاء احترام فوق‌العاده‌ای قایل بود و بیشتر با ایشان انس و الفت داشت و در واقع شیفته و مرید اخلاق والا و تبحّر عمیق علمی و افکار بلند سیاسی، اجتماعی کاشف‌الغطاء‌ گشته بود.اقامت در نجف و استفاده‌های علمی و معنوی از حوزه علمیه را می‌توان از بهترین و شاداب‌ترین روزگاران عمر آیت‌الله قاضی طباطبائی بحساب آورد. چرا که در آن ایام، به تحکیم مبانی فکری خود پرداخت و به درجات عالی فقاهت و اجتهاد رسید و از مراجع بزرگی مثل آیت‌الله العظمی حکیم و آیت‌الله العظمی کاشف‌الغطاء و دیگران به اخذ اجازه اجتهاد نایل آمد. (آیت‌الله قاضی از بیست نفر از مراجع بزرگ به اخذ درجه اجتهاد یا اجازه روایت نایل شده‌اند که خودشان اسامی آنان را در مقدمه کتاب «اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه» آورده‌اند.)


=بازگشت به ایران=
=بازگشت به ایران=


ایشان بعد از سه سال اقامت در نجف، اواخر سال ۱۳۷۲ ق. (۱۳۳۱ ش.) بنا به علل ناگواری ناگزیر شد شهر نجف را ترک نموده به تبریز مراجعت نماید.
ایشان بعد از سه سال اقامت در نجف، اواخر سال ۱۳۷۲ ق. (۱۳۳۱ ش.) بنا به علل ناگواری ناگزیر شد شهر نجف را ترک نموده به تبریز مراجعت نماید.
آیت‌الله سیدمحمدعلی قاضی طباطبائی در سنّ ۴۲ سالگی، حوزه نجف را پشت سر گذاشت و به سوی زادگاه خود شهر تبریز رهسپار شد تا به وظایف بس سنگین خود، در جهت اشاعه فرهنگ اسلام بپردازد. همان خدمات ارزنده‌ای که نتایج سودمندش در انقلاب شکوهمند اسلامی نمایان گشت، آنطور که استادش آیت‌الله العظمی کاشف الغطاء‌ پیش‌بینی کرده بود. ایشان در یکی از نامه‌های خود، خطاب به آیت‌الله قاضی چنین می‌نویسد:
آیت‌الله سیدمحمدعلی قاضی طباطبائی در سنّ ۴۲ سالگی، حوزه نجف را پشت سر گذاشت و به سوی زادگاه خود شهر تبریز رهسپار شد تا به وظایف بس سنگین خود، در جهت اشاعه فرهنگ اسلام بپردازد. همان خدمات ارزنده‌ای که نتایج سودمندش در انقلاب شکوهمند اسلامی نمایان گشت، آنطور که استادش آیت‌الله العظمی کاشف‌الغطاء‌ پیش‌بینی کرده بود. ایشان در یکی از نامه‌های خود، خطاب به آیت‌الله قاضی چنین می‌نویسد:
«ای سید بزرگوار و ای دانشمند والا مقام ... ما از حالا می‌بینیم که مردم آذربایجان عموما و اهالی تبریز خصوصا از راهنمائی‌ها و ارشادات شما بهره‌مند می‌شوند و چه زود است تأثیر خدمات ارزنده شما در نصرت حقّ و از بین بردن باطل محسوس و ملموس باشد و در یاری و کمک از حقّ چه بهتر و مقدّم‌تر از شما است؟
«ای سید بزرگوار و ای دانشمند والا مقام ... ما از حالا می‌بینیم که مردم آذربایجان عموما و اهالی تبریز خصوصا از راهنمائی‌ها و ارشادات شما بهره‌مند می‌شوند و چه زود است تأثیر خدمات ارزنده شما در نصرت حقّ و از بین بردن باطل محسوس و ملموس باشد و در یاری و کمک از حقّ چه بهتر و مقدّم‌تر از شما است؟
پدر روحی شما ـ محمدحسین <ref>محمد حسین، کاشف الغطاء، الفردوس الاعلی، ص۶۴، پاورقی</ref>
پدر روحی شما ـ محمدحسین <ref>محمد حسین، کاشف‌الغطاء، الفردوس الاعلی، ص۶۴، پاورقی</ref>


=فعالیت‌های سیاسی و مذهبی=
=فعالیت‌های سیاسی و مذهبی=
خط ۲۳۱: خط ۲۳۱:
۲۲. رساله در نماز جمعه
۲۲. رساله در نماز جمعه


۲۳. تعلیقات بر کتاب الفردوس الاعلی تألیف علامه شیخ محمد حسین کاشف الغطاء (عربی چاپی)
۲۳. تعلیقات بر کتاب الفردوس الاعلی تألیف علامه شیخ محمد حسین کاشف‌الغطاء (عربی چاپی)


۲۴. تحقیق درباره روز اربعین حضرت سید الشهداء علیه‌السّلام (فارسی چاپی)
۲۴. تحقیق درباره روز اربعین حضرت سید الشهداء علیه‌السّلام (فارسی چاپی)
خط ۲۴۳: خط ۲۴۳:
۲۸. تعلیقات بر کتاب کنز العرفان (عربی خطی)
۲۸. تعلیقات بر کتاب کنز العرفان (عربی خطی)


۲۹. مقدمه بر کتاب صحائف الابرار کاشف الغطاء (عربی ـ چاپی)
۲۹. مقدمه بر کتاب صحائف الابرار کاشف‌الغطاء (عربی ـ چاپی)


۳۰. آثار تاریخی آیت‌الله العظمی حکیم (فارسی چاپی)
۳۰. آثار تاریخی آیت‌الله العظمی حکیم (فارسی چاپی)