مجتمعنا في الفکر والتراث الشهيد السيد محمدباقر الصدر (معرفی و نقد کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'رده:مقالات' به 'رده:مقاله‌ها')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:Jeld26.jpg|بندانگشتی|فصلنامه اندیشه تقریب شماره 26]]
[[پرونده:Jeld26.jpg|بندانگشتی|فصلنامه اندیشه تقریب شماره 26]]
خط ۲۷: خط ۲۶:
</div>
</div>
'''مجتمعنا في الفکر والتراث الشهيد السيد محمدباقر الصدر ''' عنوان مقاله‌‌ای است از بخش گزارشی از یک کتاب در [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] که به قلم سید محمد حسن حکیم و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] تدوین و منتشر شده است. این مقاله در سال هفتم، شماره بیست و ششم، فصل بهار، 1390 منتشر شده است.
'''مجتمعنا في الفکر والتراث الشهيد السيد محمدباقر الصدر ''' عنوان مقاله‌‌ای است از بخش گزارشی از یک کتاب در [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] که به قلم سید محمد حسن حکیم و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] تدوین و منتشر شده است. این مقاله در سال هفتم، شماره بیست و ششم، فصل بهار، 1390 منتشر شده است.
مقدمه  
 
== مقدمه ==
تاریخ اندیشه دینی با تمام فراز و نشیب‌هایش همواره مرهون تلاش‌های اندیشمندان فرهیخته و مبتکری است که منبع تحول و نقطۀ عطفی برای اندیشه‌های گوناگون بوده‌اند و استمرار حرکت علمی را در ساحت اندیشه‌ای دین پایدار نموده‌اند. <br>
تاریخ اندیشه دینی با تمام فراز و نشیب‌هایش همواره مرهون تلاش‌های اندیشمندان فرهیخته و مبتکری است که منبع تحول و نقطۀ عطفی برای اندیشه‌های گوناگون بوده‌اند و استمرار حرکت علمی را در ساحت اندیشه‌ای دین پایدار نموده‌اند. <br>
حوزه‌های قرآنی و حدیثی و فقهی تا حوزه‌های تفسیر و فلسفه و کلام و عرفان و... همواره نام اندیشمندانی را بر تارک خود می‌نمایاند که حیات اندیشه را رونق تازه‌ای داده‌اند؛ بزرگانی هم‌چون: فارابی، بوعلی، صدرای شیرازی، [[شیخ طوسى|شیخ طوسی]]، [[علامه حلى|علامه حلی]]، شهیدین، [[شیخ انصاری]]، [[علامه طباطبایی]]، [[امام خمینی(ره)|امام خمینی (قدس)]] و ... <br>
حوزه‌های قرآنی و حدیثی و فقهی تا حوزه‌های تفسیر و فلسفه و کلام و عرفان و... همواره نام اندیشمندانی را بر تارک خود می‌نمایاند که حیات اندیشه را رونق تازه‌ای داده‌اند؛ بزرگانی هم‌چون: فارابی، بوعلی، صدرای شیرازی، [[شیخ طوسى|شیخ طوسی]]، [[علامه حلى|علامه حلی]]، شهیدین، [[شیخ انصاری]]، [[علامه طباطبایی]]، [[امام خمینی(ره)|امام خمینی (قدس)]] و ... <br>
خط ۳۹: خط ۳۹:
در حقیقت، به بهانۀ این کتاب، اندیشه‌های اجتماعی شهید سید محمد باقر صدر را مرور نموده و با نکاتی در مورد این اثر آشنا می‌شویم. <br>
در حقیقت، به بهانۀ این کتاب، اندیشه‌های اجتماعی شهید سید محمد باقر صدر را مرور نموده و با نکاتی در مورد این اثر آشنا می‌شویم. <br>


=نگاه قرآنی، محور انديشه‌های شهيد صدر=  
==نگاه قرآنی، محور انديشه‌های شهيد صدر==  
علامه سید محمد باقر صدر بهترین راه دست‌یابی به پاسخ‌های صحیح مسائل روز را اتکای به قرآن کریم می‌داند، از این رو به بررسی دقیق راه‌های کشف نظریات متناسب با زمان از کتاب شریف الهی می‌پردازد و با نگاه دقیق و روشمند خود تلاش می‌کند تا از درون قرآن کریم به بررسی مشکلات معاصر انسان بپردازد و راه‌حل صحیح و واقعی برای نجات انسان معاصر ارائه نماید. <br>
علامه سید محمد باقر صدر بهترین راه دست‌یابی به پاسخ‌های صحیح مسائل روز را اتکای به قرآن کریم می‌داند، از این رو به بررسی دقیق راه‌های کشف نظریات متناسب با زمان از کتاب شریف الهی می‌پردازد و با نگاه دقیق و روشمند خود تلاش می‌کند تا از درون قرآن کریم به بررسی مشکلات معاصر انسان بپردازد و راه‌حل صحیح و واقعی برای نجات انسان معاصر ارائه نماید. <br>
آیت‌الله صدر با نگاهی عمیق و به دور از تعصبات نابجای مذهبی با مبنایی استوار قرآن کریم را که کتاب حیات انسان و نقطۀ اصیل و حد مشترک تمامی مسلمانان است محور کار خود قرار داده و نظریات اسلامی و نظام‌های فکری اسلام را برای مسلمان معاصر به تصویر می‌کشد. <br>
آیت‌الله صدر با نگاهی عمیق و به دور از تعصبات نابجای مذهبی با مبنایی استوار قرآن کریم را که کتاب حیات انسان و نقطۀ اصیل و حد مشترک تمامی مسلمانان است محور کار خود قرار داده و نظریات اسلامی و نظام‌های فکری اسلام را برای مسلمان معاصر به تصویر می‌کشد. <br>
خط ۴۵: خط ۴۵:
وی بر پایۀ همین نگاه روشمند، به اکتشاف نظریات مورد نیاز در فضای معاصر می‌پردازد و مباحثی چون «اقتصادنا» و «فلسفتنا» را از درون اصیل‌ترین منبع دینی، یعنی قرآن کریم، استخراج و استنباط و به جامعۀ انسانی تقدیم می‌نماید. <br>
وی بر پایۀ همین نگاه روشمند، به اکتشاف نظریات مورد نیاز در فضای معاصر می‌پردازد و مباحثی چون «اقتصادنا» و «فلسفتنا» را از درون اصیل‌ترین منبع دینی، یعنی قرآن کریم، استخراج و استنباط و به جامعۀ انسانی تقدیم می‌نماید. <br>


=«مجتمعنا» و چرايی آن=
==«مجتمعنا» و چرايی آن==
سید منذر حکیم در کتاب «مجتمعنا» به بررسی حلقۀ مفقودۀ اندیشه‌های شهید صدر می‌پردازد و حقیقتی را به تصویر می‌کشد که شاهراه ارتباطی تمامی اندیشه‌های شهید صدر است و مبانی اندیشه‌ای او در کتاب‌های «فلسفتنا» و «اقتصادنا»، و نوع رابطۀ اندیشه‌های گوناگون حوزۀ دین برای ایجاد مجموعه‌ای سالم و متکامل در پرتو اندیشۀ دینی و مبانی قرآنی را تبیین می‌نماید. <br>
سید منذر حکیم در کتاب «مجتمعنا» به بررسی حلقۀ مفقودۀ اندیشه‌های شهید صدر می‌پردازد و حقیقتی را به تصویر می‌کشد که شاهراه ارتباطی تمامی اندیشه‌های شهید صدر است و مبانی اندیشه‌ای او در کتاب‌های «فلسفتنا» و «اقتصادنا»، و نوع رابطۀ اندیشه‌های گوناگون حوزۀ دین برای ایجاد مجموعه‌ای سالم و متکامل در پرتو اندیشۀ دینی و مبانی قرآنی را تبیین می‌نماید. <br>
«مجتمعنا» اثری است که شهید صدر آرزوی به ثمر نشستن آن را داشته و همواره در افسوس تأخیر و به نتیجه نرسیدن این اثر می‌فرمود: «مجتمعنا منع من مجتمعنا؛ جامعۀ ما (یعنی فضاهای اجتماعی و شرایط سیاسی و اجتماعی آن روز عراق) مانع از آن شد که کتاب مجتمعنا به ثمر برسد» (به نقل از شاگرد مبرز شهید صدر حضرت آیت‌الله سید محمود شاهرودی). <br>
«مجتمعنا» اثری است که شهید صدر آرزوی به ثمر نشستن آن را داشته و همواره در افسوس تأخیر و به نتیجه نرسیدن این اثر می‌فرمود: «مجتمعنا منع من مجتمعنا؛ جامعۀ ما (یعنی فضاهای اجتماعی و شرایط سیاسی و اجتماعی آن روز عراق) مانع از آن شد که کتاب مجتمعنا به ثمر برسد» (به نقل از شاگرد مبرز شهید صدر حضرت آیت‌الله سید محمود شاهرودی). <br>
خط ۵۶: خط ۵۶:
بر این پایه، دور از ذهن نیست اگر ادعا شود مجموعۀ منسجمی از اندیشه‌های اجتماعی شهید صدر نه در زمان حیاتش و نه بعد از شهادت او منتشر نگردیده است، و همین امر اندیشمند فرزانه سید منذر حکیم را به تحقیق و کنکاش درباره این مباحث برانگیخته تا این بخش از آثار استاد شهیدش را که پنهان مانده و در آثار او مورد کم‌توجهی و غفلت بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است نمایان ساخته و به پی‌جویان اندیشه‌های او ارائه نماید. <br>
بر این پایه، دور از ذهن نیست اگر ادعا شود مجموعۀ منسجمی از اندیشه‌های اجتماعی شهید صدر نه در زمان حیاتش و نه بعد از شهادت او منتشر نگردیده است، و همین امر اندیشمند فرزانه سید منذر حکیم را به تحقیق و کنکاش درباره این مباحث برانگیخته تا این بخش از آثار استاد شهیدش را که پنهان مانده و در آثار او مورد کم‌توجهی و غفلت بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است نمایان ساخته و به پی‌جویان اندیشه‌های او ارائه نماید. <br>


ويژگی‌ها و امتيازات کتاب «مجتمعنا»  
== ويژگی‌ها و امتيازات کتاب «مجتمعنا» ==
کتاب «مجتمعنا» از چند منظر مهم و اساسی، اهمیت داشته و در آن نکات بسیار مهمی وجود دارد که درخور دقت و شایستۀ تأمل عمیق است: <br>
کتاب «مجتمعنا» از چند منظر مهم و اساسی، اهمیت داشته و در آن نکات بسیار مهمی وجود دارد که درخور دقت و شایستۀ تأمل عمیق است: <br>
1. یکی از مهم‌ترین نکات این تحقیق ارزشمند که در نهایت امانت صورت گرفته، بازخوانی ایده‌های قرآنی شهید صدر در حوزۀ مباحث اجتماعی است. <br>
1. یکی از مهم‌ترین نکات این تحقیق ارزشمند که در نهایت امانت صورت گرفته، بازخوانی ایده‌های قرآنی شهید صدر در حوزۀ مباحث اجتماعی است. <br>
بحث‌های پایه‌ای و سؤالات اساسی مانند: چیستی جامعۀ مطلوب انسانی از نگاه اسلام، اصول و پایه‌های چنین جامعه‌ای، نظريۀ مبنا در این باب، اهداف و دور نمای چنین جامعه‌ای، راه‌های علمی و عملی برای رسیدن به یک جامعۀ انسانی مبتنی بر اصول اسلامی، و بسیاری از سؤالات اساسی دیگر که در آثار شهید صدر فراوان به آنها پرداخته شده است.<br>
بحث‌های پایه‌ای و سؤالات اساسی مانند: چیستی جامعۀ مطلوب انسانی از نگاه اسلام، اصول و پایه‌های چنین جامعه‌ای، نظريۀ مبنا در این باب، اهداف و دور نمای چنین جامعه‌ای، راه‌های علمی و عملی برای رسیدن به یک جامعۀ انسانی مبتنی بر اصول اسلامی، و بسیاری از سؤالات اساسی دیگر که در آثار شهید صدر فراوان به آنها پرداخته شده است.<br>
خط ۶۴: خط ۶۵:
و بسیاری مباحث دیگر... <br>
و بسیاری مباحث دیگر... <br>
تمامی این مباحث و پیش‌فرض‌های بسیار دیگر که در آثار شهید صدر موجود است در این کتاب به صورت جدی بازخوانی شده است.<br>
تمامی این مباحث و پیش‌فرض‌های بسیار دیگر که در آثار شهید صدر موجود است در این کتاب به صورت جدی بازخوانی شده است.<br>
2. دومین ویژگی ممتاز این تألیف کشف مبنا و شکل مطلوب برای ارائۀ مباحث اجتماعی قرآن از دیدگاه شهید صدر است.<br>
2. دومین ویژگی ممتاز این تألیف کشف مبنا و شکل مطلوب برای ارائۀ مباحث اجتماعی قرآن از دیدگاه شهید صدر است.<br>
در این باب مؤلف فرهیختۀ کتاب با بررسی‌های گستردۀ خویش به این اعتقاد رسیده است که: <br>
در این باب مؤلف فرهیختۀ کتاب با بررسی‌های گستردۀ خویش به این اعتقاد رسیده است که: <br>
خط ۶۹: خط ۷۱:
این امر شاید یکی از مهم‌ترین نکات قابل تأمل است، زیرا کشف مبنای علمی در چند اثر پراکنده در مجموعه‌های گوناگون کاری بس دشوار و تلاشی فاخر است که نه تنها خود اثر را سامان‌دهی می‌نماید بلکه فضای نقد و بررسی علمی را دربارۀ یک اندیشه جهت داده و به سرمنزل مقصود هدایت می‌نماید. <br>
این امر شاید یکی از مهم‌ترین نکات قابل تأمل است، زیرا کشف مبنای علمی در چند اثر پراکنده در مجموعه‌های گوناگون کاری بس دشوار و تلاشی فاخر است که نه تنها خود اثر را سامان‌دهی می‌نماید بلکه فضای نقد و بررسی علمی را دربارۀ یک اندیشه جهت داده و به سرمنزل مقصود هدایت می‌نماید. <br>
بر همین اساس مؤلف محترم در کتاب «مجتمعنا» مبنای بحث را بر این مجموعه بنا نهاده است. <br>
بر همین اساس مؤلف محترم در کتاب «مجتمعنا» مبنای بحث را بر این مجموعه بنا نهاده است. <br>
3. سومین خصوصیت مهم این اثر استقرای تام مباحث اجتماعی در آثار شهید صدر است. <br>
3. سومین خصوصیت مهم این اثر استقرای تام مباحث اجتماعی در آثار شهید صدر است. <br>
نگاه جامع و دقت مؤلف در تجمیع تمامی مباحث مرتبط با اندیشۀ اجتماعی در همۀ آثار علامۀ شهید صدر شایستۀ تقدیر است. به حق می‌توان گفت مؤلف توانای «مجتمعنا» از کوچک‌ترین مطالب مرتبط با بحث نیز دریغ ننموده و هر آن‌چه را که به شکلی با اندیشۀ اجتماعی شهید صدر ارتباط داشته در این مجموعه جمع‌آوری نموده است. <br>
نگاه جامع و دقت مؤلف در تجمیع تمامی مباحث مرتبط با اندیشۀ اجتماعی در همۀ آثار علامۀ شهید صدر شایستۀ تقدیر است. به حق می‌توان گفت مؤلف توانای «مجتمعنا» از کوچک‌ترین مطالب مرتبط با بحث نیز دریغ ننموده و هر آن‌چه را که به شکلی با اندیشۀ اجتماعی شهید صدر ارتباط داشته در این مجموعه جمع‌آوری نموده است. <br>
4. آخرین نکته که اهمیت بسیار زیادی دارد و نشان‌دهنده توان‌مندی مؤلف کتاب است، قالب و ساختار کلان کتاب «مجتمعنا» است. <br>
4. آخرین نکته که اهمیت بسیار زیادی دارد و نشان‌دهنده توان‌مندی مؤلف کتاب است، قالب و ساختار کلان کتاب «مجتمعنا» است. <br>
سید منذر حکیم در این اثر از روش استادش علامۀ شهید صدر در دو کتاب «فلسفتنا» و «اقتصادنا» الهام گرفته و تلاش نموده است تا نظام طرح مباحث اجتماعی را به فضای بحث شهید صدر و مبانی او در طرح و ارائۀ مباحث اندیشه‌ای اسلام در این دو کتاب نزدیک نموده و به جای استادش بنگارد. <br>
سید منذر حکیم در این اثر از روش استادش علامۀ شهید صدر در دو کتاب «فلسفتنا» و «اقتصادنا» الهام گرفته و تلاش نموده است تا نظام طرح مباحث اجتماعی را به فضای بحث شهید صدر و مبانی او در طرح و ارائۀ مباحث اندیشه‌ای اسلام در این دو کتاب نزدیک نموده و به جای استادش بنگارد. <br>


=«مجتمعنا» در يک نگاه=  
==«مجتمعنا» در يک نگاه==  
کتاب «مجتمعنا فی فکر و تراث الشهید السید محمد باقر الصدر» که حاصل تلاش استاد توانا سید منذر حکیم است در شش بخش شکل گرفته است: <br>
کتاب «مجتمعنا فی فکر و تراث الشهید السید محمد باقر الصدر» که حاصل تلاش استاد توانا سید منذر حکیم است در شش بخش شکل گرفته است: <br>
مقدمات کتاب: که در دو بخش سامان یافته است: <br>
مقدمات کتاب: که در دو بخش سامان یافته است: <br>
* -آشنایی با زندگی‌نامه علامۀ شهید سید محمد باقر صدر (قدس)؛ <br>
* -آشنایی با زندگی‌نامه علامۀ شهید سید محمد باقر صدر (قدس)؛ <br>
* -تبیین ضرورت و اهمیت بحث از جامعۀ انسانی در پرتو قرآن و سنت. <br>
* -تبیین ضرورت و اهمیت بحث از جامعۀ انسانی در پرتو قرآن و سنت.
'''بخش اول:''' که مباحث پایه‌ای ذیل در آن طرح شده است: <br>
 
=== بخش اول ===
که مباحث پایه‌ای ذیل در آن طرح شده است: <br>
بازشناسی مفاهیم و اصطلاحات: که در آن به بررسی مفهوم مجتمع و تعریف آن نزد اندیشمندان اسلامی و دانشمندان علوم اجتماعی و در نهایت به تبیین مفهوم مجتمع و مصطلحات پیرامون آن در نظر شهید صدر پرداخته شده است؛<br>
بازشناسی مفاهیم و اصطلاحات: که در آن به بررسی مفهوم مجتمع و تعریف آن نزد اندیشمندان اسلامی و دانشمندان علوم اجتماعی و در نهایت به تبیین مفهوم مجتمع و مصطلحات پیرامون آن در نظر شهید صدر پرداخته شده است؛<br>
بررسی راه‌های کشف نظریه اجتماعی در نگاه شهید صدر؛ <br>
بررسی راه‌های کشف نظریه اجتماعی در نگاه شهید صدر؛ <br>
تاریخچه بحث «مجتمعنا» و سیر تحولات این بحث در مجموعۀ آثار شهید صدر. <br>
تاریخچه بحث «مجتمعنا» و سیر تحولات این بحث در مجموعۀ آثار شهید صدر. <br>
'''بخش دوم:''' که به بررسی جایگاه مجتمع و مباحث اجتماعی در میان جامعۀ بشری و سابقۀ انسان‌ها و به خصوص انسان معاصر در تعامل با مسائل و مشاکل اجتماعی و یافتن راه‌های برون‌رفت از مشکلات اجتماعی می‌پردازد. <br>
 
=== بخش دوم ===
که به بررسی جایگاه مجتمع و مباحث اجتماعی در میان جامعۀ بشری و سابقۀ انسان‌ها و به خصوص انسان معاصر در تعامل با مسائل و مشاکل اجتماعی و یافتن راه‌های برون‌رفت از مشکلات اجتماعی می‌پردازد. <br>
در این بخش راه‌حل‌های چهارگانه‌ای برای مشکلات اجتماعی انسان طرح گردیده و مورد بحث و نقد قرار گرفته و میزان کارآمدی و چرایی ناکارآمدی هر یک به دقت بررسی شده است. <br>
در این بخش راه‌حل‌های چهارگانه‌ای برای مشکلات اجتماعی انسان طرح گردیده و مورد بحث و نقد قرار گرفته و میزان کارآمدی و چرایی ناکارآمدی هر یک به دقت بررسی شده است. <br>
نسبت‌سنجی علمی دقیق میان مبانی گوناگون اندیشه‌ای در حوزۀ مباحث اجتماعی از خصوصیات بارز این بخش از کتاب است.
نسبت‌سنجی علمی دقیق میان مبانی گوناگون اندیشه‌ای در حوزۀ مباحث اجتماعی از خصوصیات بارز این بخش از کتاب است.
خط ۹۱: خط ۹۹:
* مارکسیسم؛ <br>
* مارکسیسم؛ <br>
* دین. <br>
* دین. <br>
'''بخش سوم:''' به پایه‌های نظریۀ اجتماعی قرآن کریم اختصاص دارد، که در ضمن آن به تبیین اصول و ریشه‌های نظریۀ قرآنی شهید صدر در باب مجتمع انسانی پرداخته شده است. <br>
 
=== بخش سوم ===
به پایه‌های نظریۀ اجتماعی قرآن کریم اختصاص دارد، که در ضمن آن به تبیین اصول و ریشه‌های نظریۀ قرآنی شهید صدر در باب مجتمع انسانی پرداخته شده است. <br>
* محورهای اساسی بحث در این بخش: <br>
* محورهای اساسی بحث در این بخش: <br>
* دین نیاز فطری و اجتماعی انسان؛ <br>
* دین نیاز فطری و اجتماعی انسان؛ <br>
خط ۱۰۲: خط ۱۱۲:
* سطوح ارتباطات میان عناصر تشکیل‌دهندۀ جامعۀ انسانی؛ <br>
* سطوح ارتباطات میان عناصر تشکیل‌دهندۀ جامعۀ انسانی؛ <br>
* و ... <br>
* و ... <br>
'''بخش چهارم:''' به سنت‌های اجتماعی (سنن الهی در قرآن کریم) و نقش آنها در مراحل تکامل جوامع انسانی اختصاص دارد، که در آن به چرایی و چگونگی تغییرات اجتماعی و عوامل مؤثر بر افت و فرود جوامع از دیدگاه قرآن کریم پرداخته شده است. <br>
 
=== بخش چهارم ===
به سنت‌های اجتماعی (سنن الهی در قرآن کریم) و نقش آنها در مراحل تکامل جوامع انسانی اختصاص دارد، که در آن به چرایی و چگونگی تغییرات اجتماعی و عوامل مؤثر بر افت و فرود جوامع از دیدگاه قرآن کریم پرداخته شده است. <br>
محورهای اساسی بحث در این بخش: <br>
محورهای اساسی بحث در این بخش: <br>
* نقش سنت‌های اجتماعی در تکامل اجتماعی انسان؛ <br>
* نقش سنت‌های اجتماعی در تکامل اجتماعی انسان؛ <br>
خط ۱۱۲: خط ۱۲۴:
-سنت‌های موضوعی. <br>
-سنت‌های موضوعی. <br>
* منظومۀ سنن اجتماعی در قرآن کریم. <br>
* منظومۀ سنن اجتماعی در قرآن کریم. <br>
'''بخش پنجم:''' بررسی اساس و ریشۀ حقیقی مشکلات اجتماعی انسان‌ها و یافتن راه‌حل‌های واقعی برای فائق آمدن بر آنها را محور بحث قرار داده است. <br>
 
=== بخش پنجم ===
بررسی اساس و ریشۀ حقیقی مشکلات اجتماعی انسان‌ها و یافتن راه‌حل‌های واقعی برای فائق آمدن بر آنها را محور بحث قرار داده است. <br>
محور‌های اساسی بحث در این بخش: <br>
محور‌های اساسی بحث در این بخش: <br>
* ریشه‌های مشکل اجتماعی انسان و راه‌حل‌های مفید برای آن؛ <br>
* ریشه‌های مشکل اجتماعی انسان و راه‌حل‌های مفید برای آن؛ <br>
* رسالت دین: توجه به درون انسان، نقش دین در ایجاد تحول درونی انسان؛ <br>
* رسالت دین: توجه به درون انسان، نقش دین در ایجاد تحول درونی انسان؛ <br>
* توجه به شاخص الگو و نقش آن در حل مشکلات انسان‌ها. <br>
* توجه به شاخص الگو و نقش آن در حل مشکلات انسان‌ها.
'''بخش ششم:''' نگاهی گذرا به نظریۀ اجتماعی قرآن کریم است که در ضمن آن به‌طور خلاصه محتوای نظریۀ اجتماعی قرآن، ابعاد و گسترۀ این بحث در قرآن کریم و ادلۀ اثباتی آن در کتاب شریف الهی بررسی شده است. <br>
 
 
=== بخش ششم ===
نگاهی گذرا به نظریۀ اجتماعی قرآن کریم است که در ضمن آن به‌طور خلاصه محتوای نظریۀ اجتماعی قرآن، ابعاد و گسترۀ این بحث در قرآن کریم و ادلۀ اثباتی آن در کتاب شریف الهی بررسی شده است. <br>
محور‌های اساسی بحث در این بخش: <br>
محور‌های اساسی بحث در این بخش: <br>
* خط خلافت و خط شهادت: بررسی ریشه‌ها و ادوار تاریخی و هم‌چنین آثار و نتایج آن؛ <br>
* خط خلافت و خط شهادت: بررسی ریشه‌ها و ادوار تاریخی و هم‌چنین آثار و نتایج آن؛ <br>
خط ۱۲۵: خط ۱۴۲:
* آیندۀ خلافت انسان و ویژگی‌های دولت مهدوی (عج). <br>
* آیندۀ خلافت انسان و ویژگی‌های دولت مهدوی (عج). <br>


=چند نکته=
==چند نکته==
جدی‌ترين بحثی که دربارۀ اين‌گونه آثار شکل می‌گيرد چرايی بحث از انديشه‌هايی است که رنگ زمان به خود گرفته و دورانی را گذرانده است و شايد در برخی مباحث اين نوع از آثار، نگاه مقطعی و ناظر به زمان و شرايط حاکم به خوبی نمايان است. (آيت‌الله يعقوب جعفری، نشست تخصصی بررسی کتاب مجتمعنا، انجمن قرآن‌پژوهی حوزه). <br>
جدی‌ترين بحثی که دربارۀ اين‌گونه آثار شکل می‌گيرد چرايی بحث از انديشه‌هايی است که رنگ زمان به خود گرفته و دورانی را گذرانده است و شايد در برخی مباحث اين نوع از آثار، نگاه مقطعی و ناظر به زمان و شرايط حاکم به خوبی نمايان است. (آيت‌الله يعقوب جعفری، نشست تخصصی بررسی کتاب مجتمعنا، انجمن قرآن‌پژوهی حوزه). <br>
بر پایۀ اين‌گونه سؤالات است که بررسی چرايی يک تحقيق در آثار گذشته و ضرورت‌های شکل‌گيری آن اهميت بسزايی می‌يابد. <br>
بر پایۀ اين‌گونه سؤالات است که بررسی چرايی يک تحقيق در آثار گذشته و ضرورت‌های شکل‌گيری آن اهميت بسزايی می‌يابد. <br>
خط ۱۴۶: خط ۱۶۳:
در پايان، اشاره به اين نکته لازم است که محقق فرزانه جناب حجت‌الإسلام و المسلمین سید منذر حکیم بر این باور است که این اثر در حقیقت جلد اول از مباحث اجتماعی شهید صدر است که در آن مبانی نظریه اجتماعی و هم‌چنین نظریه اجتماعی شهید صدر را بر اساس مستندات قرآنی و با یک نگاه فرامذهبی ارائه نموده است، اما نظام اجتماعی بر اساس نگاه شهید صدر بخش دیگری از اندیشه‌های شهید صدر است که به تدوین کتاب دیگری نیاز دارد. <br>
در پايان، اشاره به اين نکته لازم است که محقق فرزانه جناب حجت‌الإسلام و المسلمین سید منذر حکیم بر این باور است که این اثر در حقیقت جلد اول از مباحث اجتماعی شهید صدر است که در آن مبانی نظریه اجتماعی و هم‌چنین نظریه اجتماعی شهید صدر را بر اساس مستندات قرآنی و با یک نگاه فرامذهبی ارائه نموده است، اما نظام اجتماعی بر اساس نگاه شهید صدر بخش دیگری از اندیشه‌های شهید صدر است که به تدوین کتاب دیگری نیاز دارد. <br>


=پانویس=
== منابع ==
این مقاله برگرفته از فصلنامه اندیشه تقریب، شماره بیست و شش، بهار 1390 می‌باشد.
این مقاله برگرفته از فصلنامه اندیشه تقریب، شماره بیست و شش، بهار 1390 می‌باشد.
{{پانویس رنگی}}
 
<references />
<br>
<br>


[[رده:مقاله‌ها]]
[[رده:مقاله‌ها]]
[[رده:مجله‌ها]]
[[رده:فصلنامه اندیشه تقریب]]
[[رده:فصلنامه اندیشه تقریب]]
[[رده:کتاب‌ها]]
[[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]
[[رده:منشورات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]]