روح القدس: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۲:

غالباً [[عهد جدید]]، روح‌القدس را روح خدا می‌نامد. به نظر سنت مسیحی و کتاب‌های مقدس، روح‌القدس، مرادف [[جبرئیل]] یا فرشته‌ای از فرشتگان خدا و آفریده‌ای از آفریدگان او نیست. او در حقیقت خود خدا است که در قلوب مردم و جهان می‌زید و به عمل اشتغال دارد<ref>میشل، توماس، پیشین، ص74.</ref>.

=الوهیت روح‌القدس=

با پایان یافتن مباحثات [[مسیح]] شناختی کلیسای اولیه، پیامدهای تصمیماتی که در این ارتباط گرفته شده بود، موضوع بحث و بررسی محافل الاهیاتی قرار گرفت. در این دوران آموزه تثلیث به تدریج نشو و نما یافت. برابر بودن پدر و پسر در خلال مباحثات مسیح شناختی که سرانجام به شورای نیقیه ختم شد محرز گردید.

کلیسای اولیه در مورد روح‌القدس دچار سردرگمی بود. "مونتانوس" الاهیدان برجسته در قرن دوم میلادی درباره عملکرد روح‌القدس در زمان حاضر تأکید داشت<ref>مک گراث، الیستر، پیشین، ص309.</ref>.

بحث درباره روح‌القدس نخستین بار به واسطه نظریات گروهی از نویسندگان پیش کشیده شد که به «مخالفان روح‌القدس» شهرت داشتند. آنان منکر شخصیت الهی روح‌القدس بودند<ref>پیشین، ص 309-310.</ref>.

در مقابل، نویسندگانی هم‌چون آتاناسیوس و باسیلیوسِ اهل قیصریه، الوهیت روح‌القدس را تثبیت کردند<ref>پیشین، ص 22.</ref>.

سابلیوس و پیروان او معتقد بودند که خدای واحد در تثلیث تجلی کرده است ولی ذاتاً دارای تثلیث نمی‌باشد. آن‌ها معتقد بودند که خدا به عنوان پدر خالق و قانون گذار می‌باشد و همان خدا به صورت پسر یعنی خدای مجسم، برای نجات انسان آمد و همان خدا به صورت روح‌القدس باعث نجات و تقدیس مؤمنین می‌گردد. لذا اینان به تثلیث ظاهری معتقدند و نه تثلیثی که ذاتاً در خدا وجود دارد<ref>سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، درآمدی بر الهیات تطبیقی اسلام و مسیحت، قم کتاب طه 1382ش،ص126و127 و ویلکن، رابرت، خدای سه گانه در کتاب مقدس و ظهور راست کیشی، مترجم الیاس عارف زاده، هفت آسمان، 1381، سال چهارم، شماره چهاردهم، ص90.</ref> لذا روح‌القدس موجود مستقلی نخواهد بود و تنها تجلّی خدا می‌باشد.

شخصی به نام "ماسدونیوس<ref>یا "مکدونیوس".</ref>" که بین سالهای 341 و 360 [[اسقف]] کنستانتینوپل بود، تعلیم می داد که روح‌القدس یک خادم در سطح فرشتگان بود و مخلوقی تابع پدر و پسر است. این تعلیم نفی کننده الوهیت حقیقی روح‌القدس بود و به همان اندازه که تعلیم آریوس مقام مسیح را پایین می آورد، این تعلیم نیز مقام روح‌القدس را تنزل می داد.

درسال 381 شورای کنستانتینوپل این عقاید را رد کرد. هنگامی که اعتقادنامه کنستانتینوپل که همان اعتقادنامه نیقیه امروزی است، در سال 589 در سومین شورای تولدو قرائت می‌شد در کنار عبارت «روح القدس ... صادر شده از پدر» عبارت «و از پسر» نیز اضافه شد تا رابطه روح‌القدس با پدر و پسر نشان داده شود. کلیساهای غرب از آن زمان به بعد بر الوهیت حقیقی روح القدس تأکید کرده و اعلام داشته‌اند که او با پدر و پسر مساوی است و مانند آنان ازلی و هم‌ذات با آنان است<ref>کرنز، ارل، سرگذشت مسیحت در طول تاریخ، مترجم آرمان رشدی، انگلستان، نشر ایلام،ایلام 2008، ص147.</ref>.

در شورای نیقیه طرف‌داران تثلیث سرانجام توانستند این نظر را در عالم مسیحیت تثبیت کنند که روح‌القدس موجودی برابر با خدای پدر و پسر است و به این ترتیب، خدایی سه گانه خلق شد<ref>ویلسون، برایان، دین مسیح، ترجمه حسن افشار، تهران ایران، نشر مرکز، چاپ اول1381ش، ص55 و الفرق و المذاهب المسیحیة منذ ظهور الاسالم حتی الیوم ص24.</ref>.

پس از تثبیت نظریه تثلیث کلیسای شرق ([[ارتدکس]]) با کلیسای غرب در نحوه تمایز بین سه اقنوم اختلاف افتاد. کلیسای شرق معتقد بود که پسر و روح‌القدس هر دو مشتق و صادر از پدر هستند ولی کلیسای غرب، روح‌القدس را صادر از پدر و پسر می‌دانست<ref>مک‌گراث، الیستر، پیشین، ص324و325.</ref>.

در زمینه تدوین و تکامل الاهیات روح‌القدس، "آگوستین" نقش بسیار مهمی را ایفا نموده است. او بر ماهیت متمایز روح‌القدس تأکید دارد؛ با این حال روح‌القدس وجه اشتراک بین پدر و پسر است. پدر تنها پدرِ پسر است و پسر، تنها پسرِ پدر؛ امّا روح‌القدس هم روحِ پدر است، هم روح پسر؛ و این دو را در محبت پیوند می‌دهد.

وی تصدیق می‌کند که [[کتاب مقدس]] آشکارا نمی‌گوید که روح‌القدس محبت است، امّا از آن‌جا که خدا محبت است و روح‌القدس نیز خداست، نتیجه طبیعی این است که روح‌القدس محبّت است<ref>پیشین، ص312-313.</ref>.

بدین ترتیب الوهیت کامل روح‌القدس در الاهیات مسیحی با تأخیر نسبتاً طولانی، مورد پذیرش قرار گرفت.

=پانویس=