افزودن پیوند

    سودان: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۲۴: خط ۲۴:
    }}<noinclude>
    }}<noinclude>
    </noinclude>
    </noinclude>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:sudan.jpg |جایگزین=پرچم سودان|بندانگشتی|پرچم سودان]]


    <div class="wikiInfo">[[پرونده:پرچم سودان.png|بندانگشتی|پرچم سودان.]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    !نام کشور
     
    !سودان
    |نام کشور
    |-
    | data-type="authorfatherName" |فارسی: پادشاهی مراکش، عربی: المملکة المغربیة، انگلیسی: Morocco
    |تعداد جمعیت
    | ؟؟؟
    |-
    |-
    |پایتخت
    |مکان
    | ؟؟؟
    | data-type="authorbirthDate" |شرق آفریقا
    |-
    |-
    |دین و یا مذاهب  اسلامی
    |منطقه زمانی
    |؟؟؟
    | data-type="authorfatherName" | یوتی‌سی+۲ (CAT)
    |-
    |-
    |زبان رسمی
    |زبان
    |؟؟؟
    | data-type="authorfatherName" |عربی  و انگلیسی
    |-
    |-
    |جریانات فعال دینی - مذهبی
    |پایتخت
    |؟؟؟
    | data-type="authorfatherName" |خارطوم
    |-
    |-
    |نظام حکومتی
    |نوع حکومت و ساختار سیاسی
    |؟؟؟
    | data-type="authorfatherName" |فدرالیسم دولت موقت
    |-
    |-
    |نظام اقتصادی
    |واحد پول
    |؟؟؟
    | data-type="authorfatherName" |پوند سودان
     
    |-
    |-
    |شاخص توسعه
    |؟؟؟
    |-
    |چهره های (دینی، سیاسی) شاخص
    |؟؟؟
    |}
    |}
    </div>
    </div>
    =تاریخچه=
    =تحولات مهم کشور سودان=
    =سر درگیری های دائم در سودان=
    =نقش استعمارگران در نا آرامی های سودان=


    روابط سودان با ایران بسیار مهم است زیرا که ایران ام القرای کشور های اسلامی و منشأ تفکر استکبارستیزی و حمایت از همه کشور های اسلامی است و اینکه سودان وسیع ترین کشور افریقایی و دروازه ورود اسلام به افریقا است .این روابط در دهه های اخیر دستخوش تغییر بسیاری بوده است قبل از انقلاب ایران، این روابط بنا به تحمیل امریکا بود و سودان در دهه شصت تحت تأثیر اتخادیه عرب در حمایت از صدام قرار داشت اما بعد از آن به اوج روابط حسنه رسیدند و با نفوذ عربستان در سیاست گذاری سودان به افول گرایید.


    == روابط سودن با ایران ==
    '''سودان ''' کشوری است در شرق [[قاره آفریقا]] و نزدیک به [[قاره اروپا]]  که دین رسمی آن [[اسلام]] است. سودان  به لحاظ جغرافیایی دارای موقعیتی استراتژیک و خیلی مهم است و برای جهان اسلام دروازه آفریقا است.
    === در دوره پهلوی ===
     
    در دوره پهلوی به دستور امریکایی ها شاه روابط و کمک های خوبی به سودان داشت. با توجه به علاقه‌ای که به تحکیم روابط دوستی و همکاری فیمابین سودن و ایران در زمینه‌های آموزش، پزوهش، علوم و فرهنگ بین دوکشور وجود داشته بر اساس موافقتنامه فرهنگی منعقد شده سال ۱۳۵۲ در شهر تهران، کار فرهنگی آغاز گردید. <ref>https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1</ref>
    ==پیشینه==
    === دوره صادق المهدی ===
    سودان بخشی از فرمانروایی‌های کوش و نوبیه بوده که صدها سال قبل از میلاد مسیح بر گستره عظیمی از جنوب کردوفان تا صحرای سینا حکمرانی می‌کرده‌اند. شمال آفریقا در آغاز سده هشتم میلادی به اسلام گروید. کم‌کم اسلام به بازارهای سودان غربی راه یافت اما تأثیر اولیه آن اندک بود اما گسترش اسلام در سودان از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی سرعت گرفت و از طریق حکومت‌های دینی از سده هفدهم تقویت یافته و استوار شد.
    سودان بعد از انقلاب و شروع جنگ تحمیلی به تبع اتحادیه عرب، حامی صدام بعثی افلقی شد. تا اینکه در اواخر 1980 صادق المهدی طی یک سفر رسمی برای برقراری ارتباط به ایران آمد و مورد استقبال قرار گرفت، ولی روابط دو کشور بعد از کودتای عمر البشیر علیه وی نضج گرفت و سودان را به یکی از مهمترین متحدین افریقایی ایران تبدیل کرد.و در سال ۱۳۶۷ با ایجاد نمایندگی فرهنگی مسقل از سفارت به کار فرهنگی ادامه داده است
    محمدعلی پاشای مصری در (۱۸۲۰-۱۸۲۱ میلادی) به سودان لشکرکشی و آن را فتح کرد. حکومت مشترک عثمانی و مصر بر سودان تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با تسلط امپراتوری بریتانیا بر مصر، ابتدا اداره بخش اعظمی از سودان به بریتانیایی‌ها موکول شد و سپس ارتشبد چارلز جرج گوردون از طرف خدیو مصر، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسماً تحت کنترل مصریان بود اما در واقع مستعمره بریتانیا بود.
    <ref>. https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1</ref>
    محمد احمد سودانی(مهدی سودانی) با ادعای مهدویت، جنبشی را شکل داد و در سال ۱۸۸۰ میلادی توانست اشغالگران از سودان بیرون کند.
    === دوره عمر البشیر و اوج روابط ===
    اما تا سال ۱۸۸۴ میلادی، هنوز حکومت فراگیر مهدی سودانی احمد تشکیل نشد. در فوریه ۱۸۸۴ میلادی بریتانیا به‌قصد سازش با مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و ارتشبد گوردون را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد. محمد احمد هم  ام درمان را پایتخت خویش قرار داد ولی در طی یک بیماری مرموز در ژوئن ۱۸۸۵ میلادی درگذشت.
    جمهوری اسلامی ایران و سودان در بسیاری از موضوعات، از جمله مسائل منطقه‌ای و بین المللی دارای مواضع مشابه و یکسانی بود و از مواضع یکدیگر در محافل بین المللی حمایت می‌کردند. بر همین اساس دولت سودان جزء کشور‌هایی است که مجدانه از فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای ایران پشتیبانی نموده و اتهامات وارده از سوی امریکا و همپیمانان آن مبنی بر حمایت کشورمان از تروریسم و نقض حقوق بشر را مردود دانسته است
    بعد از او اختلافات داخلی شدت گرفت و سرانجام یکی از پیروان او به نام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف بودند در سال ۱۸۹۱ بر دیگران پیروز شدند.
    روابط دو کشور در دوره عمر البشیر در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی با توجه به همسویی دولت مرکزی سودان با بسیاری از سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران، در سطح بسیار خوبی قرار داشته است.  
    سودان در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰ میلادی، در گیر خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار شد و در سال ۱۸۹۶ بریتانیا و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک بریتانیایی - مصری به فرماندهی لرد هربرت کیچنر در سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی، ام درمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و سودان عملاً مستعمره کامل بریتانیا شد و «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات بریتانیایی پی‌ریزی کرد.
    در سال ۱۹۹۱ یک هیئت ۱۵۰ نفره به ریاست هاشمی رفسنجانی رئیس‌جمهور ایران به خارطوم رفت که قراردادهای تجاری بین دو کشور بسته شد و تعاملات بین دو کشور را افزایش داد.
    پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲ ، سوداهای استقلال‌طلبانه در سودان شکل گرفت در سال ۱۹۴۳ دو حزب «العشقاد» و «امت» با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند. در نوامبر ۱۹۵۳ برای نخستین‌بار انتخابات مجلس در سودان برگزار شد و حزب «العشقاد» به رهبری «اسماعیل ازهری» با ۵۱ کرسی به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ مجلس مؤسسان ملی خواستار خروج کلیه نیروهای مصری و بریتانیایی از این کشور شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار شد.
    خاتمی رئیس جمهور ایران از ۱۳ تا ۱۵ مهر ماه ۱۳۸۳، از سودان و عمر البشیر رئیس جمهور سودان به تهران از ۴ الی ۶ اردیبهشت ماه ۱۳۸۵از ایران دیدار کردند و دکتر احمدی نژاد رئیس جمهور از ۹ الی ۱۰ اسفند ۱۳۸۵ و حداد عادل ریاست مجلس شورای اسلامی از ۱۳ الی ۱۵ بهمن ماه ۱۳۸۶ به خارطوم عزیمت داشتند.
    ===نام کشور===
    کشور سودان که در زبان عربی به آن « جمهوریة السودان» گفته می‌شود در سازمان‌های بین‌المللی از جمله [[سازمان ملل متحد]] با زبان انگلیسی Republic of the Sudan نامیده می شود.
    ===پرچم کشور===
    پرچم کشور سودان از هنگام استقلال تا ۱۹۶۹م مشتمل بر سه نوار رنگی آبی، زرد و سبز بود که رنگ آبی در آن نشانهٔ رود نیل، زرد نشانهٔ صحرا و سبز نشانهٔ زمین‌های کشاورزی بود. در سال ۱۹۶۹م پرچم سودان تغییر یافت به شکل امروزی درآمد. رنگ‌های این پرچم شباهت زیادی به پرچم کشورهای اسلامی دارد و مشتمل بر سه نوار قرمز، سفید و سیاه است که مثلث سبزرنگی در سمت چپ پرچم این سه نوار را قطع می‌کند. خیراندیش، رسول و سیاوش شایان. <ref>ریشه‌یابی نام و پرچم کشورها. انتشارات کویر، تابستان ۱۳۷۰. ص۱۳۴.</ref>
    ==نژاد==
    جمعیت سودان به طور فوق‌العاده‌ای پیچیده می‌نماید، اختلاط‌های شدید نژادی و جابه جایی‌های گاه مهم و گسترده قبایل موجب این اختلاط بوده است، از این رو قوم عرب دارای مفهومی بیشتر زبانی یا فرهنگی است تا نژادی؛ تردیدی نیست که قبایل عرب عمیقا در این سرزمین نفوذ کرده‌اند ولی آنها غالبا با بومیان آمیزش کرده و به طور تدریجی هویت نژادی خود را از دست داده‌اند ولی بر فرهنگ، ادبیات و زبان سودان اثر نهاده‌اند، از لحاظ جغرافیایی منطقه شمال سودان به دنیای عرب و ناحیه جنوب به افریقای سیاه مربوط می‌شود.  
    «نوبی‌ها» از مهمتر اقوام سودان هستند که تا قبل از سال ۱۹۴۶ میلادی در امتداد نیل و در جنوب دنقله پراکنده بودند، در حال حاضر نوبی‌ها در فاصله بین آبشار دوم تا چهارم نیل سکونت دارند. گروه‌های قومی دیگری نیز وجود دارند که به زبان نوبی تکلم می‌کنند و با آنان خویشاوندی دارند. <ref>ژوزف‌ام کوک، مسلمانان افریقا، ترجمه دکتر سید اسدالله علوی، ص۴۱۳.</ref> «بجه‌ها» اقوامی هستند که اکنون در تپه‌های دریای سرخ و بخش‌های غربی آن سکونت دارند، آنان اکثرا چادرنشینانی شتردارند به میزان متفاوتی تحت تاثیر اعراب و اسلام  هستند. عبابده شمالی‌ترین قبیله از اقوام جدید بجه که اکنون بین مصر علیا و سودان تقسیم شده‌اند، عرب زبانند. از سایر اقوام غیر عرب سودان فورها هستند قلمرو آنان بیشتر در تپه‌های کوهستانی شمال شرقی است.
    ==زبان رسمی==
    پیش از سال ۲۰۰۵ زبان عربی تنها زبان رسمی سودان بود اما در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.
     
    ==واحد پول==
    واحد پول سودان ، دینار سودانی است.
     
    ==دین رسمی==
    ۹۷%مردم سودان مسلمان هستند و تنها سه درصد را پیروان ادیان محلی آنیمیست و مسیحیان و قبطی‌ها تشکیل می‌دهند بیشتر مسلمانان سودان، مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع مذهب‌های تصوف و مقید به آداب و رسوم آنان هستند و همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده‌امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.
    ==جغرافیا==
    ===پایتخت و شهرهای مهم===
    کشور سودان به ۱۵ ولایت ( استان) تقسیم شده‌است:
    • استان خارطوم - خارطوم ( پایتخت)
    • دریای سرخ - بورتسودان
    • جزیره - ود مدنی
    • دارفور جنوبی - نیالا
    • کردفان جنوبی - کادوقلی
    • سِنار - سنجه
    • دارفور شمالی - فاشر
    • کردفان شمالی - ابیض
    • شمالیه - دنقلا
    • دارفور غربی - جنینه
    • قضارف - قضارف
    • کسلا - کسلا
    • رود نیل - دامر
    • نیل سفید - ربک
    • نیل آبی - دمازین
     
    ===مساحت===
    مساحت کشور سودان  ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ کیلومتر مربع می باشد .  
     
    ===مرزها===
    سودان از شمال با مصر و در شرق از طریق مرز آبی با یمن و عربستان، از جنوب شرقی با اتیوپی و اریتره؛  از جنوب با سودان جنوبی و از غرب با لیبی، چاد و افریقای مرکزی همسایه است.
    ==== موقعیت جغرافیایی و ویژگی های آب و هوایی ====
    سودان از شمال تا جنوب ۱۹۳۱ کیلومتر و از مشرق به مغرب ۱۶۰۹ کیلومتر می‌باشد، ناحیه شمالی پر آب و در برخی نقاط دارای پوشش گیاهی جنگل است اما قسمت شمال غربی آن صحرای خشک، سوزان و لم یزرعی است که دنباله صحرای لیبی است و در استان شمالی سودان قرار می‌گیرد و بخش‌هایی از سرزمین نسبتا مرتفع «دارفور» را نیز شامل می‌شود. در مجموع آب و هوای این سامان گرم و خشک است، نزدیکترین نقطه افریقا به مکه معظمه در سودان واقع شده که «راس البا» نام دارد و در ساحل دریای سرخ است. <ref>غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام، ص۴۳۰؛ جغرافیای کامل جهان، حبیب الله شاملویی، ص۳۵۸؛ عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان، ص۵۰۶.</ref> از نظر جغرافیایی بخش اعظم  سودان  را دشت وسیعی تشکیل می‌دهد که توسط رود نیل و شاخه‌های آن آبیاری می‌شود، نیل سفید که از دریاچه ویکتوریا منشا می‌گیرد، در ناحیه نمول وارد کشور سودان شده و پس از طی مسافتی برابر ۱۶۰ کیلومتر وارد دشت رسی می‌شود، در این‌جا به مانع بر می‌خورد و در ناحیه باتلاقی وسیعی به نام سد گسترده می‌شود و پس از طی مسیر پر پیچ‌و‌خم به شاخه غربی خود پیوسته و شعبه نیل- کنگو را بوجود می‌آورد. دو شاخه نیل سفید و نیل آبی که در خارطوم بهم می‌پیوندند و رودخانه نیل اصلی عموما از خارطوم به سوی شمال پیش می‌رود و  پس از  مسیری طولانی از دنقله وارد مصر می شود. <ref>پی‌ام‌هالت-ام دبلیو دالی، تاریخ سودان بعد از اسلام، ترجمه محمد تقی اکبری، ص۹-۱۰.</ref>
     
    ==حکومت==
     
    ==احزاب==
    حزب های زیادی در سودان تشکیل شده اند گرچه حوزه و میزان فعالیت آنها و نیز قلمرو و افراد تفاوت بسیار زیادی دارد ولی شناخت آنان برای ترسیم فضای اجتماعی سودان می توانند نقش مؤثری داشته باشد، این احزاب عبارتند از:
    1. الإخوان المسلمون في السودان
    2. التجمع الاتحادي المعارض
    3. التحالف الفيدرالي الديمقراطي السوداني
    4. تنظيم القوى المستقلة الحرة
    5. جبهة استقلال شرق السودان
    6. جبهة الشرق
    7. الجبهة الشعبية المتحدة للتحرير والعدالة
    8. الحركة الشعبية لتحرير السودان
    9. حركة العدل والمساواة
    10. حركة تحرير السودان
    11. حركة تحرير شرق السودان
    12. حركة حق-السودان
    13. حركة كوش
    14. الحزب الإتحادي الديمقراطي -الاصل
    15. حزب الأسود الحرة السودانية
    16. الحزب الاشتراكي الديمقراطي الوحدوي (حشد الوحدوي SDUP)
    17. حزب الأمة السوداني القيادة الجماعية.
    18. حزب الأمة القومي
    19. حزب الأمة الوطني
    20. حزب الأمة للإصلاح والتجديد
    21. حزب الأمة للإصلاح والتنمية
    22. حزب البعث السوداني
    23. حزب التمكين السوداني
    24. حزب الحقيقه الفدرالى
    25. الحزب الديمقراطي الليبرالي الموحد
    26. الحزب السودانى الوحدوى القومى ( SUN PARTY )
    27. حزب الشعب الحر
    28. الحزب الشيوعى السودانى
    29. حزب العدالة " الاصل "
    30. حزب العموم السوداني
    31. الحزب القومي السوداني
    32. حزب المستقلين القومي التلقائي - بقيادة مالك حسين وجلال الدين محمد
    33. حزب المؤتمر السوداني
    34. حزب المؤتمر الشعبي
    35. حزب المؤتمر الوطني
    36. حزب الوطن (السودان)
    37. الحزب الوطني الاتحادي الموحد
    38. حزب بناء السودان
    39. حزب وحدة وادي النيل
    40. المنبر الديمقراطي لجبال النوبة
    41. المنظمة السودانية للحقوق والتنمية المعاصرة (منظمة سوادنة)
    42. مؤتمر البجا
     
    ===همکاری‌های بین‌المللی===
    سودان در سازمان‌های بین‌المللی نظیر [[اتحادیه عرب]] ، [[سازمان ملل متحد]] ، [[سازمان وحدت آفریقا]] ، [[سازمان کنفرانس اسلامی]] ، [[جنبش غیرمتعهدها]] ، [[سازمان تجارت جهانی]] و [[کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا]] و ... عضو است.
    ==ساختارهای اقتصادی==
    سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می‌شود و حدود ۸۰ درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتا به صورت سنتی اداره می‌شود. ۷/۱۸ درصد از جمعیت در سن کار این کشور بیکار هستند. ۴۰ درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در آن ۳/۵ درصد است.
    محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، کنجد، احشام، بادام زمینی، صمغ عربی و شکر است که بیشتر به کشورهای ژاپن ، چین ، و کره‌جنوبی صادر می‌شود.
    واردات سودان بیشتر از کشورهای چین ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، مصر ، آلمان ، و هند صورت می‌گیرد.
    ==ساختارهای فرهنگی==
    ===نظام آموزشی===
     
    ==== نظام‌ آموزشي‌ رسمی در ‌ كشور سودان====
    تحصيلات پيش از دانشگاه در كشور سودان شامل دو دوره ابتدايي و متوسطه يـا دبـيـرسـتـان مي باشد. طول دوره ابتدايي 8 سال بوده و شامل سه مقطع است. مقاطع اول و دوم بين سال هاي اول تا ششم مي باشد و مقطع سوم شامل سال هاي هفتم و هشتم مي باشد كه در پايان سال هشتم امتحان ورود به دوره متوسطه برگزار مي شود. كساني كه موفق به ورود به دبيرستان نمي شوند از سوي دولت به يكي از مراكز كارآموزي، فني حرفه اي يا آموزش صنايع دستي معرفي مي شوند.
    دوره متوسطه يا دبيرستان 3 سال به طول مي انجامد كه دانش آموزان در پايان سال سوم ملزم به گذراندن امتحانات پايان دوره متوسطه مي باشند كه موفقيت در آن امكان راه يافتن به دانشگاه‌ها و مدارس عالي سودان را فراهم  مي نمايد. اين مدرك معادل گواهينامه هاي پايان دوره متوسطه در ساير كشورهاي عربي است.
    تحصيلات دانشگاهي
    هر دانشگاه، دانشكده و يا مدرسه عالي شرايط خاص خود را دارد ليكن مدرك معتبر و مشترك براي ورود به همه آنها، گواهينامه موفقيت در امتحانات پايان دوره متوسطه است. تحصيل در دانشگاه هاي دولتي و نيز خصوصي امكان پذير است. زبان تحصيل در دانشگاه هاي سودان، عربي و انگليسي مي باشد.
    دوره هاي تحصيلي
    Diploma .1 : طول اين دوره بين 2 تا 3 سال بوده و شامل دوره‌هاي كوتاه و ميان مدت در سطح كارداني است.
    .2 Bachelor: اين دوره كه اولين دوره دانشگاهي مي باشد 3 تا 4 سال طول مي كشد. مدرك Bachelor عمومي پس از 4 سال اعطا مي شود. چنانچه دانشجويان پس از گذراندن 4 سال 1 سال اضافه بگذرانند به آنان مدرك Bachelor (honours)  داده مي شود. مدرك كارشناسي در رشته دامپزشكي و داروسازي نياز به گذراندن 5 سال تحصيل دارد. در رشته هاي پزشكي نياز به گذراندن 6 سال تحصيل است.
    Postgraduate diploma .3 : اين دوره بدون رساله و فقط در برخي رشته ها شامل 2 سال تحصيل با شرط دارا بودن  Bachelor  از دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي است. اين دوره منحصراً در دانشگاه ها گذرانده مي شود.
    Master .4 : اين دوره عالي يا پيشرفته همراه با پايان نامه است كه شامل 2 تا 3 سال تحصيل بعد از دوره (Bachelor) كارشناسي است و ارزيابي يا امتحان در اين دوره معمولاً نياز به مقاله و پايان نامه دارد.
    Doctor of philosophy (Ph.D.) .5: اين دوره معمولاً شامل 3 سال تحصيل بعد از مقطع كارشناسي ارشد است. دانشجوي دوره ياد شده بايد رساله معتبري در زمينه تخصصي خود ارائه نمايد.
    نحوه ارزشيابي مدارك تحصيلي
    1. مدارك Diploma با شرط داشتن ديپلم دبيرستان، "كارداني عمومي" ارزشيابي مي شود.
    2. مدارك Bachelor با شرط داشتن ديپلم دبيرستان، "كارشناسي" ارزشيابي مي شود.
    3.  مدارك Postgraduate diploma در صورت دارا بودن كارشناسي، فقط صحت صــدور آن تأييــد مي گردد.
    4. مدارك Master با شرط داشتن كارشناسي، "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي شود.
    5.  مدارك Doctor of philosophy با شرط داشتن كارشناسي ارشد، "دكتري" ارزشيابي مي‌شود.
    معرفي دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان
    الف) دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان، گروه يك.
    1-University of khartoum (Jameat  Al-khartoum)
    www.UOFK
    2-Omdurman Islamic University (Jameat omdurman Islamic)
    www.oiu.edu.sd
    ب) دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سودان گروه دو که مدارک آنها تا سطح کارشناسی قابل بررسی و ارزشیابی است و در سطح کارشناسی ارشد و دکتری از طریق بررسی کیفی ارزشیابی  می گردد.
    1-University of Juba (Jameat Juba)
    www.juba.edu.sd
    2-Al-Neelain University (Jameat Al-Neelain)
    www.neelain.edu.sd
    3-University of Gezira (Jameat Al-Gezira)
    www.gezirauniversity.net
    ج) دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان، گروه  سه كه فقط تا سطح كارشناســي ارزشيابي مي شود.
    1-International University of Africa (Jameat Al-Ifriqya Al-Alamiyyah)
    2-University of the Holy Quran and Islamic science (Jameat Al-Quraan Al-Kareem wal-Derasat  Al-Islamia)
    www.Quran-unv.edu.sd
    3-Sudan University of Science and Technology (Jameat Al-Sudan Llellolom Wal Technologia)
    wwww.sustech.edu
    4-Al Zaiem Al Azhari University (Jameat Al-Ziem Al-Azhari)
    www.alazhari.net
    5-Shendi University (Jameat Shendi)
    www.shendiuniversity.net
    6- Khartoum International Institute for Arabic Language
    (معهد الخرطوم الدولی للغه العربیه)
    6- معتبر تا سطح کارشناسی ارشد (باشرط آزمون)
    جدول چگونگی ارزشیابی مدارک تحصیلی دانشگاه های سودان
    ارزشیابی شرایط مدارک
    کاردانی عمومی دو تا سه سال تحصیل در مراکز آموزش عالی و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش دانشگاهی Diploma
    کارشناسی حداقل سه تا چهار سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک، دو و سه و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش دانشگاهی Bachelor
    صحت صدور دو سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Post graduate Diploma
    کارشناسی ارشد دو سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و يا دانشگاه های گروه دو (ازطريق بررسی کيفی) و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Master
    دکتری سه سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و يا دانشگاه های گروه دو (ازطريق بررسی کيفی) و داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر Doctor of Philosoph
    <ref>http://grad.saorg.ir</ref>
    ==== نظام‌ آموزشي‌ دینی در ‌ كشور سودان====
    نظام آموزش امور دینی
    اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن در سودان چشمگیر است. خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر  به این امر اختصاص داده شده باشد.
     
    خلوه به گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به شرط توفیق در قرائت و تجوید و حفظ کامل قرآن گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. کسانی که شرفه دارند در آموزشگاه های دینی وزارت ارشاد و توجیه دوره هایی را گذرانده و موفق به اخذ دیپلم علوم دینی می شوند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگا الازهر مصر تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارتند از:
     
    عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌
     
    بر این اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیتهایی را در فرهنگ سودان بر عهده گرفته‌اند.
    <ref>https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1</ref>
    <ref>https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1</ref>
    عمرالبشیر در شهریور ماه ۹۱ به همراه وزیر امورخارجه آن کشور در راس هیاتی بلند پایه ۳۲ نفره جهت شرکت در اجلاس غیرمتعهد‌ها وارد تهران شد. و ضمن سخنرانی در اجلاس با مقام معظم رهبری در زمینه توسعه روابط فی مابین مذاکره نمود. همچنین جناب آقای لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی کشورمان در راس هیاتی بلند پایه برای شرکت در نشست روسای مجلس کشور‌های اسلامی در بهمن ماه ۹۱ وارد خارطوم شد و با رئیس جمهور، رئیس مجلس و سایر مقامات سودانی دیدار و مذاکره نمود. وزیر نفت سودان نیز به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور آن کشور در اسفند ماه ۹۱ برای امضای قرارداد خرید نفت وارد تهران شد.
    مراكز تحفیظ قرآن به طور مردمی اداره می‌شوند و بچه‌ها از چهار سالگی به این مراكز وارد شده و تا هفت سالگی آموزش می‌بینند.  
    در سال ۲۰۰۸ مصطفی نجار وزیر دفاع ایران با همتای سودانی خود محمد حسین عبدالرحمان یک تفاهمنامه همکاری نظامی امضا کردند.
    <ref>https://www.isna.ir/news/8506-00587</ref>
    ایران در قالب شرکت‌های مانند ایران گاز (با سابقه دو دهه فعالیت)، لاستیک سازی بارز، روغن سازی و چند شرکت‌های راه سازی و... حضور فعال اقتصادی  داشته است
     
    ژنرال صدیق عامر مدیر کل اطلاعات و امنیت سودان در تابستان ۲۰۱۴ گفت ”ایران بزرگترین متحد ما در منطقه از نظر همکاری‌های در زمنیه اطلاعاتی و محصولات صنایع نظامی می‌باشد.
    ====دانشگاه====
    در کل وضعیت همکاری‌های دو کشور در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... از سطح مناسبی برخوردار بود
    از جمله دانشگاه‌های سودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
    === تیرگی روابط با دخالت سعودی ===
    دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین المللی افریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم
    سودان در مارس ۲۰۱۵ ساعاتی قبل از پیوستن به عملیات عربستان سعودی در یمن تصمیم به اخراج کلیه ایرانیان از سودان گرفت
    ===رادیو و تلویزیون===
    رئیس‌جمهور سودان تحت تأثیر سعودی ها علیه ایران صحبت کرد در نتیجه جمهوری اسلامی ایران کلیه طرح‌های عمرانی خود در سودان را متوقف کرد. این طرحها شامل پروژه ایستگاه آب در شهر ام درمان و ساخت پل در پایتخت بر روی رودخانه نیل بود.
    برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در بر می‌گیرد، مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.
    در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵ دولت سودان تصمیم به بستن رایزن فرهنگی ایران در سودان کرد و در دسامبر ۲۰۱۵ برای اولین بار ریاست جمهوری سودان هیئت دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران را اخراج کرد و سفیر خود را از تهران فراخواند. سودان در ۴ ژانویه ۲۰۱۶ کلیه روابط دیپلماتیک خود را به دلیل تنش‌های بین عربستان سعودی و ایران قطع کرد و روابط بین دو کشور به سردی گرایید.
    = عمده‌ترین جریانات مؤثر بر فرهنگ عمومی مردم سودان =
    در ۱۳ مارس ۲۰۱۷ دولت سودان از دادن ویزا به هیئت ایران برای شرکت در اجلاسICAPP در سودان خودداری کرد .
    == جریان «الخلاوی» ==
    <ref>https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/12/23/1354524</ref>
    خلاوی جمع خلوه است و خلوه محلّی است که در آن آموزش‌های دینی داده می‌شود. حفظ قرآن در رأس برنامه‌های خلوه است. در کنار آموزش‌های مذهبی و حفظ قرآن، اذکار و اورادی، آموخته می‌شود که روحیه صوفیگری و زهد مآبی، فراگیران را تقویت می‌کند. تقریباً می‌توان خلوه را تلفیقی میان مکتب‌های قبلی، و خانقاه دانست. هم‌اکنون حدود 15 هزار خلوه در سودان وجود دارد که قریب یک میلیون حافظ کل قرآن دارد. بزرگ‌ترین خلوه دوازده هزار فراگیر دارد (در منطقه‌ای به نام حمشکوری در ولایت کسَلا) که متأسفانه هم‌اکنون فعالیت‌های آن توسط وهابیان صورت می‌گیرد.
    === دولت انتقالی مانع از سر گیری روابط ===
    شخصیت‌های سودانی افتخار می‌کنند که خود را فارغ‌التحصیل خلوه‌ها بدانند عمرالبشیر، الترابی و وزراء فراوان در کسب مقبولیت، معمولاً خلوه محل تحصیل خود را معرفی می‌کند. در خلوه، شیخ بر شاگردان اشراف کامل داشته و حتّی اجازه تنبیه دارد. از این نظر متربّیان خلوه‌ها، افرادی هستند که روحیه مُرید گرایی آنها بسیار بالاست. البته خلوه‌ها بر اساس طریقت‌های صوفیانه مختلفی (فرقه‌های گوناگون) اداره می‌شوند که معمولاً فرقه سمّانیه، قادریه، انصاریه، تیجانیه، ادریسیه، ختمیه، رفاعیه و غیره طرق صوفی، رایج در خلوه هاست.
    دولت انتقالی فعلی هم به خاطر تمکین به امریکا و سعودی و عادی سازی روابط با رژیم سهیونیستی شایستگی ایجاد ارتباط را ندارد و اشتیاق و دلبستگی انسانی و اسلامی ملت ها فرصت ایجاد روابط حسنه و عمیق در حوزه های مورد دلخواه را ندارد.
    == جریان حفظ قرآن ==
    === منابع: ===
    حافظان بی‌شماری از قرآن در کشور سودان وجود دارند که البته این روند برکات زیادی را در زندگانی آنان به وجود آورده است، مثل: حافظه بسیار قوی و هوش سرشار حفاظ؛ آرامش روانی علی رغم مشکلات مالی و اقتصادی؛ قوّت گرفتن زبان عربی و نیز  دوام و استقرار روحیه دین‌داری اما با وجود این امتیازات، متأسفانه در بُعد تفسیر قرآن بسیار ضعیف و غیرفعال هستند.
    == جریان حُبّ اهل‌بیت (ع) ==
    سودانی‌ها عموماً محبّ اهل‌بیت (ع) هستند. احترام آنان به اشراف و «اولاد البلد» و «سادات» و «حسنات» بسیار مشهود است. برگزیدن نام‌های خاص اهل‌بیت (ع)- علی - حسن - حسین - زین‌العابدین - جعفر - صادق - کاظم - هادی - تقی - نقی - جواد - مهدی برای مردان و فاطمه - زینب - زهرا و ام‌کلثوم برای زنان دلیل دیگری است. مدایح خاص و اشعار ویژه در تکریم اهل‌بیت (ع) برگزاری مراسم بزرگداشت و احتفال در موالید و مراسم سوگواری روز عاشورا و نصب عکس‌هایی از حرم اباعبدالله الحسین (ع) و امام رضا (ع) در منازل و یا خلوه های دلیل بر عشق و علاقه وافر سودانی‌ها به اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) است. سودانی‌ها را می‌توان گفت در امر توسّل به اولیای خدا شیعی‌ترین سنی‌ها هستند.
    معارف عمیق شیعی را نمی دانند
    روحیه توسل آنان، آمیخته با استدلال نیست و بیشتر تقلیدی و احساسی است باید خلأ محبّت صرف را با معرفت پُر کرد تا منتهی به اطاعت و ولایت‌پذیری آنان گردد.
    == جریان مهدویت: ==
    مهدی سودانی تا صادق المهدی پیشتازان تفکر مهدویت در سودان بوده اند. هم اکنون انصار ( که در مراسم حج با پیراهن‌های دو جیب: یک جیب پشت و یک جیب جلو و مخالف هم) حاضر می‌شوند پیروان آنان می‌باشند.
    از نگاه ما این جریان از تفکر مهدویت و منجی آخرالزمان سوء استفاده کرده است گرچه برای سودان خیر و نفع بسیاری داشته است.
      == جریان اسلام بلامذاهب ==
    دکتر حسن عبداللّه الترابی که مدّتی رهبر شاخه سودانی اخوان‌المسلمین و مدّتی قاضی القضاة و هم چنین وزیر معارف کشور سودان بوده است او که مدّتی به‌عنوان «خمینی سودان» لقب گرفته بود با تأثیرپذیری از حُبران خلیل جبران که او معتقد است دین الهی باید از پسوندهایی بنام اسلام و مسیحیت و یهود و... منتزع شود و خالص خدایی باشد پروژه اسلامِ منهای مذهب را (نه شیعه، نه سنّی) در سودان مطرح کرد. پیروانی دارد، تا مدّتی مقبولیت فراوانی داشت. <ref>https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/69277</ref>
     
    =چهره های شاخص سودان=
    ==رؤسای جمهور==
    اول: ابراهیم عبود (۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ – ۱۶ نوامبر ۱۹۶۴)<br>
     
    دوم: سر الختم الخلیفه(۳۰ اکتبر ۱۹۶۴ – ۲ ژوئن ۱۹۶۵)<br>
     
    سوم: اسماعیل ازهری (۱۰ژوئن ۱۹۶۵ – ۲۵ مه ۱۹۶۹)<br>
     
    چهارم: جعفر نمیری(۲۵ مه ۱۹۶۹ – ۶ آوریل ۱۹۸۵)<br>
     
    پنجم: عبدالرحمن سوار الذهب(۶ آوریل ۱۹۸۵ – ۶ مه ۱۹۸۶)<br>
     
    ششم: احمد المیرغنی( ۶ مه ۱۹۸۶ – ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹)<br>
     
    هفتم: عمر حسن البشیر(۱۶ اکتبر ۱۹۹۳ – ۱۱ آوریل ۲۰۱۹)<br>
     
    هشتم : احمد عواد ابن عوف(وزیر دفاع و جانشین عمر البشیر) علیه بشیر کودتا کرد و پس از تنها سی ساعت از سمت ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد و یک ژنرال دیگر به نام عبد الفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.
    ==نخست وزیران==
    اول: عبدالرحمن المهدی(۲۲ اکتبر ۱۹۵۲تا  نوامبر ۱۹۵۳) حزب امه<br>
     
    دوم: اسماعیل ازهری(۶ ژانویه ۱۹۵۴ تا  ۱ ژانویه ۱۹۵۶)<br>
     
    سوم: اسماعیل ازهری(۱ ژانویه ۱۹۵۶ ۵ ژوئیه ۱۹۵۶) حزب دموکراتیک<br>
     
    چهارم: عبدالله خلیل(۵ ژوئیه ۱۹۵۶ ۱۷ نوامبر ۱۹۵۸) حزب امه <br>
     
    پنجم: ابراهیم عبود(۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۴) نظامی <br>
    ششم: محمد احمد محجوب(۱۰ ژوئن ۱۹۶۵ ۲۵ ژوئیه ۱۹۶۶ حزب امه <br>
    هفتم: بابکر عوض الله۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹) مستقل <br>
    هشتم: محمد احمد محجوب (۱۸ مه ۱۹۶۷ ۲۵ مه ۱۹۶۹) حزب امه <br>
    نهم: بابکر عوض الله(۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹ مستقل <br>
    دهم: جعفر نمیری( ۲۸ اکتبر ۱۹۶۹ ۱۱ اوت ۱۹۷۶ نظامی<br>
     
    یازدهم: جعفر نمیری(۱۰ سپتامبر ۱۹۷۷ ۶ آوریل ۱۹۸۵) سوسیالیست<br>
     
    دوازدهم: الجزولی دفع الله(۲۲ آوریل ۱۹۸۵ ۱۵ دسامبر ۱۹۸۵) مستقل<br>
    سیزدهم: الجزولی دفع الله(۱۵ دسامبر ۱۹۸۵ ۶ مه ۱۹۸۶) مستقل <br>
    چهاردهم: صادق المهدی(۶ مه ۱۹۸۶ ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹) حزب امه <br>
     
    پانزدهم: عبدالله آدم حمدوک آدم (از ۲۱ اگوست ۲۰۱۹ تاکنون
    ==رؤسای پارلمان==
    احمد ابراهیم الطاهر <br>
     
    ابراهیم احمد عمر
    ==منابع==

    نسخهٔ ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۳۸


    پرونده:Sudan.jpg
    پرچم سودان
    نام کشور فارسی: پادشاهی مراکش، عربی: المملکة المغربیة، انگلیسی: Morocco
    مکان شرق آفریقا
    منطقه زمانی یوتی‌سی+۲ (CAT)
    زبان عربی و انگلیسی
    پایتخت خارطوم
    نوع حکومت و ساختار سیاسی فدرالیسم دولت موقت
    واحد پول پوند سودان


    سودان کشوری است در شرق قاره آفریقا و نزدیک به قاره اروپا که دین رسمی آن اسلام است. سودان به لحاظ جغرافیایی دارای موقعیتی استراتژیک و خیلی مهم است و برای جهان اسلام دروازه آفریقا است.

    پیشینه

    سودان بخشی از فرمانروایی‌های کوش و نوبیه بوده که صدها سال قبل از میلاد مسیح بر گستره عظیمی از جنوب کردوفان تا صحرای سینا حکمرانی می‌کرده‌اند. شمال آفریقا در آغاز سده هشتم میلادی به اسلام گروید. کم‌کم اسلام به بازارهای سودان غربی راه یافت اما تأثیر اولیه آن اندک بود اما گسترش اسلام در سودان از حدود سده ۱۱ تا ۱۴ میلادی سرعت گرفت و از طریق حکومت‌های دینی از سده هفدهم تقویت یافته و استوار شد. محمدعلی پاشای مصری در (۱۸۲۰-۱۸۲۱ میلادی) به سودان لشکرکشی و آن را فتح کرد. حکومت مشترک عثمانی و مصر بر سودان تا سال ۱۸۸۱ ادامه یافت. با تسلط امپراتوری بریتانیا بر مصر، ابتدا اداره بخش اعظمی از سودان به بریتانیایی‌ها موکول شد و سپس ارتشبد چارلز جرج گوردون از طرف خدیو مصر، فرماندار کل سودان شد. بدین ترتیب سودان اگرچه رسماً تحت کنترل مصریان بود اما در واقع مستعمره بریتانیا بود. محمد احمد سودانی(مهدی سودانی) با ادعای مهدویت، جنبشی را شکل داد و در سال ۱۸۸۰ میلادی توانست اشغالگران از سودان بیرون کند. اما تا سال ۱۸۸۴ میلادی، هنوز حکومت فراگیر مهدی سودانی احمد تشکیل نشد. در فوریه ۱۸۸۴ میلادی بریتانیا به‌قصد سازش با مهدی سودانی، سودان را مستقل از مصر اعلام کرد و ارتشبد گوردون را به مقام فرمانداری کل سودان منصوب کرد. محمد احمد هم ام درمان را پایتخت خویش قرار داد ولی در طی یک بیماری مرموز در ژوئن ۱۸۸۵ میلادی درگذشت. بعد از او اختلافات داخلی شدت گرفت و سرانجام یکی از پیروان او به نام «عبدالله» به همراه نیروهایش که به «انصار» معروف بودند در سال ۱۸۹۱ بر دیگران پیروز شدند. سودان در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۸۹۰ میلادی، در گیر خشکسالی و گرسنگی و بیماری‌های واگیردار شد و در سال ۱۸۹۶ بریتانیا و فرانسه به ترتیب از شمال و از غرب وارد عملیات نظامی علیه دولت عبدالله شدند. نیروهای مشترک بریتانیایی - مصری به فرماندهی لرد هربرت کیچنر در سپتامبر ۱۸۹۸ میلادی، ام درمان، مرکز دولت عبدالله را اشغال کردند و سودان عملاً مستعمره کامل بریتانیا شد و «سر ریچنالد وینگیت» در سمت فرماندار کل سودان سازمان اداری سودان را با اقتباس از تشکیلات بریتانیایی پی‌ریزی کرد. پس از استقلال مصر در سال ۱۹۲۲ ، سوداهای استقلال‌طلبانه در سودان شکل گرفت در سال ۱۹۴۳ دو حزب «العشقاد» و «امت» با هدف استقلال‌طلبی تأسیس شدند. در نوامبر ۱۹۵۳ برای نخستین‌بار انتخابات مجلس در سودان برگزار شد و حزب «العشقاد» به رهبری «اسماعیل ازهری» با ۵۱ کرسی به پیروزی رسید. در سال ۱۹۵۵ مجلس مؤسسان ملی خواستار خروج کلیه نیروهای مصری و بریتانیایی از این کشور شد و جشن استقلال در ژانویه ۱۹۵۶ برگزار شد.

    نام کشور

    کشور سودان که در زبان عربی به آن « جمهوریة السودان» گفته می‌شود در سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد با زبان انگلیسی Republic of the Sudan نامیده می شود.

    پرچم کشور

    پرچم کشور سودان از هنگام استقلال تا ۱۹۶۹م مشتمل بر سه نوار رنگی آبی، زرد و سبز بود که رنگ آبی در آن نشانهٔ رود نیل، زرد نشانهٔ صحرا و سبز نشانهٔ زمین‌های کشاورزی بود. در سال ۱۹۶۹م پرچم سودان تغییر یافت به شکل امروزی درآمد. رنگ‌های این پرچم شباهت زیادی به پرچم کشورهای اسلامی دارد و مشتمل بر سه نوار قرمز، سفید و سیاه است که مثلث سبزرنگی در سمت چپ پرچم این سه نوار را قطع می‌کند. خیراندیش، رسول و سیاوش شایان. [۱]

    نژاد

    جمعیت سودان به طور فوق‌العاده‌ای پیچیده می‌نماید، اختلاط‌های شدید نژادی و جابه جایی‌های گاه مهم و گسترده قبایل موجب این اختلاط بوده است، از این رو قوم عرب دارای مفهومی بیشتر زبانی یا فرهنگی است تا نژادی؛ تردیدی نیست که قبایل عرب عمیقا در این سرزمین نفوذ کرده‌اند ولی آنها غالبا با بومیان آمیزش کرده و به طور تدریجی هویت نژادی خود را از دست داده‌اند ولی بر فرهنگ، ادبیات و زبان سودان اثر نهاده‌اند، از لحاظ جغرافیایی منطقه شمال سودان به دنیای عرب و ناحیه جنوب به افریقای سیاه مربوط می‌شود. «نوبی‌ها» از مهمتر اقوام سودان هستند که تا قبل از سال ۱۹۴۶ میلادی در امتداد نیل و در جنوب دنقله پراکنده بودند، در حال حاضر نوبی‌ها در فاصله بین آبشار دوم تا چهارم نیل سکونت دارند. گروه‌های قومی دیگری نیز وجود دارند که به زبان نوبی تکلم می‌کنند و با آنان خویشاوندی دارند. [۲] «بجه‌ها» اقوامی هستند که اکنون در تپه‌های دریای سرخ و بخش‌های غربی آن سکونت دارند، آنان اکثرا چادرنشینانی شتردارند به میزان متفاوتی تحت تاثیر اعراب و اسلام هستند. عبابده شمالی‌ترین قبیله از اقوام جدید بجه که اکنون بین مصر علیا و سودان تقسیم شده‌اند، عرب زبانند. از سایر اقوام غیر عرب سودان فورها هستند قلمرو آنان بیشتر در تپه‌های کوهستانی شمال شرقی است.

    زبان رسمی

    پیش از سال ۲۰۰۵ زبان عربی تنها زبان رسمی سودان بود اما در قانون اساسی سال ۲۰۰۵ عربی و انگلیسی، هر دو، به عنوان زبان‌های رسمی کشور اعلام شدند.

    واحد پول

    واحد پول سودان ، دینار سودانی است.

    دین رسمی

    ۹۷%مردم سودان مسلمان هستند و تنها سه درصد را پیروان ادیان محلی آنیمیست و مسیحیان و قبطی‌ها تشکیل می‌دهند بیشتر مسلمانان سودان، مالکی مذهب و بخش زیادی از آنان تابع مذهب‌های تصوف و مقید به آداب و رسوم آنان هستند و همچنین اقلیتی از پیروان مذهب شیعه دوازده‌امامی در شهرهای خارطوم، ام درمان، شندی، ابوزبد، پورت سودان و دیگر استان‌های این کشور زندگی می‌کنند.

    جغرافیا

    پایتخت و شهرهای مهم

    کشور سودان به ۱۵ ولایت ( استان) تقسیم شده‌است: • استان خارطوم - خارطوم ( پایتخت) • دریای سرخ - بورتسودان • جزیره - ود مدنی • دارفور جنوبی - نیالا • کردفان جنوبی - کادوقلی • سِنار - سنجه • دارفور شمالی - فاشر • کردفان شمالی - ابیض • شمالیه - دنقلا • دارفور غربی - جنینه • قضارف - قضارف • کسلا - کسلا • رود نیل - دامر • نیل سفید - ربک • نیل آبی - دمازین

    مساحت

    مساحت کشور سودان ۱٬۸۸۶٬۰۶۸ کیلومتر مربع می باشد .

    مرزها

    سودان از شمال با مصر و در شرق از طریق مرز آبی با یمن و عربستان، از جنوب شرقی با اتیوپی و اریتره؛ از جنوب با سودان جنوبی و از غرب با لیبی، چاد و افریقای مرکزی همسایه است.

    موقعیت جغرافیایی و ویژگی های آب و هوایی

    سودان از شمال تا جنوب ۱۹۳۱ کیلومتر و از مشرق به مغرب ۱۶۰۹ کیلومتر می‌باشد، ناحیه شمالی پر آب و در برخی نقاط دارای پوشش گیاهی جنگل است اما قسمت شمال غربی آن صحرای خشک، سوزان و لم یزرعی است که دنباله صحرای لیبی است و در استان شمالی سودان قرار می‌گیرد و بخش‌هایی از سرزمین نسبتا مرتفع «دارفور» را نیز شامل می‌شود. در مجموع آب و هوای این سامان گرم و خشک است، نزدیکترین نقطه افریقا به مکه معظمه در سودان واقع شده که «راس البا» نام دارد و در ساحل دریای سرخ است. [۳] از نظر جغرافیایی بخش اعظم سودان را دشت وسیعی تشکیل می‌دهد که توسط رود نیل و شاخه‌های آن آبیاری می‌شود، نیل سفید که از دریاچه ویکتوریا منشا می‌گیرد، در ناحیه نمول وارد کشور سودان شده و پس از طی مسافتی برابر ۱۶۰ کیلومتر وارد دشت رسی می‌شود، در این‌جا به مانع بر می‌خورد و در ناحیه باتلاقی وسیعی به نام سد گسترده می‌شود و پس از طی مسیر پر پیچ‌و‌خم به شاخه غربی خود پیوسته و شعبه نیل- کنگو را بوجود می‌آورد. دو شاخه نیل سفید و نیل آبی که در خارطوم بهم می‌پیوندند و رودخانه نیل اصلی عموما از خارطوم به سوی شمال پیش می‌رود و پس از مسیری طولانی از دنقله وارد مصر می شود. [۴]

    حکومت

    احزاب

    حزب های زیادی در سودان تشکیل شده اند گرچه حوزه و میزان فعالیت آنها و نیز قلمرو و افراد تفاوت بسیار زیادی دارد ولی شناخت آنان برای ترسیم فضای اجتماعی سودان می توانند نقش مؤثری داشته باشد، این احزاب عبارتند از: 1. الإخوان المسلمون في السودان 2. التجمع الاتحادي المعارض 3. التحالف الفيدرالي الديمقراطي السوداني 4. تنظيم القوى المستقلة الحرة 5. جبهة استقلال شرق السودان 6. جبهة الشرق 7. الجبهة الشعبية المتحدة للتحرير والعدالة 8. الحركة الشعبية لتحرير السودان 9. حركة العدل والمساواة 10. حركة تحرير السودان 11. حركة تحرير شرق السودان 12. حركة حق-السودان 13. حركة كوش 14. الحزب الإتحادي الديمقراطي -الاصل 15. حزب الأسود الحرة السودانية 16. الحزب الاشتراكي الديمقراطي الوحدوي (حشد الوحدوي SDUP) 17. حزب الأمة السوداني القيادة الجماعية. 18. حزب الأمة القومي 19. حزب الأمة الوطني 20. حزب الأمة للإصلاح والتجديد 21. حزب الأمة للإصلاح والتنمية 22. حزب البعث السوداني 23. حزب التمكين السوداني 24. حزب الحقيقه الفدرالى 25. الحزب الديمقراطي الليبرالي الموحد 26. الحزب السودانى الوحدوى القومى ( SUN PARTY ) 27. حزب الشعب الحر 28. الحزب الشيوعى السودانى 29. حزب العدالة " الاصل " 30. حزب العموم السوداني 31. الحزب القومي السوداني 32. حزب المستقلين القومي التلقائي - بقيادة مالك حسين وجلال الدين محمد 33. حزب المؤتمر السوداني 34. حزب المؤتمر الشعبي 35. حزب المؤتمر الوطني 36. حزب الوطن (السودان) 37. الحزب الوطني الاتحادي الموحد 38. حزب بناء السودان 39. حزب وحدة وادي النيل 40. المنبر الديمقراطي لجبال النوبة 41. المنظمة السودانية للحقوق والتنمية المعاصرة (منظمة سوادنة) 42. مؤتمر البجا

    همکاری‌های بین‌المللی

    سودان در سازمان‌های بین‌المللی نظیر اتحادیه عرب ، سازمان ملل متحد ، سازمان وحدت آفریقا ، سازمان کنفرانس اسلامی ، جنبش غیرمتعهدها ، سازمان تجارت جهانی و کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای آفریقا و ... عضو است.

    ساختارهای اقتصادی

    سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می‌شود و حدود ۸۰ درصد جمعیت سودان در بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتا به صورت سنتی اداره می‌شود. ۷/۱۸ درصد از جمعیت در سن کار این کشور بیکار هستند. ۴۰ درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می‌کنند. نرخ تورم در آن ۳/۵ درصد است. محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات پتروشیمی، پنبه، کنجد، احشام، بادام زمینی، صمغ عربی و شکر است که بیشتر به کشورهای ژاپن ، چین ، و کره‌جنوبی صادر می‌شود. واردات سودان بیشتر از کشورهای چین ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی ، مصر ، آلمان ، و هند صورت می‌گیرد.

    ساختارهای فرهنگی

    نظام آموزشی

    نظام‌ آموزشي‌ رسمی در ‌ كشور سودان

    تحصيلات پيش از دانشگاه در كشور سودان شامل دو دوره ابتدايي و متوسطه يـا دبـيـرسـتـان مي باشد. طول دوره ابتدايي 8 سال بوده و شامل سه مقطع است. مقاطع اول و دوم بين سال هاي اول تا ششم مي باشد و مقطع سوم شامل سال هاي هفتم و هشتم مي باشد كه در پايان سال هشتم امتحان ورود به دوره متوسطه برگزار مي شود. كساني كه موفق به ورود به دبيرستان نمي شوند از سوي دولت به يكي از مراكز كارآموزي، فني حرفه اي يا آموزش صنايع دستي معرفي مي شوند. دوره متوسطه يا دبيرستان 3 سال به طول مي انجامد كه دانش آموزان در پايان سال سوم ملزم به گذراندن امتحانات پايان دوره متوسطه مي باشند كه موفقيت در آن امكان راه يافتن به دانشگاه‌ها و مدارس عالي سودان را فراهم مي نمايد. اين مدرك معادل گواهينامه هاي پايان دوره متوسطه در ساير كشورهاي عربي است. تحصيلات دانشگاهي هر دانشگاه، دانشكده و يا مدرسه عالي شرايط خاص خود را دارد ليكن مدرك معتبر و مشترك براي ورود به همه آنها، گواهينامه موفقيت در امتحانات پايان دوره متوسطه است. تحصيل در دانشگاه هاي دولتي و نيز خصوصي امكان پذير است. زبان تحصيل در دانشگاه هاي سودان، عربي و انگليسي مي باشد. دوره هاي تحصيلي Diploma .1 : طول اين دوره بين 2 تا 3 سال بوده و شامل دوره‌هاي كوتاه و ميان مدت در سطح كارداني است. .2 Bachelor: اين دوره كه اولين دوره دانشگاهي مي باشد 3 تا 4 سال طول مي كشد. مدرك Bachelor عمومي پس از 4 سال اعطا مي شود. چنانچه دانشجويان پس از گذراندن 4 سال 1 سال اضافه بگذرانند به آنان مدرك Bachelor (honours) داده مي شود. مدرك كارشناسي در رشته دامپزشكي و داروسازي نياز به گذراندن 5 سال تحصيل دارد. در رشته هاي پزشكي نياز به گذراندن 6 سال تحصيل است. Postgraduate diploma .3 : اين دوره بدون رساله و فقط در برخي رشته ها شامل 2 سال تحصيل با شرط دارا بودن Bachelor از دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي است. اين دوره منحصراً در دانشگاه ها گذرانده مي شود. Master .4 : اين دوره عالي يا پيشرفته همراه با پايان نامه است كه شامل 2 تا 3 سال تحصيل بعد از دوره (Bachelor) كارشناسي است و ارزيابي يا امتحان در اين دوره معمولاً نياز به مقاله و پايان نامه دارد. Doctor of philosophy (Ph.D.) .5: اين دوره معمولاً شامل 3 سال تحصيل بعد از مقطع كارشناسي ارشد است. دانشجوي دوره ياد شده بايد رساله معتبري در زمينه تخصصي خود ارائه نمايد. نحوه ارزشيابي مدارك تحصيلي 1. مدارك Diploma با شرط داشتن ديپلم دبيرستان، "كارداني عمومي" ارزشيابي مي شود. 2. مدارك Bachelor با شرط داشتن ديپلم دبيرستان، "كارشناسي" ارزشيابي مي شود. 3. مدارك Postgraduate diploma در صورت دارا بودن كارشناسي، فقط صحت صــدور آن تأييــد مي گردد. 4. مدارك Master با شرط داشتن كارشناسي، "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي شود. 5. مدارك Doctor of philosophy با شرط داشتن كارشناسي ارشد، "دكتري" ارزشيابي مي‌شود. معرفي دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان الف) دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان، گروه يك. 1-University of khartoum (Jameat Al-khartoum) www.UOFK 2-Omdurman Islamic University (Jameat omdurman Islamic) www.oiu.edu.sd ب) دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی سودان گروه دو که مدارک آنها تا سطح کارشناسی قابل بررسی و ارزشیابی است و در سطح کارشناسی ارشد و دکتری از طریق بررسی کیفی ارزشیابی می گردد. 1-University of Juba (Jameat Juba) www.juba.edu.sd 2-Al-Neelain University (Jameat Al-Neelain) www.neelain.edu.sd 3-University of Gezira (Jameat Al-Gezira) www.gezirauniversity.net ج) دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي سودان، گروه سه كه فقط تا سطح كارشناســي ارزشيابي مي شود. 1-International University of Africa (Jameat Al-Ifriqya Al-Alamiyyah) 2-University of the Holy Quran and Islamic science (Jameat Al-Quraan Al-Kareem wal-Derasat Al-Islamia) www.Quran-unv.edu.sd 3-Sudan University of Science and Technology (Jameat Al-Sudan Llellolom Wal Technologia) wwww.sustech.edu 4-Al Zaiem Al Azhari University (Jameat Al-Ziem Al-Azhari) www.alazhari.net 5-Shendi University (Jameat Shendi) www.shendiuniversity.net 6- Khartoum International Institute for Arabic Language (معهد الخرطوم الدولی للغه العربیه) 6- معتبر تا سطح کارشناسی ارشد (باشرط آزمون) جدول چگونگی ارزشیابی مدارک تحصیلی دانشگاه های سودان


    ارزشیابی شرایط مدارک کاردانی عمومی دو تا سه سال تحصیل در مراکز آموزش عالی و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش دانشگاهی Diploma کارشناسی حداقل سه تا چهار سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک، دو و سه و داشتن دیپلم دبیرستان یا پیش دانشگاهی Bachelor صحت صدور دو سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Post graduate Diploma کارشناسی ارشد دو سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و يا دانشگاه های گروه دو (ازطريق بررسی کيفی) و داشتن مدرک کارشناسی معتبر Master دکتری سه سال تحصیل در دانشگاه های گروه یک و يا دانشگاه های گروه دو (ازطريق بررسی کيفی) و داشتن مدرک کارشناسی ارشد معتبر Doctor of Philosoph [۵]

    نظام‌ آموزشي‌ دینی در ‌ كشور سودان

    نظام آموزش امور دینی اهتمام به امر قرائت و حفظ قرآن در سودان چشمگیر است. خلوه نامی دیر آشنا در فرهنگ مردم سودان است و به اتاقی اطلاِق می‌شود که در آن قرآن آموزش داده می‌شود و ممکن است در مساجد، منازل و یا در مکانی دیگر به این امر اختصاص داده شده باشد.

    خلوه به گونه‌ای است که از کودک پنج‌ساله تا مرد پنجاه ساله می‌توانند در آن قرآن بیاموزند. کسانی که به خلوه می‌آیند به شرط توفیق در قرائت و تجوید و حفظ کامل قرآن گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنند که به آن "شرفه‌" می‌گویند. کسانی که شرفه دارند در آموزشگاه های دینی وزارت ارشاد و توجیه دوره هایی را گذرانده و موفق به اخذ دیپلم علوم دینی می شوند. فارغ‌التحصیلان این آموزشگاه‌ها می‌توانند در یکی از رشته‌های علوم قرآنی و اسلامی در دانشگاه قرآن کریم و علوم اسلامی، دانشگاه اسلامی ام درمان و دانشگا الازهر مصر تا اخذ دکترا ادامه تحصیل دهند. این رشته‌ها عبارتند از:

    عقیده، تفسیر و علوم قرآنی، سنت و علوم حدیث، فرهنگ اسلامی، مطالعات اسلامی، قرائت قرآن، حقوق، زبان عربی‌

    بر این اساس، بسیارند کسانی که از طریق خلوه به دانشگاه راه یافته‌اند و پس از کسب تخصص در یکی از رشته‌های علوم نقلی، مسئولیتهایی را در فرهنگ سودان بر عهده گرفته‌اند. [۶] مراكز تحفیظ قرآن به طور مردمی اداره می‌شوند و بچه‌ها از چهار سالگی به این مراكز وارد شده و تا هفت سالگی آموزش می‌بینند. 

    [۷]

    دانشگاه

    از جمله دانشگاه‌های سودان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: دانشگاه خارطوم، دانشگاه ام درمان اسلامی، دانشگاه بین المللی افریقا، دانشگاه نیلین، دانشگاه دخترانه الاحفاد، دانشگاه قرآن کریم

    رادیو و تلویزیون

    برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در بر می‌گیرد، مردم این جمهوری امواج ۱۲ ایستگاه رادیویی (AM)، یک ایستگاه رادیویی (FM) و یک ایستگاه رادیویی با طول موج کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیون سودان از راه ۳ شبکه دولتی در سراسر کشور پخش می‌شود.

    عمده‌ترین جریانات مؤثر بر فرهنگ عمومی مردم سودان

    جریان «الخلاوی»

    خلاوی جمع خلوه است و خلوه محلّی است که در آن آموزش‌های دینی داده می‌شود. حفظ قرآن در رأس برنامه‌های خلوه است. در کنار آموزش‌های مذهبی و حفظ قرآن، اذکار و اورادی، آموخته می‌شود که روحیه صوفیگری و زهد مآبی، فراگیران را تقویت می‌کند. تقریباً می‌توان خلوه را تلفیقی میان مکتب‌های قبلی، و خانقاه دانست. هم‌اکنون حدود 15 هزار خلوه در سودان وجود دارد که قریب یک میلیون حافظ کل قرآن دارد. بزرگ‌ترین خلوه دوازده هزار فراگیر دارد (در منطقه‌ای به نام حمشکوری در ولایت کسَلا) که متأسفانه هم‌اکنون فعالیت‌های آن توسط وهابیان صورت می‌گیرد. 

    شخصیت‌های سودانی افتخار می‌کنند که خود را فارغ‌التحصیل خلوه‌ها بدانند عمرالبشیر، الترابی و وزراء فراوان در کسب مقبولیت، معمولاً خلوه محل تحصیل خود را معرفی می‌کند. در خلوه، شیخ بر شاگردان اشراف کامل داشته و حتّی اجازه تنبیه دارد. از این نظر متربّیان خلوه‌ها، افرادی هستند که روحیه مُرید گرایی آنها بسیار بالاست. البته خلوه‌ها بر اساس طریقت‌های صوفیانه مختلفی (فرقه‌های گوناگون) اداره می‌شوند که معمولاً فرقه سمّانیه، قادریه، انصاریه، تیجانیه، ادریسیه، ختمیه، رفاعیه و غیره طرق صوفی، رایج در خلوه هاست.

    جریان حفظ قرآن

    حافظان بی‌شماری از قرآن در کشور سودان وجود دارند که البته این روند برکات زیادی را در زندگانی آنان به وجود آورده است، مثل: حافظه بسیار قوی و هوش سرشار حفاظ؛ آرامش روانی علی رغم مشکلات مالی و اقتصادی؛ قوّت گرفتن زبان عربی و نیز دوام و استقرار روحیه دین‌داری اما با وجود این امتیازات، متأسفانه در بُعد تفسیر قرآن بسیار ضعیف و غیرفعال هستند.

    جریان حُبّ اهل‌بیت (ع)

    سودانی‌ها عموماً محبّ اهل‌بیت (ع) هستند. احترام آنان به اشراف و «اولاد البلد» و «سادات» و «حسنات» بسیار مشهود است. برگزیدن نام‌های خاص اهل‌بیت (ع)- علی - حسن - حسین - زین‌العابدین - جعفر - صادق - کاظم - هادی - تقی - نقی - جواد - مهدی برای مردان و فاطمه - زینب - زهرا و ام‌کلثوم برای زنان دلیل دیگری است. مدایح خاص و اشعار ویژه در تکریم اهل‌بیت (ع) برگزاری مراسم بزرگداشت و احتفال در موالید و مراسم سوگواری روز عاشورا و نصب عکس‌هایی از حرم اباعبدالله الحسین (ع) و امام رضا (ع) در منازل و یا خلوه های دلیل بر عشق و علاقه وافر سودانی‌ها به اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) است. سودانی‌ها را می‌توان گفت در امر توسّل به اولیای خدا شیعی‌ترین سنی‌ها هستند. معارف عمیق شیعی را نمی دانند روحیه توسل آنان، آمیخته با استدلال نیست و بیشتر تقلیدی و احساسی است باید خلأ محبّت صرف را با معرفت پُر کرد تا منتهی به اطاعت و ولایت‌پذیری آنان گردد.

    جریان مهدویت:

    مهدی سودانی تا صادق المهدی پیشتازان تفکر مهدویت در سودان بوده اند. هم اکنون انصار ( که در مراسم حج با پیراهن‌های دو جیب: یک جیب پشت و یک جیب جلو و مخالف هم) حاضر می‌شوند پیروان آنان می‌باشند. از نگاه ما این جریان از تفکر مهدویت و منجی آخرالزمان سوء استفاده کرده است گرچه برای سودان خیر و نفع بسیاری داشته است. 

    == جریان اسلام بلامذاهب ==

    دکتر حسن عبداللّه الترابی که مدّتی رهبر شاخه سودانی اخوان‌المسلمین و مدّتی قاضی القضاة و هم چنین وزیر معارف کشور سودان بوده است او که مدّتی به‌عنوان «خمینی سودان» لقب گرفته بود با تأثیرپذیری از حُبران خلیل جبران که او معتقد است دین الهی باید از پسوندهایی بنام اسلام و مسیحیت و یهود و... منتزع شود و خالص خدایی باشد پروژه اسلامِ منهای مذهب را (نه شیعه، نه سنّی) در سودان مطرح کرد. پیروانی دارد، تا مدّتی مقبولیت فراوانی داشت. [۸]

    چهره های شاخص سودان

    رؤسای جمهور

    اول: ابراهیم عبود (۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ – ۱۶ نوامبر ۱۹۶۴)

    دوم: سر الختم الخلیفه(۳۰ اکتبر ۱۹۶۴ – ۲ ژوئن ۱۹۶۵)

    سوم: اسماعیل ازهری (۱۰ژوئن ۱۹۶۵ – ۲۵ مه ۱۹۶۹)

    چهارم: جعفر نمیری(۲۵ مه ۱۹۶۹ – ۶ آوریل ۱۹۸۵)

    پنجم: عبدالرحمن سوار الذهب(۶ آوریل ۱۹۸۵ – ۶ مه ۱۹۸۶)

    ششم: احمد المیرغنی( ۶ مه ۱۹۸۶ – ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹)

    هفتم: عمر حسن البشیر(۱۶ اکتبر ۱۹۹۳ – ۱۱ آوریل ۲۰۱۹)

    هشتم : احمد عواد ابن عوف(وزیر دفاع و جانشین عمر البشیر) علیه بشیر کودتا کرد و پس از تنها سی ساعت از سمت ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد و یک ژنرال دیگر به نام عبد الفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.

    نخست وزیران

    اول: عبدالرحمن المهدی(۲۲ اکتبر ۱۹۵۲تا نوامبر ۱۹۵۳) حزب امه

    دوم: اسماعیل ازهری(۶ ژانویه ۱۹۵۴ تا ۱ ژانویه ۱۹۵۶)

    سوم: اسماعیل ازهری(۱ ژانویه ۱۹۵۶ ۵ ژوئیه ۱۹۵۶) حزب دموکراتیک

    چهارم: عبدالله خلیل(۵ ژوئیه ۱۹۵۶ ۱۷ نوامبر ۱۹۵۸) حزب امه

    پنجم: ابراهیم عبود(۱۸ نوامبر ۱۹۵۸ ۳۰ اکتبر ۱۹۶۴) نظامی
    ششم: محمد احمد محجوب(۱۰ ژوئن ۱۹۶۵ ۲۵ ژوئیه ۱۹۶۶ حزب امه
    هفتم: بابکر عوض الله۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹) مستقل
    هشتم: محمد احمد محجوب (۱۸ مه ۱۹۶۷ ۲۵ مه ۱۹۶۹) حزب امه
    نهم: بابکر عوض الله(۲۵ مه ۱۹۶۹ ۲۷ اکتبر ۱۹۶۹ مستقل
    دهم: جعفر نمیری( ۲۸ اکتبر ۱۹۶۹ ۱۱ اوت ۱۹۷۶ نظامی

    یازدهم: جعفر نمیری(۱۰ سپتامبر ۱۹۷۷ ۶ آوریل ۱۹۸۵) سوسیالیست

    دوازدهم: الجزولی دفع الله(۲۲ آوریل ۱۹۸۵ ۱۵ دسامبر ۱۹۸۵) مستقل

    سیزدهم: الجزولی دفع الله(۱۵ دسامبر ۱۹۸۵	۶ مه ۱۹۸۶)	مستقل

    چهاردهم: صادق المهدی(۶ مه ۱۹۸۶ ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹) حزب امه

    پانزدهم: عبدالله آدم حمدوک آدم (از ۲۱ اگوست ۲۰۱۹ تاکنون

    رؤسای پارلمان

    احمد ابراهیم الطاهر

    ابراهیم احمد عمر

    منابع

    1. ↑ ریشه‌یابی نام و پرچم کشورها. انتشارات کویر، تابستان ۱۳۷۰. ص۱۳۴.
    2. ↑ ژوزف‌ام کوک، مسلمانان افریقا، ترجمه دکتر سید اسدالله علوی، ص۴۱۳.
    3. ↑ غلامرضا گلی زواره، سرزمین اسلام، ص۴۳۰؛ جغرافیای کامل جهان، حبیب الله شاملویی، ص۳۵۸؛ عبدالحسین سعیدیان، کشورهای جهان، ص۵۰۶.
    4. ↑ پی‌ام‌هالت-ام دبلیو دالی، تاریخ سودان بعد از اسلام، ترجمه محمد تقی اکبری، ص۹-۱۰.
    5. ↑ http://grad.saorg.ir
    6. ↑ https://www.tabnak.ir/fa/tags/617/1
    7. ↑ https://www.isna.ir/news/8506-00587
    8. ↑ https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/69277
    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=سودان&oldid=15245»