فرات: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
یکی از نکات قابل تأمل درباره حاشیه رود فرات، آن است که این نواحی از دیرباز مانند سایر نواحی بین‌النهرین مهد علایق دینی و پرستش آفریننده جهان هستی بوده است. فرمان‌روایی بزرگ را در حکومت آشور تنها خدایان در اختیار داشتند و عنوان شاهی در این دوره انحصاراً به خدای ملی آشور تعلق داشت<ref>مجیدزاده، 1376، ج1، ص146</ref>. به دنبال همین جریان، در سیر مطالعه ساکنان این نواحی پس از اسلام نیز این گرایشهای مختلف دیده میشود. تقدس برای فرات، به پیش از اسلام برمیگردد. معابد بین‌النهرین بسیار زیاد بود و معمولاً هر چند هکتار زمین، به خدایی تعلق داشت<ref>(چایلد، 1369، ص83</ref>. | یکی از نکات قابل تأمل درباره حاشیه رود فرات، آن است که این نواحی از دیرباز مانند سایر نواحی بین‌النهرین مهد علایق دینی و پرستش آفریننده جهان هستی بوده است. فرمان‌روایی بزرگ را در حکومت آشور تنها خدایان در اختیار داشتند و عنوان شاهی در این دوره انحصاراً به خدای ملی آشور تعلق داشت<ref>مجیدزاده، 1376، ج1، ص146</ref>. به دنبال همین جریان، در سیر مطالعه ساکنان این نواحی پس از اسلام نیز این گرایشهای مختلف دیده میشود. تقدس برای فرات، به پیش از اسلام برمیگردد. معابد بین‌النهرین بسیار زیاد بود و معمولاً هر چند هکتار زمین، به خدایی تعلق داشت<ref>(چایلد، 1369، ص83</ref>. | ||
=تقدس معنوی فرات= | |||
برخی از رودها در فرهنگ اسلامی، از رودهای مقدس به شمار می‌آیند. این تقدس یا با نصوص مختلف قابل شناسایی است و یا در طی روند حوادث تاریخی که به آنها مربوط می‌باشد، حالت تقدس به خود گرفته‌اند. البته این نکته تنها درباره [[مسلمانان]] نیست؛ ملل دیگر مانند هندوان، چینی‌ها، [[امریکای لاتین]] و کتاب‌های مقدس عهد عتیق و عهد جدید نیز برای برخی رودها هاله‌ای از احترام و معنویت خاصی قائل هستند. در [[تورات]]، محل تولد [[حضرت ابراهیم]] در شهر اور مرکز پایتخت امپراتوری سومر، در حاشیه فرات در دو هزار سال قبل از میلاد مسیح دانسته شده است<ref>کتاب مقدس، سفر پیدایش، 17: 1 به بعد</ref>. | |||
از زمانهای گذشته، بسیاری از افراد در حوالی فرات موقوفاتی را در نظر می‌گرفتند. این [[موقوفات]] هم به لحاظ آبرسانی از فرات به [[زائران]] و هم به لحاظ استفاده از سایر منافع آن قابل اهمیت بوده است<ref>افشار، 1345، ص313</ref>. نهر هندیه و بسیاری از کانال‌های آبرسانی انشعاب یافته از فرات از اقدامات ایرانیان است<ref>برای اطلاع بیشتر نک: انصاری قمی، 1373، ص9</ref>. در فرهنگ اسلامی نیز از طریق دو منبع [[قرآن]] و [[حدیث]] و هم‌چنین متون تاریخی، به دلایل مهم شمردن بعضی از رودها می‌توان پی برد. برخی مصداق آیه 19 [[سوره الرحمان]] را بدین شکل [[تفسیر]] کرده‌اند که «ملح اجاج» همان [[خلیج فارس]] است که لؤلؤ و مرجان دارد و «عذب فرات» همان آب شیرین اروندرود است و کلمه «بحرین»، به آب‌های از [[بصره]] تا [[عمان]] اطلاق می‌گردید<ref>نکونام، 1390، ص33</ref>. | |||
اما یکی از جهان‌گردان در قرن هشتم هجری دراین باره میگوید: | |||
بصره بر ساحل فرات و دجله واقع شده و آن درست مانند رودخانه سلا و رودخانه‌های دیگر از بلاد مغرب جزر و مد دارد. خلیج بصره که در حدود ده میل از دریای فارس پیشرفتگی پیدا کرده، آب شور دارد و در موقع مد، آب شور دریا بر آب شیرین رودخانه غلبه می‌یابد و هنگام جزر، آب شیرین آب شور را عقب می‌زند و مردم بصره باید در این مواقع آب مشروب خود را بردارند و از این جاست که معروف شده آب بصره خوب نیست و تلخ است <ref>1370، ج1، ص232.</ref>. | |||
باید یاد آور شد که مقدسی جغرافیدان تیزبین قرن چهارم نیز به جزر و مد در حوالی بصره اشاره کرده و به نوشته وی این وضعیت برای اهالی بسیار مهم و حیاتی بوده و کارایی‌های بسیار داشته است<ref>1987، ص111</ref>. | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||