خان یونس: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۵ نوامبر ۲۰۲۳
خط ۲۳: خط ۲۳:


==شکل گیری و تحول==
==شکل گیری و تحول==
بعضی از نویسندگان و مورخان معتقدند که شهر خان یونس بر ویرانه های شهری قدیمی بنا گردیده که بنام جنیسس jenysus مشهور بوده است و هر دو دولت می گوید : در جنوب شهر غزه واقع است .
بعضی از نویسندگان و مورخان معتقدند که شهر خان یونس بر ویرانه های شهری قدیمی بنا گردیده که بنام جنیسس   jenysus مشهور بوده است و هر دو دولت می گوید: در جنوب شهر غزه واقع است .


خان یونس کنونی از لحاظ تاریخ بنای نسبتا جدیدی می باشد و عمر آن بیش از 600 سال و اندی نمی باشد ، هدف از تأسیس این بنا حمایت از بازرگانان و خطوط ارتباطی نظامی میان مصر و شام در عهد ممالیک بوده است .
خان یونس کنونی از لحاظ تاریخ بنای نسبتا جدیدی می باشد و عمر آن بیش از 600 سال و اندی نمی باشد ، هدف از تأسیس این بنا حمایت از بازرگانان و خطوط ارتباطی نظامی میان مصر و شام در عهد ممالیک بوده است .
خط ۳۱: خط ۳۱:
این قلعه بیشتر شبیه یک مجموعه کامل دولتی بود که یک گروه از سوارکاران در آن استقرار داشتند و دارای یک مسجد با منارهای مشرف بر دیورا قلعه بود و یک چاه آب در داخل قلعه حفر گردید و اقامتگاههایی برای مسافران و اسطبلی برای اسبان در نظر گرفته شده بود دیوارهای بیرونی قلعه دارای چهار برج بود ، کار ساختمان قلعه در سال 789 هجری به پایان رسید . چنین برمی آید که پس از گذشت حدود 300 سال از بنای قلعه ، یکی از گروههای سوارکاران به همراه خانواده خود در آن ساکن شدند سپس دیگران بدین منطقه آمده و در بیرون از قلعه آن سکونت یافتند و بدین ترتیب شهر خان یونس به وجود آمد محله ای که در بیرون کاروانسرا قرار داشت توسعه یافته و تبدیل به روستای آبادی گردید سپس گسترش یافته و تبدیل به شهرک شد و در 25 سال گذشته یک شهر بزرگ شد . خان یونس در دوره عثمانی مرکز ناحیه بود وبعدها قصبه گردید . در عهد قیمومیت بریتانیا حجم آن افزایش یافت و در سال 1918 اولین شورای شهرداری در آن به وجود آمد . مساحت آن در قطعه زمینی حدود 500/2 جریب گسترشیافت که 345 جریب آن متعلق به جاده ها بود . جمعیت خان یونس در سال 1922 به حدود 890/3 نفر رسید و بعدها در سال 1931 به میزان 248/7 نفر و در سال 1946 350/12 نفر بالغ گردید . پس از فاجعه سال 1948 که در نتیجه آن بسیاری از پناهندگان فلسطینی بدین سوی سرازیر شدند جمعیت ساکن اصلی شهر افزایش یافته و در سال 1963 بالغ بر حدود 669/19 نفر گردید که حدود 375/48 نفر از پناهندگان فلسطینی را باید بر آنان افزود . جمعیت خان یونس در سال 1979 حدود 90 هزار نفر برآورد گردید از این میزان 30 هزار نفر ساکنین اصلی و 60 هزار نفر دیگر جزء پناهندگان به شمار می رفتند . ساکنین اصلی از قبایل مختلف عرب می باشند که در گذشته به این سرزمین و به مصر پناهنده شده اند در میان آنان گروهی ترک نژاد و چرکس وجود دارد اما پناهندگان کسانی هستند که از شهرها و روستاهای مختلف فلسطین اشغال شده سال 1948 به ویژه شهرها و روستاهای استان جنوبی فلسطین به خان یونس مهاجرت کرده اند.  
این قلعه بیشتر شبیه یک مجموعه کامل دولتی بود که یک گروه از سوارکاران در آن استقرار داشتند و دارای یک مسجد با منارهای مشرف بر دیورا قلعه بود و یک چاه آب در داخل قلعه حفر گردید و اقامتگاههایی برای مسافران و اسطبلی برای اسبان در نظر گرفته شده بود دیوارهای بیرونی قلعه دارای چهار برج بود ، کار ساختمان قلعه در سال 789 هجری به پایان رسید . چنین برمی آید که پس از گذشت حدود 300 سال از بنای قلعه ، یکی از گروههای سوارکاران به همراه خانواده خود در آن ساکن شدند سپس دیگران بدین منطقه آمده و در بیرون از قلعه آن سکونت یافتند و بدین ترتیب شهر خان یونس به وجود آمد محله ای که در بیرون کاروانسرا قرار داشت توسعه یافته و تبدیل به روستای آبادی گردید سپس گسترش یافته و تبدیل به شهرک شد و در 25 سال گذشته یک شهر بزرگ شد . خان یونس در دوره عثمانی مرکز ناحیه بود وبعدها قصبه گردید . در عهد قیمومیت بریتانیا حجم آن افزایش یافت و در سال 1918 اولین شورای شهرداری در آن به وجود آمد . مساحت آن در قطعه زمینی حدود 500/2 جریب گسترشیافت که 345 جریب آن متعلق به جاده ها بود . جمعیت خان یونس در سال 1922 به حدود 890/3 نفر رسید و بعدها در سال 1931 به میزان 248/7 نفر و در سال 1946 350/12 نفر بالغ گردید . پس از فاجعه سال 1948 که در نتیجه آن بسیاری از پناهندگان فلسطینی بدین سوی سرازیر شدند جمعیت ساکن اصلی شهر افزایش یافته و در سال 1963 بالغ بر حدود 669/19 نفر گردید که حدود 375/48 نفر از پناهندگان فلسطینی را باید بر آنان افزود . جمعیت خان یونس در سال 1979 حدود 90 هزار نفر برآورد گردید از این میزان 30 هزار نفر ساکنین اصلی و 60 هزار نفر دیگر جزء پناهندگان به شمار می رفتند . ساکنین اصلی از قبایل مختلف عرب می باشند که در گذشته به این سرزمین و به مصر پناهنده شده اند در میان آنان گروهی ترک نژاد و چرکس وجود دارد اما پناهندگان کسانی هستند که از شهرها و روستاهای مختلف فلسطین اشغال شده سال 1948 به ویژه شهرها و روستاهای استان جنوبی فلسطین به خان یونس مهاجرت کرده اند.  


در پایان جنگ جهانی دوم خان یونس شاهد تحول چشمگیری بود . شهرداری خان یونس امور مختلف شهر به ویژه سازماندهی شهر ، ایجاد خیابان ، آسفالت کردن و دادن پروانه ساختمانی جدید را به عهده دارد . مجموعه پروانه های ساختمانی صادره از سوی شهرداری در سال 1944 به 91 مورد رسید که ارزش ساختمانهای آن معادل 204/20 لیره فلسطینی بود . همین سال شهرداری مبلغ 490/4 لیره فلسطینی را به مصرف شهر رساند درحالی که درآمد آن در همان سال معادل 739/7 لیره فلسطینی بود ، همزمان با توسعه شهر در محور شمال - جنوب ساختن خانه های مسکونی در منطقه تجاری اطراف شهر آغاز شد ، مجموع خانه های ساخته شده در اواخر دوره قیمومیت به حدود دو هزار خانه رسید . پس از سال 1948 تعداد زیادی از پناهندگان فلسطینی به منظور اقامت در خانه های شهر و اردوگاههایی که توسط آژانس امدادپناهندگان در حومه غربی شهر به وجود آمده بود ، به سوی خان یونس سرازیر شدند در این هنگام برای رفع مشکلاتی که در اثر افزایش جمعیت به وجود آمده بود ، گسترش ساخت بناهای مسکونی جدید و فراهم آوردن خدمات عمومی مانند : مدارس ، بیمارستانها ، درمانگاهها ، تأمین آب و برق ، فراهم آوردن وسایل حمل و نقل و غیره امری ضروری گردید . در این حال مرکز بازرگانی شهر توسعه یافته محلات تجاری و ساختمانهای مسکونی گسترش خود را به سمت غرب شهر آغاز کرد تا به بخشهایی همانند خود در اردوگاه بحر متصل گردند ، به دنبال این توسعه عمرانی که به شکل محورهایی در طول خیابان قلعه و خیابان ساحلی و جاده های منتهی به بنی سهیله ( دروازه شهر ) ، رفح و قراره انجام گرفت مساحت شهر دو چندان شد .
در پایان [[جنگ جهانی دوم]] خان یونس شاهد تحول چشمگیری بود . شهرداری خان یونس امور مختلف شهر به ویژه سازماندهی شهر ، ایجاد خیابان ، آسفالت کردن و دادن پروانه ساختمانی جدید را به عهده دارد . مجموعه پروانه های ساختمانی صادره از سوی شهرداری در سال 1944 به 91 مورد رسید که ارزش ساختمانهای آن معادل 204/20 لیره فلسطینی بود . همین سال شهرداری مبلغ 490/4 لیره فلسطینی را به مصرف شهر رساند درحالی که درآمد آن در همان سال معادل 739/7 لیره فلسطینی بود ، همزمان با توسعه شهر در محور شمال - جنوب ساختن خانه های مسکونی در منطقه تجاری اطراف شهر آغاز شد ، مجموع خانه های ساخته شده در اواخر دوره قیمومیت به حدود دو هزار خانه رسید . پس از سال 1948 تعداد زیادی از پناهندگان فلسطینی به منظور اقامت در خانه های شهر و اردوگاههایی که توسط آژانس امدادپناهندگان در حومه غربی شهر به وجود آمده بود ، به سوی خان یونس سرازیر شدند در این هنگام برای رفع مشکلاتی که در اثر افزایش جمعیت به وجود آمده بود ، گسترش ساخت بناهای مسکونی جدید و فراهم آوردن خدمات عمومی مانند: مدارس ، بیمارستانها ، درمانگاهها ، تأمین آب و برق ، فراهم آوردن وسایل حمل و نقل و غیره امری ضروری گردید . در این حال مرکز بازرگانی شهر توسعه یافته محلات تجاری و ساختمانهای مسکونی گسترش خود را به سمت غرب شهر آغاز کرد تا به بخشهایی همانند خود در اردوگاه بحر متصل گردند ، به دنبال این توسعه عمرانی که به شکل محورهایی در طول خیابان قلعه و خیابان ساحلی و جاده های منتهی به بنی سهیله ( دروازه شهر ) ، رفح و قراره انجام گرفت مساحت شهر دو چندان شد .


==ترکیب شغلی==
==ترکیب شغلی==
ساکنین خان یونس در آغاز کار بازرگانی و ارائه خدمات به مسافرین را پیشه خود ساختند ، کار اخیر بیشتر به کار هتل داری در دوره معاصر شباهت دارد ، سپس بسیاری از سکنه شهر به کار در بخش کشاورزی دیم روی آوردند ، اخیرا در نتیجه استفاده از آبهای زیرزمینی چاهها و مواصی کنار دریا ، کشاورزی باریاب معمول گردیده است از سال 1948 بعضی از ساکنین به ویژه پناهندگان به صنعت روی آوردند ، بیشتر صنایع شهر جزو صنایع سبک است که مهمترین آن صنعت نساجی است ( نک : نساجی ، صنعت ) که بعضی از پناهندگان اهل شهر مجدل عسقلان بدان مشغول هستند.
ساکنین خان یونس در آغاز کار بازرگانی و ارائه خدمات به مسافرین را پیشه خود ساختند ، کار اخیر بیشتر به کار هتل داری در دوره معاصر شباهت دارد ، سپس بسیاری از سکنه شهر به کار در بخش کشاورزی دیم روی آوردند ، اخیرا در نتیجه استفاده از آبهای زیرزمینی چاهها و مواصی کنار دریا ، کشاورزی باریاب معمول گردیده است از سال 1948 بعضی از ساکنین به ویژه پناهندگان به صنعت روی آوردند ، بیشتر صنایع شهر جزو صنایع سبک است که مهمترین آن صنعت نساجی است که بعضی از پناهندگان اهل شهر مجدل عسقلان بدان مشغول هستند.


با گشایش مغازه های بزرگ تجاری و نمایشگاهها ، حرفه بازرگانی در خان یونس دچار تغییر و تحول گردید . علاوه بر مرکز تجاری شهر هر هفته پنجشنبه بازار بزرگی نیز برپا می گردد که تجار و خریداران خان یونس و اطراف آن در این بازار شرکت می کنند و مهمترین کالاهایی که برای فروش در آن عرضه می شود عبارتند از : حیوانات ، پارچه ، سفال ، لبنیات ، سبزیجات ، میوه جات و غیره . مساحت اراضی خان یونس بالغ بر 820/53 جریب می باشد که 433/1 جریب آن به جادهها و درهها و راه آهن اختصاص دارد . و بقیه ، مساحت شهر و زمینهای زراعی اطراف آنرا در برمی گیرد . قسمت وسیعی از زمینهای کشاورزی در بخشهای شمالی و جنوبی شهر متمرکز است و بخشی از آن در منطقه ساحلی قرار دارد مهمترین فرآورده های زراعی خان یونس شامل انواع حبوبات ، میوه جات به ویژه هندوانه و خرما و کلیه انواع سبزیجات است . تا چندی پیش کشاورزی به آب باران تکیه داشت لکن تحول وسایل و ابزار زراعت اهالی را برانگیخت تا دست به بهسازی اراضی بیشتر و حفر چاه بزنند . در نتیجه نسبت اراضی زراعی باریاب به ویژه زمینهایی که مرکبات و سبزیجات در آنها کشت می گرددافزایش یافت . در زمینهای کشاورزی منطقه مواصی که باریاب می باشد بسیاری از انواع سبزیجات و میوه جات مانند گوجه فرنگی ، گوا ( نوعی میوه شبیه گلابی - م ) ، خرما ، مرکبات و عنبه در آنها به عمل می آید . این مزارع ، در سواحل دریای خان یونس مناظر زیبایی را ایجاد کرده اند و مورد توجه اهالی آن دیار قرار گرفته که برای گذراندن تعطیلات و اعیاد و نیز جهت استراحت و استحمام از آنها استفاده می کنند . در کنار بخشهای تولیدی مانند کشاورزی و صنعت و نیز در کنار تجارت ، این شهر به عنوان یک مرکز اداری و آموزشی در جنوب نوار غزه به شمار می رود و بسیاری از اداره جات دولتی در آن تمرکز یافته است زیرا خان یونس مرکز منطقه جنوبی نوار غزه می باشد که شهر رفح و مجموعه روستاهای مجاور مانند ، بنی سهیله ، عبسان کوچک و بزرگ ، خزاعه و غیره تابع آن می باشند . در دوران اداره منطقه توسط مصر ( 1948/1967 ) مقر حاکم اداری مصر در منطقه جنوبی نوار غزه در این شهر قرار داشت . خان یونس در دوره ی تحت الحمایگی در زمینه آموزشی دارای دو آموزشگاه دولتی بود که یکی از آنها دبیرستان پسرانه و دیگری یک مدرسه ابتدائی دخترانه بود از دوره اداره نوار غزه توسط مصر تاکنون تعداد مدارس چندین برابر گردیده و شهر دارای دهها آموزشگاه دبیرستانی ، متوسطه و ابتدائی پسرانه و دخترانه شده است و مراکز آموزشی و فرهنگی جمعیت شهر در نتیجه افزایش تعداد تحصیلکردگان دچار تغییراتی شده است <ref>[https://palpedia.afagh-bidari.ir/index.php/%D8%AE%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3_(_%D8%B4%D9%87%D8%B1_-_) خان یونس]</ref>.
با گشایش مغازه های بزرگ تجاری و نمایشگاهها ، حرفه بازرگانی در خان یونس دچار تغییر و تحول گردید . علاوه بر مرکز تجاری شهر هر هفته پنجشنبه بازار بزرگی نیز برپا می گردد که تجار و خریداران خان یونس و اطراف آن در این بازار شرکت می کنند و مهمترین کالاهایی که برای فروش در آن عرضه می شود عبارتند از: حیوانات ، پارچه ، سفال ، لبنیات ، سبزیجات ، میوه جات و غیره . مساحت اراضی خان یونس بالغ بر 820/53 جریب می باشد که 433/1 جریب آن به جادهها و درهها و راه آهن اختصاص دارد . و بقیه مساحت شهر و زمینهای زراعی اطراف آنرا در برمی گیرد . قسمت وسیعی از زمین‌های کشاورزی در بخش‌های شمالی و جنوبی شهر متمرکز است و بخشی از آن در منطقه ساحلی قرار دارد مهمترین فرآورده های زراعی خان یونس شامل انواع حبوبات ، میوه جات به ویژه هندوانه و خرما و کلیه انواع سبزیجات است . تا چندی پیش کشاورزی به آب باران تکیه داشت لکن تحول وسایل و ابزار زراعت اهالی را برانگیخت تا دست به بهسازی اراضی بیشتر و حفر چاه بزنند . در نتیجه نسبت اراضی زراعی باریاب به ویژه زمینهایی که مرکبات و سبزیجات در آنها کشت می گرددافزایش یافت . در زمینهای کشاورزی منطقه مواصی که باریاب می باشد بسیاری از انواع سبزیجات و میوه جات مانند گوجه فرنگی ، گوا ( نوعی میوه شبیه گلابی ) ، خرما ، مرکبات و عنبه در آنها به عمل می آید . این مزارع ، در سواحل دریای خان یونس مناظر زیبایی را ایجاد کرده اند و مورد توجه اهالی آن دیار قرار گرفته که برای گذراندن تعطیلات و اعیاد و نیز جهت استراحت و استحمام از آنها استفاده می کنند . در کنار بخشهای تولیدی مانند کشاورزی و صنعت و نیز در کنار تجارت ، این شهر به عنوان یک مرکز اداری و آموزشی در جنوب نوار غزه به شمار می رود و بسیاری از اداره جات دولتی در آن تمرکز یافته است زیرا خان یونس مرکز منطقه جنوبی نوار غزه می باشد که شهر رفح و مجموعه روستاهای مجاور مانند ، بنی سهیله ، عبسان کوچک و بزرگ ، خزاعه و غیره تابع آن می باشند . در دوران اداره منطقه توسط مصر ( 1948/1967 ) مقر حاکم اداری مصر در منطقه جنوبی نوار غزه در این شهر قرار داشت . خان یونس در دوره ی تحت الحمایگی در زمینه آموزشی دارای دو آموزشگاه دولتی بود که یکی از آنها دبیرستان پسرانه و دیگری یک مدرسه ابتدائی دخترانه بود از دوره اداره نوار غزه توسط مصر تاکنون تعداد مدارس چندین برابر گردیده و شهر دارای دهها آموزشگاه دبیرستانی ، متوسطه و ابتدائی پسرانه و دخترانه شده است و مراکز آموزشی و فرهنگی جمعیت شهر در نتیجه افزایش تعداد تحصیلکردگان دچار تغییراتی شده است <ref>[https://palpedia.afagh-bidari.ir/index.php/%D8%AE%D8%A7%D9%86_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B3_(_%D8%B4%D9%87%D8%B1_-_) خان یونس]</ref>.


==خان یونس و جنگ غزه==
==خان یونس و جنگ غزه==
confirmed
۳٬۹۰۲

ویرایش