۸۶٬۳۲۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|- | |- | ||
|اطلاعات نشر | |اطلاعات نشر | ||
| data-type="authorbirthDate" |ایران - پژوهشگاه مطالعات تقریبی | | data-type="authorbirthDate" |ایران - [[پژوهشگاه مطالعات تقریبی]] | ||
|- | |- | ||
|نویسنده | |نویسنده | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
''رويکردشناسي | ''رويکردشناسي «[[تقريب مذاهب اسلامی]]»'' | ||
در زمينه تقريب مذاهب | در زمينه تقريب مذاهب اسلامی اين پرسش مطرح است که چه رويکردی مناسب است؟ | ||
رويکردهای مختلفی را مي‌توان سراغ گرفت: | |||
1. رويکرد دوگانه | 1. رويکرد دوگانه «برجسته‌سازی اشتراکات» و «تغافل نسبت به اختلافات»؛ | ||
2. رويکرد دوگانه | 2. رويکرد دوگانه «برجسته‌سازی اشتراکات» و «تفاهم در اختلافات». | ||
=رويکرد دوگانه | =رويکرد دوگانه «برجسته‌سازی اشتراکات» و «تغافل نسبت به اختلافات»= | ||
اشتراکات | اشتراکات فراوانی در ميان مذاهب اسلامی به چشم مي‌خورد. به‌طور طبيعی، برجسته‌سازی اشتراکات مي‌تواند در تقريب مذاهب اسلامی تأثيرگذار باشد. اگر بپذيريم که تمايل به حاکميت صلح و پرهيز از چالش‌هاي خشن امري است که در عامه مسلمانان وجود دارد، بايد بپذيريم که توجه به اشتراکات در ميان عامه مسلمانان امري طبيعي است. | ||
در طول تاريخ اسلام همواره وجود اشتراکات فراوان باعث شده است تا مانعي در برابر فروپاشي جامعه اسلامي باشد. اما اشتراکات مزبور را نمي‌توان علّت تامّه‌اي براي حفظ وحدت و انسجام دروني دانست. چه آن‌که، افزون بر نقش‌آفريني هواي نفس و خواهش‌هاي افسار گسيخته در طول تاريخ اسلام، اختلاف برداشت‌ها و ذهنيت‌ها متفاوت نيز به اختلافات مذهبي دامن مي‌زنند. گو آن‌که، بسياري از اختلاف برداشت‌ها نيز مستقيم يا غير مستقيم در برخي از تلاش‌هاي نفساني و دنياگرايانه ريشه دارند. | در طول تاريخ اسلام همواره وجود اشتراکات فراوان باعث شده است تا مانعي در برابر فروپاشي جامعه اسلامي باشد. اما اشتراکات مزبور را نمي‌توان علّت تامّه‌اي براي حفظ وحدت و انسجام دروني دانست. چه آن‌که، افزون بر نقش‌آفريني هواي نفس و خواهش‌هاي افسار گسيخته در طول تاريخ اسلام، اختلاف برداشت‌ها و ذهنيت‌ها متفاوت نيز به اختلافات مذهبي دامن مي‌زنند. گو آن‌که، بسياري از اختلاف برداشت‌ها نيز مستقيم يا غير مستقيم در برخي از تلاش‌هاي نفساني و دنياگرايانه ريشه دارند. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
| | ||
=رويکرد دوگانه | =رويکرد دوگانه «برجسته‌سازی اشتراکات» و «تفاهم در اختلافات»= | ||
وجود اشتراکات مهم‌ترين علّت يکپارچگي يا حفظ اتحاد مذهبي يا دست‌کم مانع توسعه اختلافات است. ازاين‌رو، برجسته‌سازي اشتراکات شيوه‌اي پرتأثير براي صيانت از دستيابي به وحدت يا حفظ اتحاد نسبي در ميان مسلمانان است. اما اين اشتراکات همواره در کنار اختلافات نقش‌آفريني مي‌کنند و به تنهايي در عرصه انديشه‌ها و رفتارهاي مذهبي تأثيرگذار نيستند. به تعبير ديگر، گرچه برجسته‌سازي اشتراکات در ميان مذاهب اسلامي امري پسنديده و پرتأثير است و نمي‌توان از آن چشم پوشيد، اما مهم است که بدانيم آيا اين رويکرد تقليل‌گرايانه و حدّاقلي نيست؟ و مي‌تواند از کارآيي لازم براي حلّ مشکلات جامعه اسلامي برآيد؟ | وجود اشتراکات مهم‌ترين علّت يکپارچگي يا حفظ اتحاد مذهبي يا دست‌کم مانع توسعه اختلافات است. ازاين‌رو، برجسته‌سازي اشتراکات شيوه‌اي پرتأثير براي صيانت از دستيابي به وحدت يا حفظ اتحاد نسبي در ميان مسلمانان است. اما اين اشتراکات همواره در کنار اختلافات نقش‌آفريني مي‌کنند و به تنهايي در عرصه انديشه‌ها و رفتارهاي مذهبي تأثيرگذار نيستند. به تعبير ديگر، گرچه برجسته‌سازي اشتراکات در ميان مذاهب اسلامي امري پسنديده و پرتأثير است و نمي‌توان از آن چشم پوشيد، اما مهم است که بدانيم آيا اين رويکرد تقليل‌گرايانه و حدّاقلي نيست؟ و مي‌تواند از کارآيي لازم براي حلّ مشکلات جامعه اسلامي برآيد؟ | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
اگر بخشي از اختلافات از چنان پيچيدگي برخوردار باشند که به راحتي قابل حلّ نباشند، مي‌بايست نسبت به حدود و ريشه‌هاي اختلاف به دنبال دستيابي به تفاهم باشيم تا برداشت‌هاي نامناسب نسبت به ديگران يا استدلال‌ها و ريشه‌هاي فکري آنان زمينه‌ساز اختلافات بيشتر نشود. | اگر بخشي از اختلافات از چنان پيچيدگي برخوردار باشند که به راحتي قابل حلّ نباشند، مي‌بايست نسبت به حدود و ريشه‌هاي اختلاف به دنبال دستيابي به تفاهم باشيم تا برداشت‌هاي نامناسب نسبت به ديگران يا استدلال‌ها و ريشه‌هاي فکري آنان زمينه‌ساز اختلافات بيشتر نشود. | ||
[[رده: مقالات وحدت آفرين]] | [[رده: مقالات وحدت آفرين]] | ||