آقاخانیه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:


[[آقاخانیه]] فرقه‏ اى از «[[اسماعيليا]]ن» نزارى (-: اسماعيليه، [[نزاريه]]) كه منسوب به [[آقا خان محلّاتى]] هستند.
[[آقاخانیه]] فرقه‏ اى از «[[اسماعيليا]]ن» نزارى (-: اسماعيليه، [[نزاريه]]) كه منسوب به [[آقا خان محلّاتى]] هستند.
| عنوان            = آقاخانیه
|مؤسس              =
| عقاید            = قاجاریه


==پیشینه==
==پیشینه==


جدّ اين خانواده سيد ابو الحسن خان اهل كهك قم بود كه از سادات اسماعيليه به شمار می ‏رفت و از آغاز [[دولت زنديه]] تا زمان [[آغا محمد خان قاجار]] حكومت [[كرمان]] را داشت و خود را از اعقاب [[اسماعيل بن جعفر صادق]] (ع) مى‏ دانست و پس از بركنارى از حكومت، در محلّات قم عزلت گزيد.وى پيروانى بسيار در [[هند]] و [[آسياى ميانه]] داشت و نيازها و نذوراتى از ايشان دريافت مى ‏كرد.
جدّ اين خانواده سيد ابو الحسن خان اهل كهك قم بود كه از سادات اسماعيليه به شمار می ‏رفت و از آغاز [[دولت زنديه]] تا زمان [[آغا محمد خان قاجار]] حكومت [[كرمان]] را داشت و خود را از اعقاب [[اسماعيل بن جعفر صادق]] (ع) مى‏ دانست و پس از بركنارى از حكومت، در محلّات قم عزلت گزيد.وى پيروانى بسيار در [[هند]] و [[آسياى ميانه]] داشت و نيازها و نذوراتى از ايشان دريافت مى ‏كرد.
امروزه پیروان فرقه آقاخانیه در کشورهای متعددی پراکنده‌اند. بیشتر آنان در شبه قاره هند و آسیای میانه و بخشی دیگر در کشورهای قاره اروپا و آمریکای شمالی و نیز افریقا سکونت دارند.<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 1</ref>
امروزه پیروان فرقه آقاخانیه در کشورهای متعددی پراکنده‌اند. بیشتر آنان در شبه قاره هند و آسیای میانه و بخشی دیگر در کشورهای قاره اروپا و آمریکای شمالی و نیز افریقا سکونت دارند.<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد،انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 1</ref> معتقد بودند كسانى كه نمى ‏توانستند شخصا نذورات خود را به پيشگاه او بفرستند، آنها را به دريا مى ‏افكندند زیرا كه سرانجام اين اموال به دست امام شان خواهد رسيد.سيد ابو الحسن خان در سال 1207 هجرى در گذشت و پس از وى پسرش شاه خليل اللّه به امامت رسيد.اسماعيليه آقا خانيه عنوان شاه را از «مراشد صوفيه» اقتباس كرده‏ اند و به تقليد ايشان خود را شاه مى‏ خواندند يا چون خود را از تبار [[ركن الدين خورشاه]] آخرين شاه اسماعيلى در [[الموت]] مى ‏دانند لقب شاه را بر خود نهاده‏ اند. شاه خليل اللّه پس از رسيدن به امامت به [[يزد]] سفر كرد، پس از دو سال توقف در آن شهر در نزاعى كه ميان پيروان او و [[شيعيان اثنا عشرى]] واقع شده به قتل رسيد (1232 ه).چون [[فتحعلى شاه قاجار]] از اين واقعه آگاه شد، حسن على شاه پسر شاه خليل اللّه را به [[تهران]] خواست و از او  دل جويى كرد، و دستور داد تا كسانى را كه در واقعه قتل پدرش دست داشتند، سياست كنند. سپس دختر خود سروجهان خانم را به همسرى او در آورد، و حكومت [[قم]]‏ و [[محلّات]] را به وى واگذار كرد، و او را ملقب به آقا خان فرمود.
 
 
معتقد بودند كسانى كه نمى ‏توانستند شخصا نذورات خود را به پيشگاه او بفرستند، آنها را به دريا مى ‏افكندند زیرا كه سرانجام اين اموال به دست امام شان خواهد رسيد.سيد ابو الحسن خان در سال 1207 هجرى در گذشت و پس از وى پسرش شاه خليل اللّه به امامت رسيد.اسماعيليه آقا خانيه عنوان شاه را از «مراشد صوفيه» اقتباس كرده‏ اند و به تقليد ايشان خود را شاه مى‏ خواندند يا چون خود را از تبار [[ركن الدين خورشاه]] آخرين شاه اسماعيلى در [[الموت]] مى ‏دانند لقب شاه را بر خود نهاده‏ اند. شاه خليل اللّه پس از رسيدن به امامت به [[يزد]] سفر كرد، پس از دو سال توقف در آن شهر در نزاعى كه ميان پيروان او و [[شيعيان اثنا عشرى]] واقع شده به قتل رسيد (1232 ه).چون [[فتحعلى شاه قاجار]] از اين واقعه آگاه شد، حسن على شاه پسر شاه خليل اللّه را به [[تهران]] خواست و از او  دل جويى كرد، و دستور داد تا كسانى را كه در واقعه قتل پدرش دست داشتند، سياست كنند. سپس دختر خود سروجهان خانم را به همسرى او در آورد، و حكومت [[قم]]‏ و [[محلّات]] را به وى واگذار كرد، و او را ملقب به آقا خان فرمود.
حسن على شاه در سال 1255 بر اثر تحريكات حاجى ميرزا آقاسى صدر اعظم محمد شاه ناچار شد كه محلّات را ترك كند و به [[كرمان]] رهسپار شود. در آن استان توانست كه بر [[قلعه بم]] دست يابد و آن را به تصرف خود در آورد. اما فيروز ميرزا «نصرت الدوله» برادر محمد شاه كه حكمران كرمان بود با وى جنگ كرده بر او غلبه يافت و شاه از خطاى آقا خان اول در گذشت و به وى امان داد و او را از بست حضرت [[عبد العظيم حسنی]] بيرون آورد و از او استقبال شايانى كرد و مجددا به حكومت قم و محلّات فرستاد.حسن على خان چون ديد ديگر كسى مزاحم او نيست، عيال و اموال خود را از راه بغداد به [[كربلا]] فرستاد.
حسن على شاه در سال 1255 بر اثر تحريكات حاجى ميرزا آقاسى صدر اعظم محمد شاه ناچار شد كه محلّات را ترك كند و به [[كرمان]] رهسپار شود. در آن استان توانست كه بر [[قلعه بم]] دست يابد و آن را به تصرف خود در آورد. اما فيروز ميرزا «نصرت الدوله» برادر محمد شاه كه حكمران كرمان بود با وى جنگ كرده بر او غلبه يافت و شاه از خطاى آقا خان اول در گذشت و به وى امان داد و او را از بست حضرت [[عبد العظيم حسنی]] بيرون آورد و از او استقبال شايانى كرد و مجددا به حكومت قم و محلّات فرستاد.حسن على خان چون ديد ديگر كسى مزاحم او نيست، عيال و اموال خود را از راه بغداد به [[كربلا]] فرستاد.
آنگاه از محمّد شاه اجازه گرفت كه به زيارت [[خانه خدا]] برود و از راه كوير به جانب كرمان رهسپار شد و چنين وانمود مى ‏كرد كه از طريق [[بندر عباس]] قصد زيارت  [[كعبه]] را دارد. سپس آقا خان به سوى كرمان رهسپار شده. پس از شكست از حاكم آنجا، به [[لار]] و از آنجا به اسفندقه و [[جيرفت]] رفت و در گرمسير [[ميناب]] به تهيه لشكر و اسباب جنگ پرداخت، و پس از چند جنگ و گريز به [[قندهار]] رفت. در آن شهر كارگزاران انگليسى از وى پشتيبانى كردند، و از طرف [[دولت انگليس]] براى او و همراهانش روزى صد روپيه مقرر گرديد، و با موافقت مأموران انگليسى با برادر و كسانش به سند رفت. (اواخر صفر 1262 ه).سپس آقا خان رهسپار بندر [[بمبئى]] شد و پس از چندى بر اثر اعتراض دولت ايران نتوانست در آنجا بماند، و به ايالت بنگال رفت (جمادى الاول 1263 ه) و در [[كلكته]] ساكن گشت. ديرى نپائيد كه مجددا به بمبئى بازگشت، و آنجا را مركز ترقى دستگاه خويش ساخت و از آن تاريخ اين خانواده در هند سكونت يافتند.
آنگاه از محمّد شاه اجازه گرفت كه به زيارت [[خانه خدا]] برود و از راه كوير به جانب كرمان رهسپار شد و چنين وانمود مى ‏كرد كه از طريق [[بندر عباس]] قصد زيارت  [[كعبه]] را دارد. سپس آقا خان به سوى كرمان رهسپار شده. پس از شكست از حاكم آنجا، به [[لار]] و از آنجا به اسفندقه و [[جيرفت]] رفت و در گرمسير [[ميناب]] به تهيه لشكر و اسباب جنگ پرداخت، و پس از چند جنگ و گريز به [[قندهار]] رفت. در آن شهر كارگزاران انگليسى از وى پشتيبانى كردند، و از طرف [[دولت انگليس]] براى او و همراهانش روزى صد روپيه مقرر گرديد، و با موافقت مأموران انگليسى با برادر و كسانش به سند رفت. (اواخر صفر 1262 ه).سپس آقا خان رهسپار بندر [[بمبئى]] شد و پس از چندى بر اثر اعتراض دولت ايران نتوانست در آنجا بماند، و به ايالت بنگال رفت (جمادى الاول 1263 ه) و در [[كلكته]] ساكن گشت. ديرى نپائيد كه مجددا به بمبئى بازگشت، و آنجا را مركز ترقى دستگاه خويش ساخت و از آن تاريخ اين خانواده در هند سكونت يافتند.