یزیدیه (غلاة): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''يزيديه''' از فرقه‌های «[[غلاة]]» هستند. | '''يزيديه''' از فرقه‌های «[[غلاة]]» هستند. | ||
== پراکندگی جغرافیایی == | == پراکندگی جغرافیایی و جمعیت == | ||
این فرقه در نقاط مختلف جهان حضور دارند. برخی از آن‌ها که غالبا چادر نشین هستند، در كردستان ايران و عراق زندگى می‌كنند و برخی دیگر در ناحيه مغرب موصل در سنجار سکونت دارند و تعدادی هم در ديار بكر، حلب، ارمنستان و اطراف تفليس بسر می‌برند و جمعیت آن‌ها به حدود صد هزار نفر می‌رسد. | این فرقه در نقاط مختلف جهان حضور دارند. برخی از آن‌ها که غالبا چادر نشین هستند، در كردستان ايران و عراق زندگى می‌كنند و برخی دیگر در ناحيه مغرب موصل در سنجار سکونت دارند و تعدادی هم در ديار بكر، حلب، ارمنستان و اطراف تفليس بسر می‌برند و جمعیت آن‌ها به حدود صد هزار نفر می‌رسد. | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
یزیدیه تحت تأثير عقايد مهرپرستى و [[مذهب يهود]] به خصوص [[نصارا]] و فرقهاى از آن به نام [[نسطورى]] واقع گشتند و پس از اسلام نيز تحت تاثیر افکار صوفیان بودند. ثنويت زردشتى نيز از عقايد بنيادى ايشان بود. يكى از مشايخ تصوفى آنان بعد از اسلام، شيخ عدى بن مسافر اموى بوده كه عوام يزيديه او را شيخ عادى می‌نامیدند و به دست وی مسلمان شدند. آن‌ها پس از پذيرفتن اسلام، عقايد موروثى را كه از اجداد خود سينه به سينه نقل كرده بودند ظاهر | یزیدیه تحت تأثير عقايد مهرپرستى و [[مذهب يهود]] به خصوص [[نصارا]] و فرقهاى از آن به نام [[نسطورى]] واقع گشتند و پس از اسلام نيز تحت تاثیر افکار صوفیان بودند. ثنويت زردشتى نيز از عقايد بنيادى ايشان بود. يكى از مشايخ تصوفى آنان بعد از اسلام، شيخ عدى بن مسافر اموى بوده كه عوام يزيديه او را شيخ عادى می‌نامیدند و به دست وی مسلمان شدند. آن‌ها پس از پذيرفتن اسلام، عقايد موروثى را كه از اجداد خود سينه به سينه نقل كرده بودند ظاهر کرده و به اصل [[مجوسى]] خود بازگشتند و كم كم معتقد به امامت يزيد و سپس به الوهيت او شده و خدايان ديگرى را با او شريك كردند، زيرا ايشان در اصل يزتى بودند و روى همین تشابه اسمی، يزيد بن معاويه را از قديسان خود شمردند. نخستين دانشمندى كه توجه محققان را به اين طايفه معطوف داشت، احمد تيمور ياشا (1288- 1348 ه. ق) دانشمند مصرى بود و كتابى به نام «اليزيديه و منشأ نحلتهم» مربوط به تاریخ آن قوم نوشت. وى میگويد: اين طايفه به هيچ وجه نامی در تاريخ نداشتند و اولين بار كه نام‌شان تاريخى شد، در قرن ششم هجرى قمری و هنگامی بود كه شيخ عدى بن مسافر اموى به ميان ايشان رفت و آنان را به اسلام دعوت كرد و طريقهاى به نام «عدويه» در بين آنان به وجود آورد. | ||
== شرح حال شیخ عدی == | == شرح حال شیخ عدی == | ||
مورّخان اتفاق نظر دارند كه شيخ عدى مردى صالح و باتقوا بود و برخى َنسَب او را به [[مروان بن حكم]] می‌رسانند و در اموی بودنش اتفاق نظر دارند. | مورّخان اتفاق نظر دارند كه شيخ عدى مردى صالح و باتقوا بود و برخى َنسَب او را به [[مروان بن حكم]] می‌رسانند و در اموی بودنش اتفاق نظر دارند. | ||
عنوان رسمی و مذهبى او چنين است: شرف‌الدين ابوالفضائل عدى بن مسافر بن اسماعيل بن موسى بن مروان بن حسن بن مروان. | عنوان رسمی و مذهبى او چنين است: شرف‌الدين ابوالفضائل عدى بن مسافر بن اسماعيل بن موسى بن مروان بن حسن بن مروان. | ||
اين مرد در قريه | اين مرد در قريه بيتقار از بلوك بعلبك در [[سوريه]] به دنيا آمد و بعدها در كوهستان حكاريه واقع در كردستان موصل ساکن و مشهور به شيخ عدى حكارى شد و بين سال‌هاى 555 تا 558 هجرى قمری در حالى‌كه نزدیک به نود سال داشت، در گذشت و در زاويه خود در حكاريه مدفون گرديد. مقبره او در نزدیکى اربيل كه سابقا دير نسطوريان نصرانى بوده، واقع شده است. بر روى سنگ قبر او این جمله مشاهده می‌شود: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ خالق السماء و الارض، اخفض، هذه المنزل محل الشيخ العدى الحكارى، شيخ اليزيديه. يعنى به نام خداوند بخشاينده مهربان، آفريدگار زمين و آسمان، سر فرود آر كه اين‌جا آرامگاه شيخ عدى حكارى، شيخ يزيديه است. | ||
از قول عبدالقاهر گيلانى نقل شده است که اگر نبوت با رياضت و مجاهدت ممكن بود به كسى برسد، به شيخ عدى بن مسافر می‌رسيد. | از قول عبدالقاهر گيلانى نقل شده است که اگر نبوت با رياضت و مجاهدت ممكن بود به كسى برسد، به شيخ عدى بن مسافر می‌رسيد. | ||
ابو سعيد محمد بن عبدالكريم سمعانى (در گذشته در 562 هجری قمری) در كتاب «الانساب» نوشته است: جماعت بسيارى را در عراق و در كوهستان حلوان و نواحى آن ديدم كه يزيدى بودند و در ديههاى آن‌جا به سبک زاهدانه‌ای زندگی میکردند و گلى به نام (حال) می‌خوردند. مردم گل را براى تبرك از مرقد شيخ عدى بر می‌داشتند و آن را با نان خمير میکردند و به صورت قرص درآورده و در برخی از اوقات می‌خورند. اسم آن نان برات بود. این رفتار شبیه به رفتار شیعیان است که از تربت سيد الشهدا [[حسين بن على (ع)]] تبرك می‌جويند و آن را می‌خورند. ابوفراس كتابى به نام «الرد على الرافضه و اليزيديه» در سال 725 هجرى تأليف كرد و آنان را «عدويه» خوانده است. | ابو سعيد محمد بن عبدالكريم سمعانى (در گذشته در 562 هجری قمری) در كتاب «الانساب» نوشته است: جماعت بسيارى را در عراق و در كوهستان حلوان و نواحى آن ديدم كه يزيدى بودند و در ديههاى آن‌جا به سبک زاهدانه‌ای زندگی میکردند و گلى به نام (حال) می‌خوردند. مردم گل را براى تبرك از مرقد شيخ عدى بر می‌داشتند و آن را با نان خمير میکردند و به صورت قرص درآورده و در برخی از اوقات می‌خورند. اسم آن نان برات بود. این رفتار شبیه به رفتار شیعیان است که از تربت سيد الشهدا [[حسين بن على (ع)]] تبرك می‌جويند و آن را می‌خورند. ابوفراس كتابى به نام «الرد على الرافضه و اليزيديه» در سال 725 هجرى تأليف كرد و آنان را «عدويه» خوانده است. یوسف بن جریر لخمی در «بهجة الاسرار» می‌نويسد: نخستين كسى كه جانشين عدى و به ریاست طايفه «عدويه» برگزیده شد، برادرزاده او ابو البركات صخربن مسافر بود. | ||
== عقايد يزيديه== | == عقايد يزيديه== | ||
=== نزول خدایان در هر سال === | === نزول خدایان در هر سال === | ||
«يزيديه» در كتاب «مصحف رش» كه دومين كتاب دينى آنان | «يزيديه» در كتاب «مصحف رش» كه دومين كتاب دينى آنان است، چنين عقيده دارند که از طوفان(نوح) تا امروز هفت هزار سال گذشته و در این مدت هر سال يك خدا نازل شده است که هر کدام قوانين و شريعت‌هايى نيز آوردهاند و سپس به آسمان بازگشتهاند. اين خدايان بدان جهت بر ما نازل می‌گشتند كه جايگاه‌هاى مقدسی در محل اقامت وجود داشته و در اين زمان خداوند بيش از گذشته بر ما نازل می‌شد و با زبان كردى سخن می‌گفت و به سوى [[محمد (ص)]] پيامبر اسلاميان كُرنش می‌کرد. | ||
=== معاویه خادم حضرت محمد(ص) === | === معاویه خادم حضرت محمد(ص) === | ||