زکی بدوی

زکی بدوی
نام کامل	شیخ محمد ابوالخیر زکی بدوی
اطلاعات شخصی
سال تولد	۱۹۲۲ م، ۱۳۰۰ ش‌، ۱۳۴۰ ق
محل تولد	مصر
سال درگذشت	۲۰۰۶ م، ۱۳۸۴ ش‌، ۱۴۲۶ ق
محل درگذشت	انگلستان
دین	اسلام، اهل‌سنت
فعالیت‌ها	استاد دانشگاه، نویسنده، فعال رسانه‌ای

زکی بدوی یا شیخ محمد ابوالخیر زکی بدوی (۱۴ ژانویه ۱۹۲۲ تا ۲۴ ژانویه ۲۰۰۶) یک دانشمند مذهبی، واعظ و مبلغ اسلامی مصری و فعال برجستۀ اجتماعی است. او یکی از مدافعان پیشرو در گفت‌وگوی بین ادیان است. همچنین مدیر دانشکدۀ اسلامی لندن بود که در سال ۱۹۸۶ آن را تأسیس کرد. او نویسنده و فعال رسانه‌ای در امور اسلامی بود. او تا زمان مرگش به عنوان رئیس امامان مسلمان در بریتانیا فعالیت می‌کرد.

تولد و تحصیل

زکی بدوی در سال ۱۹۲۲ در مصر به دنیا آمد. تحصیلات خود را در همان مصر آغاز نمود و تا مرحله دریافت لیسانس در مصر ادامۀ تحصیل داد. او دارای مدرک کارشناسی علوم دینی از دانشگاه الازهر قاهره است. مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشتۀ زبان و ادبیات عربی در سال ۱۹۴۷ دریافت کرد و جایزه ملک فاروق در مدارک عالی علمی را دریافت کرد.

سفر به لندن

برای تحصیل در رشته روانشناسی به بریتانیا مهاجرت کرد. در سال ۱۹۵۴ مدرک کارشناسی در رشته روانشناسی و دکترای در رشتۀ اندیشۀ اسلامی معاصر را از دانشگاه لندن دریافت نمود. برای تکمیل مطالعات خود در روش‌های اندیشۀ اسلامی و تحقیقات علمی به دانشگاه الازهر بازگشت.

فعالیت‌ها

• تاسیس دانشکدۀ اسلامی در مالزی؛
• تدریس مطالعات عربی و اسلامی در دانشگاه مالایا در سنگاپور و کوالالامپور؛
• استاد علوم اسلامی دانشگاه احمدو بلو در شمال نیجریه در سال ۱۹۶۴؛
• استاد معارف اسلامی و رئیس ادبیات دانشکدۀ بایرو در نیجریه در سال ۱۹۷۶؛
• پژوهشگر در مرکز تحقیقات حج در لندن وابسته به دانشگاه ملک عبدالعزیز در عربستان سعودی؛
• مدیر مرکز فرهنگی اسلامی ICC و امام در مسجد مرکزی لندن در ریجنتس پارک در سال ۱۹۷۸؛
• همکاری در تاسیس شورای شریعت با هدف حل اختلافات بین قانون‌های اسلامی و حقوق مدنی بریتانیا؛
• رئیس امامان مساجد بریتانیا به انتخاب کنفرانس ملی امامان و مسئولان مساجد در سال 1984؛
• عضویت در شورای نظام بانکی اسلامی در لوکزامبورگ؛
• تاسیس IFHاولین موسسه مالی اسلامی با مجوز قانونی انگلستان با مذاکره با بانک مرکزی انگلستان؛
• 3 سال مدیر موسسه مالی اسلامی IFH؛
• تدوین و نشر چند مقاله با موضوع صرافی و مالکیت و اخلاق در تجارت در شریعت اسلامی؛
• انجام چند مناظره با موضوع صرافی و مالکیت و اخلاق در تجارت در شریعت اسلامی در دانشکده کسب و کار دانشگاه کرانفیلد در سطح دانش‌پژوهان مرتبۀ عالی؛
• تاسیس و مدیریت دانشکدۀ اسلامی در لندن در سال 1986 میلادی؛
• رییس مجمع عربی؛
• رییس شورای مذهبی اسلامی؛
• رییس شورای ملی امور زندانیان مسلمان که در سال ۲۰۰۱ تأسیس شد؛
• همکاری در تأسیس سه مجمع مذهبی؛
• معاون کنفرانس ادیان جهانی؛
• دبیرکل و مدیر مجمع مبارزه با نژادپرستی و اسلام هراسی(FAIR).

موضع‌گیری‌ها

او که به خاطر فراخوان اعتدال در دین و مدارا در میان ادیان شناخته می‌شود، اولین چهره برجسته مسلمانی بود که از امامان مسجد انتقاد کرد که از زبان انگلیسی برای سخنرانی‌های خود در بریتانیا استفاده نمی‌کنند. در ۷ ژوئیه از ورود به آمریکا محروم شد. دکتر بداوی از متفکران برجسته اسلامی و راهگشای بزرگ برای جامعه مسلمانان خارج از کشور بود و زندگی خود را وقف ترویج گفت‌وگوی بین ادیان کرد.

وفات

زکی در ۲۴ ژانویه ۲۰۰۶ در سن ۸۳ سالگی در لندن درگذشت. دولت بریتانیا، کاخ باکینگهام و کلیسای انگلیکان از درگذشت بدوی ابراز غم و ناراحتی کردند و تلاش او در راه تقویت گفت‌و‌گوی بین ادیان را ستودند.