جهمیه: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۴: خط ۳۴:
در نگاه جهمیه، صفات مخصوص بندگان را همچون عالم، حی، مرید، شی و... نمی‌توان درباره خداوند به کار برد، اما صفاتی چون [[خالق]]، قادر و... فقط اختصاص به خداوند دارد، چون فقط خداوند دارای قدرت است و می‌تواند خلق کند. پس اگر صفات مخصوص بندگان را به خداوند نسبت دهیم، گرفتار تشبیه خالق و مخلوق نسبت به هم می‌شویم<ref>بغدادی، عبدالقاهر بن الطاهر بن محمد، الفرق بین الفرق، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۱۷ هجری، چاپ۲، ص۲۱۱، با تصرف در معنای عبارت.</ref> <ref>شهرستانی محمدبن عبدالکریم، الملل والنحل،، بیروت، دارالمعرفة، سال ۱۴۱۰ هجری، چاپ اول، ج۱، ص۹۸ با تصرف در معنای عبارت.</ref>.
در نگاه جهمیه، صفات مخصوص بندگان را همچون عالم، حی، مرید، شی و... نمی‌توان درباره خداوند به کار برد، اما صفاتی چون [[خالق]]، قادر و... فقط اختصاص به خداوند دارد، چون فقط خداوند دارای قدرت است و می‌تواند خلق کند. پس اگر صفات مخصوص بندگان را به خداوند نسبت دهیم، گرفتار تشبیه خالق و مخلوق نسبت به هم می‌شویم<ref>بغدادی، عبدالقاهر بن الطاهر بن محمد، الفرق بین الفرق، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۱۷ هجری، چاپ۲، ص۲۱۱، با تصرف در معنای عبارت.</ref> <ref>شهرستانی محمدبن عبدالکریم، الملل والنحل،، بیروت، دارالمعرفة، سال ۱۴۱۰ هجری، چاپ اول، ج۱، ص۹۸ با تصرف در معنای عبارت.</ref>.


==علم خدا حادث است==
=== علم خدا حادث است ===
این فرقه معتقدند که علم خدا به اشیاء، حادث است (به این معنا که خدا از قبل عالم به احوال موجودات نبوده است) در این صورت، یا علم خدا پس از حدوث اشیاء هم چنان باقی می‌ماند یا دچار تغییر می‌شود. اگر صورت اول را بپذیریم در حق خدا قائل به جهل شده‌ایم چون متعلق علم پیشین این است که اشیاء به وجود خواهند آمد و متعلق علم پسین این است که اشیاء به وجود آمده‌اند بنابراین اگر با وجود تفاوت در متعلق علم، در خود علم تفاوتی به وجود نیاید، علم با معلوم مطابقت نخواهد کرد و این مستلزم جهل خواهد شد. اما در صورت دوم که علم خدا به اشیاء از نوع حادث باشد، پس چون لازمه حدوث تغییر است، با این حساب مشکلی در فهم علم خدا که حادث است، ایجاد نخواهد.<ref>بغدادی، عبدالقاهربن الطاهربن محمد، الفرق بین الفرق، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۷ هجری، چاپ۲، ص۱۹۴</ref> <ref>شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ هجری، چاپ اول، ج۱، ص۹۸،</ref>  
این فرقه معتقدند که علم [[خدا]] به اشیاء، حادث است (به این معنا که خدا از قبل عالم به احوال موجودات نبوده است) در این صورت، یا علم خدا پس از حدوث اشیاء هم چنان باقی می‌ماند یا دچار تغییر می‌شود. اگر صورت اول را بپذیریم در حق خدا قائل به جهل شده‌ایم چون متعلق علم پیشین این است که اشیاء به وجود خواهند آمد و متعلق علم پسین این است که اشیاء به وجود آمده‌اند بنابراین اگر با وجود تفاوت در متعلق علم، در خود علم تفاوتی به وجود نیاید، علم با معلوم مطابقت نخواهد کرد و این مستلزم جهل خواهد شد. اما در صورت دوم که علم خدا به اشیاء از نوع حادث باشد، پس چون لازمه حدوث تغییر است، با این حساب مشکلی در فهم علم خدا که حادث است، ایجاد نخواهد<ref>بغدادی، عبدالقاهربن الطاهربن محمد، الفرق بین الفرق، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۷ هجری، چاپ۲، ص۱۹۴</ref> .<ref>شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ هجری، چاپ اول، ج۱، ص۹۸،</ref>.


==خداوند دیده نمی‌شود==
==خداوند دیده نمی‌شود==