توحید: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۳۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ فوریهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:


==اقسام توحید==
==اقسام توحید==


توحید ذاتی
توحید ذاتی
خط ۲۹: خط ۳۰:


توحید افعالى یعنى همه‌ افعال (از جمله افعال انسان) به مشیت و اراده خداوند است. یعنی همانگونه كه موجودات در اصل وجود خود وابسته به ذات او هستند در تأثیر و فعل خود نیز چنین هستند. و به تعبیر دیگر تأثیر حقیقی در همه امور از جانب خداست، نه خود مخلوقات؛ (لا مؤثر فی الوجود إلا الله).
توحید افعالى یعنى همه‌ افعال (از جمله افعال انسان) به مشیت و اراده خداوند است. یعنی همانگونه كه موجودات در اصل وجود خود وابسته به ذات او هستند در تأثیر و فعل خود نیز چنین هستند. و به تعبیر دیگر تأثیر حقیقی در همه امور از جانب خداست، نه خود مخلوقات؛ (لا مؤثر فی الوجود إلا الله).


توحید در عبادت
توحید در عبادت


توحید در عبادت یعنى جز ذات پروردگار هیچ موجودى شایسته عبادت و پرستش ‌نیست. توحید در عبادت لازمه توحید ذات و صفات است. حضرت علی علیه السلام در تفسیر فرازهای اذان می فرمایند: «اما قوله «اشهد ان لا اله الاالله...‌» كانه یقول: اعلم انه لامعبود الا الله (عزوجل) و ان كل معبود باطل سوى الله»[۴]
توحید در عبادت به این معنا است که جز خدا هیچ موجود دیگری را نمی توان یافت که شایسته پرستش باشد.از مولای متقیان امام علی علیه السلام در تفسیر بخش هایی از اذان نقل شده است که فرمود: «اما قوله «اشهد ان لا اله الاالله » كانه یقول: اعلم انه لامعبود الا الله (عزوجل) و ان كل معبود باطل سوى الله» یعنی قول کسی که می گوید من شهادت می دهم که خدایی جز او را نمی شناسم به این معنا است  که معبودی جز خدا وجود ندارد و هر معبودی به جز او باطل( غیر قابل پرستش) است.<ref>شیخ صدوق، معانى الاخبار، ص 39.</ref>
****
 
==توحید در نگاه مذاهب اسلامی==
 
مسئله توحید و مباحثی مربوط به آن، معرکه آرای مذاهب اسلامی، امامیه، معتزله، اشاعره و اهل حدیث  است. با این حال تمامی مذاهب  یاد شده در باره توحید ذاتی و توحید در عبادت مناقشه ای ندارند
 
در میان مکاتب اسلامی توحید ذاتی و توحید در عبادت مورد قبول قطعی همه گرایش های فکری بوده است ولی در مورد توحید صفاتی و توحید افعالی اختلافاتی وجود دارد: اشاعره، منكر توحید صفاتى‌ بوده و معتزله منکر توحید افعالی اند.
 
 


وقتی مسلم شد كه «واجب الوجود» تنها خداست و هرچه غیر اوست ممكن و محتاج و نیازمند است، پس عبادت مخصوص اوست و او كمال مطلق است. و غیر از او كمال مطلق وجود ندارد و عبادت هم برای رسیدن به كمال است؛ بنابراین عبادت مخصوص خداوند است.


آیاتی که به توحید در عبادت اشاره دارند:
شهید مطهری در این زمینه می گوید: «توحید جزء اصول پنجگانه معتزله نیز بود، همچنانكه جزء اصول‌ اشاعره نیز هست، با این تفاوت كه توحید مورد نظر معتزله كه مشخصه مكتب آنها به شمار می‌رود توحید صفاتی است كه مورد انكار اشاعره است و توحید مورد نظر اشاعره كه مشخص مكتب آنها به شمار می‌رود توحید افعالی‌ است كه مورد انكار معتزله است...


    «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّاغُوتَ» ما در هر امتی رسولی فرستادیم كه خدای یكتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب كنید. (سوره نحل، آیه 36)




    «وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ» ما پیش از تو هیچ پیامبری نفرستادیم مگر اینكه به او وحی كردیم كه معبودی جز من نیست فقط مرا عبادت كنید. (سوره انبیاء، آیه 25)[۵]


«توحید» از منظر مذاهب اسلامی
«توحید» از منظر مذاهب اسلامی
confirmed
۵٬۷۴۷

ویرایش