۱٬۷۳۸
ویرایش
الگوهای اعتمادساز در روابط بین‌المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
الگوهای اعتمادساز در روابط بین‌المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۹
، ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
{{پانویس رنگی}} | {{پانویس رنگی}} | ||
'''الگوهای اعتمادساز در روابط بین‌المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس''' عنوان مقاله‌ای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] در شماره هفتم می‌باشد که به قلم دکتر مرتضی شیرودی <ref>عضو هيئت علمى مرکز تحقيقات اسلامى و مدرس دانشگاه.</ref> تدوین و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در فصل تابستان سال 1385 منتشر شده است.</div> | '''الگوهای اعتمادساز در روابط بین‌المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس''' عنوان مقاله‌ای از بخش اندیشه [[اندیشه تقریب (فصلنامه)|فصلنامه اندیشه تقریب]] در شماره هفتم می‌باشد که به قلم دکتر مرتضی شیرودی <ref>عضو هيئت علمى مرکز تحقيقات اسلامى و مدرس دانشگاه.</ref> تدوین و به اهتمام [[مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی]] منتشر شده است. این مقاله در فصل تابستان سال 1385 منتشر شده است.</div> | ||
=چکیده= | =چکیده= | ||
در چند دهه اخیر اقدام‌ها‌ى متعددى جهت افزایش اعتماد، کاهش سوءظن و ایجاد ارتباط مناسب‌تر در حوزه‌ها‌ى تنش‌زاى جهان صورت گرفته است. این اقدام‌ها در آمریکاى شمالى، آمریکاى لاتین، اروپا، آسیا، آفریقا و هم‌چنین بین آرژانتین و برزیل، نتایج مثبتى داشته است، اما چنان‌چه بخواهیم مدل‌ها و الگوهاى اعتمادسازى را در منطقه خلیج فارس، به عنوان بخشى از جهان اسلام، به اجرا درآوریم، و سپس آنها را به سایر مناطق و کشورهاى اسلامى تعمیم دهیم، باید از چه الگوها و مدل‌ها‌ى اعتمادساز بهره مند شویم؟ پاسخ به این سؤال را پى مى‌گیریم:<br> | در چند دهه اخیر اقدام‌ها‌ى متعددى جهت افزایش اعتماد، کاهش سوءظن و ایجاد ارتباط مناسب‌تر در حوزه‌ها‌ى تنش‌زاى جهان صورت گرفته است. این اقدام‌ها در آمریکاى شمالى، آمریکاى لاتین، اروپا، آسیا، آفریقا و هم‌چنین بین آرژانتین و برزیل، نتایج مثبتى داشته است، اما چنان‌چه بخواهیم مدل‌ها و الگوهاى اعتمادسازى را در منطقه خلیج فارس، به عنوان بخشى از جهان اسلام، به اجرا درآوریم، و سپس آنها را به سایر مناطق و کشورهاى اسلامى تعمیم دهیم، باید از چه الگوها و مدل‌ها‌ى اعتمادساز بهره مند شویم؟ پاسخ به این سؤال را پى مى‌گیریم:<br> | ||
| خط ۴۱: | خط ۳۷: | ||
اولین و مهم‌ترین تصور بین‌المللى از الگوى اعتمادسازى پس از کنفرانس امنیت و همکارى اروپا شکل گرفت. مطابق مفادى که در آخرین موافقت‌نامه این کنفرانس در هلسینکى راجع به حل و فصل اختلاف به امضا رسید، کشورهاى امضاکننده براى دست‌یابى به یک راه حل مسالمت‌آمیز سریع و عادلانه براى رفع اختلافات موجود بین خود، بر اساس حقوق بین‌الملل از طریق روش‌ها‌یى مانند مذاکره، تحقیق، میانجى‌گرى، سازش، داورى، حل و فصل و غیره توافق نمودند. اگر طرفین درگیر، طى یک مدت زمان معقولى نتوانند اختلاف خود را از طریق مشورت و مذاکره مستقیم، حل و فصل نمایند، هر یک از آنها مى‌تواند ضمن ابلاغ به طرف مقابل، ایجاد یکى از سازوکارهاى حل و فصل اختلاف را تقاضا نماید. (برژینسکى، 1369، ص150ـ142).<br> | اولین و مهم‌ترین تصور بین‌المللى از الگوى اعتمادسازى پس از کنفرانس امنیت و همکارى اروپا شکل گرفت. مطابق مفادى که در آخرین موافقت‌نامه این کنفرانس در هلسینکى راجع به حل و فصل اختلاف به امضا رسید، کشورهاى امضاکننده براى دست‌یابى به یک راه حل مسالمت‌آمیز سریع و عادلانه براى رفع اختلافات موجود بین خود، بر اساس حقوق بین‌الملل از طریق روش‌ها‌یى مانند مذاکره، تحقیق، میانجى‌گرى، سازش، داورى، حل و فصل و غیره توافق نمودند. اگر طرفین درگیر، طى یک مدت زمان معقولى نتوانند اختلاف خود را از طریق مشورت و مذاکره مستقیم، حل و فصل نمایند، هر یک از آنها مى‌تواند ضمن ابلاغ به طرف مقابل، ایجاد یکى از سازوکارهاى حل و فصل اختلاف را تقاضا نماید. (برژینسکى، 1369، ص150ـ142).<br> | ||
این راه‌کار بعد از تأسیس، به جمع آورى اصلاحات و نظرات از طرفین اختلاف خواهد پرداخت، تا آنجا که بتواند طرفین اختلاف را در تشخیص روش‌ها‌ى مناسب براى حل و فصل اختلاف کمک نماید. سازوکار ممکن است نظرات یا توصیه‌ها‌ى کلى یا ویژه‌اى ارایه کند که مربوط به شروع یا از سرگیرى روند مذاکرات میان طرفین اختلاف، یا به کارگیرى هر یک از روش‌ها‌ى دیگر حل و فصل اختلاف با توجه به شرایط آن اختلاف یا هر جنبه‌اى از جانب چنین روشى باشد. در موردى که یک اختلاف، صلح، امنیت و ثبات میان کشورهاى امضاکننده کنفرانس امنیت و همکارى اروپا را تهدید نماید، هر یک از طرفین اختلاف مى‌توانند آن را نزد کمیته مسئولان ارشد مطرح کنند. این مسئله لطمه‌اى به حق هر یک از کشورهاى امضاکننده براى طرح موضوع در درون فرایند این کنفرانس نخواهد زد. (پیشین)<br> | این راه‌کار بعد از تأسیس، به جمع آورى اصلاحات و نظرات از طرفین اختلاف خواهد پرداخت، تا آنجا که بتواند طرفین اختلاف را در تشخیص روش‌ها‌ى مناسب براى حل و فصل اختلاف کمک نماید. سازوکار ممکن است نظرات یا توصیه‌ها‌ى کلى یا ویژه‌اى ارایه کند که مربوط به شروع یا از سرگیرى روند مذاکرات میان طرفین اختلاف، یا به کارگیرى هر یک از روش‌ها‌ى دیگر حل و فصل اختلاف با توجه به شرایط آن اختلاف یا هر جنبه‌اى از جانب چنین روشى باشد. در موردى که یک اختلاف، صلح، امنیت و ثبات میان کشورهاى امضاکننده کنفرانس امنیت و همکارى اروپا را تهدید نماید، هر یک از طرفین اختلاف مى‌توانند آن را نزد کمیته مسئولان ارشد مطرح کنند. این مسئله لطمه‌اى به حق هر یک از کشورهاى امضاکننده براى طرح موضوع در درون فرایند این کنفرانس نخواهد زد. (پیشین)<br> | ||
این سازمان در ابتدا به خاطر اخطار به موقع و سریع، جلوگیرى از منازعه، مدیریت بحران و به حالت اول برگرداندن اوضاع پس از جنگ و منازعه در فصل هشتم منشور سازمان ملل متحد، تأسیس گردید. ره‌یافت و عملکرد این سازمان جهت امنیت از طریق مشارکت و همکارى میسر مى‌گردد. در این سازمان محدوده بسیار وسیعى از مسایل مربوط به امنیت هم‌چون کنترل تسلیحات، دیپلماسى پیشگیرى کننده، اعتمادسازى و اقدامات | این سازمان در ابتدا به خاطر اخطار به موقع و سریع، جلوگیرى از منازعه، مدیریت بحران و به حالت اول برگرداندن اوضاع پس از جنگ و منازعه در فصل هشتم منشور سازمان ملل متحد، تأسیس گردید. ره‌یافت و عملکرد این سازمان جهت امنیت از طریق مشارکت و همکارى میسر مى‌گردد. در این سازمان محدوده بسیار وسیعى از مسایل مربوط به امنیت هم‌چون کنترل تسلیحات، دیپلماسى پیشگیرى کننده، اعتمادسازى و اقدامات امنیت‌ساز، حقوق بشر، و امنیت اقتصادى و محیط زیست، مدنظر قرار مى‌گیرد. تمامى دولت‌ها‌ى عضو در این سازمان از جایگاه و موقعیت مساوى و برابر نسبت به یک‌دیگر برخوردارند و تصمیمات بر اساس توافق کشورها گرفته مى‌شود. (چامسکى، 1375، ص73ـ56).<br> | ||
نقش کلیدى این سازمان در پیشرفت و بهبود امنیت و ثبات در همه ابعاد، در کنفرانس سران در لیسبون در سال 1996، مورد تأکید قرار گرفت. این کنفرانس هم‌چنین توسعه منشور سازمان امنیت اروپا که در کنفرانس سران در استامبول در سال 1999، مورد تأیید قرار گرفت را پیش‌بینى نموده بود. منشور سازمان، تعهدات موجود و تعهد سازمان امنیت و همکارى اروپا و اسناد و وسایل قابل دسترسى آنها را براى غلبه بر مشکلات بین‌المللى، و به خصوص خنثى کردن منازعات داخلى و بحران‌ها هم‌چون مسایل غیرقابل حل اقلیت‌ها یا فقدان دمکراسى تقویت مى‌نماید.<br> | نقش کلیدى این سازمان در پیشرفت و بهبود امنیت و ثبات در همه ابعاد، در کنفرانس سران در لیسبون در سال 1996، مورد تأکید قرار گرفت. این کنفرانس هم‌چنین توسعه منشور سازمان امنیت اروپا که در کنفرانس سران در استامبول در سال 1999، مورد تأیید قرار گرفت را پیش‌بینى نموده بود. منشور سازمان، تعهدات موجود و تعهد سازمان امنیت و همکارى اروپا و اسناد و وسایل قابل دسترسى آنها را براى غلبه بر مشکلات بین‌المللى، و به خصوص خنثى کردن منازعات داخلى و بحران‌ها هم‌چون مسایل غیرقابل حل اقلیت‌ها یا فقدان دمکراسى تقویت مى‌نماید.<br> | ||
تبدیل سازمان امنیت و همکارى اروپا از یک مجمع صرفاً مذاکره کننده به یک سازمان اقدام کننده و هدایت کننده، به خاطر منشور این سازمان است که ایجاد تیم‌ها‌ى همکارى و مساعدت سریع در سیستم کشورهاى این سازمان را مورد تأکید قرار داده است. این سازمان به عنوان اهداف ثانویه خود در نظر دارد میان تمامى مؤسسات و سازمان‌ها‌یى که براى امنیت و ثبات در محدوده این سازمان فعالیت مى‌نمایند، هماهنگى و همکارى به وجود آورد. (برژینسکى، پیشین).<br> | تبدیل سازمان امنیت و همکارى اروپا از یک مجمع صرفاً مذاکره کننده به یک سازمان اقدام کننده و هدایت کننده، به خاطر منشور این سازمان است که ایجاد تیم‌ها‌ى همکارى و مساعدت سریع در سیستم کشورهاى این سازمان را مورد تأکید قرار داده است. این سازمان به عنوان اهداف ثانویه خود در نظر دارد میان تمامى مؤسسات و سازمان‌ها‌یى که براى امنیت و ثبات در محدوده این سازمان فعالیت مى‌نمایند، هماهنگى و همکارى به وجود آورد. (برژینسکى، پیشین).<br> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۳: | ||
کشورهاى عضو همکارى خلیج فارس مى‌توانند سازمان امنیت و همکارى در منطقه خلیج فارس را ترتیب دهند. همان‌طور که سازمان امنیت و همکارى اروپا به خاطر اخطار به موقع و سریع، جلوگیرى از منازعه، مدیریت بحران و به حالت اول برگرداندن اوضاع پس از جنگ و منازعه، تأسیس شده است، کشورهاى این منطقه نیز محتاج همکارى و مشارکت در این امور هستند. جلوگیرى از منازعه، از خسارت‌ها و تخریب‌ها‌ى فراوان ناشى از جنگ در منطقه جلوگیرى مى‌نماید. در طول یک دهه اخیر دو جنگ در منطقه خلیج فارس اتفاق افتاد که در صورت وجود چنین سازمانى شاید اوضاع سریع‌تر به دوران قبل از جنگ برگردانده مى‌شد. | کشورهاى عضو همکارى خلیج فارس مى‌توانند سازمان امنیت و همکارى در منطقه خلیج فارس را ترتیب دهند. همان‌طور که سازمان امنیت و همکارى اروپا به خاطر اخطار به موقع و سریع، جلوگیرى از منازعه، مدیریت بحران و به حالت اول برگرداندن اوضاع پس از جنگ و منازعه، تأسیس شده است، کشورهاى این منطقه نیز محتاج همکارى و مشارکت در این امور هستند. جلوگیرى از منازعه، از خسارت‌ها و تخریب‌ها‌ى فراوان ناشى از جنگ در منطقه جلوگیرى مى‌نماید. در طول یک دهه اخیر دو جنگ در منطقه خلیج فارس اتفاق افتاد که در صورت وجود چنین سازمانى شاید اوضاع سریع‌تر به دوران قبل از جنگ برگردانده مى‌شد. | ||
کنترل تسلیحات و حقوق بشر از دیگر مواردى است که امکان همکارى میان کشورهاى منطقه را فراهم مى‌آورد. از آن جایى که تمامى کشورهاى خلیج فارس مسلمان هستند، به راحتى در چارچوب چنین الگویى مى‌توانند مسایل حقوق بشر را تحلیل و بررسى نمایند. امنیت اقتصادى و محیط زیست که در این الگو جایگاه خاص خود را دارد، نقش به سزایى در اعتمادسازى منطقه‌اى ایفا خواهد کرد. خلیج فارس به عنوان مهم‌ترین منطقه محیط زیستى مشترک در میان کشورهاى منطقه، یک همکارى مشترک را از طرف تمامى کشورهاى منطقه مى‌طلبد. چنین سازمانى با تقلید از الگوى امنیتى اروپا مى‌تواند در پایتخت‌ها‌ى کشورهاى عضو دفاترى باز نماید تا به طور مرتب این دفاتر در ارتباط با یک‌دیگر باشند.<br> | کنترل تسلیحات و حقوق بشر از دیگر مواردى است که امکان همکارى میان کشورهاى منطقه را فراهم مى‌آورد. از آن جایى که تمامى کشورهاى خلیج فارس مسلمان هستند، به راحتى در چارچوب چنین الگویى مى‌توانند مسایل حقوق بشر را تحلیل و بررسى نمایند. امنیت اقتصادى و محیط زیست که در این الگو جایگاه خاص خود را دارد، نقش به سزایى در اعتمادسازى منطقه‌اى ایفا خواهد کرد. خلیج فارس به عنوان مهم‌ترین منطقه محیط زیستى مشترک در میان کشورهاى منطقه، یک همکارى مشترک را از طرف تمامى کشورهاى منطقه مى‌طلبد. چنین سازمانى با تقلید از الگوى امنیتى اروپا مى‌تواند در پایتخت‌ها‌ى کشورهاى عضو دفاترى باز نماید تا به طور مرتب این دفاتر در ارتباط با یک‌دیگر باشند.<br> | ||
در سازمان امنیت و همکارى اروپا کشورهاى عضو متعهد هستند در مورد فعالیت‌ها‌ى نظامى خود شفافیت داشته باشند. چنان‌چه کشورهاى منطقه خلیج فارس نیز چنین تعهدى را در چارچوب الگویى مشابه بپذیرند، به طور قطع اعتماد | در سازمان امنیت و همکارى اروپا کشورهاى عضو متعهد هستند در مورد فعالیت‌ها‌ى نظامى خود شفافیت داشته باشند. چنان‌چه کشورهاى منطقه خلیج فارس نیز چنین تعهدى را در چارچوب الگویى مشابه بپذیرند، به طور قطع اعتماد جاىگزین بدبینى موجود در منطقه خواهد شد. (چامسکى، پیشین).<br> | ||
=صلح= | =صلح= | ||
| خط ۶۳: | خط ۵۹: | ||
مى‌توان ادعا کرد که در دنیا، الگوهاى اعتمادسازى در زمینه تجارت، پول و سرمایه‌گذارى و به طور کلى در زمینه اقتصادى فراوان‌تر و پایاتر از اعتمادسازى امنیتى و نظامى مى‌باشد، زیرا همکارى و هم‌گرایى در زمینه‌ها‌ى اقتصادى آسیب پذیرى کم‌ترى دارند. روابط بین کشورها بیان‌گر این است که کشورها کمتر به مبادله اطلاعات در زمینه امنیت پرداخته‌اند، حال آنکه بسیارى از کشورهاى متخاصم روابط تجارى، مالى و سرمایه گذارى را قطع نکرده‌اند. به عنوان مثال، دو کشور ایران و عراق در مورد امنیت از خود همکارى نشان نداده‌اند، ولى هم‌چنان به روابط اقتصادى مسالمت‌آمیز ادامه مى‌دهند. یا مثلا در طول جنگ سرد، آمریکا به دشمن خود، روسیه، گندم مى‌فروخت، ولى از ارایه اطلاعات اولیه در مورد سلاح‌ها‌ى خود مگر در چارچوب پیمان‌ها‌ى منعقده خوددارى مى‌کرد. (لارسون و اسکیدمور، 1376، ص 243ـ231).<br> | مى‌توان ادعا کرد که در دنیا، الگوهاى اعتمادسازى در زمینه تجارت، پول و سرمایه‌گذارى و به طور کلى در زمینه اقتصادى فراوان‌تر و پایاتر از اعتمادسازى امنیتى و نظامى مى‌باشد، زیرا همکارى و هم‌گرایى در زمینه‌ها‌ى اقتصادى آسیب پذیرى کم‌ترى دارند. روابط بین کشورها بیان‌گر این است که کشورها کمتر به مبادله اطلاعات در زمینه امنیت پرداخته‌اند، حال آنکه بسیارى از کشورهاى متخاصم روابط تجارى، مالى و سرمایه گذارى را قطع نکرده‌اند. به عنوان مثال، دو کشور ایران و عراق در مورد امنیت از خود همکارى نشان نداده‌اند، ولى هم‌چنان به روابط اقتصادى مسالمت‌آمیز ادامه مى‌دهند. یا مثلا در طول جنگ سرد، آمریکا به دشمن خود، روسیه، گندم مى‌فروخت، ولى از ارایه اطلاعات اولیه در مورد سلاح‌ها‌ى خود مگر در چارچوب پیمان‌ها‌ى منعقده خوددارى مى‌کرد. (لارسون و اسکیدمور، 1376، ص 243ـ231).<br> | ||
در طول تاریخ، تجارت بین ملت‌ها، موجب همکارى شده و نفع دولت‌ها در این بوده است که با یک‌دیگر وارد پیمان‌ها‌ى تجارى شوند. در واقع عرضه و تقاضا نوعى الگوى اعتمادسازى مالى را فراهم آورده است. پس از جنگ جهانى دوم و مذاکرات برتون وودز و به دنبال مشکلات اقتصادى که گریبان گر کشورها شده بود، الگوهاى همکارى مالى و پولى در چارچوب صندوق بین‌المللى پول و بانک جهانى به عنوان مهم‌ترین نهاد سرمایه گذارى و پولى ایجاد شد. صندوق بین‌المللى پول اهدافى را از جمله افزایش همکارى‌ها‌ى پولى از طریق این نهاد بین‌المللى با تشریک مساعى کشورها دنبال مى‌کرد. هم‌چنین درنظر داشت تا راه را براى رشد تجارت بین‌المللى هموار نماید تا از این طریق به ایجاد اشتغال، درآمد بیش‌تر و توسعه و در نهایت، ثبات کشورها کمک نماید. البته این هدف در مورد کشورهاى مسلمان تحقق نیافته است. منابع صندوق بین‌المللى پول از سهمیه کشورهاى عضو مى‌باشد. در حال حاضر بیش‌ترین سرمایه گذار در این صندوق، پس از آمریکا، عربستان سعودى است. <br> | در طول تاریخ، تجارت بین ملت‌ها، موجب همکارى شده و نفع دولت‌ها در این بوده است که با یک‌دیگر وارد پیمان‌ها‌ى تجارى شوند. در واقع عرضه و تقاضا نوعى الگوى اعتمادسازى مالى را فراهم آورده است. پس از جنگ جهانى دوم و مذاکرات برتون وودز و به دنبال مشکلات اقتصادى که گریبان گر کشورها شده بود، الگوهاى همکارى مالى و پولى در چارچوب صندوق بین‌المللى پول و بانک جهانى به عنوان مهم‌ترین نهاد سرمایه گذارى و پولى ایجاد شد. صندوق بین‌المللى پول اهدافى را از جمله افزایش همکارى‌ها‌ى پولى از طریق این نهاد بین‌المللى با تشریک مساعى کشورها دنبال مى‌کرد. هم‌چنین درنظر داشت تا راه را براى رشد تجارت بین‌المللى هموار نماید تا از این طریق به ایجاد اشتغال، درآمد بیش‌تر و توسعه و در نهایت، ثبات کشورها کمک نماید. البته این هدف در مورد کشورهاى مسلمان تحقق نیافته است. منابع صندوق بین‌المللى پول از سهمیه کشورهاى عضو مى‌باشد. در حال حاضر بیش‌ترین سرمایه گذار در این صندوق، پس از آمریکا، عربستان سعودى است. <br> | ||
یکى از مهم‌ترین راه‌کارهاى موجود براى ایجاد اعتماد و همکارى بیش‌تر میان کشورهاى خلیج فارس، ایجاد صندوقى است که کشورهاى منطقه بتوانند در آن سرمایه‌گذارى کرده و از وام‌ها‌ى آن استفاده نمایند. کشورهاى حاشیه جنوبى خلیج فارس از ثروت مندترین کشورها، دست‌کم در سطح آسیا، مى‌باشند و به راحتى براى شان امکان سرمایه گذارى وجود دارد. از آنجایى که کشورهاى منطقه خلیج فارس ادعا مى‌کنند که همگى به سمت صنعتى شدن در حال حرکت مى‌باشند، و احتیاج مبرمى به | یکى از مهم‌ترین راه‌کارهاى موجود براى ایجاد اعتماد و همکارى بیش‌تر میان کشورهاى خلیج فارس، ایجاد صندوقى است که کشورهاى منطقه بتوانند در آن سرمایه‌گذارى کرده و از وام‌ها‌ى آن استفاده نمایند. کشورهاى حاشیه جنوبى خلیج فارس از ثروت مندترین کشورها، دست‌کم در سطح آسیا، مى‌باشند و به راحتى براى شان امکان سرمایه گذارى وجود دارد. از آنجایى که کشورهاى منطقه خلیج فارس ادعا مى‌کنند که همگى به سمت صنعتى شدن در حال حرکت مى‌باشند، و احتیاج مبرمى به سرمایه‌گذارى و دریافت وام دارند، ایجاد صندوقى همانند صندوق بین‌المللى پول پایه گذار همکارى بیش‌تر و در نهایت اعتماد بیش‌تر میان آنان خواهد بود. (پیشین).<br> | ||
علاوه بر صندوق بین‌الملل پول، الگوهاى همکارى مالى و پولى و تجارى دیگرى نظیر بانک نوسازى و توسعه، گات و سپس سازمان تجارت جهانى در سطح کلان آغاز گردید. این الگوهاى اعتمادسازى از سطح کلان به سطح خرد سرایت کرده تا سرانجام نفتا، اتحادیه اروپا، سازمان اقتصادى اروپا و آسه آن و غیره ایجاد شدند، که از این میان، سازمان اقتصادى اروپا هم یک الگو تلقى مى‌گردد. هرچند که این سازمان با هدف توزیع کمک‌ها‌ى آمریکا ایجاد گردید، ولى فعالیت‌ها‌ى اصلى آن در جهت توسعه روابط اقتصادى کشورهاى اروپایى، آزادى مبادلات، بالا رفتن سطح تولید، هماهنگى طرح‌ها‌ى مربوط به برنامه‌ریزى اقتصاد ملى قرار دارد. البته اختلاف نظام‌ها‌ى سیاسى و تفاوت میزان توسعه اقتصادى و تضاد منافع موجود، مانع از آن بود که مشکلات به آسانى حل گردد. بند «ج» ماده 10 معاهده، براى شوراى این سازمان این امکان را پیش‌بینى نموده بود که بتواند کمیته با سازمان ارگانى را که ضرورى مى‌دانست، تأسیس کند. (www.mihanam.com)<br> | علاوه بر صندوق بین‌الملل پول، الگوهاى همکارى مالى و پولى و تجارى دیگرى نظیر بانک نوسازى و توسعه، گات و سپس سازمان تجارت جهانى در سطح کلان آغاز گردید. این الگوهاى اعتمادسازى از سطح کلان به سطح خرد سرایت کرده تا سرانجام نفتا، اتحادیه اروپا، سازمان اقتصادى اروپا و آسه آن و غیره ایجاد شدند، که از این میان، سازمان اقتصادى اروپا هم یک الگو تلقى مى‌گردد. هرچند که این سازمان با هدف توزیع کمک‌ها‌ى آمریکا ایجاد گردید، ولى فعالیت‌ها‌ى اصلى آن در جهت توسعه روابط اقتصادى کشورهاى اروپایى، آزادى مبادلات، بالا رفتن سطح تولید، هماهنگى طرح‌ها‌ى مربوط به برنامه‌ریزى اقتصاد ملى قرار دارد. البته اختلاف نظام‌ها‌ى سیاسى و تفاوت میزان توسعه اقتصادى و تضاد منافع موجود، مانع از آن بود که مشکلات به آسانى حل گردد. بند «ج» ماده 10 معاهده، براى شوراى این سازمان این امکان را پیش‌بینى نموده بود که بتواند کمیته با سازمان ارگانى را که ضرورى مى‌دانست، تأسیس کند. (www.mihanam.com)<br> | ||
شورا هم با استفاده از این اختیار، کمیته‌ها‌ى بسیارى به وجود آورد که از این میان مى‌توان به کمیته‌ها‌ى فنى اشاره نمود. در سال 1950 کشورهاى عضو سازمان همکارى اقتصادى اروپایى با امضاى موافقت نامه‌اى اتحادیه اروپایى پرداخت‌ها را به وجود آوردند که دو وظیفه را بر عهده داشت: یکى فراهم ساختن زمینه پرداخت جمعى و دیون کشورهاى عضو و دیگرى تضمین اعطاى بدون تشریفات اعتبارات به کشورهایى که کسرى بودجه داشتند. در قلمرو این سازمان، نهادهاى دیگرى مثل آژانس اروپایى تولید و آژانس اروپایى انرژى هسته‌اى نیز ایجاد گردید. با این وصف، سازمان همکارى اقتصادى اروپایى مصمم بود میان اعضاى خود یک منطقه مبادله آزاد ایجاد نماید که این تلاش با ظهور جامعه اقتصادى اروپا در سال 1958 که از شش کشور از کشورهاى عضو سازمان تشکیل شده بود، عقیم ماند و راه به جایى نبرد. (دانیلز و رادیو، 1377، ص71ـ64).<br> | شورا هم با استفاده از این اختیار، کمیته‌ها‌ى بسیارى به وجود آورد که از این میان مى‌توان به کمیته‌ها‌ى فنى اشاره نمود. در سال 1950 کشورهاى عضو سازمان همکارى اقتصادى اروپایى با امضاى موافقت نامه‌اى اتحادیه اروپایى پرداخت‌ها را به وجود آوردند که دو وظیفه را بر عهده داشت: یکى فراهم ساختن زمینه پرداخت جمعى و دیون کشورهاى عضو و دیگرى تضمین اعطاى بدون تشریفات اعتبارات به کشورهایى که کسرى بودجه داشتند. در قلمرو این سازمان، نهادهاى دیگرى مثل آژانس اروپایى تولید و آژانس اروپایى انرژى هسته‌اى نیز ایجاد گردید. با این وصف، سازمان همکارى اقتصادى اروپایى مصمم بود میان اعضاى خود یک منطقه مبادله آزاد ایجاد نماید که این تلاش با ظهور جامعه اقتصادى اروپا در سال 1958 که از شش کشور از کشورهاى عضو سازمان تشکیل شده بود، عقیم ماند و راه به جایى نبرد. (دانیلز و رادیو، 1377، ص71ـ64).<br> | ||
با تصویربردارى از این الگوها مى‌توان الگوهاى مناسبى را با توجه به نیازهاى بومى در منطقه خلیج فارس طراحى نمود تا به کشورهاى منطقه در جهت پیشبرد برنامه‌ها‌یى که براى تجدید حیات اقتصادى خود | با تصویربردارى از این الگوها مى‌توان الگوهاى مناسبى را با توجه به نیازهاى بومى در منطقه خلیج فارس طراحى نمود تا به کشورهاى منطقه در جهت پیشبرد برنامه‌ها‌یى که براى تجدید حیات اقتصادى خود طرح‌ریزى مى‌نمایند، کمک نماید. جمهورى اسلامى ایران نیز مى‌تواند در مناسبات حوزه خلیج فارس مشارکت نموده و از لحاظ تجارى، مالى، پولى و با سرمایه‌گذارى‌ها‌ى مستقیم خارجى اعتمادسازى کند. هنگامى که کشورهاى حوزه خلیج فارس از جمله ایران این اطمینان را داشته باشند که سیاست‌ها‌ى تجارى، مالى و پولى یک‌جانبه دیگر تهدیدى براى اقتصاد منطقه نیست در واقع هدف اعتمادسازى مبتنى بر اقتصاد تحقق یافته است. (www.persian-gulf.info).<br> | ||
=منابع= | =منابع= | ||
در تعدادى از معاهدات چندجانبه منطقه‌اى در مورد مدیریت مشترک منابع، موادى درباره حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات مى‌توان پیدا نمود. از این‌رو، موافقت‌نامه 1963 راجع به کشتیرانى و همکارى‌ها‌ى اقتصادى حوزه رود نیجر پیش‌بینى مى‌کند که هر اختلافى بین کشورهاى حوزه رود نیجر در مورد تفسیر یا اجراى | در تعدادى از معاهدات چندجانبه منطقه‌اى در مورد مدیریت مشترک منابع، موادى درباره حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات مى‌توان پیدا نمود. از این‌رو، موافقت‌نامه 1963 راجع به کشتیرانى و همکارى‌ها‌ى اقتصادى حوزه رود نیجر پیش‌بینى مى‌کند که هر اختلافى بین کشورهاى حوزه رود نیجر در مورد تفسیر یا اجراى موافقت‌نامه بروز نماید، باید به صورت دوستانه و از طریق مستقیم بین آنها، یا از طریق سازمان‌ها‌ى بین‌الدول پیش‌بینى شده در این موافقت نامه، حل و فصل شود. در صورت شکست چنین حل و فصلى، اختلاف باید توسط داورى، به خصوص کمیسیون میانجى‌گرى، سازش و داورى سازمان وحدت آفریقا، یا از طریق حل و فصل قضایى توسط دیوان بین‌المللى دادگسترى، حل و فصل شود.<br> | ||
کنوانسیون 1956 راجع به کانال کشى از رود موصل و پروتکل 1961 راجع به جلوگیرى از آلودگى رود موصل، مذاکرات مستقیم را پیش‌بینى مى‌کند. در صورت شکست مذاکرات، این کنوانسیون، داورى را همراه با یک رشته موادى که این روش را تنظیم مى‌کند، پیش‌بینى مى‌نماید. این مفاد دربرگیرنده یک روش ویژه براى موارد ضرورى و فورى نیز مى‌باشد. (بدیع، 1376، ص256ـ254).<br> | کنوانسیون 1956 راجع به کانال کشى از رود موصل و پروتکل 1961 راجع به جلوگیرى از آلودگى رود موصل، مذاکرات مستقیم را پیش‌بینى مى‌کند. در صورت شکست مذاکرات، این کنوانسیون، داورى را همراه با یک رشته موادى که این روش را تنظیم مى‌کند، پیش‌بینى مى‌نماید. این مفاد دربرگیرنده یک روش ویژه براى موارد ضرورى و فورى نیز مى‌باشد. (بدیع، 1376، ص256ـ254).<br> | ||
کشورهاى حوزه خلیج فارس که نقش ویژه‌اى در تأمین نفت و گاز جهان دارند، مى‌توانند با ایجاد چارچوبى مناسب براى توسعه و بهره‌بردارى از حوزه‌ها‌ى نفت و گازى که در مرزهاى مشترک آنان قرار دارد، در جهت اعتمادسازى قدم بسیار مفیدى بردارند. سیاست شرکت‌ها‌ى نفتى از گذشته این بوده که با به کارگیرى اهرم‌ها‌ى سیاسى و عنوان کردن پیشنهادهاى ضد و نقیض، در عمل کشورهاى منطقه را رودرروى یک‌دیگر قرار دهند. با بهره‌بردارى مشترک از نفت و گاز، به طور کلى رقابت کشورهاى منطقه براى یافتن بازار مناسب تا حدود زیادى کاهش مى‌یابد. از سوى دیگر، توافق براى بهره‌بردارى مشترک از یک حوزه نفتى، امکان سرمایه گذارى توسط مؤسسات و شرکت‌ها‌ى بین‌المللى در نفت و گاز را افزایش مى‌دهد و توجه کشورهاى علاقه مند نیز، براى سرمایه‌گذارى در این حوزه گسترش مى‌یابد. (پیشین).<br> | کشورهاى حوزه خلیج فارس که نقش ویژه‌اى در تأمین نفت و گاز جهان دارند، مى‌توانند با ایجاد چارچوبى مناسب براى توسعه و بهره‌بردارى از حوزه‌ها‌ى نفت و گازى که در مرزهاى مشترک آنان قرار دارد، در جهت اعتمادسازى قدم بسیار مفیدى بردارند. سیاست شرکت‌ها‌ى نفتى از گذشته این بوده که با به کارگیرى اهرم‌ها‌ى سیاسى و عنوان کردن پیشنهادهاى ضد و نقیض، در عمل کشورهاى منطقه را رودرروى یک‌دیگر قرار دهند. با بهره‌بردارى مشترک از نفت و گاز، به طور کلى رقابت کشورهاى منطقه براى یافتن بازار مناسب تا حدود زیادى کاهش مى‌یابد. از سوى دیگر، توافق براى بهره‌بردارى مشترک از یک حوزه نفتى، امکان سرمایه گذارى توسط مؤسسات و شرکت‌ها‌ى بین‌المللى در نفت و گاز را افزایش مى‌دهد و توجه کشورهاى علاقه مند نیز، براى سرمایه‌گذارى در این حوزه گسترش مى‌یابد. (پیشین).<br> | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۱: | ||
=نفت= | =نفت= | ||
اوپک مهم‌ترین سازمان بین‌المللى در رابطه با نفت است که بیش‌تر کشورهاى تولیدکننده نفت جهان در آن عضو مى‌باشند. گرچه سال‌ها پس از تأسیس اوپک، سازمان‌ها‌ى دیگرى از جمله «آاوپک» یا کشورهاى عربى تولیدکننده نفت نیز، تأسیس گردیدند، اما هنوز مهم‌ترین سازمان نفتى، اوپک مى‌باشد. کشورهاى عضو اوپک 9/75% کل ذخایر نفت جهان را دارا مى‌باشند، و 64% از این ذخایر در کشورهاى حوزه خلیج فارس قرار دارد. در منطقه خلیج فارس از هر حلقه چاه نفت حدود 000/250 تن نفت در سال مى‌توان استخراج کرد، در حالى‌که این حجم در آمریکا فقط 1000 تن در سال است. <br> | [[اوپک]] مهم‌ترین سازمان بین‌المللى در رابطه با نفت است که بیش‌تر کشورهاى تولیدکننده نفت جهان در آن عضو مى‌باشند. گرچه سال‌ها پس از تأسیس اوپک، سازمان‌ها‌ى دیگرى از جمله «آاوپک» یا کشورهاى عربى تولیدکننده نفت نیز، تأسیس گردیدند، اما هنوز مهم‌ترین سازمان نفتى، اوپک مى‌باشد. کشورهاى عضو اوپک 9/75% کل ذخایر نفت جهان را دارا مى‌باشند، و 64% از این ذخایر در کشورهاى حوزه خلیج فارس قرار دارد. در منطقه خلیج فارس از هر حلقه چاه نفت حدود 000/250 تن نفت در سال مى‌توان استخراج کرد، در حالى‌که این حجم در [[آمریکا]] فقط 1000 تن در سال است. <br> | ||
از سوى دیگر، امکان کشف ذخایر نفتى جدید در منطقه خلیج فارس به مراتب بیش‌تر از هر نقطه دیگرى در جهان مى‌باشد. طى سال‌ها‌ى اخیر، ذخیره کشورهاى منطقه چنین بوده است: | از سوى دیگر، امکان کشف ذخایر نفتى جدید در منطقه خلیج فارس به مراتب بیش‌تر از هر نقطه دیگرى در جهان مى‌باشد. طى سال‌ها‌ى اخیر، ذخیره کشورهاى منطقه چنین بوده است: | ||
* ـ عربستان سعودى 25/25% ذخایر جهان؛ | * ـ عربستان سعودى 25/25% ذخایر جهان؛ | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۰۸: | ||
* ـ عراق 3/6% ذخایر جهان؛ | * ـ عراق 3/6% ذخایر جهان؛ | ||
* ـ امارات متحده عربى 7/4% ذخایر جهان. (برکشلى، 1378، ص94ـ89). | * ـ امارات متحده عربى 7/4% ذخایر جهان. (برکشلى، 1378، ص94ـ89). | ||
این آمار نشان دهنده ارزش و اهمیت ویژه نفت براى کشورهاى منطقه خلیج فارس مى‌باشد. در اختیار داشتن این ماده حیاتى همکارى‌ها‌ى بیش‌ترى را درسطح منطقه مى‌طلبد. اوپک مى‌تواند الگوى قابل توجهى براى همکارى میان کشورهاى منطقه در مورد نفت باشد. گرچه تعدادى از کشورهاى عضو اوپک به اندازه کشورهاى خلیج فارس به نفت متکى نیستند، اما آنها نشان داده‌اند که داشتن منفعتى مشترک مى‌تواند زمینه‌ساز همکارى‌ها‌ى بسیار گسترده گردد. چنان‌چه تکان نفتى و تحریم فروش نفت کشورهاى عربى به اسرائیل در اواسط دهه 1970 و موافقت کشورهاى عضو اوپک در افزایش چند باره قیمت نفت نشان دهنده قدرت همکارى میان این کشورها است. حال چگونه مى‌توان تصور کرد که کشورهایى هم‌چون | این آمار نشان دهنده ارزش و اهمیت ویژه نفت براى کشورهاى منطقه خلیج فارس مى‌باشد. در اختیار داشتن این ماده حیاتى همکارى‌ها‌ى بیش‌ترى را درسطح منطقه مى‌طلبد. اوپک مى‌تواند الگوى قابل توجهى براى همکارى میان کشورهاى منطقه در مورد نفت باشد. گرچه تعدادى از کشورهاى عضو اوپک به اندازه کشورهاى خلیج فارس به نفت متکى نیستند، اما آنها نشان داده‌اند که داشتن منفعتى مشترک مى‌تواند زمینه‌ساز همکارى‌ها‌ى بسیار گسترده گردد. چنان‌چه تکان نفتى و تحریم فروش نفت کشورهاى عربى به [[اسرائیل]] در اواسط دهه 1970 و موافقت کشورهاى عضو اوپک در افزایش چند باره قیمت نفت نشان دهنده قدرت همکارى میان این کشورها است. حال چگونه مى‌توان تصور کرد که کشورهایى هم‌چون [[عربستان]]، [[ایران]]، [[کویت]] و [[عراق]] که حیاتشان وابسته به نفت مى‌باشد، نتوانند در میان خود سازمانى به مراتب قوى‌تر از سازمان کشورهاى عربى تولیدکننده نفت به وجود آورند. حتى اگر تأسیس سازمان مورد نظر به دلایل سیاسى یا علمى امکان‌پذیر نباشد، این کشورها مى‌توانند روابط و رایزنى‌ها‌ى بسیار خوبى با یک‌دیگر در مورد سیاست‌ها‌ى نفتى مشترک داشته باشند. با تأسیس مؤسسه یا سازمانى که بتواند در مورد خط‌مشى نفتى کشورهاى منطقه خلیج فارس به طور مشترک فعالیت نماید، و پروژه‌ها و تحقیقات علمى در این مورد را به طور مشترک میان کشورهاى مورد نظر انجام دهد، مى‌توان گام مؤثرى در ایجاد اطمینان و اعتماد این کشورها نسبت به یک‌دیگر برداشت. (حافظ نیا، 1371، ص37ـ34).<br> | ||
همان‌گونه که اوپک، باید در مورد خط‌مشى و سیاست و موقعیت خویش در جهان تجدیدنظر نماید، کشورهاى خلیج فارس نیز باید نسبت به آینده و نفت خود تجدید نظر کنند. موفقیت سازمان تأسیس شده درباره نفت در میان کشورهاى شوراى همکارى خلیج فارس تنها در رابطه با ایده‌آلى خواهد بود که آنان به دنبال آن مى‌باشند. هنگامى این سازمان مى‌تواند موفق تلقى گردد که بتواند حس اعتماد کشورهاى منطقه را نسبت به آینده مشترک تقویت نماید. این سازمان باید بتواند تمامى یا بیش‌تر اختلافات مربوط به خط‌مشى قیمت‌گذارى نفت در میان کشورهاى منطقه و سیاست‌ها‌ى مربوط به آن را از بین برده و در این مورد هماهنگى به وجود آورد. (پیشین).<br> | همان‌گونه که اوپک، باید در مورد خط‌مشى و سیاست و موقعیت خویش در جهان تجدیدنظر نماید، کشورهاى خلیج فارس نیز باید نسبت به آینده و نفت خود تجدید نظر کنند. موفقیت سازمان تأسیس شده درباره نفت در میان کشورهاى شوراى همکارى خلیج فارس تنها در رابطه با ایده‌آلى خواهد بود که آنان به دنبال آن مى‌باشند. هنگامى این سازمان مى‌تواند موفق تلقى گردد که بتواند حس اعتماد کشورهاى منطقه را نسبت به آینده مشترک تقویت نماید. این سازمان باید بتواند تمامى یا بیش‌تر اختلافات مربوط به خط‌مشى قیمت‌گذارى نفت در میان کشورهاى منطقه و سیاست‌ها‌ى مربوط به آن را از بین برده و در این مورد هماهنگى به وجود آورد. (پیشین).<br> | ||
=دریا= | =دریا= | ||
شرایط خاص منطقه‌اى خلیج | شرایط خاص منطقه‌اى [[خلیج فارس]]، استخراج و صدور نفت از این منطقه و تبخیر بالاى آب و هم‌چنین طرح‌ها‌ى صنعتى متعددى که در برخى از کشورهاى منطقه اجرا مى‌شود، تأثیر منفى زیادى بر محیط زیست دریایى منطقه گذاشته است. حجم زیاد فعالیت‌ها‌ى مربوط به اکتشافات و صادرات نفت و صنایع پتروشیمى، باعث آلودگى منطقه خلیج فارس شده است. این مسئله باعث شده است یک تهدید همیشگى براى محیط زیست دریایى در منطقه به وجود آید، به خصوص آنکه زمینه‌ها‌ى اصولى براى حفظ محیط زیست و دست‌یابى به یک توسعه پایدار و فن آورى مناسب به کلى به دست فراموشى سپرده شده است. (www.iran-awa.com).<br> | ||
تأسیس سازمان منطقه‌اى حفاظت از محیط زیست دریایى که به ابتکار کشورهاى ساحلى منطقه شامل ایران، عراق، عربستان سعودى، امارات متحده عربى، قطر، عمان و کویت با هدف پژوهش و بررسى مسایل مربوط به محیط زیست دریایى خلیج فارس ایجاد گردید، به دلیل حوادث مختلفى تاکنون نتوانسته است به درستى به وظایف خود عمل کند. به علاوه، با وجود تلاش‌ها‌ى سازمان منطقه‌اى به منظور تشویق و وادار کردن کشورهاى عضو جهت تهیه طرح مقابله با حوادث اضطرارى ناشى از حوادث و سوانح دریایى، نتیجه مطلوبى به دست نیامده است. هم‌چنین، با توجه به اینکه کنوانسیون 1982 حقوق دریاها و ماده 41 آن مقرر داشته است که کشورهاى ساحلى مجاور تنگه هرمز براى امنیت و سلامت کشتیرانى و حفاظت از محیط زیست دریایى خلیج فارس مى‌توانند خط سیرهایى جهت رفت وآمد دریایى تعیین و براى تفکیک این تردد ترتیبى اتخاذ نمایند، اما قدرت‌ها‌ى بزرگ دریایى این حقوق را نادیده گرفته‌اند و هم‌چنان مطابق خواسته‌ها‌ى خود عمل مى‌کنند. <br> | تأسیس سازمان منطقه‌اى حفاظت از محیط زیست دریایى که به ابتکار کشورهاى ساحلى منطقه شامل ایران، عراق، عربستان سعودى، امارات متحده عربى، قطر، عمان و کویت با هدف پژوهش و بررسى مسایل مربوط به محیط زیست دریایى خلیج فارس ایجاد گردید، به دلیل حوادث مختلفى تاکنون نتوانسته است به درستى به وظایف خود عمل کند. به علاوه، با وجود تلاش‌ها‌ى سازمان منطقه‌اى به منظور تشویق و وادار کردن کشورهاى عضو جهت تهیه طرح مقابله با حوادث اضطرارى ناشى از حوادث و سوانح دریایى، نتیجه مطلوبى به دست نیامده است. هم‌چنین، با توجه به اینکه کنوانسیون 1982 حقوق دریاها و ماده 41 آن مقرر داشته است که کشورهاى ساحلى مجاور تنگه هرمز براى امنیت و سلامت کشتیرانى و حفاظت از محیط زیست دریایى خلیج فارس مى‌توانند خط سیرهایى جهت رفت وآمد دریایى تعیین و براى تفکیک این تردد ترتیبى اتخاذ نمایند، اما قدرت‌ها‌ى بزرگ دریایى این حقوق را نادیده گرفته‌اند و هم‌چنان مطابق خواسته‌ها‌ى خود عمل مى‌کنند. <br> | ||
این امر نشان گر آن است که قواعد و مقررات منطقه‌اى و بین‌المللى داراى نواقص جدى است و فاقد کارایى لازم و اعتبار حقوقى و مستحکم مى‌باشد. بنابراین، ضرورت دارد کشورهاى منطقه با توجه به مقررات حقوق دریاها، ضوابط مستحکم و یک‌پارچه‌اى را جهت حفاظت از محیط زیست خلیج فارس در گردهمایى‌ها‌ى بین‌المللى مطرح سازند و با اجراى مطالعات کافى به منظور شناخت خصوصیات محیط منطقه‌اى خلیج فارس در زمینه‌ها‌ى زیستى، شیمیایى و فیزیکى، پشتیبان یک‌دیگر باشند. البته با توجه به خساراتى که دو جنگ اخیر خلیج فارس به منابع زیست محیطى خلیج فارس وارد کرده، بررسى این تأثیرات بر روى جوامع زیستى منطقه به خوبى احساس مى‌شود. (جعفرىولدانى، 1374، ص85ـ79).<br> | این امر نشان گر آن است که قواعد و مقررات منطقه‌اى و بین‌المللى داراى نواقص جدى است و فاقد کارایى لازم و اعتبار حقوقى و مستحکم مى‌باشد. بنابراین، ضرورت دارد کشورهاى منطقه با توجه به مقررات حقوق دریاها، ضوابط مستحکم و یک‌پارچه‌اى را جهت حفاظت از محیط زیست خلیج فارس در گردهمایى‌ها‌ى بین‌المللى مطرح سازند و با اجراى مطالعات کافى به منظور شناخت خصوصیات محیط منطقه‌اى خلیج فارس در زمینه‌ها‌ى زیستى، شیمیایى و فیزیکى، پشتیبان یک‌دیگر باشند. البته با توجه به خساراتى که دو جنگ اخیر خلیج فارس به منابع زیست محیطى خلیج فارس وارد کرده، بررسى این تأثیرات بر روى جوامع زیستى منطقه به خوبى احساس مى‌شود. (جعفرىولدانى، 1374، ص85ـ79).<br> | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۲۸: | ||
* ـ تهیه پیش نویس قوانین پیمان‌ها‌ى بین‌المللى پروازى (www.news.media.ac.ir). | * ـ تهیه پیش نویس قوانین پیمان‌ها‌ى بین‌المللى پروازى (www.news.media.ac.ir). | ||
از مجموع کشورهاى منطقه خلیج فارس، سه کشور عربستان سعودى، عراق و ایران از اهمیت و قدرت برترى در زمینه پروازى برخوردار مى‌باشند. این سه کشور هرسال هزاران زائر پروازى را سرویس دهى مى‌کنند. عربستان سعودى به دلیل وجود خانه خدا در این کشور هر ساله میلیون‌ها نفر را جذب مى‌کند، از این‌رو تشکیل سازمانى شبیه ایکائو که توان نظم بخشیدن به پروازهاى مذهبى به کشورهاى منطقه را داشته باشد، مى‌تواند اقدامى در جهت اعتمادسازى میان کشورهاى این منطقه محسوب گردد. حتى این کشورها مى‌توانند تشکیلات مشترکى را به عنوان کارگزار تخصصى ایکائو در منطقه خلیج فارس تأسیس نمایند. این تشکیلات خاص مى‌تواند مسایل بسیار زیادى را در زمینه مشکلات موجود در خطوط هوایى میان کشورهاى منطقه حل نماید.<br> | از مجموع کشورهاى منطقه خلیج فارس، سه کشور عربستان سعودى، عراق و ایران از اهمیت و قدرت برترى در زمینه پروازى برخوردار مى‌باشند. این سه کشور هرسال هزاران زائر پروازى را سرویس دهى مى‌کنند. عربستان سعودى به دلیل وجود خانه خدا در این کشور هر ساله میلیون‌ها نفر را جذب مى‌کند، از این‌رو تشکیل سازمانى شبیه ایکائو که توان نظم بخشیدن به پروازهاى مذهبى به کشورهاى منطقه را داشته باشد، مى‌تواند اقدامى در جهت اعتمادسازى میان کشورهاى این منطقه محسوب گردد. حتى این کشورها مى‌توانند تشکیلات مشترکى را به عنوان کارگزار تخصصى ایکائو در منطقه خلیج فارس تأسیس نمایند. این تشکیلات خاص مى‌تواند مسایل بسیار زیادى را در زمینه مشکلات موجود در خطوط هوایى میان کشورهاى منطقه حل نماید.<br> | ||
انتخاب نمادى که در آن از تمام کشورهاى منطقه استفاده شده باشد، به نوعى اعتماد را در میان کشورهاى منطقه نوید مى‌دهد. این نماد مى‌تواند حتى آرم چنین مؤسسه‌اى نیز باشد. این الگو علاوه بر اینکه نقش بسیار مؤثرى در ایجاد اعتماد میان مردم عموماً مذهبى منطقه دارد، از لحاظ اقتصادى نیز براى دولت‌ها و شرکت‌ها‌ى خصوصى منطقه، سودآور است. ( | انتخاب نمادى که در آن از تمام کشورهاى منطقه استفاده شده باشد، به نوعى اعتماد را در میان کشورهاى منطقه نوید مى‌دهد. این نماد مى‌تواند حتى آرم چنین مؤسسه‌اى نیز باشد. این الگو علاوه بر اینکه نقش بسیار مؤثرى در ایجاد اعتماد میان مردم عموماً مذهبى منطقه دارد، از لحاظ اقتصادى نیز براى دولت‌ها و شرکت‌ها‌ى خصوصى منطقه، سودآور است. (اى‌آزر و این مون، 1379، ص321ـ312).<br> | ||
=حقوق= | =حقوق= | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۴: | ||
=منابع و مآخذ= | =منابع و مآخذ= | ||
# الهى، همایون، خلیج فارس و مسائل آن، تهران، نشر قومس، 1370ش. | # الهى، همایون، خلیج فارس و مسائل آن، تهران، نشر قومس، 1370ش. | ||
# اى آزر، ادوارد و این مون، جونک، امنیت ملى در جهان سوم، ترجمه فرانک طوسى، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردى، 1379ش. | # اى آزر، ادوارد و این مون، جونک، امنیت ملى در جهان سوم، ترجمه فرانک طوسى، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردى، 1379ش. | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۳: | ||
# www.news.media.ac.ir. | # www.news.media.ac.ir. | ||
<div/> | <div/> | ||
مطالب مندرج در این مدخل بارگذاری شده از فصلنامه اندیشه تقریب، سال دوم، شماره هفتم، تابستان 1385 می‌باشد.<br> | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||
{{پانویس رنگی}} | {{پانویس رنگی}} | ||
[[رده: فصلنامه اندیشه تقریب]] | [[رده: فصلنامه اندیشه تقریب]] | ||