علی بن احمد بن سعید بن حزم آندلسی قرطبی یزیدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
=آثار ابن حزم= | =آثار ابن حزم= | ||
عناوین کتابها و رسایل ابن حزم گواه بر این است که وی نویسنده‌ای بسیار پرکار بوده است. گزارش‌های تاریخ‌‌نگاران نیز نشان می‌دهد که نوشته‌های وی به شمار شگفت‌انگیزی می‌رسیده است. مثلاً از پسرش ابورافع فضل (د 479ق/1086م) نقل می‌شود که شمار نوشته‌های پدرش در [[فقه]]، [[حدیث|حدیث]]، [[اصول]]، نحو و لغت، [[ملل]] و [[نحل]]، تاریخ و نیز ردیّه‌هایی که بر مخالفان نوشته به حدود 400 مجلد می‌رسیده و نزدیک به 80 هزار برگ را در بر می‌گرفته است، بدین سان وی را از لحاظ کثرت نوشته‌هایش با [[محمد بن جریر طبری|محمد بن جریر طبری]] | عناوین کتابها و رسایل ابن حزم گواه بر این است که وی نویسنده‌ای بسیار پرکار بوده است. گزارش‌های تاریخ‌‌نگاران نیز نشان می‌دهد که نوشته‌های وی به شمار شگفت‌انگیزی می‌رسیده است. مثلاً از پسرش ابورافع فضل (د 479ق/1086م) نقل می‌شود که شمار نوشته‌های پدرش در [[فقه]]، [[حدیث|حدیث]]، [[اصول]]، نحو و لغت، [[ملل]] و [[نحل]]، تاریخ و نیز ردیّه‌هایی که بر مخالفان نوشته به حدود 400 مجلد می‌رسیده و نزدیک به 80 هزار برگ را در بر می‌گرفته است، بدین سان وی را از لحاظ کثرت نوشته‌هایش با [[محمد بن جریر طبری|محمد بن جریر طبری]] نویسنده تاریخ مشهور مقایسه کرده‌اند. <ref>ابن صاعد، 76-77</ref> اما از همه این نوشته‌ها اکنون جز چند کتاب و تعدادی رساله باقی نمانده است. ما در اینجا عنوانهای کتب و رسایلی را می‌آوریم که دست‌نوشته‌هایی از آنها بر جای مانده و تاکنون چاپ و منتشر شده‌اند. <ref>برای عناوین دیگر نوشته‌های او نک: ذهبی، 18/193-197</ref> | ||
1. طوق الحمامة فی الا´لفة و الالاف، | 1. طوق الحمامة فی الا´لفة و الالاف، درباره عشق و عاشقان. تنها یک دست نوشته از آن در کتابخانه دانشگاه لیدن هلند موجود است. نخستین بار د. ک. پترف1 این کتاب را برپایه همان یگانه دست نوشته در 1914م در لیدن منتشر کرد. بار دیگر همین چاپ در 1934م در دمشق و در 1950م به کوشش حسن کامل الصیرفی در [[قاهره]] منتشر شد. سپس در 1949م برشه2 متن آن را همراه با ترجمه فرانسوی در [[الجزیره|الجزیره]] منتشر کرد. آخرین چاپ آن با مقدمه، تصحیحات و زیرنویسها به کوشش صلاح‌الدین القاسمی در 1985م در [[تونس]] منتشر شده است. این کتاب دوبار به زبان انگلیسی و نیز زبانهای روسی، آلمانی، ایتالیایی، فرانسوی و اسپانیایی و جز آن ترجمه شده است. | ||
2. «رسالة فی فضل الاندلس» که متن آن را مقری در نفح الطیب (3/158- 179) آورده است. این رساله زیر عنوان فضائل الاندلس و اهلها با دو | 2. «رسالة فی فضل الاندلس» که متن آن را مقری در نفح الطیب (3/158- 179) آورده است. این رساله زیر عنوان فضائل الاندلس و اهلها با دو رساله دیگر به کوشش صلاح‌الدین منجد در 1968م در [[بیروت|بیروت]]، منتشر شده است، همچنین در رسائل ابن حزم، مجموعه دوم، به کوشش احسان عباس، یافت می‌شود. | ||
3. الاحکام فی اصول الاحکام، نخستین بار در سالهای 1345- 1348ق به کوشش احمد شاکر در قاهره، سپس در 8 جزء در دو جلد، به کوشش زکریا علی یوسف در 1970م در قاهره و بار دیگر در 1980م، با | 3. الاحکام فی اصول الاحکام، نخستین بار در سالهای 1345- 1348ق به کوشش احمد شاکر در قاهره، سپس در 8 جزء در دو جلد، به کوشش زکریا علی یوسف در 1970م در قاهره و بار دیگر در 1980م، با مقدمه احسان عباس در بیروت منتشر شده است. | ||
4. المُحَلّی فی شرح المُجَلّی، ابن حزم این کتاب را بر | 4. المُحَلّی فی شرح المُجَلّی، ابن حزم این کتاب را بر پایه فقه شافعی و پیش از گرایش به مذهب ظاهریه تألیف کرده بود که شرحی است بر المُجَلّی نوشته دیگر خودش، متن آن نخست به کوشش احمد شاکر در 11 جلد در سالهای 1347-1352ق/1928-1933م و سپس به کوشش محمد منیرالدمشقی همچنان در 11 جلد در بیروت منتشر شده است. | ||
5. ابطال القیاس و الرّأی و الاستحسان و التقلید و التعلیل که نخستین بار گولد تسیهر1 پاره‌های مهم آن را در ملحقات کتاب خود زیر عنوان «ظاهریان2» در لایپزیگ (1884م) منتشر کرد. این کتاب بار دیگر زیر عنوان تلخیص ابطال القیاس... به کوشش سعید الافغانی در 1379ق/1960م در [[دمشق]] انتشار یافته است. | 5. ابطال القیاس و الرّأی و الاستحسان و التقلید و التعلیل که نخستین بار گولد تسیهر1 پاره‌های مهم آن را در ملحقات کتاب خود زیر عنوان «ظاهریان2» در لایپزیگ (1884م) منتشر کرد. این کتاب بار دیگر زیر عنوان تلخیص ابطال القیاس... به کوشش سعید الافغانی در 1379ق/1960م در [[دمشق]] انتشار یافته است. | ||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
7. رسائل ابن حزم الاندلسی، در 3 مجموعه، به کوشش احسان عباس از سال 1954م (؟) به بعد منتشر شده است. این 3 مجموعه افزون بر طوق الحمامة رساله‌های زیر را در بردارند: رسالة فی الرد علی الهاتف من بُعد، رسالة البیان عن حقیقة الایمان، رسالة التوقیف علی شارع النجاة باختصار الطریق، رسالة مراتب العلوم، رسالة فی الغناء المُلهی اَمباح‌ُ هواَم محظور؟، رسالة فی الم الموت و ابطاله، فصل فی معرفة النفس بغیرها و جهلها بذاتها، رسالة فی مداواة النفوس و تهذیب الاخلاق و الزهد فی الرذائل، رسالة الدُرَّة فی تحقیق الکلام فیما یلزم الانسان اعتقاده، رسالة فی مسألة الکَلب، رسالة فی الجواب عما سئل عنه سئوال تعنیف، رسالة فی الرد علی ابن النغزاله (النغزیله) الیهودی (سَموئِل بن نَگدِلا)، رسالة فی الامامة، رسالة عن حکم من قال ان‌َّ ارواح‌َ اهل الشقاء مُعَذَبَةُ الی یوم الدین، رسالة التَلخیص لوجوه التخلیص، نقط العروس. <ref>نک: شمارة بعد</ref> | 7. رسائل ابن حزم الاندلسی، در 3 مجموعه، به کوشش احسان عباس از سال 1954م (؟) به بعد منتشر شده است. این 3 مجموعه افزون بر طوق الحمامة رساله‌های زیر را در بردارند: رسالة فی الرد علی الهاتف من بُعد، رسالة البیان عن حقیقة الایمان، رسالة التوقیف علی شارع النجاة باختصار الطریق، رسالة مراتب العلوم، رسالة فی الغناء المُلهی اَمباح‌ُ هواَم محظور؟، رسالة فی الم الموت و ابطاله، فصل فی معرفة النفس بغیرها و جهلها بذاتها، رسالة فی مداواة النفوس و تهذیب الاخلاق و الزهد فی الرذائل، رسالة الدُرَّة فی تحقیق الکلام فیما یلزم الانسان اعتقاده، رسالة فی مسألة الکَلب، رسالة فی الجواب عما سئل عنه سئوال تعنیف، رسالة فی الرد علی ابن النغزاله (النغزیله) الیهودی (سَموئِل بن نَگدِلا)، رسالة فی الامامة، رسالة عن حکم من قال ان‌َّ ارواح‌َ اهل الشقاء مُعَذَبَةُ الی یوم الدین، رسالة التَلخیص لوجوه التخلیص، نقط العروس. <ref>نک: شمارة بعد</ref> | ||
8. نَقْط العروس (فی تواریخ الخلفاء)، این رساله را نخستین بار زیبولد3 در | 8. نَقْط العروس (فی تواریخ الخلفاء)، این رساله را نخستین بار زیبولد3 در مجله «مرکز مطالعات تاریخی در گرانادا4» در 1911م منتشر کرد. بار دوم به کوشش شوقی ضیف در مجله کلیة الاداب (شم 13، 1951م) و بار سوم در جزء دوم مجموعة رسائل ابن حزم به کوشش احسان عباس انتشار یافت. | ||
9. حجة الوداع، به کوشش ممدوح حقی، دمشق، 1956م. | 9. حجة الوداع، به کوشش ممدوح حقی، دمشق، 1956م. | ||
10. الاخلاق و السیر، این کتاب همان رسالة فی مداواة النفوس و تهذیب الاخلاق است که به کوشش احسان عباس در | 10. الاخلاق و السیر، این کتاب همان رسالة فی مداواة النفوس و تهذیب الاخلاق است که به کوشش احسان عباس در مجموعه یکم رسائل ابن حزم الاندلسی منتشر شده است. این اثر بار دیگر با ترجمه فرانسوی به کوشش ن. تومیش5 با عنوان الاخلاق و السِیَر در بیروت (1961م) انتشار یافت. | ||
11. التَّقریب لحدِ المنطق و المَدخَل الیه که به کوشش احسان عباس از روی تنها دست | 11. التَّقریب لحدِ المنطق و المَدخَل الیه که به کوشش احسان عباس از روی تنها دست نوشته موجود آن در مکتبة الاحمدیة جامع زیتونیة تونس (شم 6814) در بیروت (1959م) منتشر شده است. | ||
12. الفِصَل فی المِلَل و الاهواء و النَحَل، چاپ نخست آن در قاهره (1317ق/1899م) در 5 جزء (در دو مجلد) منتشر شده که در | 12. الفِصَل فی المِلَل و الاهواء و النَحَل، چاپ نخست آن در قاهره (1317ق/1899م) در 5 جزء (در دو مجلد) منتشر شده که در حاشیه آن ملل و نحل [[شهرستانی]] چاپ شده است. چاپ دوم نیز در 5 جزء (در دو مجلد) در قاهره (1964م) انتشار یافته است. | ||
13. «منظومة ابن حزم فی قواعد الفقه الظاهری»، به کوشش محمدابراهیم الکتانی، در مجلة معهد المخطوطات. <ref>ج 21، 1975م، ص 148-151</ref> | 13. «منظومة ابن حزم فی قواعد الفقه الظاهری»، به کوشش محمدابراهیم الکتانی، در مجلة معهد المخطوطات. <ref>ج 21، 1975م، ص 148-151</ref> | ||
| خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
18. جوامع‌ُ السَیَرة (السیرَة النَبَویَّه) که به کوشش احسان عباس و ناصرالدین الاسد، در قاهره (1956م) همراه این 5 رساله منتشر شده است: «رسالة فی القراءات المشهورة فی الامصار الا¸تیة مجی‌ء التواتر»، «رسالة فی اسماء الصحابة رُواة الحدیث و ما لِکُل‌ّ واحد½ من العدد»، «رسالة فی تسمیة من رُوِیَ عنهم الفِتیا من الصحابة و من بعد هم علی مراتبهم فی کثرة الفِتیا»، «جُمَل فتوح الاسلام»، «اسماء الخُلفاء المهدیین و الائمة امراء المؤمنین». | 18. جوامع‌ُ السَیَرة (السیرَة النَبَویَّه) که به کوشش احسان عباس و ناصرالدین الاسد، در قاهره (1956م) همراه این 5 رساله منتشر شده است: «رسالة فی القراءات المشهورة فی الامصار الا¸تیة مجی‌ء التواتر»، «رسالة فی اسماء الصحابة رُواة الحدیث و ما لِکُل‌ّ واحد½ من العدد»، «رسالة فی تسمیة من رُوِیَ عنهم الفِتیا من الصحابة و من بعد هم علی مراتبهم فی کثرة الفِتیا»، «جُمَل فتوح الاسلام»، «اسماء الخُلفاء المهدیین و الائمة امراء المؤمنین». | ||
19. «مراتب الاجماع فی العبادات و المعاملات و الاعتقادات» که «نقد مراتب الاجماع» ابن تیمیه به | 19. «مراتب الاجماع فی العبادات و المعاملات و الاعتقادات» که «نقد مراتب الاجماع» ابن تیمیه به ضمیمه آن است و به همراه محاسن [[الاسلام]] و شرائع الاسلام [[بخاری]] در 1357ق در قاهره به چاپ رسیده است. | ||
20. رسائل ابن حزم ( | 20. رسائل ابن حزم (مجموعه چهارم)، به کوشش احسان عباس که در 1984م در بیروت منتشر شده است. | ||
=دیدگاه‌های اقتصادی ابن‌حزم= | =دیدگاه‌های اقتصادی ابن‌حزم= | ||
| خط ۲۰۷: | خط ۲۰۷: | ||
=پانویس= | =پانویس= | ||
{{پانویس|۱}} | {{پانویس|۱}} | ||
[[رده: عالمان]] | [[رده: عالمان]] | ||
[[رده: عالمان اهل سنت]] | [[رده: عالمان اهل سنت]] | ||