اصحاب صفه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''اصحاب صفه''' عنوان جمعى از [[مسلمانان]] پاکباخته و تهی دستى است که در [[صدر اسلام]] و زمان [[پیامبر اسلام(ص)]] در رکاب آن حضرت بودند و چون در [[مدینه]] خانه و آشیان و آشنایى نداشتند در گوشه اى از [[مسجد]] سکویى ساخته شده بود که در همان جا روزگار مى گذراندند و به عبادت مشغول بودند.
'''اصحاب صفه''' عنوان جمعى از [[مسلمانان]] پاکباخته و تهی دستى است که در [[صدر اسلام]] و زمان [[پیامبر اسلام(ص)]] در رکاب آن حضرت بودند و چون در [[مدینه]] خانه و آشیان و آشنایى نداشتند در گوشه اى از [[مسجد]] روی سکویى که ساخته شده بود، ساخته شده بود روزگار مى گذراندند و به عبادت مشغول بودند.
 
==معنای لغوی صفه==
«صفّه» در لغت به معنای سایه <ref>ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۹، ص ۱۹۵.</ref>  یا سکو و ایوان <ref>ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۹، ص۱۹۵.</ref> و نیز به معنای مکان تابستانی است که با شاخه های درخت خرما پوشیده شده باشد.<ref>مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص ۴۷۲.</ref>     
 
==معنای اصطلاحی صفه==
صفه در لغا به مکانی سایه داری اطلاق می شود <ref>ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۹، ص ۱۹۵.</ref> که در قسمت شمالی مسجد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای سکونت مهاجرین از مکه انتخاب شده بود.<ref>سمهودی، علی بن احمد، وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، ج۲، ص ۴۸.</ref>   
<ref>ابن‌ تیمیه‌، احمد، مجموعة الرسائل‌ و المسائل‌، ج۱، ص۲۷.</ref>   


==تاریخچه اصحاب صفه==
==تاریخچه اصحاب صفه==
اصحاب صفه که آنان را اهل صفه نیز می خوانند دسته‏ اى از یاران پیغمبر (ص) بودند  که از [[مکه]] پس از آن حضرت به مدینه هجرت کردند و دسته‏ اى دیگر بودند که به مدینه آمدند و [[اسلام]] پذیرفتند.چون اکثر ایشان از فقرا و مردمان تنگ دست بودند و جا و مکانی نداشتند در ایوان مسقفى در قسمت شمالى مسجد پیغمبر (ص) ساکن شدند


اصحاب صفه که آنان را اهل صفه نیز می خوانند دسته‏ اى از یاران پیغمبر (ص) بودند  که از [[مکه]] پس از آن حضرت به مدینه هجرت کردند و دسته‏ اى دیگر بودند که به مدینه آمدند و [[اسلام]] پذیرفتند. چون اکثر ایشان از فقرا و مردمان تنگدست بودند و جا و مکانی نداشتند در ایوان مسقفى در قسمت شمالى مسجد پیغمبر (ص) ساکن شدند و  و غالبا اهل مدینه خوراک و لباس ایشان را تأمین مى‏ کردند.
==حمابت پیامبر صلوات الله علیه==
چون شب فرا می رسید، در خانه پیغمبر (ص) که همسایه [[مسجد النبى]] بود، ظرفى پر از جوی آمیخته با نخود قرار مى ‏دادند و ایشان از آن ارتزاق مى‏ کردند. از این جهت آنان را [[ضیوف الاسلام|ضیوف الاسلام]] یعنى مهمانان اسلام مى ‏خواندند.<ref>محمد جواد مشکور،  فرهنگ فرق اسلامی ،  مشهد ، انتشارات  آستان قدس رضوی ، سال 1372  شمسی، چاپ دوم، ص 63</ref>
پیامبر صلوات الله علیه از اصحاب صفه بسیار حمایت می‌کرد و مقرری روزانه از درآمد عمومی بیت المال برای آن‌ها مقرر داشته روزانه در اختیارشان قرار می داد. چون شب فرا می رسید، در خانه حضرت که همسایه [[مسجد النبى]] بود، ظرفى پر از جو مخلوط  با نخود قرار مى ‏دادند و ایشان از آن ارتزاق مى‏ کردند. از این جهت آنان را [[ضیوف الاسلام|ضیوف الاسلام]] یعنى مهمانان اسلام مى ‏خواندند. علاوه، پیامبر صلوات الله علیه، مسلمانان را به اکرام و در عین حال شناخت فضل و مراتب آنان تشویق می کرد. در پی این حمایت، مشکلات مالی آن ها به تدریج کاهش یافت و از آن جا نقل مکان کرده در جای مناسب تری ساکن شدند. با این حال گروهی از آن ها با وجود تمکن نسبی؛ دنیا را رها کرده و همچنان به عبادت و تعلیم و تعلم مشغول بودند.<ref>محمد جواد مشکور،  فرهنگ فرق اسلامی ،  مشهد ، انتشارات  آستان قدس رضوی ، سال 1372  شمسی، چاپ دوم، ص 63</ref> <ref>دانشنامه بزرگ اسلامی به همت دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد9، صفحه 3601.</ref>
 
 
==نظر قرآن در باره اصحاب صفه==
خصوصیات و ارزش‌های اسلامی اصحاب صفه زمینه‌ای شد تا برخی از  مفسران،شان نزول تعدادی از آیات قرآن <ref>سوره بقره:۲، آیه۲۷۳، سوره انعام:۶، آیه۵۲، سوره کهف:۱۸، آیه۲۸</ref> را به آن ها منتسب  و در آثار خود بیاورند.<ref>ر.ک، ابن سعد، کتاب الطبقات الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۳؛ قمی، تفسیر، ج۱، ص۲۰۲؛ طبری، تفسیر، ج۲۵، ص۱۹؛ فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ج۷، ص۸۴؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۲، ص۸۸، ج۷، ص۳۵۲
</ref>


==تعداد اصحاب صفه==
==تعداد اصحاب صفه==
راویان در شمار ایشان اختلاف کردند، بعضى شمار ایشان را ده یا سى و یا نود و دو و یا نود و سه و برخى عددشان را به چهارصد تن رسانیده ‏اند.
راویان در شمار ایشان اختلاف کردند، بعضى شمار ایشان را ده یا سى و یا نود و دو و یا نود و سه و برخى عددشان را به چهارصد تن رسانیده ‏اند.
نوشته اند که [[ابوذر غفاری]]، [[حذیفه عبسى|حذیفه عبسى]]، [[واثله لیثى|واثله لیثى]]، [[ابى مویهبه|ابى مویهبه]]، [[عمار یاسر|عمار یاسر]]، [[بلال حبشى]]، [[خباب بن ارت]]، [[سلمان فارسى]] و [[صهیب بن سنان رومى|صهیب بن سنان رومى]] از ایشان بوده‏ اند. <ref>ر.ک،همان</ref>
نوشته اند که [[ابوذر غفاری]]، [[حذیفه عبسى|حذیفه عبسى]]، [[واثله لیثى|واثله لیثى]]، [[ابى مویهبه|ابى مویهبه]]، [[عمار یاسر|عمار یاسر]]، [[بلال حبشى]]، [[خباب بن ارت]]، [[سلمان فارسى]] و [[صهیب بن سنان رومى|صهیب بن سنان رومى]] از ایشان بوده‏ اند. <ref>ر.ک،همان</ref>

نسخهٔ ‏۹ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۹

اصحاب صفه عنوان جمعى از مسلمانان پاکباخته و تهی دستى است که در صدر اسلام و زمان پیامبر اسلام(ص) در رکاب آن حضرت بودند و چون در مدینه خانه و آشیان و آشنایى نداشتند در گوشه اى از مسجد روی سکویى که ساخته شده بود، ساخته شده بود روزگار مى گذراندند و به عبادت مشغول بودند.

معنای لغوی صفه

«صفّه» در لغت به معنای سایه [۱] یا سکو و ایوان [۲] و نیز به معنای مکان تابستانی است که با شاخه های درخت خرما پوشیده شده باشد.[۳]

معنای اصطلاحی صفه

صفه در لغا به مکانی سایه داری اطلاق می شود [۴] که در قسمت شمالی مسجد پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای سکونت مهاجرین از مکه انتخاب شده بود.[۵] [۶]

تاریخچه اصحاب صفه

اصحاب صفه که آنان را اهل صفه نیز می خوانند دسته‏ اى از یاران پیغمبر (ص) بودند که از مکه پس از آن حضرت به مدینه هجرت کردند و دسته‏ اى دیگر بودند که به مدینه آمدند و اسلام پذیرفتند.چون اکثر ایشان از فقرا و مردمان تنگ دست بودند و جا و مکانی نداشتند در ایوان مسقفى در قسمت شمالى مسجد پیغمبر (ص) ساکن شدند

حمابت پیامبر صلوات الله علیه

پیامبر صلوات الله علیه از اصحاب صفه بسیار حمایت می‌کرد و مقرری روزانه از درآمد عمومی بیت المال برای آن‌ها مقرر داشته روزانه در اختیارشان قرار می داد. چون شب فرا می رسید، در خانه حضرت که همسایه مسجد النبى بود، ظرفى پر از جو مخلوط با نخود قرار مى ‏دادند و ایشان از آن ارتزاق مى‏ کردند. از این جهت آنان را ضیوف الاسلام یعنى مهمانان اسلام مى ‏خواندند. علاوه، پیامبر صلوات الله علیه، مسلمانان را به اکرام و در عین حال شناخت فضل و مراتب آنان تشویق می کرد. در پی این حمایت، مشکلات مالی آن ها به تدریج کاهش یافت و از آن جا نقل مکان کرده در جای مناسب تری ساکن شدند. با این حال گروهی از آن ها با وجود تمکن نسبی؛ دنیا را رها کرده و همچنان به عبادت و تعلیم و تعلم مشغول بودند.[۷] [۸]


نظر قرآن در باره اصحاب صفه

خصوصیات و ارزش‌های اسلامی اصحاب صفه زمینه‌ای شد تا برخی از مفسران،شان نزول تعدادی از آیات قرآن [۹] را به آن ها منتسب و در آثار خود بیاورند.[۱۰]

تعداد اصحاب صفه

راویان در شمار ایشان اختلاف کردند، بعضى شمار ایشان را ده یا سى و یا نود و دو و یا نود و سه و برخى عددشان را به چهارصد تن رسانیده ‏اند. نوشته اند که ابوذر غفاری، حذیفه عبسى، واثله لیثى، ابى مویهبه، عمار یاسر، بلال حبشى، خباب بن ارت، سلمان فارسى و صهیب بن سنان رومى از ایشان بوده‏ اند. [۱۱]

پانویس

[رده: تاریخ اسلام]]

  1. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۹، ص ۱۹۵.
  2. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۹، ص۱۹۵.
  3. مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص ۴۷۲.
  4. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۹، ص ۱۹۵.
  5. سمهودی، علی بن احمد، وفاء الوفاء باخبار دارالمصطفی، ج۲، ص ۴۸.
  6. ابن‌ تیمیه‌، احمد، مجموعة الرسائل‌ و المسائل‌، ج۱، ص۲۷.
  7. محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی ، مشهد ، انتشارات آستان قدس رضوی ، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 63
  8. دانشنامه بزرگ اسلامی به همت دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، جلد9، صفحه 3601.
  9. سوره بقره:۲، آیه۲۷۳، سوره انعام:۶، آیه۵۲، سوره کهف:۱۸، آیه۲۸
  10. ر.ک، ابن سعد، کتاب الطبقات الکبیر، ج۱ (۲)، ص۱۳؛ قمی، تفسیر، ج۱، ص۲۰۲؛ طبری، تفسیر، ج۲۵، ص۱۹؛ فخرالدین رازی، التفسیر الکبیر، ج۷، ص۸۴؛ سیوطی، الدر المنثور، ج۲، ص۸۸، ج۷، ص۳۵۲
  11. ر.ک،همان