بلاذری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۷:

|}

</div>

'''بَلاذُری'''، '''احمد بن یحیی''' مورخ، شاعر، جغرافیانویس، و نسب‌شناس ایرانی، زادۀ بغداد. در [[دمشق]] و انطاکیه به فراگیری [[علم حدیث]] پرداخت. در زمینۀ علومی همچون تاریخ و نسب‌شناسی از محضر بزرگانی همچون ابن سعد کاتب واقدی و ابن هشام کلبی بهرۀ فراوان برد. بلاذُری در جوانی به دربار [[مأمون]] راه یافت و تا خلافت [[معتز]] در خدمت دستگاه حکومت [[بغداد]] بود. از آثار اوست: [[فتوح‌البلدان]]، که از منابع مهم تاریخ اوایل دورۀ اسلامی و از مهم‌ترین کتب مربوطه به فتوحات [[صدر اسلام]] است؛ انساب‌الاشراف (اخبارالانساب) که به شرح سیرۀ [[پیامبر اسلام|پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم]]، [[صحابه]]، [[علویان]]، [[عباسیان]]، [[هاشمیان]]، بنی عبدالشمس و قبایل گوناگون دیگر پرداخته است.

'''بَلاذُری'''، '''احمد بن یحیی''' مورخ، شاعر، جغرافیانویس، و نسب‌شناس ایرانی، زادۀ بغداد. در [[دمشق]] و انطاکیه به فراگیری [[علم حدیث]] پرداخت. در زمینۀ علومی همچون تاریخ و نسب‌شناسی از محضر بزرگانی همچون ابن سعد کاتب واقدی و ابن هشام کلبی بهرۀ فراوان برد. بلاذُری در جوانی به دربار [[مأمون]] راه یافت و تا خلافت [[معتز]] در خدمت دستگاه حکومت [[بغداد]] بود. از آثار اوست: [[فتوح‌البلدان]]، که از منابع مهم تاریخ اوایل دورۀ اسلامی و از مهم‌ترین کتب مربوطه به فتوحات [[صدر اسلام]] است؛ انساب‌الاشراف (اخبارالانساب) که به شرح سیرۀ پیامبرصلی الله علیه وآله ~~وسلم،~~ [[صحابه]]، [[علویان]]، [[عباسیان]]، [[هاشمیان]]، بنی عبدالشمس و قبایل گوناگون دیگر پرداخته است.

=زندگی‌نامه=

احمد بن یحیی بن جابر بن داود، مشهور به بغدادی و بلاذری، از ادیبان<ref> ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 11، ص 65، بیروت، دار الفکر، 1407ق.</ref>، شاعران<ref>حموی، شهاب الدین أبوعبدالله یاقوت بن عبدالله، معجم الأدباء(إرشاد الأریب إلی معرفة الأدیب، محقق، إحسان عباس، ج 2، ص 531، بیروت، دارالغرب الإسلامی، چاپ اول، 1414ق.</ref>، مورخان، نسب‌شناسان، و جغرافی‌دان‌های<ref> ابن شداد، محمد بن علی، الأعلاق الخطیرة فی ذکر أمراء الشام و الجزیرة، محقق، سوردل، دومینیک‏، دهان، سامی‏، عباره، یحیی زکریا، ج‏3 ، ص 587، دمشق، المعهد العلمی الفرنسی للدراسات العربیة، چاپ اول، 1953م.</ref> قرن سوم هجری بود.

خط ۴۳:

خط ۴۱:

=اساتید بلاذری=

بلاذری در [[عراق]] از عفان بن مسلم، عبدالاعلی بن حماد، عبدالواحد بن غیاث، شیبان بن فروخ، علی بن مدینی، عبداللّه بن صالح عجلی، مصعب زبیری، اباعبید بن سلام، إسحاق بن ابی اسرائیل، خلف بزار، اباربیع زهرانی، عمرو ناقد، حسین بن علی بن اسود عجلی، عثمان بن أبی‌‌شیبه، ابو الحسن علی بن محمد مدائنی، محمد بن سعد، محمد بن صباح دولابی، محمد بن حاتم سمین، عباس بن ولید نرسی، و أحمد بن إبراهیم‏ دانش آموخت.

خط ۴۹:

خط ۴۶:

=شاگردان بلاذری=

یحیی بن ندیم، احمد بن عمار، ابویوسف یعقوب بن نعیم بن فزاره، از شاگردان وی بودند<ref>همان، ص 75.</ref>.

=آثار بلاذری=

کتاب‌ها و آثار بلاذری عبارت‌اند از: البلدان الصغیر، البلدان الکبیر(که نتوانست آن‌را کامل کند)، انساب ‌الاشراف و اخبارهم<ref>سرکیس، یوسف الیان‏، معجم المطبوعات العربیة، ج 1، ص 585، قم، کتابخانه عمومی حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، چاپ اول، 1410ق.</ref>، ( الاخبار و الانساب<ref>الفهرست، ص 164.</ref>، جمل انساب الاشراف<ref>معجم الأدباء، ج ‏2، ص 534.</ref>، عهد أردشیر<ref>الفهرست، ص 164.</ref>، و الفتوح<ref>معجم الأدباء، ج ‏2، ص 534.</ref>.

=اعتبار کتاب انساب الاشراف=

بلاذری در کتاب انساب الاشراف آیاتی مانند [[آیه‌ی تطهی]]ر<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج 2، ص 104، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.</ref>، و روایات متعددی مانند حدیث ولایت<ref>همان، ص 108.</ref>، [[عقد اخوت]]<ref> همان، ص 91.</ref>، حدیث منزلت<ref>همان، ص 89 – 188.</ref>، و احادیث بسیار دیگر را در فضیلت [[امام علی علیه السلام]] نقل کرد<ref>همان، ص 94.</ref>، و امام علی علیه السلام را اولین مؤمن به [[رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم]] معرفی می‌کند<ref>همان، ص 92.</ref>.

بلاذری در کتاب انساب الاشراف آیاتی مانند [[آیه‌ی تطهی]]ر<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج 2، ص 104، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.</ref>، و روایات متعددی مانند حدیث ولایت<ref>همان، ص 108.</ref>، [[عقد اخوت]]<ref> همان، ص 91.</ref>، حدیث منزلت<ref>همان، ص 89 – 188.</ref>، و احادیث بسیار دیگر را در فضیلت [[امام علی(ع)]] نقل کرد<ref>همان، ص 94.</ref>، و امام علی(ع) را اولین مؤمن به [[رسول خداصلی الله علیه وآله وسلم]] معرفی می‌کند<ref>همان، ص 92.</ref>.

وی در این کتاب به شرح زندگی [[امام حسین علیه السلام]] و وقایع کربلا و [[روز عاشورا]] پرداخت<ref>همان، ج ‏3، ص 228.</ref>؛ لذا این کتاب یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی در زمینه‌ی وقایع عاشورا به شمار می‌آید.

وی در این کتاب به شرح زندگی [[امام حسین~~(ع)~~]] و وقایع کربلا و [[روز عاشورا]] پرداخت<ref>همان، ج ‏3، ص 228.</ref>؛ لذا این کتاب یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی در زمینه‌ی وقایع عاشورا به شمار می‌آید.

این اثر با این ویژگی‌های مثبت؛ اما به طور قطع نمی‌توان گفت هر آنچه در آن آمده معتبر و یا بدون اعتبار است؛ بلکه هر گزارش باید با انطباق بر دیگر گزارش‌های تاریخی و روایی بررسی شده و نتیجه‌ی مناسب به دست آید.

=در‌گذشت=

بر اساس برخی از گزارش‌های تاریخی، بلاذری در اواخر عمر دچار وسواس شد<ref>البدایة و النهایة، ج 11، ص 65.</ref> و برای تقویت حافظه‌ی خود به نوشیدن شربت بلاذر مبادرت کرد و چون در این کار افراط کرد دچار جنون شد و به دار المجانین برده شد<ref>الفهرست، ص 164.</ref>. و سرانجام در سال 279 هجری<ref>الأعلاق الخطیرة فی ذکر أمراء الشام و الجزیرة، ج ‏3، ص 587.</ref> و در روزگار حکومت معتمد عباسی<ref>البدایة و النهایة، ج ‏11، ص 65.</ref> از دنیا رفت<ref>ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، تحقیق، تدمری، عمر عبد السلام، ج 20، ص 290، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ دوم، 1409ق.</ref>.

=منبع=

[http://www.islamquest.ir/fa/archive/fa110834 برگرفته از سایت در منابع تاریخی چه اطلاعاتی از زندگی‌نامه احمد بن یحیی بن جابر ...http://www.islamquest.ir]