سید محمد مهدی طباطبایی بحر العلوم: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
لقب «بحرالعلوم» از زبان این استاد براى اولین بار به سید محمد مهدى طباطبایى گفته شد. استاد که از هوش و استعداد او شگفت زده شده بود در حین درس خطاب به شاگرد خود مى گوید : «اخا انت بحرالعلوم» یعنى تو دریاى علم هستى. از آن لحظه سید به این لقب معروف | لقب «بحرالعلوم» از زبان این استاد براى اولین بار به سید محمد مهدى طباطبایى گفته شد. استاد که از هوش و استعداد او شگفت زده شده بود در حین درس خطاب به شاگرد خود مى گوید : «اخا انت بحرالعلوم» یعنى تو دریاى علم هستى. از آن لحظه سید به این لقب معروف | ||
شد<ref>روضات الجنات، سید محمد باقر خوانسارى، ج7، ص204.</ref>. | شد<ref>روضات الجنات، سید محمد باقر خوانسارى، ج7، ص204.</ref>. | ||
سید بحرالعلوم در اواخر سال 1193 ق. راهى حجاز شد. استقبال شایان مردم و شخصیتهاى محافل علمى از او موجب شد که به مدت دو سال در کنار خانه خدا اقامت ورزد و به درس و بحث بپردازد. | |||
=سفر حجاز= | |||
تسلط او به فقه [[اهل سنت]] و حسن معاشرت و سخاوتش او را چنان در میان ساکنان آن دیار بخصوص اهل علم، محبوب ساخت که هر روزه شمارى از مردم و دانشمندان به دیدنش مى رفتند و از وى کسب فیض مى نمودند. شگفت آنکه پیروان هر کدام از [[مذاهب]] چنین مى پنداشتند که بحرالعلوم پاى بند به مذهب ایشان است. او تمام این مدت را با [[تقیه]] گذرانید و جلسه درس او در علم کلام طبق [[مذاهب چهارگانه]] دایر بود و در اواخر توقف در مکّه، مذهب خود را اعلان فرمود. وقتى خبر اظهار مذهب او به گوش پیروان مذاهب دیگر رسید از اطراف به دور او ریخته،با وى به مناقشه پرداختند و او با دانش انبوه خود بر تمامى آنها برترى پیدا کرد و همه آنها را با دلیل‌هاى قوى و منطقى به سوى حقیقت اسلام مجذوب ساخت<ref>مقدمه فوائدالرجالیه، ص 35.</ref>. | |||
تعیین و تثبیت جایگاه انجام [[اعمال حج]] و مرکزیت دادن به مواقیت [[احرام]] به طورى که از نظر شرعى صحیح واقع شود و همچنین اصلاح مواقف [[حج]]، یکى از گام‌هاى ارزشمند سید بحرالعلوم بود. زیرا این مکان‌هاى مقدس قبل از او چندان مشخص نبود. | |||
علاوه بر اینها، سنگ‌هاى فرش شده در [[حرم]] را که [[حجاج]] بر آن اقامه [[نماز]] مى کردند تعویض نمود و سنگ‌هاى معدنى را خارج کرد و سنگ‌هایى را که از نظر [[شیعه]] [[سجده]] بر آنها صحیح است جایگزین نمود. از آثار معنوى حضور این مرد بزرگ در [[حجاز]] [[شیعه]] شدن [[امام جمعه]] [[مکه]] در هشتاد سالگى است<ref> مکارم الاثار، ج 1، ص 417.</ref>. | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||
نسخهٔ ۲۷ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۵۴
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۹:۵۴، ۲۷ اوت ۲۰۲۲؛
| نام | سید محمدمهدی بن مرتضی بن محمد بروجردی طباطبایی |
|---|---|
| القاب و سایر نام‌ها | بحرالعلوم • علامه بحرالعلوم بحرالعلوم طب‍اطب‍ائ‍ی • محمد مهدی بن مرتضی • محمد مهدی بن مرتضی طب‍اطب‍ائ‍ی ن‍ج‍ف‍ی • مهدی بن مرتضی
بحرالعلوم • سید مهدی |
| زاده | ماه شوال سال ۱۱۵۵ق • کربلا |
| درگذشت | ۲۴ رجب سال ۱۲۱۲ق • نجف |
| استادان | یوسف بن احمد بحرانی • محمدباقر بهبهانی • سید محمدمهدی خراسانی • مهدی بن محمد فتونی عاملی • محمدتقی دورقی • محمدباقر هزارجریبی و ... |
| شاگردان | جعفر کاشف‌الغطا • ملا احمد نراقی • سید محمدجواد عاملی • شیخ محمدتقی اصفهانی و... |
| آثار | المصابیح • الفوائدالرجالیة • تحفة الکرام فی تاریخ مکة و البیت الحرام • تحفة الملوک فی السیر و السلوک • دیوان شعر و الدرة النجفیه • مشکاة الهدایه • الفوائد الاصولیه • رساله فی الفرق والملل ... |
| دین و مذهب | اسلام • تشیع |
| فعالیت‌ها | مرجع تقلید • ریاست عامه شیعیان |
سید محمدمهدی طباطبایی بحرالعلوم، عالم ربانی، فقیه، محدث، حکیم، ادیب، رئیس حوزه علمیه نجف و مرجع شیعیان در قرن ۱۳ هجری و از شاگردان وحید بهبهانی بود. «الفوائد الرجالیه» و «الدرة النجفیه» (منظومه‌ای در فقه) از آثار علمی ارزشمند اوست. سید بحرالعلوم صاحب كرامات متعدد بوده و از جمله علمای شیعه است که به محضر مبارک امام زمان(ع) مشرف شده است. عالمان بزرگی چون شیخ جعفر کاشف الغطاء و ملا احمد نراقی از شاگردان او هستند.
ولادت
محمد مهدی، فرزند سید مرتضی طباطبایی بروجردی، از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) در یک خانواده روحانی و پرهیزکار، در شب جمعه از ماه شوال 1155 ق. / 1121 ش. در شهر کربلای معلی پا به عرصه هستی نهاد[۱]. شبی که سید به دنیا آمد پدر وی در عالم خواب دید که امام رضا(ع) دستور دادند «محمد بن اسماعیل بن بزیع» (از اصحاب امام کاظم و امام رضا و امام جواد(علیهم السلام)) شمعی برفراز بام سید مرتضی (منظور خود اوست) برافروزد. وقتی محمد بن اسماعیل آن شمع را روشن کرد نوری از آن شمع به آسمان بالا رفت که نهایت نداشت[۲]. پدر از آن رویای راستین بیدار می شود و همزمان خبر مولود تازه رسیده را به او می دهند.
استادان
او از دوران کودکى در دامن پر مهر و محبت مادر پاکدامنش و در پرتو توجهات پدر بزرگوارش سید مرتضى (متوفاى 1204 ق.) به آداب و اخلاق اسلامى خو گرفت و رفته رفته رشد یافت. پس از گذراندن دوره هاى علوم مقدماتى و سطح (فقه و اصول)، در آغاز بلوغ به درس خارج که از سوى پدرش تدریس مى شد راه یافت و پس از پنج سال درس و بحث فشرده به مقام بلند اجتهاد نایل آمد[۳].
سید محمد مهدى همچنین در محضر اساتید بنام حوزه کربلا و نجف اشرف شرکت جست، فرهیختگان بنامى چون: محمد باقر وحید بهبهانى(1118 - 1208 ق.)، شیخ یوسف بحرانى(1107 - 1186 ق.)، محمد تقى دورقى نجفى(متوفى 1186 ق.) و مهدى فتونى نباطى عاملى(متوفى 1183 ق.)[۴]. او حکمت و فلسفه را نزد آقا میرزا ابوالقاسم مدرس فرا گرفت و آن حکیم وارسته نیز در نزد وى درس اصول و فقه را آموخت[۵].
وحید بهبهانى در اواخر عمر خویش مردم را در مسائل و فتواهاى احتیاطى به سوى سید محمد مهدى راهنمایى مى کرد[۶] و او را مجتهدى جامع الشرایط مى دانست.
سید در سال 1186 ق. به قصد زیارت مرقد مطهر امام رضا(ع) و دیدار با علماى بزرگ ایران وارد مشهد مقدس شد و در مدت اقامت شش یا هفت ساله[۷] خود در آن شهر، علاوه بر دیدارهاى علمى با مردم و مباحثات با علما، در درس استاد میرزا مهدى اصفهانى خراسانى(1153 - 1218 ق.) شرکت کرد و فلسفه، عقاید و کلام را از آن مرد بزرگ آموخت و بر اندوخته علمى خویش افزود.
لقب «بحرالعلوم» از زبان این استاد براى اولین بار به سید محمد مهدى طباطبایى گفته شد. استاد که از هوش و استعداد او شگفت زده شده بود در حین درس خطاب به شاگرد خود مى گوید : «اخا انت بحرالعلوم» یعنى تو دریاى علم هستى. از آن لحظه سید به این لقب معروف شد[۸].
سید بحرالعلوم در اواخر سال 1193 ق. راهى حجاز شد. استقبال شایان مردم و شخصیتهاى محافل علمى از او موجب شد که به مدت دو سال در کنار خانه خدا اقامت ورزد و به درس و بحث بپردازد.
سفر حجاز
تسلط او به فقه اهل سنت و حسن معاشرت و سخاوتش او را چنان در میان ساکنان آن دیار بخصوص اهل علم، محبوب ساخت که هر روزه شمارى از مردم و دانشمندان به دیدنش مى رفتند و از وى کسب فیض مى نمودند. شگفت آنکه پیروان هر کدام از مذاهب چنین مى پنداشتند که بحرالعلوم پاى بند به مذهب ایشان است. او تمام این مدت را با تقیه گذرانید و جلسه درس او در علم کلام طبق مذاهب چهارگانه دایر بود و در اواخر توقف در مکّه، مذهب خود را اعلان فرمود. وقتى خبر اظهار مذهب او به گوش پیروان مذاهب دیگر رسید از اطراف به دور او ریخته،با وى به مناقشه پرداختند و او با دانش انبوه خود بر تمامى آنها برترى پیدا کرد و همه آنها را با دلیل‌هاى قوى و منطقى به سوى حقیقت اسلام مجذوب ساخت[۹].
تعیین و تثبیت جایگاه انجام اعمال حج و مرکزیت دادن به مواقیت احرام به طورى که از نظر شرعى صحیح واقع شود و همچنین اصلاح مواقف حج، یکى از گام‌هاى ارزشمند سید بحرالعلوم بود. زیرا این مکان‌هاى مقدس قبل از او چندان مشخص نبود.
علاوه بر اینها، سنگ‌هاى فرش شده در حرم را که حجاج بر آن اقامه نماز مى کردند تعویض نمود و سنگ‌هاى معدنى را خارج کرد و سنگ‌هایى را که از نظر شیعه سجده بر آنها صحیح است جایگزین نمود. از آثار معنوى حضور این مرد بزرگ در حجاز شیعه شدن امام جمعه مکه در هشتاد سالگى است[۱۰].
پانویس
- ↑ فوائدالرضویه، شیخ عباس قمى، ص676, مستدرک الوسائل، میرزا حسین نورى، ج3، ص383, قصص العلماء، میرزا محمد تنکابنى، ص 168، اعیان الشیعه، محسن امین عاملى، ج 10، ص 158.
- ↑ فوائدالرضویه، ص476, قصص العلماء، ص168, اختران تابناک، ذبیح الله محلاتى، ج1، ص412.
- ↑ مقدمه فوائدالرجالیه، ص33, فقهاى نامدار شیعه، عقیقى بخشاشى، ص291.
- ↑ سید بحرالعلوم دریاى بى ساحل، نورالدین على لو، ص 25 - 32.
- ↑ مقدمه فوائدالرجالیه.
- ↑ مکارم الاثار، ج1، ص417 - 421.
- ↑ اعیان الشیعه، ج10، ص159.
- ↑ روضات الجنات، سید محمد باقر خوانسارى، ج7، ص204.
- ↑ مقدمه فوائدالرجالیه، ص 35.
- ↑ مکارم الاثار، ج 1، ص 417.