محمد بن ابی بکر الشلی

محمد بن ابی بکر الشلی
نام کامل	محمد بن ابی بکر الشلی
اطلاعات شخصی
سال تولد	۱۰۳۰ ق، ۹۹۹ ش‌، ۱۶۲۱ م
محل تولد	حضرموت، یمن
سال درگذشت	۱۰۹۳ ق، ۱۰۶۰ ش‌، ۱۶۸۲ م
محل درگذشت	مکه
دین	اسلام، اهل سنت
استادان	پدرش أبوبکر بن أحمد الشلی أبوبکر بن حسین العیدروس أبوبکر بن عبدالرحمن بن شهاب‌الدین عبدالرحمن بن علوی بافقیه
شاگردان	سالم بن أبی‌بکر بن شیخان إمام الدین بن أحمد المرشدی حسن بن علی العجیمی إدریس بن أحمد الشماع
آثار	المشرع الروی فی مناقب بنی علوی السناء الباهر بتکمیل النور السافر عقد الجواهر والدرر فی أخبار القرن الحادی عشر رسالة فی علم المجیب
فعالیت‌ها	عالم دینی تبلیغ اسلام تالیف و تدریس

محمد بن ابی‌بکر الشلی (۱۰۳۰-۱۰۹۳ ه .ق) از علمای دینی مسلمان حضرمی از قرن ۱۱ه. ق بود. او در علوم دینی تحقیق و تحصیل کرد و روایات و احادیث را از اساتید حدیث و روایت شنید. او به ظفار و هند رفت، از اساتید بزرگ وقت علوم ادبیات عرب و مبانی و آداب صوفیه را فراگرفت. سپس به حجاز رفت و در مکه ساکن شد و چندین سال در مسجدالحرام تدریس کرد. او آثار مشهوری در زندگی‌نامه علمای بزرگ و اخبار و حالات ایشان دارد که از آن جمله می‌توان از کتاب «المشرع الروی» او نام برد.

نسب

محمد بن أبی‌بکر بن أحمد بن أبی‌بکر بن عبدالله الشلی بن أبی‌بکر بن علوی الشیبة بن عبدالله بن علی بن عبدالله باعلوی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد‌الباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن امام علی بن ابی‌طالب، و امام علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است. او بیست و هفتمین نوه پیامبر اسلام محمد صلی الله علیه و آله است.

تولد و تربیت

او در نیمه شبان سال ۱۰۳۰ه. ق در تریم حضرموت به دنیا آمد. او 10 ساله بود که تمام قرآن را نزد عبدالله بن عمر باغریب حفظ کرد. همچنین او کتاب‌های «الجزریة» و «العقیدة الغزالیة»، و «الأربعین النوویة» و «الآجرومیة» و «القطر» و «الملحمة» و «الإرشاد» را حفظ کرد و به اساتیدش عرضه کرد. سپس در یادگیری و تحقیق علوم دینی کوشش کرد و حدیث را از راویان آموخت و کتاب‌های معتبر به ویژه ادبیات عرب و علوم اسلامی چون فقه و اصول فقه و تصوف را نزد اساتید زمان خود فراگرفت.

اساتید

او نزد اساتید فراوانی در حضرموت علم آموخت. سپس به هند رفت و از برخی اساتید علم ادبیات عرب را فراگرفت و با تعدادی از صوفیه همراه شد و از ایشان مبانی اندیشه صوفی را یاد گرفت. سپس به حجاز نقل مکان کرد و در آنجا ساکن شد. از اساتید او می‌توان این افراد را نام برد:

• پدرش أبوبکر بن أحمد الشلی
• أبوبکر بن حسین العیدروس
• أبوبکر بن عبدالرحمن بن شهاب‌الدین
• عبدالرحمن بن علوی بافقیه
• عبدالله بن أبی‌بکر الخطیب
• محمد بن أحمد بارضوان
• أحمد بن حسین بلفقیه
• أحمد بن عمر عیدید
• محمد بن أحمد باجبیر
• عقیل بن عمران باعمر
• عمر بن عبدالرحیم بارجاء
• محمد بن علاء الدین البابلی
• عیسى بن محمد الثعالبی
• أحمد بن محمد القشاشی
• عبدالعزیز بن علی الزمزمی
• زین‌العابدین بن عبدالقادر الطبری

شاگردان

افراد بسیاری از درس او بهره برده‌اند که مشهورترین آنها عبارت‌اند از:

• سالم بن أبی‌بکر بن شیخان
• إمام الدین بن أحمد المرشدی
• حسن بن علی العجیمی
• إدریس بن أحمد الشماع
• مصطفى بن فتح الله الحموی

تالیفات

او کتاب‌هایی در مورد تاریخ، زندگی‌نامه و برخی علوم دیگر نوشته است که بیشتر آنها از بین رفته‌اند، از جمله آثار او عبارتند از: «المشرع الروی فی مناقب بنی علوی» «السناء الباهر بتکمیل النور السافر» در سایت archive.org «عقد الجواهر والدرر فی أخبار القرن الحادی عشر» در سایت archive.org «رسالة فی علم المجیب» «رسالتین مطولتین فی علم المیقات بلا آلة» «رسالة فی معرفة ظل الزوال کل یوم لعرض مکة المشرفة» «رسالة فی معرفة اتفاق المطالع واختلاف‌ها» «رسالة فی المقنطر» «رسالة فی الإسطرلاب» شرح على «الإیضاح» للشیخ ابن حجر شرح «رسالة السنوسی فی المنطق» «المنح المکیة» شرح مختصر الرحبیة المسمى بـ«التحفة القدسیة» لابن الهائم «التحقیق الوافی شرح التنبیه»

وفات

وی سه شنبه شب در ۲۹ ذی الحجه سال ۱۰۹۳ه. ق در مکه درگذشت و در آن روز امام احمد البشبیشی در مسجد‌الحرام بر او نماز گزارد و در قبرستان المعلاه در قسمت آل شیخان به خاک سپرده شد.

منابع

الشلی, محمد بن أبی‌بکر (1319 هـ). المشرع الروی فی مناقب السادة الکرام آل باعلوی (PDF). الجزء الثانی. صفحة 17.