جهان اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقاله‌ها') |
|||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
اختلاف در تقسیم‌بندی‌ها به اختلاف در معیارها بر می‌گردد، معیار تقسیم‌بندی، گاهی جهت جغرافیایی، گاهی وضعیت اقتصادی، گاه دیگر، بلوک بندی سیاسی و امثال آن است. | اختلاف در تقسیم‌بندی‌ها به اختلاف در معیارها بر می‌گردد، معیار تقسیم‌بندی، گاهی جهت جغرافیایی، گاهی وضعیت اقتصادی، گاه دیگر، بلوک بندی سیاسی و امثال آن است. | ||
=معیار بلوک بندی کشورها از دیدگاه اسلام= | =معیار بلوک بندی کشورها از دیدگاه اسلام= | ||
دین [[اسلام]] نیز برای تقسیم‌بندی جهان و مردمان ساکن در آن معیار خاصی دارد. معیار و ملاک اسلام در تقسیم ملت‌ها، عقیده است. یعنی از نظر اسلام همه مردمانی که دارای عقیده واحدی هستند، «ملت واحد» و به تعبیر قرآن «امت واحد» محسوب می‌شوند، گرچه به لحاظ زبان، رنگ پوست و سرزمین محل زندگی تفاوت داشته باشند. لذا ملت‌ها یا ملت اسلام هستند و یا ملت کفر. سرزمین‌ها نیز به تبع مردمان ساکن در آنها به دو بخش «سرزمین‌های اسلامی» یا «جهان اسلام»، «عالم اسلامی» «کشورهای اسلامی»، و «سرزمین‌های کفر» یا «جهان کفر»، «و کشورهای غیر مسلمان» نامیده می‌شوند. | دین [[اسلام]] نیز برای تقسیم‌بندی جهان و مردمان ساکن در آن معیار خاصی دارد. معیار و ملاک اسلام در تقسیم ملت‌ها، عقیده است. یعنی از نظر اسلام همه مردمانی که دارای عقیده واحدی هستند، «ملت واحد» و به تعبیر قرآن «امت واحد» محسوب می‌شوند، گرچه به لحاظ زبان، رنگ پوست و سرزمین محل زندگی تفاوت داشته باشند. لذا ملت‌ها یا ملت اسلام هستند و یا ملت کفر. سرزمین‌ها نیز به تبع مردمان ساکن در آنها به دو بخش «سرزمین‌های اسلامی» یا «جهان اسلام»، «عالم اسلامی» «کشورهای اسلامی»، و «سرزمین‌های کفر» یا «جهان کفر»، «و کشورهای غیر مسلمان» نامیده می‌شوند.ظرفیت فرهنگی و تمدنی اسلام در یک نظام بین الملل چند قطبی می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تعادل قدرت جهانی مطرح شود. این ظرفیت شامل ارزش‌ها، اصول، فرهنگ، هنر، علم و تمدن اسلامی است که می‌تواند در ارتباطات بین المللی و تعاملات فرهنگی نقش موثری داشته باشد. این نقش ممکن است در تقویت همکاری‌های فرهنگی و تبادلات علمی و هنری بین کشورها در یک نظام چند قطبی، اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. | ||
=جهان اسلام در منابع فقهی= | =جهان اسلام در منابع فقهی= | ||
در منابع فقهی از جهان یا سرزمین اسلام، به «''دار الاسلام''» <ref>شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، چ 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ق. ، ج 3، ص 78، و نیز: فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، چ 1، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق. ، ج 4، ص 107.</ref> | در منابع فقهی از جهان یا سرزمین اسلام، به «''دار الاسلام''» <ref>شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، چ 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ق. ، ج 3، ص 78، و نیز: فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، چ 1، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق. ، ج 4، ص 107.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۵
جهان اسلام و یا در واقع کشورهای اسلامی (به عربی: «العالم الإسلامی») اصطلاحی است برای سرزمین‌هایی که بیشتر مردم آن پیرو دین اسلام باشند. پیروان اسلام بیش از یک میلیارد و هشتصد میلیون نفر تخمین زده می‌شوند که پیرو آیین محمد فرزند عبدالله از مردمان حجاز و آیینی با قدمت بیش از ۱۴۴۰ سال (سال قمری) هستند. مسلمانان جهان در اعتقاد به پیامبری محمد بن عبدالله با عنوان آخرین پیامبر آسمانی (خاتم‌الانبیاء)، قرآن (کتاب مقدس اسلام)، قبله و بسیاری از احکام شریعت اسلام، اشتراک عقیده دارند. بیشتر کشورهای اسلامی در خاورمیانه، آسیای میانه، شمال آفریقا، و جنوب شرق آسیا هستند. اندونزی پرجمعیت‌ترین کشور اسلامی است. همهٔ کشورهای اسلامی در سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی عضویت دارند. [۱]
مقدمه
جهان اسلام یعنی چه؟ مشخصات آن چیست؟ کدام منطقه جغرافیایی را شامل می‌شود؟ چه اندازه وسعت دارد؟ جمعیت آن چقدر است و دارای چه ویژگی‌هایی هستند؟ پاسخ به سوالات یاد شده و امثال آنها انگیزه اصلی تألیف مقاله حاضر است. روشن است که پاسخ مفصل به سؤالات یاد شده فراتر از اندازه یک مقاله خواهد بود و لذا به پاسخ‌هایی اجمالی بسنده می‌کنیم. جهان متشکل از حدود دویست کشور است که به گونه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. . [۲] اختلاف در تقسیم‌بندی‌ها به اختلاف در معیارها بر می‌گردد، معیار تقسیم‌بندی، گاهی جهت جغرافیایی، گاهی وضعیت اقتصادی، گاه دیگر، بلوک بندی سیاسی و امثال آن است.
معیار بلوک بندی کشورها از دیدگاه اسلام
دین اسلام نیز برای تقسیم‌بندی جهان و مردمان ساکن در آن معیار خاصی دارد. معیار و ملاک اسلام در تقسیم ملت‌ها، عقیده است. یعنی از نظر اسلام همه مردمانی که دارای عقیده واحدی هستند، «ملت واحد» و به تعبیر قرآن «امت واحد» محسوب می‌شوند، گرچه به لحاظ زبان، رنگ پوست و سرزمین محل زندگی تفاوت داشته باشند. لذا ملت‌ها یا ملت اسلام هستند و یا ملت کفر. سرزمین‌ها نیز به تبع مردمان ساکن در آنها به دو بخش «سرزمین‌های اسلامی» یا «جهان اسلام»، «عالم اسلامی» «کشورهای اسلامی»، و «سرزمین‌های کفر» یا «جهان کفر»، «و کشورهای غیر مسلمان» نامیده می‌شوند.ظرفیت فرهنگی و تمدنی اسلام در یک نظام بین الملل چند قطبی می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در تعادل قدرت جهانی مطرح شود. این ظرفیت شامل ارزش‌ها، اصول، فرهنگ، هنر، علم و تمدن اسلامی است که می‌تواند در ارتباطات بین المللی و تعاملات فرهنگی نقش موثری داشته باشد. این نقش ممکن است در تقویت همکاری‌های فرهنگی و تبادلات علمی و هنری بین کشورها در یک نظام چند قطبی، اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.
جهان اسلام در منابع فقهی
در منابع فقهی از جهان یا سرزمین اسلام، به «دار الاسلام» [۳]
، گاهی نیز به «بلاد الاسلام»، [۴] «بلد الاسلام» [۵] «البلاد الاسلامیة» [۶] و از جهان یا سرزمین کفر به «دار الکفر». [۷] «بلاد الکفر»، [۸] «بلد الکفر». [۹] و گاهی نیز به «بلاد الشرک» [۱۰] تعبیر می‌شود، با اینکه بلاد الشرک اخص از بلاد کفر است.
پانویس
- ↑ سازمان کنفرانس اسلامی
- ↑ بر اساس اطلاعات رسمی سازمان ملل، به شکل رسمی یکصد و نودو پنج کشور در دنیا وجود دارد که صد و نود و سه مورد آن عضو سازمان ملل متحد محسوب می‌شوند و فلسطین و واتیکان به عنوان ناظر محسوب می‌شوند و اگر تایوان و کوزوو را بین کشورهای مستقل جهان طبقه بندی کنیم، صدو نود و هفت کشور در دنیا وجود دارد. برخی نیز تعداد کشورهای جهان را 205 عدد ذکر می‌کنند که 46 کشور در آسیا، 54 کشور در آفریقا، 47 کشور در اروپا، 27 کشور در آمریکا
- ↑ شهید اول، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة، چ 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ق. ، ج 3، ص 78، و نیز: فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، چ 1، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1404ق. ، ج 4، ص 107.
- ↑ شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان عکبری، المقنعة، چ 1، قم، کنگره جهانی هزارهشیخ مفید، 1413ق. ، ص 601، و نیز: شیخ طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، چ 1، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1417ق. ، ج 3، ص 525.
- ↑ سلار الدیلمی، حمزة بن عبدالعزیز، المراسم العلویة و الاحکام النبویة فی الفقه الامامی، تحقیق: محمود بستانی، چ 1، قم، منشورات الحرمین، 1404ق. ، ص 177، و نیز: شیخ طوسی، الخلاف، ج 3، ص 380.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، الفتاوی الجدیدة، تحقیق: ابوالقاسم علیان‌نژادی- کاظم خاقانی، چ 2، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب علیه‌السلام، 1427ق. ، ج 3، ص 340، سؤال 986.
- ↑ شیخ مفید، المقنعة، ص 601، و نیز: سید مرتضی، علی ن حسین، الانتصار فی انفرادات الامامیة، چ 1، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1415ق. ، ص 225.
- ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن، الاقتصاد الهادی إلی طریق الرشاد، چ 1، تهران، انتشارات کتابخانه جامع چهل‌ستون، 1375ق. ، ص 168، و نیز: ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، الوسیلة الی نیل الفضیلة، تحقیق: محمد حسون، چ 1، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1408ق. ، ص 297.
- ↑ شیخ طوسی، الخلاف، ج 3، ص 380، و نیز: علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی، تذکرة الفقهاء، چ 1، قم، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام، 1414ق. ،ج 13، ص 240.
- ↑ شیخ طوسی، الخلاف، ج 1، ص 705، و نیز: ابن براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز، المهذب، تحقیق: جمعی از محققین و مصححین تحت إشراف شیخ جعفر سبحانی، چ 1، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1406ق. ، ج 2، ص 28.