حرم حسین بن علی (سیدالشهدا): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۶:

=زمان ساخت اولین حرم=

پس از دفن جسم مطهر امام حسین توسط قوم بنی‌اسد و گذاشتن علامت و نشانه‌ای ساده بر قبر شریف سید الشهداء، بارگاه آن‌حضرت برای نخستین بار در همان دوران [[بنی‌امیه]] بنا گردید. [[سید بن طاووس]] به نقل از حسین بن ابی‌حمزه می‏نویسد: در اواخر زمان بنی‌امیه سقفی بر روی آن ساخته شد و برای آن دری نیز بنا گردید. وی می‏گوید: در اواخر حکومت بنی‌‌امیه بود که روزی من به قصد [[زیارت]] قبر امام حسین به راه افتادم، همین‌که نزدیک درِ حائر رسیدم، مردی را مشاهده کردم که می‌گفت: چنانچه می‌خواهی حسین را زیارت کنی، از درِ حائر وارد شو. من نیز از همان در وارد بارگاه شدم<ref> سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج 2، ص 568، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، 1409ق.</ref>.

پس از دفن جسم مطهر امام حسین توسط قوم بنی‌اسد و گذاشتن علامت و نشانه‌ای ساده بر قبر شریف سید الشهداء، بارگاه آن‌حضرت برای نخستین بار در همان دوران [[بنی‌امیه]] بنا گردید. [[سید بن طاووس]] به نقل از [[حسین بن ابی‌حمزه]] می‏نویسد: در اواخر زمان بنی‌امیه سقفی بر روی آن ساخته شد و برای آن دری نیز بنا گردید. وی می‏گوید: در اواخر حکومت بنی‌‌امیه بود که روزی من به قصد [[زیارت]] قبر امام حسین به راه افتادم، همین‌که نزدیک درِ حائر رسیدم، مردی را مشاهده کردم که می‌گفت: چنانچه می‌خواهی حسین را زیارت کنی، از درِ حائر وارد شو. من نیز از همان در وارد بارگاه شدم<ref> سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الاقبال بالاعمال الحسنه، ج 2، ص 568، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ دوم، 1409ق.</ref>.

گزارشی دیگر بیان‌گر آن است که بارگاه امام(ع) پیش از سال 128 هجری بنا گردید؛ چراکه [[امام صادق‌]] خطاب به [[جابر جعفی]] فرمود: چنانچه قصد زیارت قبر حسین را داشتی از در نزدیک حائر وارد شو و بر وی درود فرست. با توجه به این‌که، وفات جابر در سال 128 هجری اتفاق افتاد<ref> علامه حلی، حسن بن یوسف‏، رجال العلامه الحلی‏، ص 35، نجف اشرف، دار الذخائر، چاپ دوم، 1411ق.</ref>، می‌توان گفت حرم امام(ع) نیز قبل از این زمان بنا شده است. گفتنی است با مرگ [[مروان بن محمد]] در سال 132 هجری، حکومت بنی‌امیه منقرض شد<ref>طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 7، ص 437، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.</ref>.

خط ۱۱۵:

=بازسازی توسط منتصر=

پس از قتل متوکل، فرزندش منتصر به حکومت رسید. وی بر خلاف پدر نسبت به خاندان ابوطالب با عطوفت و مهربانی و نیکی رفتار کرد و اموال بسیاری را میان آنان توزیع نمود و در دوران او بود که قبور شهدا تجدید گردید. همچنین وی مردم را به زیارت قبر امام علی و امام حسین تشویق می‌کرد<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 116، بیروت، دار صادر، 1385ق.</ref>.

پس از قتل متوکل، فرزندش [[منتصر]] به حکومت رسید. وی بر خلاف پدر نسبت به خاندان ابوطالب با عطوفت و مهربانی و نیکی رفتار کرد و اموال بسیاری را میان آنان توزیع نمود و در دوران او بود که قبور شهدا تجدید گردید. همچنین وی مردم را به زیارت قبر امام علی و امام حسین تشویق می‌کرد<ref>ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج 7، ص 116، بیروت، دار صادر، 1385ق.</ref>.

بعد از آن‌که حسن و محمد فرزندان زید شروع به دعوت کردند، محمد دستور داد تا حرم امام علی و امام حسین تعمیر و بر بنای آن اضافه شود<ref> تسلیه المجالس و زینه المجالس‏، ج 2، ص 474.</ref>. این تعمیرات ما بین سال‌های 279 تا 289 هجری انجام گردید<ref> اعیان الشیعه، ج 1، ص 628</ref>.

خط ۱۲۵:

در [[ربیع الاول]] سال 407 قمری در بارگاه امام حسین و رواق‌‌های آن به دنبال افتادن دو شمع بزرگ، آتش‏‌سوزی رخ داد<ref> ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج 9، ص 295.</ref>. بعد از آن بود که وزیر سلطان الدوله دیلمی به تعمیر و نوسازی بارگاه حسینی پرداخت. وی در سال 460 هجری از دنیا رفت<ref> اعیان الشیعه، ج 1، ص 628.</ref>.

از آن پس اصلاحات و تغییراتی به وسیله‌ی پادشاهان [[شیعه]] و دیگران در ساختمان حرم شریف امام به عمل آمد. در سال 767 قمری به امر سلطان اویس ~~ایلخانی،~~ و در سال 786 قمری به دستور فرزندش احمد بن اویس تغییراتی در حرم صورت گرفت. در سال 930 [[شاه اسماعیل صفوی]] صندوق پرارزشی که به طرزی نو و زیبا ساخته شده بود برای گذاشتن روی قبر شریف هدیه کرد. بازسازی و تعمیر گنبد توسط [[سلطان مراد]]، چهارمین [[پادشاه عثمانی]] در سال 1048 قمری صورت گرفت. در سال 1135 همسر [[نادر شاه]] مبالغ بسیاری برای تعمیر بارگاه حسینی ارسال داشت. بعد از تخریب بارگاه امام توسط [[وهابیون]]، تعمیر و طلاکاری گنبد شریف در سال 1232 به دستور [[فتحعلی شاه]] انجام شد<ref> همان.</ref>.

از آن پس اصلاحات و تغییراتی به وسیله‌ی پادشاهان [[شیعه]] و دیگران در ساختمان حرم شریف امام به عمل آمد. در سال 767 قمری به امر [[سلطان اویس ایلخانی]]، و در سال 786 قمری به دستور فرزندش احمد بن اویس تغییراتی در حرم صورت گرفت. در سال 930 [[شاه اسماعیل صفوی]] صندوق پرارزشی که به طرزی نو و زیبا ساخته شده بود برای گذاشتن روی قبر شریف هدیه کرد. بازسازی و تعمیر گنبد توسط [[سلطان مراد]]، چهارمین [[پادشاه عثمانی]] در سال 1048 قمری صورت گرفت. در سال 1135 همسر [[نادر شاه]] مبالغ بسیاری برای تعمیر بارگاه حسینی ارسال داشت. بعد از تخریب بارگاه امام توسط [[وهابیون]]، تعمیر و طلاکاری گنبد شریف در سال 1232 به دستور [[فتحعلی شاه]] انجام شد<ref> همان.</ref>.

=تخریب توسط وهابی‌ها=

در سال 1216 [[سعود بن عبدالعزیز بن محمد بن سعود وهابی نجدی]]، لشکری از اعراب نجد را گردآورد و برای تخریب حرم امام حسین مجهّز ساخت. به نوشته‌ی برخی از مورخان اروپایی سپاهی بیش از چهارصد سوار آماده کرد و به منظور نبرد رهسپار عراق نمود و کربلا را به محاصره درآورد. در روز هجدهم [[ذی الحجه]] و [[عید غدیر]] که اکثر مردم جهت زیارت امیرالمؤمنین به [[نجف اشرف]] رفته بودند، سپاهیان [[سعودی]] از فرصت استفاده کرده به تاخت‌‏وتاز پرداخته و بر روی مردم شمشیر کشیدند. تا آن‌جا که گویند تعداد بسیاری از اهالی شهر(حدود چهار پنج هزار نفر) را به قتل رساندند که در میان آنها پیرمردان و کودکان و زنان نیز دیده می‌شد. تنها تعداد اندکی که یا از چنگ آنان گریختند و یا در گوشه‌‏ای خود را پنهان کرده بودند، توانستند از این معرکه به جان سالم به در برند. آنان به قتل و کشتار مردم پرداختند و حرم مطهر امام را مورد چپاول قرار دادند و آنچه را که از فرش و قندیل و دیگر وسائل و اشیای گران‌قیمتی که در آن‌جا یافتند به غارت بردند. و ضریح امام را از جا کندند، و اسبان خود را در صحن مطهر امام آوردند و از چوب درهای حرم آتش برپا کردند و به بلاد خود بازگشتند<ref>همان، ص 629.</ref>.

در سال 1216 [[سعود بن عبدالعزیز بن محمد بن سعود وهابی نجدی]]، لشکری از اعراب [[نجد]] را گردآورد و برای تخریب حرم امام حسین مجهّز ساخت. به نوشته‌ی برخی از مورخان اروپایی سپاهی بیش از چهارصد سوار آماده کرد و به منظور نبرد رهسپار عراق نمود و کربلا را به محاصره درآورد. در روز هجدهم [[ذی الحجه]] و [[عید غدیر]] که اکثر مردم جهت زیارت امیرالمؤمنین به [[نجف اشرف]] رفته بودند، سپاهیان [[سعودی]] از فرصت استفاده کرده به تاخت‌‏وتاز پرداخته و بر روی مردم شمشیر کشیدند. تا آن‌جا که گویند تعداد بسیاری از اهالی شهر(حدود چهار پنج هزار نفر) را به قتل رساندند که در میان آنها پیرمردان و کودکان و زنان نیز دیده می‌شد. تنها تعداد اندکی که یا از چنگ آنان گریختند و یا در گوشه‌‏ای خود را پنهان کرده بودند، توانستند از این معرکه به جان سالم به در برند. آنان به قتل و کشتار مردم پرداختند و حرم مطهر امام را مورد چپاول قرار دادند و آنچه را که از فرش و قندیل و دیگر وسائل و اشیای گران‌قیمتی که در آن‌جا یافتند به غارت بردند. و ضریح امام را از جا کندند، و اسبان خود را در صحن مطهر امام آوردند و از چوب درهای حرم آتش برپا کردند و به بلاد خود بازگشتند<ref>همان، ص 629.</ref>.

به دنبال آن و تخریب ساختمان حرم، در سال 1812 میلادی مردم به [[فتحعلی شاه قاجار]] نامه نوشتند. وی نیز دستور داد تا ساختمان حرم را نوسازی نمایند<ref> آل طمعه، سلمان هادی، کربلا و حرم‌های مطهر، ترجمه، صابری، حسین، ص 111، مشعر، بی‌تا.</ref>.