جغرافیای جهان اسلام (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
=مساحت جهان اسلام= | =مساحت جهان اسلام= | ||
مساحت کل کره زمین 510/074/600 کیلو متر مربع است که 139/087/704 کیلومتر مربع آن خشکى و بقیه آب است. قاره [[ | مساحت کل کره زمین 510/074/600 کیلو متر مربع است که 139/087/704 کیلومتر مربع آن خشکى و بقیه آب است. قاره [[آسیا|آسیا]] 44/231/000 کیلومتر مربع، آفریقا 20/251/000 کیلومتر مربع، آمریکاى شمالى و مرکزى 24/387/259 کیلومتر مربع، آمریکاى جنوبى 17/785/612 کیلومتر مربع، اروپا 9.902/470 کیلومتر مربع، اقیانوسیه 8/530/363 کیلو متر مربع و قطب جنوب 14/000/0004 کیلو متر مربع از خشکىهاى زمین را به خود اختصاص دادهاند. | ||
مساحت خشکىهاى 51 کشور اسلامى 30/369/600 کیلومتر مربع یعنى 21/85 درصد از کل خشکی های زمین است .<ref>مساحت کشور های اسلامی با جمع کل مساحت آنها بر اساس آن چیزی است که در کتاب | مساحت خشکىهاى 51 کشور اسلامى 30/369/600 کیلومتر مربع یعنى 21/85 درصد از کل خشکی های زمین است .<ref>مساحت کشور های اسلامی با جمع کل مساحت آنها بر اساس آن چیزی است که در کتاب گیتاشناسى نوین کشورها، نوشته: عباس جعفری، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایى و کارتوگرافى گیتاشناسى، 1382، آمده است.</ref> | ||
=بزرگترین و کوچکترین کشورهاى اسلامى از حیث مساحت= | =بزرگترین و کوچکترین کشورهاى اسلامى از حیث مساحت= | ||
بزرگترین کشورهاى اسلامى که بالاى یک میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند <ref>آمار بزرگ ترین و کوچک ترین کشورهای اسلامی بر اساس کتاب «گیتا شناسی» آقای عباس حعفری است.</ref> | بزرگترین کشورهاى اسلامى که بالاى یک میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند <ref>آمار بزرگ ترین و کوچک ترین کشورهای اسلامی بر اساس کتاب «گیتا شناسی» آقای عباس حعفری است.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
=آبهاى جهان اسلام= | =آبهاى جهان اسلام= | ||
360/986/896 کیلومتر مربع یعنى 70/77 درصد از مساحت زمین را آب فرا گرفته است ولى تنها سه درصد از این منبع عظیم، آبهاى شیرین است. | 360/986/896 کیلومتر مربع یعنى 70/77 درصد از مساحت زمین را آب فرا گرفته است ولى تنها سه درصد از این منبع عظیم، آبهاى شیرین است. | ||
از کل آب مناسب سطح زمین 69 درصد به بخش کشاورزى، 21 درصد به مصرف صنعتى، 6 درصد براى مصارف شهرى و 4 درصد بقیه نیز عمدتا در منابع ذخیره هرز مىرود. در سده بیستم آب مصرفى بخش کشاورزى، 10 درصد افزایش داشته و پیش بینى مىشود که تا 30 سال آینده 80 درصد کل غذاى جهان از این بخش تامین گردد و بالطبع به میزان آب مصرفى نیز افزوده خواهد شد. بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت هفت و نیم میلیارد نفرى کره زمین از آب شیرین و تمیز محرومند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانى در سال 1986 حدود 27/000 نفر بر اثر استفاده از آبهاى آلوده و غیر بهداشتى جان خود را از دست دادهاند و 26 کشور در آفریقا و خاورمیانه و بعضى از کشورهاى اروپا همانند هلند با کمبود آب مواجهند. <ref>ر. ک: جعفرى، عباس، | از کل آب مناسب سطح زمین 69 درصد به بخش کشاورزى، 21 درصد به مصرف صنعتى، 6 درصد براى مصارف شهرى و 4 درصد بقیه نیز عمدتا در منابع ذخیره هرز مىرود. در سده بیستم آب مصرفى بخش کشاورزى، 10 درصد افزایش داشته و پیش بینى مىشود که تا 30 سال آینده 80 درصد کل غذاى جهان از این بخش تامین گردد و بالطبع به میزان آب مصرفى نیز افزوده خواهد شد. بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت هفت و نیم میلیارد نفرى کره زمین از آب شیرین و تمیز محرومند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانى در سال 1986 حدود 27/000 نفر بر اثر استفاده از آبهاى آلوده و غیر بهداشتى جان خود را از دست دادهاند و 26 کشور در آفریقا و خاورمیانه و بعضى از کشورهاى اروپا همانند هلند با کمبود آب مواجهند. <ref>ر. ک: جعفرى، عباس، گیتاشناسى نوین کشورها، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایى و کارتوگرافى گیتاشناسى، 1382، ص 33.</ref> | ||
از مقدار آبى که در سطح کره زمین قرار دارد، بخش کوچکى در جهان اسلام قرار دارد این است که جهان اسلام از لحاظ آب در وضعیتى بدتر از بقیه جهان به سر مىبرد. این مشکل در برخی مناطق خاورمیانه شدید می‌شود. <ref>رک: مهکویی، حجت، تحلیلی بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 22، تابستان 1396، ص 169- 199، و نیز: برقی، حمید، بحران منابع آب، چالش اساسی جهان اسلام، در: | از مقدار آبى که در سطح کره زمین قرار دارد، بخش کوچکى در جهان اسلام قرار دارد این است که جهان اسلام از لحاظ آب در وضعیتى بدتر از بقیه جهان به سر مىبرد. این مشکل در برخی مناطق خاورمیانه شدید می‌شود. <ref>رک: مهکویی، حجت، تحلیلی بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 22، تابستان 1396، ص 169- 199، و نیز: برقی، حمید، بحران منابع آب، چالش اساسی جهان اسلام، در: | ||
https://civilica.com/doc/584397/</ref> | https://civilica.com/doc/584397/</ref> | ||
نسخهٔ ۱۹ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۰:۵۶
مقاله جغرافیای جهان اسلام، ارائه کلیاتی در مورد برخی از مسائل جغرافیایی کشورهای اسلامی است.
مساحت جهان اسلام
مساحت کل کره زمین 510/074/600 کیلو متر مربع است که 139/087/704 کیلومتر مربع آن خشکى و بقیه آب است. قاره آسیا 44/231/000 کیلومتر مربع، آفریقا 20/251/000 کیلومتر مربع، آمریکاى شمالى و مرکزى 24/387/259 کیلومتر مربع، آمریکاى جنوبى 17/785/612 کیلومتر مربع، اروپا 9.902/470 کیلومتر مربع، اقیانوسیه 8/530/363 کیلو متر مربع و قطب جنوب 14/000/0004 کیلو متر مربع از خشکىهاى زمین را به خود اختصاص دادهاند. مساحت خشکىهاى 51 کشور اسلامى 30/369/600 کیلومتر مربع یعنى 21/85 درصد از کل خشکی های زمین است .[۱]
بزرگترین و کوچکترین کشورهاى اسلامى از حیث مساحت
بزرگترین کشورهاى اسلامى که بالاى یک میلیون کیلومتر مربع مساحت دارند [۲] عبارتند از :
| ردیف | نام کشور | مساحت به کیلومتر مربع | رتبه جهانی |
|---|---|---|---|
| 1 | قزاقستان | 2/717/300 | 9 |
| 2 | الجزایر | 2/381/741 | 10 |
| 3 | عربستان سعودی | 2/240/000 | 12 |
| 4 | اندونزی | 1/904/433 | 14 |
| 5 | سودان | 1/886/068 | 15 |
| 6 | لیبی | 1/759/000 | 16 |
| 7 | ایران | 1/648/195 | 18 |
| 8 | چاد | 1/284/000 | 20 |
| 9 | نیجر | 1/267/000 | 21 |
| 10 | مالی | 1/240/192 | 23 |
| 11 | موریتانی | 1/030/700 | 23 |
کوچکترین کشورهاى جهان اسلام از حیث مساحت عبارتند از:
| ردیف | نام کشور | مساحت به کیلومتر مربع | رتبه جهانی |
|---|---|---|---|
| 1 | مالدیو | 298 | 187 |
| 2 | بحرین | 694 | 176 |
| 3 | کومور | 1862 | 170 |
آبهاى جهان اسلام
360/986/896 کیلومتر مربع یعنى 70/77 درصد از مساحت زمین را آب فرا گرفته است ولى تنها سه درصد از این منبع عظیم، آبهاى شیرین است. از کل آب مناسب سطح زمین 69 درصد به بخش کشاورزى، 21 درصد به مصرف صنعتى، 6 درصد براى مصارف شهرى و 4 درصد بقیه نیز عمدتا در منابع ذخیره هرز مىرود. در سده بیستم آب مصرفى بخش کشاورزى، 10 درصد افزایش داشته و پیش بینى مىشود که تا 30 سال آینده 80 درصد کل غذاى جهان از این بخش تامین گردد و بالطبع به میزان آب مصرفى نیز افزوده خواهد شد. بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت هفت و نیم میلیارد نفرى کره زمین از آب شیرین و تمیز محرومند. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانى در سال 1986 حدود 27/000 نفر بر اثر استفاده از آبهاى آلوده و غیر بهداشتى جان خود را از دست دادهاند و 26 کشور در آفریقا و خاورمیانه و بعضى از کشورهاى اروپا همانند هلند با کمبود آب مواجهند. [۳] از مقدار آبى که در سطح کره زمین قرار دارد، بخش کوچکى در جهان اسلام قرار دارد این است که جهان اسلام از لحاظ آب در وضعیتى بدتر از بقیه جهان به سر مىبرد. این مشکل در برخی مناطق خاورمیانه شدید می‌شود. [۴]
از لحاظ نزولات آسمانى نیز کشورهاى جهان اسلام وضعیت مختلفى دارند، برخى از آنها که در کنار دریا یا در مناطق استوایی قرار دارند از میزان نزولات آسمانی نسبتاً خوبی برخوردارند؛ ولی برخی دیگر به خاطر واقع شدن در مناطق صحرایی و بیابانی و یا به خاطر دوری از دریا، از میزان بارش کمتری برخوردارند و جزو مناطق خشک دنیا محسوب می شوند.
بزرگترین جزایر جهان اسلام
جزیره بورنئو در مالزی با 743/000 کیلومتر مربع و جزیره سوماترا در اندونزى با 475/000 کیلومتر مربع بزرگترین جزایر جهان اسلام به شمار مىروند.
بزرگترین شبه جزایر جهان اسلام
شبه جزیره عربستان با مساحت 3/000/000 کیلومتر مربع، آناتولى با مساحت 500/000 کیلومتر مربع، مالایا با مساحت 237/000 کیلومتر مربع وسیعترین شبه جزایر واقع در جهان اسلام هستند.
وسیعترین صحراهاى جهان اسلام
صحراى بزرگ آفریقا با مساحت 8/500/000 کیلومتر مربع، صحراى عربستان با مساحت 1/300/000 کیلومتر مربع، صحراى قره قوم با مساحت 270/000 کیلومتر مربع در ترکمنستان، صحراى سومالى با مساحت 260/000 کیلومتر مربع، صحراى قزل قوم ازبکستان با مساحت 180/000 کیلومتر مربع و کویر لوت ایران با مساحت 95/804 کیلومتر مربع بزرگترین صحراهاى واقع در جهان اسلام مىباشند.
- ↑ مساحت کشور های اسلامی با جمع کل مساحت آنها بر اساس آن چیزی است که در کتاب گیتاشناسى نوین کشورها، نوشته: عباس جعفری، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایى و کارتوگرافى گیتاشناسى، 1382، آمده است.
- ↑ آمار بزرگ ترین و کوچک ترین کشورهای اسلامی بر اساس کتاب «گیتا شناسی» آقای عباس حعفری است.
- ↑ ر. ک: جعفرى، عباس، گیتاشناسى نوین کشورها، چاپ اول، تهران، موسسه جغرافیایى و کارتوگرافى گیتاشناسى، 1382، ص 33.
- ↑ رک: مهکویی، حجت، تحلیلی بر بحران منابع آب در کشورهای اسلامی منتخب، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره 22، تابستان 1396، ص 169- 199، و نیز: برقی، حمید، بحران منابع آب، چالش اساسی جهان اسلام، در: https://civilica.com/doc/584397/