اسلام المجددین (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ی' به 'ه')
جز (تمیزکاری)
خط ۴۵: خط ۴۵:
دکتر محمد حمزه خود از شاگردان دکتر عبدالمجید الشرفی بوده و پایان‌نامه دکتری خود را تحت عنوان «الحدیث النبوی و مکانته فی الفکر الإسلامی الحدیث» با راهنمایی وی به سرانجام رسانده که در سال ۲۰۱۵ توسط مؤسسه مؤمنون بلاحدود و المرکز الثقافی العربی چاپ شده است.
دکتر محمد حمزه خود از شاگردان دکتر عبدالمجید الشرفی بوده و پایان‌نامه دکتری خود را تحت عنوان «الحدیث النبوی و مکانته فی الفکر الإسلامی الحدیث» با راهنمایی وی به سرانجام رسانده که در سال ۲۰۱۵ توسط مؤسسه مؤمنون بلاحدود و المرکز الثقافی العربی چاپ شده است.
<br>
<br>
==معرفی کتاب==
== معرفی کتاب ==
<br>
<br>
این کتاب از یک مقدمه، سه فصل و یک خاتمه تشکیل شده و نویسنده در آن سعی کرده است اصول و مبانی خوانشی که نواندیشان [[مسلمان]] از اسلام ارائه کرده‌اند را به‌ صورت واضح، صریح، دقیق و با زبان علمی بیان کند و می‌توان گفت در این کار تا حد زیادی موفق بوده است.
این کتاب از یک مقدمه، سه فصل و یک خاتمه تشکیل شده و نویسنده در آن سعی کرده است اصول و مبانی خوانشی که نواندیشان [[مسلمان]] از اسلام ارائه کرده‌اند را به‌ صورت واضح، صریح، دقیق و با زبان علمی بیان کند و می‌توان گفت در این کار تا حد زیادی موفق بوده است.
خط ۵۱: خط ۵۱:
مؤلف در مقدمه کتاب با تمرکز بر ماهیت مفهوم تجدید(نواندیشی) بیان می‌کند که نباید نواندیشی مورد نظر وی در این کتاب با نواندیشی اجتهادی که در چارچوب پارادایم سنتی و کلاسیک اسلامی است، اشتباه گرفته شود. چرا که در این تفسیر، وظیفه مجدِّد (نواندیش) احیای روح [[شریعت]] و بازگشت به صفای اولیه و زدودن پیرایه‌های تاریخی از آن است و از این روست که بسیاری از شخصیتها و جنبشها در تاریخ اندیشه اسلامی، خود را مجدِّد دانسته‌اند.
مؤلف در مقدمه کتاب با تمرکز بر ماهیت مفهوم تجدید(نواندیشی) بیان می‌کند که نباید نواندیشی مورد نظر وی در این کتاب با نواندیشی اجتهادی که در چارچوب پارادایم سنتی و کلاسیک اسلامی است، اشتباه گرفته شود. چرا که در این تفسیر، وظیفه مجدِّد (نواندیش) احیای روح [[شریعت]] و بازگشت به صفای اولیه و زدودن پیرایه‌های تاریخی از آن است و از این روست که بسیاری از شخصیتها و جنبشها در تاریخ اندیشه اسلامی، خود را مجدِّد دانسته‌اند.
<br>
<br>
===فصل اول===
=== فصل اول ===
<br>
<br>
فصل اول این کتاب، به بررسی ویژگی‌های اسلام نواندیشان می‌پردازد. محمد حمزه در ابتدای این فصل با بیان اینکه مدرنیته یک دوران تاریخی، فلسفی و وجودی جدید را با افسون‌زدایی از طبیعت در عالم آغاز کرد، عقل خودبنیاد را یکی از محورهای این دوران جدید برمی‌شمرد. مدرنیسم از نظر مؤلف در مفهوم ذهن‌گرایی(سوبژکتیویته) و انسان‌محوری، متجسد و متمثل است ولاجرم، انسان را سازندهِ تاریخِ خود نموده است.
فصل اول این کتاب، به بررسی ویژگی‌های اسلام نواندیشان می‌پردازد. محمد حمزه در ابتدای این فصل با بیان اینکه مدرنیته یک دوران تاریخی، فلسفی و وجودی جدید را با افسون‌زدایی از طبیعت در عالم آغاز کرد، عقل خودبنیاد را یکی از محورهای این دوران جدید برمی‌شمرد. مدرنیسم از نظر مؤلف در مفهوم ذهن‌گرایی(سوبژکتیویته) و انسان‌محوری، متجسد و متمثل است ولاجرم، انسان را سازندهِ تاریخِ خود نموده است.
خط ۶۵: خط ۶۵:
وی مدعی است که اصحاب این خوانش، کلام خدا را انکار نمی‌کنند بلکه طی یک خوانش جدید، آن را در بستر تاریخ مورد مطالعه قرار می‌دهند و سعی دارند که تأویلات و فهم‌هایی که در طول تاریخ پیرامون [[قرآن]] و متون ثانوی آن متراکم شده است را حفاری کرده و ارتکازات اسلام تاریخی را واژگون سازند. از این رهگذر، اسلام نواندیشان، رسالت فرازمان و فرامکان را بی‌معنی دانسته و هر رسالت و پیامی را لاجرم محصور در تاریخ بشری برمی‌شمرد.
وی مدعی است که اصحاب این خوانش، کلام خدا را انکار نمی‌کنند بلکه طی یک خوانش جدید، آن را در بستر تاریخ مورد مطالعه قرار می‌دهند و سعی دارند که تأویلات و فهم‌هایی که در طول تاریخ پیرامون [[قرآن]] و متون ثانوی آن متراکم شده است را حفاری کرده و ارتکازات اسلام تاریخی را واژگون سازند. از این رهگذر، اسلام نواندیشان، رسالت فرازمان و فرامکان را بی‌معنی دانسته و هر رسالت و پیامی را لاجرم محصور در تاریخ بشری برمی‌شمرد.
<br>
<br>
===فصل دوم===
=== فصل دوم ===
<br>
<br>
فصل دوم کتاب که به موضع نواندیشان دینی از نص(متن) می‌پردازد با این مطلب شروع می‌شود که در این نگاه، برخلاف نگاه سنتی، نص بر عقل مقدم نمی‌شود و از طرفی متون دینی با چشم‌پوشی از قداست آنها، با سایر متون از جهت روش خوانش و فهم، یکسان شمرده می‌شوند.
فصل دوم کتاب که به موضع نواندیشان دینی از نص(متن) می‌پردازد با این مطلب شروع می‌شود که در این نگاه، برخلاف نگاه سنتی، نص بر عقل مقدم نمی‌شود و از طرفی متون دینی با چشم‌پوشی از قداست آنها، با سایر متون از جهت روش خوانش و فهم، یکسان شمرده می‌شوند.
خط ۸۱: خط ۸۱:
از طرفی در تجدد دینی، حقیقت، نسبی و در بستر تاریخِ قابل تطور، امکان فهم دارد. از این رو نباید گفت که متن دینی، حقیقت را می‌گوید بلکه باید گفت که هر متن، حقیقتی دارد که طی فهم و خوانشِ در بستر زمان و مکان ظهور پیدا می‌کند.
از طرفی در تجدد دینی، حقیقت، نسبی و در بستر تاریخِ قابل تطور، امکان فهم دارد. از این رو نباید گفت که متن دینی، حقیقت را می‌گوید بلکه باید گفت که هر متن، حقیقتی دارد که طی فهم و خوانشِ در بستر زمان و مکان ظهور پیدا می‌کند.
<br>
<br>
===فصل سوم===
=== فصل سوم ===
<br>
<br>
فصل سوم کتاب، موضع نواندیشان و خوانش آنان از ارزش‌های دوران مدرن را در خود جای داده‌ است. محمد حمزه بیان می‌کند که ارزش‌های سنتی، مبتنی بر محافظه‌کاری، ثبات، نهی از نواندیشی، نفی ابداع، چندگانگی و تکثر است.
فصل سوم کتاب، موضع نواندیشان و خوانش آنان از ارزش‌های دوران مدرن را در خود جای داده‌ است. محمد حمزه بیان می‌کند که ارزش‌های سنتی، مبتنی بر محافظه‌کاری، ثبات، نهی از نواندیشی، نفی ابداع، چندگانگی و تکثر است.
خط ۹۳: خط ۹۳:
این تألیفات به وضوح بازتاب احساس خطر نهاد سنتی دین و دینداران سنتی از این خوانش و این طرح نوست. امروزه، ارزش‌های جدیدی همچون: برابری، رواداری، آزاداندیشی و آزادی دینی یک مطالبه مهم در نهاد و وجدان دینداران امروزی است.
این تألیفات به وضوح بازتاب احساس خطر نهاد سنتی دین و دینداران سنتی از این خوانش و این طرح نوست. امروزه، ارزش‌های جدیدی همچون: برابری، رواداری، آزاداندیشی و آزادی دینی یک مطالبه مهم در نهاد و وجدان دینداران امروزی است.
<br>
<br>
==خاتمه==
== خاتمه ==
<br>
<br>
مؤلف با جمع‌بندی مطالب کتاب خاطرنشان می‌کند که گفتمان نواندیشی دینی به مثابه یک انقلاب فکری واقعی‌ و یک عدول از راه‌حل‌هایی‌ست که گذشتگان ارائه داده بودند و تاکید می‌کند که معرفت دینی همانند بقیه معرفت‌ها می‌بایست آزادی فردی و اختیار را به رسمیت بشناسد.
مؤلف با جمع‌بندی مطالب کتاب خاطرنشان می‌کند که گفتمان نواندیشی دینی به مثابه یک انقلاب فکری واقعی‌ و یک عدول از راه‌حل‌هایی‌ست که گذشتگان ارائه داده بودند و تاکید می‌کند که معرفت دینی همانند بقیه معرفت‌ها می‌بایست آزادی فردی و اختیار را به رسمیت بشناسد.
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
=پانویس=
=پانویس=
<br>
<br>


[[رده:جریان‌شناسی]]
[[رده:جریان‌شناسی]]
۴٬۹۳۳

ویرایش