جعفر طیار: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۵۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
| وبگاه =  
| وبگاه =  
}}
}}
'''جعفر بن‌ ابی‌طالب‌''' با کنیه‌ ابوعبداللّه‌ و ملقب به طیّار پسرعموی‌ [[پیامبر (ص)]] و برادر [[امام علی|حضرت‌ علی‌ (ع)]] و از شهدای‌ بزرگ‌ صدر اسلام‌ است. او از شخصیت‌های برجسته‌ اسلام بوده و به عنوان الگوی ایمان، عمل و جهاد و شهادت مطرح است.  
'''جعفر بن‌ ابی‌طالب‌''' با کنیه‌ ابوعبداللّه‌ و ملقب به طیّار پسرعموی‌ [[پیامبر (صلی الله علیه)]] و برادر [[امام علی|حضرت‌ علی‌ (ع)]] و از شهدای‌ بزرگ‌ صدر اسلام‌ است. او از شخصیت‌های برجسته‌ اسلام بوده و به عنوان الگوی ایمان، عمل و جهاد و شهادت مطرح است.  


=مختصری از زندگی‌نامه جعفر طیار=
=مختصری از زندگی‌نامه جعفر طیار=


جعفر فرزند [[ابوطالب|ابو‌طالب]] و [[فاطمه بنت اسد|فاطمه بنت اسد]]، معروف به <big>جعفر طیار</big>، کنیه‌اش <big>ابوعبدالله</big> بود. <ref>ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 1، ص 242، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق</ref> پیامبر اسلام(ص) نیز لقب <big>ابوالمساکین</big> را به وی داده بود به دلیل آن‌که نشست و برخاست بسیاری با فقرا داشت. <ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبدالموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 7، ص 309، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق</ref>
جعفر فرزند [[ابوطالب|ابو‌طالب]] و [[فاطمه بنت اسد|فاطمه بنت اسد]]، معروف به <big>جعفر طیار</big>، کنیه‌اش <big>ابوعبدالله</big> بود. <ref>ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله‏، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق، البجاوی، علی محمد، ج 1، ص 242، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، 1412ق</ref> پیامبر اسلام(صلی الله علیه) نیز لقب <big>ابوالمساکین</big> را به وی داده بود به دلیل آن‌که نشست و برخاست بسیاری با فقرا داشت. <ref>ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبدالموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 7، ص 309، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق</ref>


جعفر برادر [[امام علی(ع)]]، [[عقیل]]، طالب و پسر عموی [[پیامبر اسلام(ص)]] بود. براساس گزارش‌های تاریخی وی 20 سال قبل از [[بعثت]] متولد شد، در حالی که ده سال از عقیل کوچک‌تر و ده سال از علی(ع) بزرگ‌تر بود. <ref>الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref>
جعفر برادر [[امام علی(ع)]]، [[عقیل]]، طالب و پسر عموی [[پیامبر اسلام(صلی الله علیه)]] بود. براساس گزارش‌های تاریخی وی 20 سال قبل از [[بعثت]] متولد شد، در حالی که ده سال از عقیل کوچک‌تر و ده سال از علی(ع) بزرگ‌تر بود. <ref>الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref>


جعفر از شهدای بزرگ صدر اسلام است که بعد از قطع شدن دو دستش در [[جنگ موته]] <ref>جنگ موته، جنگی بود که در سال هشتم هجری و در زمان حیات [[رسول‌ خدا(ص)]] بین [[مسلمانان]] و [[امپراطوری روم]] روی داد. ر. ک: «فرمانده سپاه جنگ موته»، 44912</ref> و شهادتش به «ذوالجناحین» <ref> الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref> و جعفر طیار <ref> ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی، الأبیاری، ابراهیم، شلبی، عبدالحفیظ، ج 1، ص 505، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا</ref> شناخته می‌شود.
جعفر از شهدای بزرگ صدر اسلام است که بعد از قطع شدن دو دستش در [[جنگ موته]] <ref>جنگ موته، جنگی بود که در سال هشتم هجری و در زمان حیات [[رسول‌ خدا(صلی الله علیه)]] بین [[مسلمانان]] و [[امپراطوری روم]] روی داد. ر. ک: «فرمانده سپاه جنگ موته»، 44912</ref> و شهادتش به «ذوالجناحین» <ref> الاستیعاب، ج 1، ص 242</ref> و جعفر طیار <ref> ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی، الأبیاری، ابراهیم، شلبی، عبدالحفیظ، ج 1، ص 505، بیروت، دار المعرفة، چاپ اول، بی‌تا</ref> شناخته می‌شود.


هنگامی‌ که‌ در [[مکه‌]] خشک‌سالی‌ اتفاق افتاد و ابوطالب‌ دچار تنگ‌دستی شد، پیامبر(ص) به [[عباس بن عبدالمطلب]] پیشنهاد داد تا نزد برادرش‌ ابوطالب برود‌ و جعفر را به‌ خانه خود بیاورد و سرپرستی وی را بر عهده گیرد‌. عباس این پیشنهاد را پذیرفت، نزد ابوطالب رفت و جعفر را به منزل خود آورد. جعفر تحت سرپرستی عمویش‌ بزرگ شد تا زمانی که‌ اسلام را پذیرفت، پس از آن مستقل شد. <ref>طبری، أبوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج 2، ص 313، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref>
هنگامی‌ که‌ در [[مکه‌]] خشک‌سالی‌ اتفاق افتاد و ابوطالب‌ دچار تنگ‌دستی شد، پیامبر(صلی الله علیه) به [[عباس بن عبدالمطلب]] پیشنهاد داد تا نزد برادرش‌ ابوطالب برود‌ و جعفر را به‌ خانه خود بیاورد و سرپرستی وی را بر عهده گیرد‌. عباس این پیشنهاد را پذیرفت، نزد ابوطالب رفت و جعفر را به منزل خود آورد. جعفر تحت سرپرستی عمویش‌ بزرگ شد تا زمانی که‌ اسلام را پذیرفت، پس از آن مستقل شد. <ref>طبری، أبوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج 2، ص 313، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق</ref>


=همسر و فرزندان=
=همسر و فرزندان=
خط ۳۸: خط ۳۸:
=اسلام آوردن=
=اسلام آوردن=


در زمان اسلام آوردن وی اختلاف است. بر اساس گزارشی، وی در کمتر از بیست سالگی اسلام آورد <ref>مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 5، ص 99، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref> گفته شده او دومین فردی بود که پس از امام علی(ع) مسلمان شد و به همراه برادرش اولین [[نماز جماعت]] را به امامت پیامبر(ص) برپا کردند. <ref> ابن اثیر جزری، علی بن محمد، أسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج ‏1، ص 341، بیروت، دار الفکر، 1409ق</ref>
در زمان اسلام آوردن وی اختلاف است. بر اساس گزارشی، وی در کمتر از بیست سالگی اسلام آورد <ref>مقدسی، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 5، ص 99، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا</ref> گفته شده او دومین فردی بود که پس از امام علی(ع) مسلمان شد و به همراه برادرش اولین [[نماز جماعت]] را به امامت پیامبر(صلی الله علیه) برپا کردند. <ref> ابن اثیر جزری، علی بن محمد، أسدالغابة فی معرفة الصحابة، ج ‏1، ص 341، بیروت، دار الفکر، 1409ق</ref>


[[امام صادق‌(ع)]] نیز در این زمینه می‌فرماید: اولین نماز جماعتی که رسول خدا(ص) برقرار فرمود، تنها امیرالمؤمنین(ع) با حضرتشان بود و ابوطالب به جعفر گفت که او نیز در نماز جماعت آنان شرکت نماید. <ref>شیخ صدوق، امالی، ص 508، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق</ref>
[[امام صادق‌(ع)]] نیز در این زمینه می‌فرماید: اولین نماز جماعتی که رسول خدا(صلی الله علیه) برقرار فرمود، تنها امیرالمؤمنین(ع) با حضرتشان بود و ابوطالب به جعفر گفت که او نیز در نماز جماعت آنان شرکت نماید. <ref>شیخ صدوق، امالی، ص 508، بیروت، اعلمی، چاپ پنجم، 1400ق</ref>


با این وجود، برخی معتقدند که وی سومین، <ref>ابن عساکر، علی بن حسن‏، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الأماثل أو اجتاز بنواحیها من واردیها و أهلها، محقق، شیری، علی‏، ج 72، ص 125، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1415ق</ref> بیست و ششمین، <ref> الإصابة، ج ‏1، ص 592</ref> یا سی و دومین نفری بود که مسلمان شد. <ref> أسد الغابة، ج ‏1، ص 341</ref>
با این وجود، برخی معتقدند که وی سومین، <ref>ابن عساکر، علی بن حسن‏، تاریخ مدینة دمشق و ذکر فضلها و تسمیة من حلها من الأماثل أو اجتاز بنواحیها من واردیها و أهلها، محقق، شیری، علی‏، ج 72، ص 125، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1415ق</ref> بیست و ششمین، <ref> الإصابة، ج ‏1، ص 592</ref> یا سی و دومین نفری بود که مسلمان شد. <ref> أسد الغابة، ج ‏1، ص 341</ref>
خط ۴۶: خط ۴۶:
=فضایل و ویژگی‌های جعفر طیار=
=فضایل و ویژگی‌های جعفر طیار=


جعفر در زمان خودش از جهت زیبایی و اخلاق، شبیه‌ترین مردم به رسول خدا(ص) بود. <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 244</ref> علی(ع)‌ به برادرش جعفر ارادتی ویژه داشت به گونه‌ای که اگر‌ عبدالله‌ بن‌ جعفر درخواستی از آن‌حضرت داشت و او را به‌ جان‌ جعفر قسم‌ می‌‌داد، درخواستش را رد نمی‌کرد. <ref>ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی‏، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، محقق، مصحح، شفیعی کدکنی‏، محمد رضا، ج 1، ص 114، قاهره، دار ام القراء للطباعة و النشر، چاپ اول، بی‌تا</ref>
جعفر در زمان خودش از جهت زیبایی و اخلاق، شبیه‌ترین مردم به رسول خدا(صلی الله علیه) بود. <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 244</ref> علی(ع)‌ به برادرش جعفر ارادتی ویژه داشت به گونه‌ای که اگر‌ عبدالله‌ بن‌ جعفر درخواستی از آن‌حضرت داشت و او را به‌ جان‌ جعفر قسم‌ می‌‌داد، درخواستش را رد نمی‌کرد. <ref>ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی‏، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، محقق، مصحح، شفیعی کدکنی‏، محمد رضا، ج 1، ص 114، قاهره، دار ام القراء للطباعة و النشر، چاپ اول، بی‌تا</ref>


جعفر مردی خطیب، دلیر و شجاع، عارف، سخاوت‌مند و بخشنده‌ای بود که دایره جودش شامل همه می‌شد. او حقوق را رعایت می‌کرد. <ref>ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی‏، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، محقق، مصحح، شفیعی کدکنی‏، محمد رضا، ج 1، ص 114، قاهره، دار ام القراء للطباعة و النشر، چاپ اول، بی‌تا</ref>
جعفر مردی خطیب، دلیر و شجاع، عارف، سخاوت‌مند و بخشنده‌ای بود که دایره جودش شامل همه می‌شد. او حقوق را رعایت می‌کرد. <ref>ابونعیم احمد بن عبدالله الاصبهانی‏، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، محقق، مصحح، شفیعی کدکنی‏، محمد رضا، ج 1، ص 114، قاهره، دار ام القراء للطباعة و النشر، چاپ اول، بی‌تا</ref>
خط ۵۲: خط ۵۲:
[[نماز جعفر طیار]] که از نمازهای مستحب مؤکد و سفارش شده است هدیه‌ای است که پیامبر به جعفر داده بود. <ref> «نماز جعفر طیار»، 47577</ref>
[[نماز جعفر طیار]] که از نمازهای مستحب مؤکد و سفارش شده است هدیه‌ای است که پیامبر به جعفر داده بود. <ref> «نماز جعفر طیار»، 47577</ref>


از [[امام علی(ع)]] نقل می‌کنند که رسول خدا(ص) فرمود: پیامبران قبل از من هفت وزیر و نقیب و حواری داشتند، اما خداوند به من چهارده حواری و نقیب داد: حمزه، جعفر، امام علی(ع)، [[امام حسن]](ع)، [[امام حسین(ع)]]، و ... <ref>أسدالغابة، ج ‏1، ص 342</ref>
از [[امام علی(ع)]] نقل می‌کنند که رسول خدا(صلی الله علیه) فرمود: پیامبران قبل از من هفت وزیر و نقیب و حواری داشتند، اما خداوند به من چهارده حواری و نقیب داد: حمزه، جعفر، امام علی(ع)، [[امام حسن]](ع)، [[امام حسین(ع)]]، و ... <ref>أسدالغابة، ج ‏1، ص 342</ref>


جعفر دارای چنان جایگاهی است که بعد از [[اهل‌بیت]](ع) و [[امامان معصوم(‏ع)]] از اولین کسانی خواهد بود که در کنار [[حوض کوثر]] بر پیامبر(ص) وارد می‌شود. <ref> مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 36، ص 295، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>
جعفر دارای چنان جایگاهی است که بعد از [[اهل‌بیت]](ع) و [[امامان معصوم(‏ع)]] از اولین کسانی خواهد بود که در کنار [[حوض کوثر]] بر پیامبر(صلی الله علیه) وارد می‌شود. <ref> مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 36، ص 295، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق</ref>


رسول خدا(ص) در ارتباط با جعفر سخنان فراوانی فرموده است:
رسول خدا(صلی الله علیه) در ارتباط با جعفر سخنان فراوانی فرموده است:


بهترین مردم [[حمزه]]، جعفر و علی(ع) می‌باشند. <ref>ابوالفرج، علی بن الحسین الأصفهانی، مقاتل الطالبیین، محقق، صقر، سید احمد، ص 34، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا</ref>
بهترین مردم [[حمزه]]، جعفر و علی(ع) می‌باشند. <ref>ابوالفرج، علی بن الحسین الأصفهانی، مقاتل الطالبیین، محقق، صقر، سید احمد، ص 34، بیروت، دار المعرفة، بی‌تا</ref>
خط ۶۸: خط ۶۸:
در نقلی دیگر به جای [[حضرت زهرا(س)]]، نام [[امام مهدی|حضرت مهدی(ع)]]» ذکر شده است. <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 127</ref>
در نقلی دیگر به جای [[حضرت زهرا(س)]]، نام [[امام مهدی|حضرت مهدی(ع)]]» ذکر شده است. <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 127</ref>


ابن عباس می‌گوید: نزد پیامبر خدا(ص) بودیم که ایشان جواب سلامی را دادند و سپس به اسماء فرمودند: این جعفر به همراه [[جبرئیل]] و [[میکائیل]] و [[ملائکه]] بودند که بر من سلام کردند و جوابشان را دادم.
ابن عباس می‌گوید: نزد پیامبر خدا(صلی الله علیه) بودیم که ایشان جواب سلامی را دادند و سپس به اسماء فرمودند: این جعفر به همراه [[جبرئیل]] و [[میکائیل]] و [[ملائکه]] بودند که بر من سلام کردند و جوابشان را دادم.


پیامبر(ص) برای جعفر سالیانه پنجاه خروار از محصول خرمای خیبر را مقرر فرمودند. <ref> الطبقات ‏الکبری، ج ‏4، ص 30</ref>
پیامبر(صلی الله علیه) برای جعفر سالیانه پنجاه خروار از محصول خرمای خیبر را مقرر فرمودند. <ref> الطبقات ‏الکبری، ج ‏4، ص 30</ref>


=شهادت جعفر طیار=
=شهادت جعفر طیار=
خط ۷۸: خط ۷۸:
او پس از سال‌ها مجاهدت و تلاش در دفاع از اسلام نوپا، سرانجام در سن چهل و یک <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 245</ref> و یا چهل و پنج سالگی <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 135</ref> در این نبرد به شهادت رسید. گزارش شده که در نبرد موته جعفر حدود نود جراحت برداشت <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref> و بر اساس گزارشی دیگر بدن ایشان با ضربه یکی از رومیان به دو نیم تقسیم شد. <ref>مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الاسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق، نمیسی، محمد عبدالحمید، ج 1، ص 340، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1420ق؛ الطبقات ‏الکبری، ج ‏4، ص 29</ref> گفته می‌شود او اولین فرد از مسلمانان بود که مرکبش را در میدان نبرد پی کرد. <ref> الإصابة، ج 1، ص 593</ref>
او پس از سال‌ها مجاهدت و تلاش در دفاع از اسلام نوپا، سرانجام در سن چهل و یک <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 245</ref> و یا چهل و پنج سالگی <ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ‏72، ص 135</ref> در این نبرد به شهادت رسید. گزارش شده که در نبرد موته جعفر حدود نود جراحت برداشت <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref> و بر اساس گزارشی دیگر بدن ایشان با ضربه یکی از رومیان به دو نیم تقسیم شد. <ref>مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الاسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق، نمیسی، محمد عبدالحمید، ج 1، ص 340، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1420ق؛ الطبقات ‏الکبری، ج ‏4، ص 29</ref> گفته می‌شود او اولین فرد از مسلمانان بود که مرکبش را در میدان نبرد پی کرد. <ref> الإصابة، ج 1، ص 593</ref>


به هر حال بعد از شهادت او بود که پیامبر(ص) فرمود: خداوند به جای دو دست جعفر به وی دو بال داد که با آنها در هرکجای بهشت که بخواهد پرواز می‌کند. <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 2، ص 43، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref>
به هر حال بعد از شهادت او بود که پیامبر(صلی الله علیه) فرمود: خداوند به جای دو دست جعفر به وی دو بال داد که با آنها در هرکجای بهشت که بخواهد پرواز می‌کند. <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 2، ص 43، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق</ref>


با شهادت جعفر پیامبر(ص) به منزل وی آمد و خبر شهادتش را به همسرش اسماء داد و همراه با او در عزای جعفر گریست. آن‌گاه حضرت فاطمه(س) با حالتی گریان وارد شد. پیامبر فرمود: سزاست که بر مرگ چشم‌ها گریان باشد. ‏ <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref>
با شهادت جعفر پیامبر(صلی الله علیه) به منزل وی آمد و خبر شهادتش را به همسرش اسماء داد و همراه با او در عزای جعفر گریست. آن‌گاه حضرت فاطمه(س) با حالتی گریان وارد شد. پیامبر فرمود: سزاست که بر مرگ چشم‌ها گریان باشد. ‏ <ref> الاستیعاب، ج ‏1، ص 243</ref>


از [[امام صادق(ع)]] نقل است که بعد از شهادت جعفر پیامبر(ص) به [[فاطمه(س)]] فرمود تا سه روز برای اسماء شام و ناهار تهیه کرده و با سایر بانوان فامیل به دلداری او بروند و در خانه او بمانند؛ از این‌جا بود که سنتی شرعی شکل گرفت که تا سه روز برای صاحبان عزا غذا بفرستند. <ref>برقی، ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد، محاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال‌الدین، ج 2، ص 419، ‏ قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق</ref>
از [[امام صادق(ع)]] نقل است که بعد از شهادت جعفر پیامبر(صلی الله علیه) به [[فاطمه(س)]] فرمود تا سه روز برای اسماء شام و ناهار تهیه کرده و با سایر بانوان فامیل به دلداری او بروند و در خانه او بمانند؛ از این‌جا بود که سنتی شرعی شکل گرفت که تا سه روز برای صاحبان عزا غذا بفرستند. <ref>برقی، ابوجعفر احمد بن محمد بن خالد، محاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال‌الدین، ج 2، ص 419، ‏ قم، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1371ق</ref>


=مدفن=
=مدفن=
confirmed، مدیران
۳۳٬۴۲۳

ویرایش