احمد بن عبدالقادر باعشن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'می کند' به 'می‌کند') |
جز (جایگزینی متن - 'ابی بکر' به 'ابی‌بکر') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
=نسب= | =نسب= | ||
او از خاندان اهل علم و ادب و از طبقه اجتماعی علمای دینی در جامعه حضرمی به شمار می روند<ref>الشامل فی تاریخ حضرموت ومخالیفها ص 217 للحبیب علوی الحداد</ref> و در منطقه جایگاه والایی دارند؛ پدربزرگشان علی بن ابراهیم ملقب به ابی عشن است<ref>به کتاب موسوعة الاعلام الیمنیة لإبراهیم المقحفی ، فی ترجمة آل باعشن ومکانتهم مراجعه شود.</ref>. آنها از سلسله محمد بن عبدالرحمن بن [[ابوبکر| | او از خاندان اهل علم و ادب و از طبقه اجتماعی علمای دینی در جامعه حضرمی به شمار می روند<ref>الشامل فی تاریخ حضرموت ومخالیفها ص 217 للحبیب علوی الحداد</ref> و در منطقه جایگاه والایی دارند؛ پدربزرگشان علی بن ابراهیم ملقب به ابی عشن است<ref>به کتاب موسوعة الاعلام الیمنیة لإبراهیم المقحفی ، فی ترجمة آل باعشن ومکانتهم مراجعه شود.</ref>. آنها از سلسله محمد بن عبدالرحمن بن [[ابوبکر|ابی‌بکر]] هستند <ref>همانطور که دکتر محمد ابوبکر باذیب از سید أحمد بن حسن العطاس در مورد نسبشان به ابوبکر در کتابش که در مورد بیوت و قبایل حضرمیان است نقل می‌کند.</ref> <ref>جواهر تاریخ الأحقاف لباحنان</ref> <ref>کتاب الدر والیاقوت فی بیوتات عرب المهجر وحضرموت الجزء الثانی</ref> و اسم کامل او به این ترتیب است:أحمد بن عبدالقادر بن عمر بن عبدالقادر بن عمر بن عبدالله بن أبی‌بکر بن عبدالله بن الشیخ علی بن إبراهیم مشهور به أبی عشن <ref>در شجره نامه ایشان در دوعن چنین ذکر شده است</ref>. | ||
=تولد و تربیت= | =تولد و تربیت= | ||
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۵۲
| نام | أحمد بن عبدالقادر بن عمر باعشن الدوعنی الحضرمی البکری الشافعی |
|---|---|
| نامهای دیگر | شهاب الدین باعشن |
| درگذشت | 1052ق |
أحمد بن عبدالقادر بن عمر باعشن الدوعنی الحضرمی البکری الشافعی متوفی 1052 ق عالم دینی مسلمان معروف به «شهاب الدین باعشن». او فقیه، نویسنده و محقق چیره دست بود و در خانواده‌ای بزرگ شد که صاحب علم و فضیلت بود و سهم بزرگی در این عرصه داشت. او فقه را طبق مذهب شافعی، و عقاید را از نظر مکتب اشعری فرا گرفت[۱]. او را یکی از بهترین علمای حضرموت در قرن یازدهم و از مهم ترین بزرگان و علمای منطقه دوعن می دانند و در زمان خود دوعن شاهد جهش علمی بزرگی بود و محبی درباره او می گوید: «امام اهل عرفان در زمان خود و شیخ اولیاء بود»[۲]. جمعی از علمای برجسته از درس او بهره برده اند و شرحها و آثار و نامه های فقهی و ادبی متعددی تألیف کردند.
بسیاری از دانشمندان برای او ترجمه کرده اند، از جمله: مورخ اسماعیل پاشا البغدادی[۳]، فقیه حنفی و مورخ محمد بن فضل الله المحبی[۴]، فقیه و ادیب بزرگ علوی بن طاهر الحداد[۵] و مفتی حضرموت عبدالرحمن بن عبیدالله السقاف[۶].
نسب
او از خاندان اهل علم و ادب و از طبقه اجتماعی علمای دینی در جامعه حضرمی به شمار می روند[۷] و در منطقه جایگاه والایی دارند؛ پدربزرگشان علی بن ابراهیم ملقب به ابی عشن است[۸]. آنها از سلسله محمد بن عبدالرحمن بن ابی‌بکر هستند [۹] [۱۰] [۱۱] و اسم کامل او به این ترتیب است:أحمد بن عبدالقادر بن عمر بن عبدالقادر بن عمر بن عبدالله بن أبی‌بکر بن عبدالله بن الشیخ علی بن إبراهیم مشهور به أبی عشن [۱۲].
تولد و تربیت
وی در اواخر قرن دهم هجری در روستای رباط باعشن در وادی دوعن حضرموت به دنیا آمد. او تربیتش را در خانواده ای صالح فرا گرفت زیرا در خانه علم پرورش یافت که در تربیت دینی او سهم بسزایی داشت[۱۳] و قرآن را نزد پدرش عبدالقادر بن عمر فرا گرفت و حفظ نمود و نیز بعضی مقدمات علمی و شرعی را نیز نزد پدر فرا گرفته، سپس فقه شافعی را نزد عبدالله باعشن خواند و بقیه تحصیلات خود را نزد عمر بن عیسى بارکوة السمرقندی تکمیل نمود.
جایگاه علمی
از ممتازترین علمای دوعن بود و به بیان نیکو و فهم فراوان و شیوایی در تألیفاتش معروف بود و اگر حرمت های خدا را زیر پا گذاشته شده می دید به شدت برخورد می کرد و بسیار خشمگین می شد. او معتقد به وحدت وجود نبود و اعتقاد قدریه و جبریه را طبق کتاب و سنت رد می کرد[۱۴]. طلاب علم از نواحی مختلف حضرموت به حضورش می آمدند مانند شیخ علی بن عبدالله باراس و نزد او درس می‌خواندند و در قریه‌اش ساکن می‌شدند واز او بهره مند می شدند تا اینکه به دستور استاد یا به آغوش خانواده های خود بازگشته یا به مناطقی که اعتقاد دینی ضعیف شده بود رهسپار می شدند.
مورخ محبی در ترجمه خود درباره وی چنین می گوید: شیخ احمد بن عبدالقادر بن عمرالدوانی الحضرمی مظهر دوستان، امنیت مؤمنان، چیکده بزرگان صوفیان دانشمند وامام اهل عرفان در زمان خود بود... .
شاگردان
شاگردان زیادی از محضر او استفاده کردند که بعضی از آنان عبارت بودند از:
عمر بن عبدالرحمن العطاس[۱۵] عبدالرحمن بن إبراهیم باعلوی مشهور به معلم[۱۶] عمر بن حسین بن عبدالرحمن بن الشیخ علی[۱۷] علی بن عمر بن الشیخ[۱۸] علی بن عبدالله باراس[۱۹]
تالیفات
مهمترین تالیفات او عبارتند از:
شرح کتاب «البیان والمزید المشتمل على معانی التنزیه وحقائق التوحید على أنس الوحید ونزهة المرید» از أبی مدین شعیب التلمسانی
«جلاء الأبصار وصلاح السرائر»
«لوامع الأنوار حلیة الفقر من مطالع الأسرار مسافة القصر»
حاشیه بر حزب الفتح وحزب النصر
«شرح مشکلات الأمر المحکم المربوط وفتح مغلقاته»[۲۰]
وفات
او در شب دوازدهم شعبان سال 1052 هـ برابر با پنجم نوامبر سال 1642 م در روستایش در قبرستانی معروف به سیده به خاک سپرده شد[۲۱].
پانویس
- ↑ کما اتت فی مخطوطته المسمى البیان والمزید المشتمل على معانی التنزیه ص 72
- ↑ خلاصة ألاثر فی أعیان القرن الحادی عشر ص 238
- ↑ هدیة العرفین ، ج1،ص 159
- ↑ خلاصة الأثر فی أعیان القرن الحادی عشر الجزء ج1،ص 237
- ↑ الشامل فی تاریخ حضرموت ومخالیفها ص 213
- ↑ ادام قوت ص347
- ↑ الشامل فی تاریخ حضرموت ومخالیفها ص 217 للحبیب علوی الحداد
- ↑ به کتاب موسوعة الاعلام الیمنیة لإبراهیم المقحفی ، فی ترجمة آل باعشن ومکانتهم مراجعه شود.
- ↑ همانطور که دکتر محمد ابوبکر باذیب از سید أحمد بن حسن العطاس در مورد نسبشان به ابوبکر در کتابش که در مورد بیوت و قبایل حضرمیان است نقل می‌کند.
- ↑ جواهر تاریخ الأحقاف لباحنان
- ↑ کتاب الدر والیاقوت فی بیوتات عرب المهجر وحضرموت الجزء الثانی
- ↑ در شجره نامه ایشان در دوعن چنین ذکر شده است
- ↑ معجم البلدان والقبائل الیمنیة، لإبراهیم المقحفی عند ذکر تفسیر الرباط وذکر من ضمنها رباط باعشن ص 669
- ↑ کما اتت فی مخطوطته المسمى البیان والمزید المشتمل على معانی التنزیه ص 72
- ↑ الجد الأکبر الحبیب عمر بن عبدالرحمن العطاس
- ↑ ادام قوت فی ذکر بلدان حضرموت ص347
- ↑ خلاصة الأثر فی أعیان القرن الحادی عشر (2\250)
- ↑ نفس المرجع السابق ص 348
- ↑ خلاصة الأثر للمحبی ص 238
- ↑ هدیة العارفین أسماء المؤلفین وآثار المصنفین 1: 159
- ↑ أحمد بن عبدالقادر باعشن