سوره جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵{{پانویس رنگی}}' به '== پانویس == {{پانویس}}') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره جمعه''' شصت و دومین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] است که در جزء بیست و هشتم [[قرآن]] قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم [[نماز جمعه]]، [[جمعه]] نامیده شده است. [[خداوند]] در این [[سوره]] به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به [[مسلمانان]] دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند. [[آیه]] پنجم درباره حمل‌کنندگان [[تورات]] و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر [[شب جمعه]] بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود. | '''سوره جمعه''' شصت و دومین سوره و از [[سوره‌های مدنی]] است که در جزء بیست و هشتم [[قرآن]] قرار دارد. این سوره به سبب بیان حکم [[نماز جمعه]]، [[جمعه]] نامیده شده است. [[خداوند]] در این [[سوره]] به اهمیت نماز جمعه می‌پردازد و به [[مسلمانان]] دستور می‌دهد هنگام برپایی نماز جمعه از خرید و فروش دوری کنند. [[آیه]] پنجم درباره حمل‌کنندگان [[تورات]] و آیه نهم این سوره در بیان حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است. در فضیلت تلاوت این سوره آمده است اگر کسی این سوره را در هر [[شب جمعه]] بخواند، کفاره گناهان بین دو جمعهٔ او خواهد بود. | ||
=جمعه= | =جمعه= | ||
به خاطر اجتماع مردم در آن روز برای نماز آنرا جمعه می‌نامند<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ص201.</ref>. | به خاطر اجتماع مردم در آن روز برای نماز آنرا جمعه می‌نامند<ref>مفردات ألفاظ القرآن، ص201.</ref>. | ||
=مفهوم کلی سوره= | =مفهوم کلی سوره= | ||
* تعليم و تربيت هدف اساسى [[بعثت پيامبر]]؛ | * تعليم و تربيت هدف اساسى [[بعثت پيامبر]]؛ | ||
* نماز جمعه، عبادتى سياسى و اجتماعى و آگاهى بخش؛ | * نماز جمعه، عبادتى سياسى و اجتماعى و آگاهى بخش؛ | ||
| خط ۴۱: | خط ۳۸: | ||
* | * | ||
=علت نام‌گذاری= | =علت نام‌گذاری= | ||
«سوره جمعه»؛ اسم جمعه از آيه نهم اين سوره گرفته شده و اهميت و عظمت [[نماز جمعه]] را بيان مى كند<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص25.</ref>. | «سوره جمعه»؛ اسم جمعه از آيه نهم اين سوره گرفته شده و اهميت و عظمت [[نماز جمعه]] را بيان مى كند<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص25.</ref>. | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۷: | ||
* | * | ||
=محتوا و موضوعات= | =محتوا و موضوعات= | ||
سوره جمعه در حقيقت بر دو محور اصلى اساسى دور مى زند: نخست توجه به [[توحيد]] و صفات خدا و هدف از [[بعثت]] پيامبر [[اسلام]] و مساله [[معاد]]، و ديگرى برنامه سازنده نماز جمعه و بعضى از خصوصيات اين عبادت بزرگ. | سوره جمعه در حقيقت بر دو محور اصلى اساسى دور مى زند: نخست توجه به [[توحيد]] و صفات خدا و هدف از [[بعثت]] پيامبر [[اسلام]] و مساله [[معاد]]، و ديگرى برنامه سازنده نماز جمعه و بعضى از خصوصيات اين عبادت بزرگ. | ||
| خط ۶۳: | خط ۵۸: | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | =فضائل، خواص و ثواب قرائت= | ||
[[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر روايت نموده كه فرمودند: «كسى كه سوره جمعه را قرائت كند به عدد افرادى كه به نماز جمعه آمده و به عدد آن كسانى كه شركت نكرده اند به او داده خواهد شد». | [[ابى‌بن‌كعب]] از پيامبر روايت نموده كه فرمودند: «كسى كه سوره جمعه را قرائت كند به عدد افرادى كه به نماز جمعه آمده و به عدد آن كسانى كه شركت نكرده اند به او داده خواهد شد». | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۳: | ||
=محل و زمان نزول= | =محل و زمان نزول= | ||
# سوره جمعه در مدينه بر [[پيامبر اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | # سوره جمعه در مدينه بر [[پيامبر اسلام]] نازل شده است<ref>همان.</ref>. | ||
# تاريخ نزول سوره جمعه در ما بين [[صلح حديبيه]] و [[جنگ تبوك]] است و بعد از [[سوره تحريم]] (و به قولى صف) نازل شده است<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>. | # تاريخ نزول سوره جمعه در ما بين [[صلح حديبيه]] و [[جنگ تبوك]] است و بعد از [[سوره تحريم]] (و به قولى صف) نازل شده است<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص28.</ref>. | ||
=فضای نزول= | =فضای نزول= | ||
فضای نزول سوره جمعه تشویق و ترغیب به نماز جمعه است. ترک صفوف نماز جمعه به خاطر رسیدن کاروانی تجاری می‌توانست برای مسلمانان گران تمام بشود و عذابی دردناک بر آنان نازل کند اما خداوند متعال فقط به هشدار و نصیحت در این مرحله قناعت می کند و با نزول سوره جمعه مسلمانان را متوجه تسبیح کائنات نسبت به خداوند و نعمت وجود پیامبر اسلام می‌نماید. | فضای نزول سوره جمعه تشویق و ترغیب به نماز جمعه است. ترک صفوف نماز جمعه به خاطر رسیدن کاروانی تجاری می‌توانست برای مسلمانان گران تمام بشود و عذابی دردناک بر آنان نازل کند اما خداوند متعال فقط به هشدار و نصیحت در این مرحله قناعت می کند و با نزول سوره جمعه مسلمانان را متوجه تسبیح کائنات نسبت به خداوند و نعمت وجود پیامبر اسلام می‌نماید. | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۲: | ||
=ویژگی= | =ویژگی= | ||
سوره جمعه از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> [[ابن قتیبه]] می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | سوره جمعه از [[سور مفصلات]] می باشد<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313.</ref> [[ابن قتیبه]] می گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از [[سور مثانی]] آمده اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
روايتى است كه از [[رسول خدا]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و [[سوره هاى مئين]] را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى | روايتى است كه از [[رسول خدا]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و [[سوره هاى مئين]] را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصل فزونى بخشيد<ref>همان.</ref>. | ||
سوره جمعه از [[سور مسبحات]] است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34</ref> و همچنین جزو [[سور ممتحنات]] نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313</ref>. | سوره جمعه از [[سور مسبحات]] است<ref>غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج 1، ص 34</ref> و همچنین جزو [[سور ممتحنات]] نیز آمده است<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص313</ref>. | ||
در سوره جمعه فرمان نماز جمعه براى مسلمانان صادر شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص25.</ref>. | در سوره جمعه فرمان نماز جمعه براى مسلمانان صادر شده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 21، ص25.</ref>. | ||
مخصوصا تاكيد زيادى روى اين مطلب شده كه سوره" جمعه" و" منافقين" را در نماز جمعه بخوانند و در بعضى از اين [[روايات]] آمده كه حتى الامكان آن را ترك نكنند<ref> نور الثقلين" جلد 5 صفحه 321.</ref> و با اين كه عدول از [[سوره توحيد]] و" قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ " به سوره هاى ديگر در قرائت [[نماز]] جائز نيست اين مساله در خصوص نماز جمعه استثنا شده است و عدول از | مخصوصا تاكيد زيادى روى اين مطلب شده كه سوره" جمعه" و" منافقين" را در نماز جمعه بخوانند و در بعضى از اين [[روايات]] آمده كه حتى الامكان آن را ترك نكنند<ref> نور الثقلين" جلد 5 صفحه 321.</ref> و با اين كه عدول از [[سوره توحيد]] و" قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ " به سوره هاى ديگر در قرائت [[نماز]] جائز نيست اين مساله در خصوص نماز جمعه استثنا شده است و عدول از آنها به سوره" جمعه" و" منافقين" جايز بلكه [[مستحب]] شمرده است. | ||
و | و اينها همه نشانه اهميت فوق العاده اين سوره [[قرآن مجيد]] است<ref>تفسير نمونه، ج 24، ص: 102</ref>. | ||
=منبع= | =منبع= | ||
[https://quran.inoor.ir/fa/surah/62/ برگرفته از سایت معرفی سوره جمعه - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | [https://quran.inoor.ir/fa/surah/62/ برگرفته از سایت معرفی سوره جمعه - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir] | ||
| خط ۹۸: | خط ۸۸: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:قرآن‌شناسی]] | [[رده: قرآن‌شناسی]] | ||
[[رده:سوره‌های دارای آیه مشهور]] | [[رده: سوره‌های دارای آیه مشهور]] | ||