صلاح الدین ایوبی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ك' به 'ک') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
<ref>ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد بن خلدون، ديوان المبتدأ و الخبر فى تاريخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر، تحقيق: شحادة، خليل، ج 1، ص 316، بيروت، دار الفکر، 1408 ق.</ref> که بعدها معروف به صلاح الدین ایوبی شد یکی از نامدارترین حاکمان و فرماندهان در تاریخ [[اسلام]] بوده است. او فتوحات بسیاری را برای مسلمانان به دست آورد و از مرزهای اسلامی در مقابل مسیحیان اروپایی حفاظت کرد. | <ref>ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد بن خلدون، ديوان المبتدأ و الخبر فى تاريخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر، تحقيق: شحادة، خليل، ج 1، ص 316، بيروت، دار الفکر، 1408 ق.</ref> که بعدها معروف به صلاح الدین ایوبی شد یکی از نامدارترین حاکمان و فرماندهان در تاریخ [[اسلام]] بوده است. او فتوحات بسیاری را برای مسلمانان به دست آورد و از مرزهای اسلامی در مقابل مسیحیان اروپایی حفاظت کرد. | ||
نجم الدین ایوب پدر پادشاهان ایوبی در تکریت زندگی می‌کرد و صلاح الدین نیز در همان شهر به دنیا آمد. در این شهر قوم کُرد زندگی می‌کردند و خاندان ایوبی نیز جزو قوم کرد بودند. <ref>الأعلام، ج3، ص 183.</ref> البته به جهت غلبه‌ای که عربی بودن در آن زمان یافته | نجم الدین ایوب پدر پادشاهان ایوبی در تکریت زندگی می‌کرد و صلاح الدین نیز در همان شهر به دنیا آمد. در این شهر قوم کُرد زندگی می‌کردند و خاندان ایوبی نیز جزو قوم کرد بودند. <ref>الأعلام، ج3، ص 183.</ref> البته به جهت غلبه‌ای که عربی بودن در آن زمان یافته بود آنها کمتر به کرد بودن شناخته شده بودند و این به این سبب بوده که در آن زمان نژاد غیر عرب کمتر به عنوان نژاد خاص خود قدرت ترکتازی داشته است. | ||
نجم الدین ایوب در زمان عماد الدین زنگی حاکم شهر بعلبک بود. <ref>کاظم پور، داوود، وضعيت شيعيان مصر در عصر صلاح الدين ايوبي، ص 143، فصلنامه تاريخ در آينه پژوهش، سال پنجم، شماره دوم، تابستان 1387.</ref> صلاح الدین از همان اوان کودکی علاقه شدیدی به یادگیری فنون | نجم الدین ایوب در زمان عماد الدین زنگی حاکم شهر بعلبک بود. <ref>کاظم پور، داوود، وضعيت شيعيان مصر در عصر صلاح الدين ايوبي، ص 143، فصلنامه تاريخ در آينه پژوهش، سال پنجم، شماره دوم، تابستان 1387.</ref> صلاح الدین از همان اوان کودکی علاقه شدیدی به یادگیری فنون جنگی به ویژه شمشیر بازی و جنگ با خنجر داشت و بالاخره در این فنون مهارت‌هایی را به دست آورد. او به احتمال زیاد از همان کودکی با [[فقه]] [[شافعی]] آشنا شده باشد؛ فقهی که بعدها در ترویجش تلاش بسیاری کرد. <ref>وضعيت شيعيان مصر در عصر صلاح الدين ايوبي، ص 143.</ref> | ||
صلاح الدین بدون شک یک [[سنی]] متعصب و شافعی تمام عیار بود و وقتی که در مصر به قدرت رسید تمام سعی خود را در نشر این مذهب و جایگزین کردن آن به جای مذهب شیعه به کار گرفت که در قسمت‌های بعدی این مطلب را بیش‌تر توضیح می‌دهیم. <ref>همان، ص 144.</ref> | صلاح الدین بدون شک یک [[سنی]] متعصب و شافعی تمام عیار بود و وقتی که در مصر به قدرت رسید تمام سعی خود را در نشر این مذهب و جایگزین کردن آن به جای مذهب شیعه به کار گرفت که در قسمت‌های بعدی این مطلب را بیش‌تر توضیح می‌دهیم. <ref>همان، ص 144.</ref> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==ورود صلاح الدین به مصر و پایان حکومت فاطمی== | ==ورود صلاح الدین به مصر و پایان حکومت فاطمی== | ||
[[مسیحیان]] در سال‌های ابتدایی [[جنگ صلیبی]] توانسته بودند شهرهای [[مسلمان]] نشین بسیاری را فتح کنند و این فتوحات به آنان روحیه بسیار داد تا این که طمع فتح [[قاهره]] | [[مسیحیان]] در سال‌های ابتدایی [[جنگ صلیبی]] توانسته بودند شهرهای [[مسلمان]] نشین بسیاری را فتح کنند و این فتوحات به آنان روحیه بسیار داد تا این که طمع فتح [[قاهره]] مرکز [[دولت فاطمی]] را در سر بپرورانند. «ارتش بزرگ مسیحی به سمت [[قاهره]] حرکت کرد و شهرهایی که در میان راه بود از جمله شهر بزرگ بلبیس را فتح و آنجا را غارت کرده و مردمان را نیز کشتند». <ref>أبو الفداء اسماعيل بن عمر بن کثير الدمشقى، البداية و النهاية، ج 12، ص 255، بيروت، دار الفکر، 1407/1986.</ref> در نهایت آنها به [[قاهره]] رسیدند و آنجا را به محاصره خود در آوردند. اما مردم [[قاهره]] که بیم آن داشتند فرنگی‌ها در قاهره نیز چنان کنند که در بلبیس کرده بودند به دفاع از شهر برخاستند. | ||
العاضد که به عنوان [[خلیفه فاطمی]] در آنجا حکومت می‌کرد از حکومت عباسی درخواست کمک کرده و از آنها تقاضا کرد برای رفع مشکل صلیبیون نیروی نظامی به آنجا بفرستند. او که خوب می‌دانست بدون | العاضد که به عنوان [[خلیفه فاطمی]] در آنجا حکومت می‌کرد از حکومت عباسی درخواست کمک کرده و از آنها تقاضا کرد برای رفع مشکل صلیبیون نیروی نظامی به آنجا بفرستند. او که خوب می‌دانست بدون کمک قدرتی برای مقابله با غربی‌ها ندارد خواستار لشکر کشی اسدالدین شیرکوه فرمانده بزرگ که عموی صلاح الدین بود شد. | ||
«اسد الدین با شش هزار سپاهی عازم [[مصر]] شد و پیش از | «اسد الدین با شش هزار سپاهی عازم [[مصر]] شد و پیش از حرکت نیازهای سپاهیان را رفع نمود و هر سواری را بیست دینار عطا کرد. جماعتی از امرا نیز در خدمت او بودند و صلاح الدین یوسف بن ایوب به همراه پدرش ایوب برادر شیرکوه او را همراهی می‌کردند. چون نزدیک [[قاهره]] شد فرنگی‌ها عقب نشینی کرده و به شهرهای خود بازگشتند. او نیز در اواسط همان سال وارد [[قاهره]] شد. "العاضد لدین الله" خلیفه فاطمی او را خلعت داد و برای او و لشکریانش مقرری معین نمود». <ref>تاريخ ابن خلدون،ج 5، ص 330.</ref> | ||
اسد الدین بعد از مدتی که وارد [[قاهره]] شده بود توانست به کمک فرماندهان و خواست عاضد خلیفه | اسد الدین بعد از مدتی که وارد [[قاهره]] شده بود توانست به کمک فرماندهان و خواست عاضد خلیفه فاطمی وزیر خلیفه که "شاور" نام داشت و به نوعی تمام امور را ریاست می‌کرد به قتل برساند». <ref>الاعلام، ج 3 ، ص 154.</ref> | ||
اسد الدین با مرگ شاور همه کاره [[قاهره]] شد و العاضد تنها نامی از [[خلافت]] را یدک می‌کشید. اما اسدالدین بعد از فتح [[قاهره]] | اسد الدین با مرگ شاور همه کاره [[قاهره]] شد و العاضد تنها نامی از [[خلافت]] را یدک می‌کشید. اما اسدالدین بعد از فتح [[قاهره]] عمر چندانی نکرد و دو ماه بعد فوت کرد. <ref> شمس الدين محمد بن احمد الذهبى، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق: تدمرى، عمر عبد السلام، ج 39، ص 196، بيروت، دار الکتاب العربى، 1413 ق.</ref> بعد از او فرماندهانش بر سر جانشینی او اختلاف کردند تا این که با خواست [[خلیفه]] فاطمی و همراهی بعضی از فرماندهان صلاح الدین یوسف بن ایوب جانشین عموی خود شده و این گونه حکومت صلاح الدین بر مصر آغاز شد. | ||
از عاضد نیز تنها نامی به عنوان [[خلیفه]] باقی مانده بود و در امور مملکتی هیچ نقشی نداشت تا این که در هنگام مریضیش از حکومت کنار گذاشته شد که تفصیل آن را در بخش حکومت فاطمی‌ها خواهیم آورد. | از عاضد نیز تنها نامی به عنوان [[خلیفه]] باقی مانده بود و در امور مملکتی هیچ نقشی نداشت تا این که در هنگام مریضیش از حکومت کنار گذاشته شد که تفصیل آن را در بخش حکومت فاطمی‌ها خواهیم آورد. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
==حکومت فاطمی‌ها== | ==حکومت فاطمی‌ها== | ||
[[دولت فاطمی]] که می‌توان آن را دولت علوی | [[دولت فاطمی]] که می‌توان آن را دولت علوی نامید «دولتی بود که دامنه کشورش پهناور و مدّت فرمانروایی‌اش طولانی بود، زیرا آغاز آن در سال 296 و پایانش در سال 567 بود. اوّلین [[خلیفه]] فاطمی المهدی باللّه نام داشت. وی ابو محمّد عبید الله بن احمد بن اسماعیل ثالث بن احمد بن اسماعیل ثانی بن محمّد بن اسماعیل اعرج بن جعفر الصّادق (ع) بود. البته نسب‌های دیگری نیز برای فاطمی‌ها نقل شده که در آن اختلاف وجود دارد، امّا آنچه از این نسب‌های مختلف مسلّم است این که ایشان علوی و اسماعیلی هستند، و اتّصال ایشان به علی (ع) صحیح و درست است». <ref>ابن الطقطقى، محمد بن على بن طباطبايي، الفخرى فى الآداب السلطانية و الدول الاسلامية، تحقيق: مايو، عبد القادر محمد، ص 257، بيروت، دار القلم العربى،1418/1997.</ref> | ||
خلفای فاطمی به نشر و گسترش [[شیعه]] در مصر همت گماردند که خود مقاله‌ای دیگر می‌طلبد و از وظیفه این نوشتار خارج است. اما به ذکر همین نکته بسنده می‌کنیم که فاطمی‌ها نمادهای [[شیعه]] را برافراشتند و [[تشیع]] را به عنوان مذهب رسمی مصریان مطرح کردند. | خلفای فاطمی به نشر و گسترش [[شیعه]] در مصر همت گماردند که خود مقاله‌ای دیگر می‌طلبد و از وظیفه این نوشتار خارج است. اما به ذکر همین نکته بسنده می‌کنیم که فاطمی‌ها نمادهای [[شیعه]] را برافراشتند و [[تشیع]] را به عنوان مذهب رسمی مصریان مطرح کردند. | ||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
5. سرو سامان دادن امور اقتصادی با پر رنگی نقش حکومت: در اواخر حکومت فاطمی، اوضاع اقتصادی مردم سخت شده و مبلغ دویست هزار دینار در سال مالیاتی بود که بر عهده مردم بود. اما صلاح الدین به یکباره مردم را از پرداخت مالیات معاف کرد. <ref>همان، ص 146.</ref> این امر و نکاتی از این دست که تماماً در دوران وزارت صلاح الدین و یا سال‌های اولیه حکومت او انجام شد، برای فراموش کردن حکومت شیعی و تفکر [[شیعه]] و وابسته کردن مردم به صلاح الدین و مذهب او انجام شده است. | 5. سرو سامان دادن امور اقتصادی با پر رنگی نقش حکومت: در اواخر حکومت فاطمی، اوضاع اقتصادی مردم سخت شده و مبلغ دویست هزار دینار در سال مالیاتی بود که بر عهده مردم بود. اما صلاح الدین به یکباره مردم را از پرداخت مالیات معاف کرد. <ref>همان، ص 146.</ref> این امر و نکاتی از این دست که تماماً در دوران وزارت صلاح الدین و یا سال‌های اولیه حکومت او انجام شد، برای فراموش کردن حکومت شیعی و تفکر [[شیعه]] و وابسته کردن مردم به صلاح الدین و مذهب او انجام شده است. | ||
6. تأسیس مدارس علمیه شافعی: صلاح الدین در راستای ترویج [[مذهب شافعی]] | 6. تأسیس مدارس علمیه شافعی: صلاح الدین در راستای ترویج [[مذهب شافعی]] مدارس علمی شافعی را در [[مصر]] تأسیس کرد و از طریق این مدارس عالمان و مبلغان [[شافعی]] بسیاری را رهسپار جامعه کرد تا [[مذهب شافعی]] را ترویج کنند. <ref>همان، ص 153.</ref> | ||
==جنگ‌های صلیبی و صلاح الدین== | ==جنگ‌های صلیبی و صلاح الدین== | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
==مرگ صلاح الدین== | ==مرگ صلاح الدین== | ||
در ماه صفر سال 589، صلاح الدین یوسف بن ایوب بن | در ماه صفر سال 589، صلاح الدین یوسف بن ایوب بن شاذی فرمانروای [[مصر]] و [[شام]] و جزیره و شهرهای دیگر، در [[دمشق]] از جهان رخت بربست. سبب بیماری او آن بود که برای دیدار حاجیان از شهر بیرون رفته و همان روز مریض شد و دچار بیماری حاد گردید. هشت روز بیمار بود و سپس درگذشت. <ref>همان، ج 12، ص 96.</ref><ref>[http://hajj.ir/fa/86666 صلاح الدین ایوبی]</ref> | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||