صربستان

صربستان

جنگ صرب ها علیه مسلمانان بوسنی

جنگ صرب ها علیه مسلمانان در استان مسلمان‌نشین جنوبیش کوزوو در سال‌های ۱۹۹۸-۱۹۹۹ میلادی بر سر اعلام استقلال این استان رخ داد و در این جنگ بود که ناتو با بیش از هزار هواپیمای جنگی به صربستان حمله کرد. این حمله ناتو ارتباطی با جنگ قبلی بوسنی نداشت و بمباران‌ها ۸۷ روز طول کشید و بالغ بر ۳۸ هزار سُورتی پرواز رزمی را دربرگرفت که به تخریب تمامی زیرساخت‌های صربستان انجامید.

این جنگ با امضای توافقنامهٔ دیتون در ۱۹۹۵ در آمریکا به پایان رسید و به خلاف تصور رایج در ایران با حملهٔ ناتو به صربستان ارتباطی نداشت و در نتیجهٔ این توافق الان بوسنی و هرزگوین کشوری است با سه پایتخت و سه رئیس جمهور و سه دولت که به صورت نوبتی مسئولیت می‌پذیرند.

صربستان و صربسکا

باید توجه داشت که وقتی می‌گوییم بوسنیایی‌ها با صرب‌ها جنگ کردند، نباید صربستان به ذهنمان بیاید. نام کشور صربستان به لاتین صربیا است. یک منطقهٔ دیگر هم داریم به نام لاتینی «صربسکا» که در درون کشور بوسنی و هرزگوین واقع است و حدود دو سوم مساحت آن را دربرمی‌گیرد و بر اساس قوانین کشور بوسنی برای خودش رئیس جمهوری دارد.

جنگ بوسنی میان صرب‌ها و کروات‌ها و بوشنیاک‌های کشور بوسنی و در داخل آن رخ داد. البته به هر حال رادیکال‌های صربستان از صرب‌های بوسنی و تندروهای کرواسی از کروات‌های بوسنی حمایت می‌کردند.

انگیزه تاریخی جنگ صرب ها علیه مسلمانان

صربستان بازماندهٔ یوگوسلاوی سابق است که تجزیه و شش کشور از آن جدا شده‌اند. در همان شهر «نیش» که دومین شهر بزرگ صربستان است، جایی هست بنام Ćele kula یا ستون جمجمه‌ها با طول و عرض ۴ و ارتفاع ۴.۵ متر که از قریب به هزار جمجمه انسانی پوشیده شده است و عثمانی ها این ستون را از سرهای کشته‌های یک قیام محلی صرب‌ها در این شهر در ابتدای قرن نوزدهم میلادی، ساخته‌اند و نمادی از بی‌رحمی و خشونت عثمانی‌هاست.

نیروهای عثمانی در طول پنج قرن سلطهٔ خود بر این مناطق عثمانی‌ها با صرب‌ها، بلغارها، مجارها، رومانیایی‌ها و دیگر ساکنین متصرفاتشان برخوردهای این چنینی زیادی داشتند و نتیجه این شد که با تضعیف حکومت عثمانی در سال‌های انتهایی قرن نوزدهم و بعد از میان رفتن و تجزیه شدن این امپراطوری در جنگ اول جهانی، قضیه به عکس شد و پاکسازی‌های دینی متعددی علیه مسلمانان رخ داد تا آنجا که در برخی مناطق مسلمان نشین قبلی حالا باید بگردیم تا یک مسلمان پیدا کنیم. مسلمانان بالکان هنوز هم زیر فشار چنین اعمالی هستند.

نسل کُشی مسلمانان در بوسنی

در یازدهم ژوئیه سال ۱۹۹۵ و در اوج جنگ بوسنی، ارتش جمهوری صرب بوسنی به فرماندهی راتکو ملادیچ پس از هفته‌ها محاصره شهر سربرنیتسا، وارد منطقه امن سازمان ملل متحد شد. این نیروها در برابر چشمان صلح‌بانان بین‌المللی- که اکثر آن‌ها هلندی بودند- بیش از هشت هزار مرد و پسر نوجوان مسلمان را با اتوبوس از محدوده تحت حفاظت سازمان ملل متحد خارج کرده و در طی۱۰ روز همگی آنان را در اطراف شهر به قتل رساندند.

سربازان صرب بعد از قتل‌عام، اجساد را در گورهای دسته جمعی در چندین منطقه ریختند و محل‌ها را با بولدوزر صاف کردند تا رد جنایت را از میان ببرند. با این حال دانشمندان بین‌المللی و بوسنیایی در عملیاتی که در ابتدا غیرممکن فرض می‌شد، استخوان‌های قربانیان را یافته و توانستند با آزمایش DNA آن‌ها را با اسامی مفقودان مطابقت دهند. در این پروژه که زمانی «بزرگ‌ترین پازل پزشکی قانونی در جهان» خوانده می‌شد، اجساد بیش از ۶ هزار نفر شناسایی شدند و با مشخصات در قبرستان یادبود پوتوگاری به خاک سپرده شدند.

غیرنظامیان بوسنی، درحالی به نیروهای هلندی وابسته به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل پناه آورده بودند که توسط سربازان هلند به صرب‌ها تحویل داده شدند.

ملادیچ در اظهارات خود در آستانه عید صربها گفته بود که این شهر را به ملت صرب هدیه می‌کنم. در نهایت زمان آن فرا رسید که از ترک‌ها (اصطلاحی که برای مسلمانان آن منطقه استفاده می‌شود) در این سرزمین انتقام بگیریم.

ملادیچ به دلیل کشتار بیش از 8 هزار بوسنیایی مسلمان در سربرنیتسا در 11 جولای 1995 از سوی دادگاه بین‌المللی جرایم جنگی لاهه به حبس ابد محکوم شد.

در این کشتار بیش از 8 هزار و 372 بوسنیایی کشته شدند، بسیاری از زنان و کودکان از خانه هایشان آواره شدند.

اعتراف هلندی‌ها به جرم خود

پس از پایان جنگ بوسنی با قرارداد صلح دایتون، دیوان بین‌المللی ویژه رسیدگی به جرائم ارتکابی در یوگسلاوی سابق تشکیل شد و شماری از رهبران صرب از جمله اسلوبودان میلوشویچ، رادوان کاراجیچ و راتکو ملادیچ را به دلیل مشارکت در نسل‌کشی مسلمانان به حبس ابد محکوم کرد. شبکه یورو نیوز در این خصوص گزارش داده‌است که دادگاه عالی هلند نیز، با تأیید ماهوی رأی دادگاه بدوی و تجدید نظر، مسئولیت مستقیم این کشور در قبال جان باختن ۳۵۰ مرد و پسر بوسنیایی در جریان کشتار سربرنیتسا را پذیرفت. اما دادگاه هلند، پس از مدتی کوتاه، حکم خود را پس گرفت! این دادگاه، اعلام کرد که نیروهای هلندی مستقر در سربرنیتسا که برای نسل‌کشی مسلمانان به صرب‌ها چراغ سبز نشان داده و حفاظت از آن‌ها را رها کردند، سهم بسیار اندکی در این کشتار داشته و نباید بابت این موضوع مورد محاکمه و سرزنش قرار گیرند!

استدلال مضحکانه دادگاه هلند

دادگاه هلند، سهم این کشور در نسل‌کشی سربرنیتسا را با یک استدلال مضحکانه و کاملاً غیر حقوقی به ۱۰ درصد کاهش داد. در این حکم آمده‌است: «اگر قربانیان در منطقه تحت حفاظت سازمان ملل می‌ماندند، تنها ۳۰ درصد شانس زنده ماندن داشتند و تنها ۱۰ درصد مسئولیت خروج قربانیان از منطقه و کشته شدن آن‌ها به عهده صلح بانان هلندی بوده‌است!» به عبارت بهتر، دادگاه هلند مدعی شده‌است که اگر مسلمانان سربرنیتسا زنده هم می‌ماندند، بالاخره بخشی از آن‌ها (به دلیل محاصره صرب‌ها) جان می‌باختند! بنابراین، صلح بانان هلندی با رها کردن این منطقه و عدول از مسئولیت حفاظت از مسلمانان ساکن سربرنیتسا، صرفاً این روند (مرگ مسلمانان) را تسریع کرده‌اند! این در حالی‌است که دادگاه بدوی در سال ۲۰۱۴ و یک شعبه دادگاه تجدید نظر هلند در سال ۲۰۱۷، دولت این کشور را در قبال انفعال کلاه آبی‌های هلندی سازمان ملل متحد در جریان کشتار سربرنیتسا به میزان ۳۰ درصد مسئول دانسته بودند! اگرچه آن حکم نیز غیرعادلانه بود و کلاه آبی‌های هلندی، ۱۰۰ درصد در کشتار مردم سربرنیتسا و تحقق آن فاجعه انسانی بزرگ، مقصر بوده‌اند، اما دادگاه عالی هلند، این میزان اندک را نیز به ۱۰ درصد تقلیل داده تا بر همگان اثبات شود که «عدالت» چگونه در دادگاه عالی هلند و دیگر کشورهای اروپایی پیاده می‌شود!

شکایت خانواده قربانیان از صلح بانان هلندی

در سند شکایت و اعلام جرم خانواده قربانیان در قبال صلح بانان هلندی، به وضوح ابعاد واقعی جنایت بزرگ آن‌ها ترسیم و تشریح شده‌است. در این سند حقوقی آمده‌است: «پس از پایان جنگ داخلی بوسنی، در ژوئیه ۱۹۹۵، ۴۰۰ سرباز صلح‌بان هلندی حافظ امنیت این شهر که از سوی سازمان ملل متحد منطقه حفاظت شده و امن اعلام شده بود در انجام وظایف خود کوتاهی کرده‌اند، زیرا مردان بوسنیایی پس از خروج از پناهگاه سازمان ملل کشته شدند. نیروهای هلندی در پناهگاه خود در سربرنیتسا هزاران پناهجوی مسلمان بوسنیایی را تحت حمایت داشتند. پس از تکمیل ظرفیت پناهگاه از پذیرش پناهجویان جدید سر باز زدند و به نیروهای صرب اجازه تخلیه پناهجویان را دادند. در گزارش دادگاه اولیه آمده بود که صلح‌بانان هلندی می‌دانستند که مردان و پسران جوانی که از بقیه جدا شده و به منطقه نامعلومی برده شدند در خطر هستند.»