سوره انبياء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' بنا بر این' به ' بنابراین') |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
=مفهوم کلی سوره= | =مفهوم کلی سوره= | ||
# | # یادآوری یگانگی [[خدا]]؛ | ||
# یاد كرد [[رستاخیز]]؛ | # یاد كرد [[رستاخیز]]؛ | ||
# | # بخش‌هایی از زندگی مبحث پیامبر الهی<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 135.</ref>. | ||
=اسامی سوره= | =اسامی سوره= | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
=علت نامگذاری= | =علت نامگذاری= | ||
#«سوره أنبیاء»؛ در این سوره از مجموع بیست‌وشش | #«سوره أنبیاء»؛ در این سوره از مجموع بیست‌وشش پیامبری كه نامشان در قرآن آمده به داستان شانزده نفر از آنها اشاره شده است<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | ||
#«سوره إقترب»؛ به دلیل اینکه این سوره با عبارت «إقترب» آغاز شده است و روایاتی هم در تسمیه سوره به این نام وجود دارد<ref>همانند روایتی از پیامبر ص در التفسیر الكبیر: تفسیر القرآن العظیم ( | #«سوره إقترب»؛ به دلیل اینکه این سوره با عبارت «إقترب» آغاز شده است و روایاتی هم در تسمیه سوره به این نام وجود دارد<ref>همانند روایتی از پیامبر ص در التفسیر الكبیر: تفسیر القرآن العظیم (الطبرانی)، ج 4، ص 273.</ref>. | ||
=تعداد آیات و کلمات و حروف= | =تعداد آیات و کلمات و حروف= | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
=اهداف و آموزه‌ها= | =اهداف و آموزه‌ها= | ||
هدف‌های اساسی سوره انبیاء عبارت‌اند از: | |||
# توجه به | # توجه به یگانگی [[خدا]]؛ | ||
# توجه به [[معاد]]؛ | # توجه به [[معاد]]؛ | ||
# توجه به [[رسالت]] پیامبران | # توجه به [[رسالت]] پیامبران الهی<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 138.</ref>. | ||
=محتوا و موضوعات= | =محتوا و موضوعات= | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل می‌چرخد: | محتوا و موضوعات سوره انبیاء بر محور مطالب ذیل می‌چرخد: | ||
این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، | این سوره چنان كه از نامش پیدا است، سوره [[پیامبران]] است، چرا كه نام شانزده پیامبر، بعضی، با ذكر فرازهایی از حالاتشان و بعضی تنها به صورت اشاره در این سوره آمده است ([[موسی]]، ها[[هارون|رون]]، [[ابراهیم]]، [[لوط]]، اسحاق، یعقوب، نوح، داود، سلیمان، ایوب، اسماعیل، ادریس، ذوالكفل، ذاالنون، زكریا و یحیی علیهم‌السلام). بنابراین تكیه بحث‌های مهم این سوره بر روی برنامه‌های انبیاء است. علاوه بر اینها پیامبران دیگری هستند كه نامشان صریحا در این سوره برده نشده ولی پیرامون آنها سخنی آمده است (مانند [[پیامبر اسلام(ص)]] و [[حضرت مسیح(ع)]])؛ | ||
از این گذشته | از این گذشته ویژگی سوره‌های مكی كه از عقائد دینی، مخصوصا از مبداء و [[معاد]] سخن می‌گوید، كاملا در این سوره منعكس است؛ | ||
در این سوره از وحدت خالق و اینكه جز او معبود و | در این سوره از وحدت خالق و اینكه جز او معبود و آفریدگاری نیست و نیز از آفرینش جهان بر اساس هدف و برنامه، و وحدت قوانین حاكم بر این عالم و همچنین وحدت سرچشمه حیات و هستی، و نیز وحدت موجودات در برنامه فنا و مرگ، بحث به میان آمده است؛ | ||
بخش | بخش دیگری از این سوره، از پیروزی حق بر باطل، توحید بر شرك و لشكریان عدل و داد بر جنود [[ابلیس]]، سخن گفته شده است؛ | ||
جالب اینكه این سوره با | جالب اینكه این سوره با هشدارهای شدید نسبت به مردم غافل و بی‌خبر از حساب و كتاب آغاز شده، و پایان آن نیز با هشدارهای دیگری در این زمینه تكمیل می گردد<ref>تفسیر نمونه، ج 13، ص 349.</ref>. | ||
=فضائل، خواص و ثواب قرائت= | =فضائل، خواص و ثواب قرائت= | ||
[[ | [[ابی‌بن‌كعب]] از پیامبر خدا نقل كرده است كه «هر كس سوره انبیاء را بخواند، خدا با او به آسانی حساب می كند و او را می بخشاید و همه پیامبرانی كه نامشان در قرآن است او را سلام می گویند». | ||
[[امام صادق(ع)]] فرمود: «هر كس سوره انبیاء را از | [[امام صادق(ع)]] فرمود: «هر كس سوره انبیاء را از روی محبت بخواند، در [[بهشت]] همنشین پیامبران است و در این جهان در نظر مردم مهیب است»<ref>ترجمه تفسیر مجمع‌البیان، ج 16، ص 94.</ref>. | ||
=زمان و فضای نزول= | =زمان و فضای نزول= | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
* سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | * سوره انبیاء در حدود سال دوازدهم [[بعثت]] نازل شده است<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | ||
* | * | ||
* سوره انبیاء | * سوره انبیاء اندكی پیش از هجرت (حدود سال دوازدهم بعثت) نازل گردید و این برهه تاریخی زمانی بود كه مكّیان در اوج تكبّر و بی اعتنایی به قرآن به سر می بردند و سوره همین [[كافران]] را به نزدیك شدن عذاب تهدید كرد و همانند سایر سوره‌های مكی به تثبیت امور اعتقادی (توحید، نبوت، معاد)<ref>اهداف كل سوره، ج 1، ص 411.</ref> پرداخته است. به گفته [[سید محمد حسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] غرض این سوره تثبیت [[نبوت]] است كه آن را بر پایه توحید و معاد بنا نهاده است<ref>المیزان، ج 14، ص 245.</ref>. این سوره با بیان اوصاف پیامبران پیشین، اتهامات [[مشركان]] به [[پیامبر اكرم(ص)]] را رد كرده و تأكید می كند كه آن حضرت نیز دارای همان ویژگی‌ها و رسالت او نیز هماهنگ با رسالت آنان است. به نظر می رسد بیان احوال پیامبران در این سوره با این هدف است كه پیامبر اسلام را برای بر دوش كشیدن بار سنگین رسالت آماده سازد<ref>دایرة المعارف قرآن كریم، ج 4، ص 433.</ref>. | ||
=ویژگی= | =ویژگی= | ||
سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیه ای‌ها) است [[ابن قتیبه]] می‌گوید سور مئین سوره‌هایی هستند که بعد از سور طوال آمده‌اند علت نامگذاری این سوره‌ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه‌های این سوره‌ها به عدد صد می‌باشد<ref>زاد المسیر | سوره انبیاء جزو [[سور مئین]] (صد آیه ای‌ها) است [[ابن قتیبه]] می‌گوید سور مئین سوره‌هایی هستند که بعد از سور طوال آمده‌اند علت نامگذاری این سوره‌ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه‌های این سوره‌ها به عدد صد می‌باشد<ref>زاد المسیر فی علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سوره‌ها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره‌های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
روایتی است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت [[سوره طوال]] را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | |||
[[ | [[بخاری]] از [[ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سوره‌های: بنی اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌های كهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>. | ||
در قرآن نام بیست‌وشش پیامبر آمده است كه در این سوره از شانزده تن از آنان یاد شده است. و آیات هشتادوهفت و هشتادوهشت این سوره «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً ...» در نماز غفیله خوانده | در قرآن نام بیست‌وشش پیامبر آمده است كه در این سوره از شانزده تن از آنان یاد شده است. و آیات هشتادوهفت و هشتادوهشت این سوره «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِباً ...» در نماز غفیله خوانده می شود<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 13، ص 137.</ref>. | ||
=منبع= | =منبع= | ||