شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (تمیزکاری) |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
</div> | </div> | ||
'''محمد بن محمد بن نعمان''' (۴۱۳-۳۳۶ ق)، مشهور به شیخ مفید از علمای برجسته [[شیعه]] است. او از پیشگامان در تدوین کلام شیعه و اصول فقه امامیه است. از مسائلی که نشان از جایگاه رفیع او در بین عالمان شیعه دارد آن است که او در طول سه سال مفتخر به دریافت سه نامه از امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) شده است. شیخ مفید شاگردان بزرگی تربیت نمود، که سید | '''محمد بن محمد بن نعمان''' (۴۱۳-۳۳۶ ق)، مشهور به شیخ مفید از علمای برجسته [[شیعه]] است. او از پیشگامان در تدوین کلام شیعه و اصول فقه امامیه است. از مسائلی که نشان از جایگاه رفیع او در بین عالمان شیعه دارد آن است که او در طول سه سال مفتخر به دریافت سه نامه از امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) شده است. شیخ مفید شاگردان بزرگی تربیت نمود، که سید مرتضی، سید رضی و شیخ طوسی از جمله آنانند. | ||
=شرایط تاریخی عصر شیخ مفید= | =شرایط تاریخی عصر شیخ مفید= | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
=زندگی‌نامه= | =زندگی‌نامه= | ||
محمد بن محمد بن نُعمان در روز یازدهم ذی القعده سال ۳۳۶ یا ۳۳۸ ق. در قریه سویقه ابن | محمد بن محمد بن نُعمان در روز یازدهم ذی القعده سال ۳۳۶ یا ۳۳۸ ق. در قریه سویقه ابن بصری از توابع عکبری در ده فرسنگی شمال [[بغداد]]<ref>ر. ک:مقاله بغداد</ref>، نزدیک شهر دجیل در یک خانواده اصیل و عمیق در مذهب تشیع به دنیا آمد.<ref>نساجی زواره، اسماعیل، شیخ مفید سند افتخار مکتب تشیع، مکتب اسلام، شماره۱۰، ۱۳۸۱</ref> | ||
از آنجا که پدر او شخصی پارسا و مذهبی بود و به تعلیم و تربیت اشتغال داشت، <small>ابن المعلم</small> لقب وی شد. شیخ مفید تحصیل را از سن کودکی آغاز نمود و پیش از دوازده سالگی از برخی محدثان روایت اخذ کرده و از استاد خویش، شیخ صدوق قبل از بیست سالگی حدیث شنیده است. | از آنجا که پدر او شخصی پارسا و مذهبی بود و به تعلیم و تربیت اشتغال داشت، <small>ابن المعلم</small> لقب وی شد. شیخ مفید تحصیل را از سن کودکی آغاز نمود و پیش از دوازده سالگی از برخی محدثان روایت اخذ کرده و از استاد خویش، شیخ صدوق قبل از بیست سالگی حدیث شنیده است. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
=جایگاه علمی شیخ مفید= | =جایگاه علمی شیخ مفید= | ||
شیخ مفید در عصر خود ریاست و مرجعیت شیعه را بر عهده داشت. او مشرب | شیخ مفید در عصر خود ریاست و مرجعیت شیعه را بر عهده داشت. او مشرب فقهی جدیدی را بر پایه اجتهاد بر اساس قواعد و اصول منظم پایه‌گذاری کرد که بعدا شاگردانش، سید مرتضی و شیخ طوسی، این راه را ادامه دادند. این شیوۀ اجتهاد، راه میانه‌ای بود بین روش حدیثی شیخ صدوق و شیوۀ قیاسی ابن جنید در فقه. او در آغاز برای استنباط احکام، اصولی را در کتاب التذکرة بأصول الفقه تدوین کرد و سید مرتضی در کتاب الذریعه و شیخ طوسی در کتاب عدة الاصول این ابتکار استاد را پی گرفتند.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ص۱۴۵</ref> | ||
زز همچنین در تاریخ کلام شیعه جایگاه ممتازی دارد تا جایی که ابن ندیم او را پیشگام متکلمان و رئیس متکلمین در عصر خود می داند.<ref>ابن ندیم، الفهرست، ۱۹۸۸م، ص۲۲۶</ref> او در فن مناظره بسیار چیره دست بود و به خوبی از عقاید شیعه در مقابل مخالفین دفاع می‌نمود. کتاب الفصول المختاره او شاهدی بر این مدعاست. | زز همچنین در تاریخ کلام شیعه جایگاه ممتازی دارد تا جایی که ابن ندیم او را پیشگام متکلمان و رئیس متکلمین در عصر خود می داند.<ref>ابن ندیم، الفهرست، ۱۹۸۸م، ص۲۲۶</ref> او در فن مناظره بسیار چیره دست بود و به خوبی از عقاید شیعه در مقابل مخالفین دفاع می‌نمود. کتاب الفصول المختاره او شاهدی بر این مدعاست. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
=شیخ مفید از نگاه دیگران= | =شیخ مفید از نگاه دیگران= | ||
شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و | شیخ مفید از دیدگاه دانشمندان شیعه و سنی دارای جایگاهی رفیع است که به کلماتی از بزرگان اشاره می‌کنیم: | ||
== | == نجاشی == | ||
شاگرد نامدار و مورد اعتماد شیخ مفید درباره او | شاگرد نامدار و مورد اعتماد شیخ مفید درباره او می گوید: «محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام بن جابر بن نعمان بن سعید بن جبیر، شیخ و استاد ما است - که رضوان خدا بر او باد - فضل او در فقه و حدیث و ثقه بودن او مشهورتر از آن است که توصیف شود. او تالیفات متعددی دارد». | ||
== شیخ | == شیخ طوسی == | ||
شاگرد ارزنده مکتب او درباره استاد در «فهرست» | شاگرد ارزنده مکتب او درباره استاد در «فهرست» می‌نویسد: «محمد بن محمد بن نعمان، معروف به ابن المعلم از متکلمان امامیه است. در عصر خویش ریاست و مرجعیت شیعه به او منتهی گردید. در فقه و کلام بر هر کس دیگر مقدم بود. حافظه خوب و ذهنی دقیق داشت و در پاسخ به سؤالات، حاضرجواب بود. او بیش از ۲۰۰ جلد کتاب کوچک و بزرگ دارد».<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه، صفحه ۵۳</ref> | ||
== ابن حجر | == ابن حجر عسقلانی == | ||
درباره شیخ مفید | درباره شیخ مفید می‌گوید: «او بسیار عابد و زاهد و اهل خشوع و تهجد بود و مداومت بر علم و دانش داشت. جماعت بسیاری از محضر او بهره بردند. او بر تمام شیعیان حق دارد. پدرش در «واسط» زندگی می کرد و به آموزگاری می‌پرداخت و در «عکبری» کشته شد. گفته می‌شود که عضدالدوله به ملاقات او می‌شتافت و هنگام مریضی به عیادت او می‌رفت».<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه به نقل از لسان المیزان، ج ۵،ص ۳۶۸</ref> | ||
== عماد | == عماد حنبلی == | ||
یکی دیگر از دانشمندان اهل سنت درباره او می‌گوید: «او بزرگی از بزرگان امامیه و رئیس فقه و کلام و مباحثه می‌باشد. او با پیروان هر عقیده به مباحثه و مناظره می‌پرداخت. موقعیت شایان توجهی در تشکیلات دولت آل بویه داشت. او صدقه فراوان می‌داد. بسیار اهل خشوع و تهجد و اهل نماز و روزه و خوش‌لباس بود.<ref>عقیقی بخشایشی، فقهای نامدار شیعه به نقل از شذرات الذهب، ج ۳،ص ۱۹۹</ref> | |||
== خطیب بغدادی == | == خطیب بغدادی == | ||