محمد الهدار

محمد بن عبدالله الهدار (۱۳۴۰-۱۴۱۸ه.ق) نویسنده، شاعر، عالم دینی یمنی و مبلغ اسلامی است. او مسئول فتوای استان البیضاء در یمن و بنیان‌گذار مرکز علوم اسلامی «الهدار» در شهر البیضاء در سال ۱۳۸۰ه.ق بود. او سفرهای تبلیغی بسیاری به کشورهای مختلف جهان اسلام رفته است و تالیفات ارزشمند بسیاری نیز دارد.

نسب

محمد بن عبدالله الهدار بن شیخ بن أحمد بن محسن بن علی بن صالح بن محمد بن صالح بن أحمد بن الحسین بن الشیخ أبی‌بکر بن سالم بن عبدالله بن عبدالرحمن بن عبدالله بن عبدالرحمن السقاف بن محمد مولى الدویلة بن علی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبیدالله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد‌الباقر بن علی زین‌العابدین بن الحسین بن امام علی بن أبی‌طالب، و امام علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است.

او سی و ششمین نوه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است.

تولد و تربیت

او در سال ۱۳۴۰ در روستای عزة در حومه شهر البیضاء در یمن، در خانه‌ای که به علم، آموزش، و اصلاحگر روابط مردم معروف بود به دنیا آمد. مادرش نور دختر عبدالله بن عوض باصهی بود. پدربزرگش محسن بن علی اولین کسی بود که از عینات حضرموت به شهر البیضاء مهاجرت کرد. محمد در آنجا بزرگ شد و نزد قاضی محمود الکستبان و مفتی البیضاء محمد بن حسین الهیثمی می‌رفت و علوم پایه را از ایشان فراگرفت. تا زمان ۱۷ سالگی که آمادگی سفر برای کسب علم را یافت به همراه دوستش محسن بن محمد بن عبدالرحمن الهدار، آنجا را ترک کرد و با پای پیاده به عدن رفت تا به تریم و مرکز علمی تریم(رباط تریم) بپیوندند. در آنجا نزد حبیب عبدالله بن عمر الشاطری کسب علم کرد، و چندین سال در مرکز علمی تریم ادامه تحصیل داد.

اساتید

او اساتید زیادی از کشورهای مختلف دارد که مشهورترین آن‌ها از این قرارند:

پدرش عبدالله بن شیخ الهدار

عبدالله بن عمر الشاطری

جعفر بن أحمد العیدروس

علوی بن عبدالله بن شهاب‌الدین

علوی بن عباس المالکی

أحمد مشهور بن طه الحداد

حمود الکستبان

محمد بن حسین الهیثمی

إبراهیم بن عمر بن عقیل

أحمد بن صالح الحداد

محفوظ بن سالم الزبیدی

محمد بن أحمد الشاطری

محمد بن سالم بن حفیظ

عمر بن عوض حداد

محسن بن عبدالله المحضار

عبدالقادر بن أحمد السقاف

آثار و سفرهای او برای گسترش اسلام

هنگامی که از تریم بازگشت، در سال ۱۳۶۲ه.ق در عزه مدرسه علم الشریف را افتتاح کرد. سپس به سومالی رفت و به عنوان امام در مسجد مرواس در موگادیشو مشغول له فعالیت شد و در آنجا ماند. گاهی به البیضاء و گاهی به سومالی رفت و آمد می‌کرد تا اینکه در سال ۱۳۸۰ه.ق مؤسسه علمی علوم دینی الهدار (رباط الهدار) را در شهر بیضاء تحت نظارت خود و همکاری تعدادی از اساتید مانند سید زین بن ابراهیم بن سمیط و سید احمد بن عمر بن شیخان الحبشی تأسیس کرد. این مرکز علمی یکی از برجسته ترین نشانه‌های مذهبی در استان البیضاء و یمن است. در این مرکز درسهای علمی شرعی، لغت، خواندن ذکرها و وردها، شوراهای خیریه و سخنرانی‌ها زیر نظر تعدادی از پسرانش پس از او برگزار می‌شده است. در این مرکز دانشجویان بسیاری از استان‌های مختلف یمن و دیگر کشورها از اندونزی، حجاز و سومالی فارغ‌التحصیل شده‌اند.

او فعالیت بسیاری در زمینه تبلیغ دین داشت از این رو رفت و آمد زیادی بین روستاها و شهرها داشت. همچنین سفرهای متعددی بین کشورهای اسلامی از قبیل کشورهای شرق آفریقا و کشورهای جنوب شرق آسیا و عراق و شام و غیر اینها داشته است. او تمام عمرش را در کسب علم و عمل خیر و تبلیغ دین گذراند. در اخر عمرش زندگی در کنار حرمین شریفین را برگزید.

تالیفات

او بسیار اهل ادب و فرهنگ بود و در کتاب‌های ادب عرب مانند «مغنی اللبیب» و«دیوان المتنبی»، و «دیوان الإمام الحداد»، تتبع فراوان داشت. او خود درس شرح «ألفیة ابن مالک» و همچنین کتاب «مقامات الحریری» بسیاری دیگر از کتاب‌ها را برگزار می‌کرد. قصیده‌ها، سخنرانی‌ها، مقاله‌ها و نامه‌های ادبی و مفید از او به جا مانده است. تعداد کتاب‌های او 24 عنوان به شرح زیر است:

«کشافة المجهول ومبرئة المعلول» منظومة شعریة تجاوز عدد أبیاتها الاثنا عشر ألف بیت

«شفاء السقیم فی أحادیث المنقذ العظیم»

«عجلة السباق إلى مکارم الأخلاق»

«صاروخ القرآن والسنة على رؤوس الفتنة»

«جواهر الجواهر»

«کیفیة حفظ أهم الواجبات»

«نیل السعادة من مخ العبادة»

«رسالة الحج المبرور»

«مفتاح الحج»

«ناشئة اللیل»

«النفحات الرمضانیة»

«الفتح والنصر»

«الباقیات الصالحات»

«الفؤاد الاثنا عشر»

«کاسحات الألغام»

«التحصین الحصین»

«فوائد و دعوات فی العشر و عرفات»

«صاروخ الدعاء»

«صاروخ الإصابة»

دیوان شعر

فرزندان

او فرزندانی از خود به جای گذاشت که درباره آنها گفت: آنها را برای خدا نذر کردم در حالی که در شکم مادرهایشان بودند و از خدای سبحان خواستم که آنها را در خدمت دین و مبلغین دین از شرق تا غرب زمین قرار دهد و بیشترین توفیق خدمت رسانی و یاری رسانی و اخلاص و زهد و سلامت و یقین را برای آنها از خدا خواست. او 11 پسر داشت به نام‌های: حسن، حسین، أحمد، طاهر، عبدالله، زین، إبراهیم،‌ هاشم، طه، عبدالرحمن، حمزة و همه ایشان از طلاب علم بودند.

او 14 دختر و چهار زن نیز داشت.

وفات

او مشتاق زندگی در مکه بود زیرا اجر کار خیر در آنجا چند برابر است. بسیار در جلسه‌های علمی که توسط بسیاری از علما در مکه و مدینه برگزار می‌شد، شرکت می‌جست. تا اینکه در ساعت 10 شب دوشنبه هشتم ماه ربیع الثانی در سال ۱۴۱۸ ه.ق درگذشت و در قبرستان المعلاه در مکه در کنار حبیب احمد مشهور الحداد به خاک سپرده شد.

منبع

هدایة الأخیار فی سیرة الداعی إلى الله محمد الهدار - حسین الهدار.