مدینه

مدینه پس از مکه مهم ترین و مشهورترین شهر در جغرافیای سرزمین های اسلامی است. قبر رسول اکرم ص در این شهر قرار دارد قبرستان مشهور بقیع در این شهر واقع شده است که چهار تن از امامان شیعه به نام امام حسن امام سجاد امام باقر امام صادق علیهم السلام و نیز بنا بر نقلی حضرت فاطمه دختر گرامی پیامبر سلام الله علیهما در بقیع مدفون هستند.

نام قبلی مدینه

نام قبلی این شهر یثرب بود شهری است که پیامبر صلی الله علیه و آله به آن هجرت کرده و آن جا را محل زندگی و تشکیل حکومت اسلامی خود قرار داد و پس از آن نام این شهر مدینه شد.در روایات و نیز منابع تاریخ بیان شده است که پیامبر صلی الله علیه و آله از به کار بردن کلمه یثرب در باره مدینه نهی می کردند و حتی براء بن عازب از قول حضرت نقل کرده است که فرمود: کسی که به جای مدینه از یثرب استفاده کند باید از خدای متعال طلب آمرزش کند. که البته می توان علت آن را جستجو کرد زیرا منافقان به جای کلمه مدینه از کلمه یثرب استفاده می کردند. مکه و مدینه، کردی عبیدالله محمدامین، ص ۲۱۲.

علت نامگذاری مدینه

مدینه به معنای مرکز تجمع مردم است که آن جا را برای اقامت انتخاب می کنند شهر مدینه هم به همین معنا آمده است. مولای متقیان در نهج البلاغه خطبه 180 به این نکته اشاره کردند:اَینَ الَّذینَ... مَدَّنُوا الْمَداِئنَ» یعنی کجا هستند آنانی که مردمانی که شهرها را بنا کردند.

کجایند آن ها که شهرها بنا کردند.

موقعیت جغرافیایی مدینه

این شهر از مناطق مهم عربستان سعودی است که در شمال شرقی مکه و در نطقه حجاز واقع شد و از مکه حدود ۴۵۰ کیلومتر فاصله دارد.

مدینه در قرآن

مدینه در قرآن گاهى به معنای مکان به معنای مطلق شهر به کار می رود مثل «إِنَّ هذا لَمَکرٌ مَکرْتُمُوهُ فِی الْمَدِینَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها» «وَ قالَ نِسْوَةٌ فِی الْمَدِینَةِ امْرَأَتُ الْعَزِیزِ تُراوِدُ فَتاها عَنْ نَفْسِهِ».و گاهى به معنای شهر پیامبر یعنی مدینه الرسول شناخته می شو «ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدِینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ». و «یقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدِینَةِ لَیخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ...»

اهمیت مدینه

اهمیت این شهر را باید در تاریخ آن جستجو کرد. بنا بر این، باید گفت که تاریخ مدینه در دو فراز قابل بررسی است. 1. تاریخ اولیه پیدایش این شهر روشن نیست و نمی توان در این باره به مستند قابل توجهی در منابع تاریخی دست یافت. 2. مدینه بعد از هجرت رسول خدا صلوات الله علیه و سکونت حضرت و نیز تاسیس پایه های حکومت اسلامی در این دیار تولدی دوباره گرفت و به شهری که مورد توجه مسلمانان جهان است، تبدیل شد.

اقدامات رسول خدا صلوات الله علیه پس از هجرت به مدینه

رسول خدا صلوات الله علیه پس از ورود به مدینه چند کار انجام دادند.1.اولین کار پیامبر صلوات الله علیه در مدینه، ساختن مسجد بود؛ مکانی که به عنوان مرکز عباد، مرکز نشر فرهنگ و مرکزی برای ارایه سیاست ها  شناخته می شد. مسجد همواره تکیه گاه اصلی اسلام در میان مسلمانان بوده است.2.امضای یک پیمان عمومی از طرف همه مسلمانان و تعهد به اجرای آن در این پیمان حاکمیت برای خدا و  پیامبرش معرفی شده بود و در آن زمان مقداری از قوانین حفوقی و جزایی اسلام به عنوان یک قانون پذیرفته شد.3.سومین اقدام پیامبر صلوات الله علیه ایجاد اتحاد و عقد برادری در بین مسلمانان بود این ارتباط از نگاه آن حضرت موجب جلب محبت و پیوندهای عاطفی می شد. 

اماکن متبرکه مدینه

مدینه مرکز ثقل حضور مسلمانان و نقطه عطف تاریخ اسلام است به همین دلیل در زمان حضور پیامبر صلوات الله علیه در این شهر اماکن متبرکه ای که مسجد محور آن بود ساخته شد.

مسجد النبى صلى الله علیه و آله

ساخت این مسجد نخستین اقدام رسول خدا صلوات الله علیه در داخل مدینه بود که البته قبل از آن در منطقه قبا نیز که بیرون از شهر مدینه است اولین مجسد یه دست حضرت و یارانش به عنوان پایگاه اسلامی ساخته شده بود. مسجدالنبی دومین مسجد شریف پس از مسجد الحرام است.از پیامبر نقل شده است که:نماز در مسجد من نزد خدا، برابر با ده هزار نماز در مساجد دیگر است، جز مسجد الحرام، که نماز در آن برابر با صد هزار نماز است.

قبرستان بقیع

بقیع از جمله قبرستان های مشهور و مورد احترام در جغرافیای اسلامی است که در زمان پیامبر صلوات الله علیه مدفن بسیاری از صحابه شد و پس از رحلت حضرت چهار تن از امامان شیعه و نیز برخی از بزرگان تابعین و در ادامه افراد بسیاری از مسلمانان صاحب نام که در مدینه از دنیا رفتند، در این مکان به خاک سپرده شدند.رسول خدا صل الله علیه هر وقت که از کنار این قبرستان گذر می کردند می فرمودند: سلام بر شما از جانب مؤمنانى كه در خانه‌هاى خود ساكن هستند و ما نيز ان شاء الله به شما خواهيم پيوست.

نام دیگر مساجد مدینه

در مدینه مساجد فراوانى وجود دارد که نام برخى از آن ها عبارت است از: 1.مسجد قبا؛ منطقه‌ قبا که در فاصله‌ شش‌ کیلومترى‌ جنوب‌ مسجدالنبى‌ قرار دارد.این مسجد از مهم ترین مساجد مدینه است. 2.مسجد شجره؛ این مسجد خارج از مدینه قرار دارد و به نام هاىذوالحُلَیفه و اَبیار على مشهور و از مکان های مهم و محل احرام است در ادامه نام دیگر مساجد روی فهرست بیان می شود. 3.مسجد ذوقبلتین؛ 4.مسجد جمعه 5.مسجد فضیخ 6.مسجد فتح 7.مسجد على 8.مسجد غمامه 9.مسجد الاجابه (مباهله) 10.مسجد فاطمة الزهرا 11.مسجد امام على بن ابى طالب 12.مسجد سلمان 13.مسجد معرس 14.مسجد ثنیة الوداع 15.مسجد ابوذر 16.مسجد سقیا 17.مسجد و مشربه ام ابراهیم.

کوه أحد

یکی از مکان های مشهور اطراف مدینه کوه احد است این کوه در قسمت شمال شرقی این شهر قرار دارد. به این دلیل که این کوه از میان دیگر کوه های مدینه جدا شده احد نام گرفته است