شقیق بلخی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوعلی شقیق بن ابراهیم بن علی بلخی ازدی زاهد، عارف و زاهد مشهور سده دوم، از مردمان بلخ و دانشمند و عارف برجسته سرزمین [[خراسان]] بود<ref>ابوعبدالرحمن سلمی، محمد بن حسین، طبقات الصوفیه، ص۶۳</ref>.در برخی منابع متاخر شیعی بلخی از اصحاب [[امام صادق]] (علیه‌السّلام) به شمار آمده<ref>موسوی خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، ج۴، ص۱۰۸</ref>.و به نقل برخی دیگر گویا وی خدمت [[امام باقر]] و [[امام کاظم]] (علیهما‌السّلام) نیز شرفیاب شده<ref>[http://lib.eshia.ir/10984/3/229/%DA%AF%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF شقیق بلخی]</ref> و از محضر آن بزرگواران بهره برده است<ref>تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۴۰</ref>.[[شبلنجی]] و [[اربلّی]] به نقل از حسام بن حاتم اصمّ نوشته‌اند که بلخی خود نقل کرده است که در سال ۱۴۶ هـ در راه سفر [[حج]]، در قادسیّه و [[مکه]] امام کاظم (علیه‌السّلام) را ملاقات کرده و کراماتی را از آن حضرت مشاهده نموده است<ref>شراب‌، محمدحسن، نور الابصار، ص۳۰۲</ref> <ref>محدث اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ج۲، ص۷۴۴</ref>.  

شقیق بلخی از شاگردان و مریدان خاص ابراهیم بن ادهم، عارف و زاهد معروف سده دوم به شمار می‌رفت و علم طریقت و مشی صوفیانه را از وی فراگرفت<ref>ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۳، ص۱۳۱</ref> دانش [[فقه]] را از اساتیدی چون قاضی ابویوسف<ref>تفضلی، آذر و فضائلی، مهین، فرهنگ بزرگان، ص۲۴۰</ref> و زفر بن هذیل از فقهای معروف آن روزگار آموخت<ref>ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۲۳۰</ref>.در دانش [[حدیث]] و روایت نیز شاگرد کسانی چون اسرائیل بن یونس، [[ابوحنیفه]]، عبّاد بن کثیر و کثیر بن عبدالله ایلی بوده و از ایشان روایت کرده است<ref>ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۲۳، ص۱۳۱</ref>.  

شقیق بلخی علی‌رغم آنکه از مال و ثروت بسیاری بهره‌مند بود، طریق زهد و ورع پیشه ساخت<ref>ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۸، ص۱۷۰</ref>.دلیل این کار را [[ابن‌خلکان]] چنین بیان می‌کند: شقیق در ایام جوانی هنگامی که برای تجارت و کسب درآمد به ترکستان سفر کرده بود، به دانشمندی بت‌پرست از مردمان آن دیار برخورد کرد و به دنبال یک مباحثه و محاجّه علمی و عقیدتی، تحت تاثیر کلام بت‌پرست واقع می‌شود و تصمیم می‌گیرد به هنگام بازگشت تمام اموال و دارایی خود را در راه خیر بخشش کرده، راه زهد و بی‌رغبتی پیشه کند و به کسب دانش بپردازد. [۱۹] یکی از نوادگان شقیق نقل می‌کند که او در حالی که مالک و صاحب سیصد قریه و روستا بود، به هنگام مرگ حتی یک کفن برای خود برجای نگذاشت<ref>اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیة الاولیاء، ج۸، ص۵۹</ref>.  

و وی گفته که: «توکل آن است که دل تو آرام گیرد به آنچه خدای -تعالی- وعده فرموده است.»

ذهبی می‌نویسد که بلخی علاوه بر شهرتی که در زهد و ورع داشت، همیشه در خط مقدم جبهه و پیش‌گام جنگجویان و مبارزان بود<ref>ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۹، ص۳۱۴</ref>. به گفته حاتم اصم از شاگردان بلخی وی در جنگی که با ترک‌ها در منطقه کُولان، منطقه‌ای در بلاد ترک در ماوراءالنهر در سال ۱۹۴ هـ رُخ داد، شرکت داشت و در همان‌جا کشته شد<ref>زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۳، ص۱۷۱</ref>. تاریخ‌های دیگری از قبیل ۱۵۳، ۱۷۴، ۱۸۴ و۱۹۵ هـ<ref>مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، ج۳، ص۲۳۲</ref>. نیز برای درگذشت او ذکر شده است. برخی آرامگاه وی را در منطقه خَتْلان، از نواحی ماوراءالنهر دانسته‌اند<ref>موسوی خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، ج۴، ص۱۰۶</ref>.  

[[رده:تصوف]]