تهافت الفلاسفه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '=پانویس=↵<references />↵↵[[رده:' به '== پانویس == {{پانویس}} [[رده:') |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
این کتاب مشتمل بر 4 مقدمه، 20 مسأله و 1 خاتمه است. غزالی در کتاب تهافت التهافت بیست مسأله به شرح زیر را در ابتدای کتاب بیان کرد: | این کتاب مشتمل بر 4 مقدمه، 20 مسأله و 1 خاتمه است. غزالی در کتاب تهافت التهافت بیست مسأله به شرح زیر را در ابتدای کتاب بیان کرد: | ||
#باطل دانستن راه و روش آنان (یعنی فیلسوفان) دربارهٔ ازلی بودن جهان؛ | # باطل دانستن راه و روش آنان (یعنی فیلسوفان) دربارهٔ ازلی بودن جهان؛ | ||
#باطل ساختن راه و روش آنان دربارهٔ ابدی بودن جهان؛ | # باطل ساختن راه و روش آنان دربارهٔ ابدی بودن جهان؛ | ||
#آشکار ساختن ریاکاری آنان در این سخنشان که خدا آفریدگار جهان است و جهان آفریدهٔ اوست؛ | # آشکار ساختن ریاکاری آنان در این سخنشان که خدا آفریدگار جهان است و جهان آفریدهٔ اوست؛ | ||
#در نمایاندن ناتوانی فلاسفه از اثبات وجود [[آفریدگار]]؛ | # در نمایاندن ناتوانی فلاسفه از اثبات وجود [[آفریدگار]]؛ | ||
#در نمایاندن ناتوانی ایشان از آوردن دلیل بر محال بودن هستی دو [[خدا]]؛ | # در نمایاندن ناتوانی ایشان از آوردن دلیل بر محال بودن هستی دو [[خدا]]؛ | ||
#در باطل ساختن راه و روش آنان در نفی صفات؛ | # در باطل ساختن راه و روش آنان در نفی صفات؛ | ||
#در باطل ساختن سخن ایشان که «ذات نخستین به واسطهٔ جنس و فصل تقسیم نمی‌پذیرد»؛ | # در باطل ساختن سخن ایشان که «ذات نخستین به واسطهٔ جنس و فصل تقسیم نمی‌پذیرد»؛ | ||
#در باطل ساختن سخن ایشان که نخستینْ موجود بسیط و بدون ماهیت است؛ | # در باطل ساختن سخن ایشان که نخستینْ موجود بسیط و بدون ماهیت است؛ | ||
#در نمایاندن ناتوانی ایشان در تبیین جسم نبودن نخستین؛ | # در نمایاندن ناتوانی ایشان در تبیین جسم نبودن نخستین؛ | ||
#در بیان اینکه باور به دهر و نفی آفریدگار از لوازم عقیدهٔ ایشان است؛ | # در بیان اینکه باور به دهر و نفی آفریدگار از لوازم عقیدهٔ ایشان است؛ | ||
#در نمایاندن ناتوانی ایشان در این سخن که «نخستین به غیر خود علم دارد»؛ | # در نمایاندن ناتوانی ایشان در این سخن که «نخستین به غیر خود علم دارد»؛ | ||
#در نمایاندن ناتوانی ایشان در اینکه او [نخستین] به ذات خود علم دارد؛ | # در نمایاندن ناتوانی ایشان در اینکه او [نخستین] به ذات خود علم دارد؛ | ||
#در باطل ساختن اعتقادشان که نخستین به جزئیات علم ندارد؛ | # در باطل ساختن اعتقادشان که نخستین به جزئیات علم ندارد؛ | ||
#دربارهٔ عقیده به اینکه آسمان زنده و متحرک ارادی است؛ | # دربارهٔ عقیده به اینکه آسمان زنده و متحرک ارادی است؛ | ||
#در باطل ساختن آنچه آن را غرض حرکت آسمان دانسته‌اند؛ | # در باطل ساختن آنچه آن را غرض حرکت آسمان دانسته‌اند؛ | ||
#در باطل ساختن سخنشان در اینکه نفسهای آسمانی بر همهٔ جزئیات علم دارند؛ | # در باطل ساختن سخنشان در اینکه نفسهای آسمانی بر همهٔ جزئیات علم دارند؛ | ||
#در باطل ساختن اعتقادشان دربارهٔ محال بودن خرق عادت (که رد اصل علیت فیلسوفان است.) | # در باطل ساختن اعتقادشان دربارهٔ محال بودن خرق عادت (که رد اصل علیت فیلسوفان است.) | ||
#دربارهٔ عقیده به اینکه نفس انسان جوهر قائم به خویش است و جسم و عرض نیست؛ | # دربارهٔ عقیده به اینکه نفس انسان جوهر قائم به خویش است و جسم و عرض نیست؛ | ||
#دربارهٔ اعتقادشان به بقای نفس انسانی؛ | # دربارهٔ اعتقادشان به بقای نفس انسانی؛ | ||
#باطل کردن اینکه ایشان انگیختگی بدن‌ها و ادراک لذت و رنج جسمانی را در [[بهشت]] و [[جهنم]] انکار می‌کنند. | # باطل کردن اینکه ایشان انگیختگی بدن‌ها و ادراک لذت و رنج جسمانی را در [[بهشت]] و [[جهنم]] انکار می‌کنند. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: کتاب‌ها]] | [[رده:کتاب‌ها]] | ||
[[رده: فلسفه]] | [[رده:فلسفه]] | ||
نسخهٔ ۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۲:۰۰
| نام نویسنده | ابوحامد محمد غزالی |
|---|---|
| موضوع | تناقض گویی فیلسوفان |
| زبان کتاب | عربی |
| تعداد جلد | تک جلدی |
کتاب تهافت الفلاسفه یا تناقض‌گویی فیلسوفان کتابی است نوشته ابوحامد محمد غزالی دانشمند، عارف، متفکر و فقیه معروف قرن پنجم که در آن به شدت به فلسفه انتقاد شده و تا حد زیادی به رد آرای فیلسوفان اسلامی مخصوصاً فلسفه فارابی و ابن سینا (فلسفه مشّاء) پرداخته شد.
معرفی اجمالی
کتاب تهافت التهافت یا تهافت الفلاسفه یا تناقض گویی فیلسوفان کتابی است نوشته ابوحامد محمد غزالی دانشمند، عارف، متفکر و فقیه معروف قرن پنجم که در آن به شدت به فلسفه انتقاد شده و تا حد زیادی به رد آرای فیلسوفان اسلامی مخصوصاً فلسفه فارابی و ابن سینا (فلسفه مشّاء) پرداخته شد.
ابوحامد محمد غزالی که نگرش کاملاً عرفانی داشت استدلال فیلسوفان را به شدّت رد می‌کرد و به اعتقاد او آنچه باعث معرفت و یقین می‌شود عقل محض نست بلکه بیشتر ناشی از وجدان و دل است.
غزالی با تألیف کتاب تهافت الفلاسفه در اندیشه مبارزه محکم با هرگونه افکار غیر دینی بود و از نظر او افکار ابن سینا و فارابی که با عقل استدلال می‌شد ناشی از سستی ایمان و وجدان است.
ساختار کتاب
این کتاب مشتمل بر 4 مقدمه، 20 مسأله و 1 خاتمه است. غزالی در کتاب تهافت التهافت بیست مسأله به شرح زیر را در ابتدای کتاب بیان کرد:
- باطل دانستن راه و روش آنان (یعنی فیلسوفان) دربارهٔ ازلی بودن جهان؛
- باطل ساختن راه و روش آنان دربارهٔ ابدی بودن جهان؛
- آشکار ساختن ریاکاری آنان در این سخنشان که خدا آفریدگار جهان است و جهان آفریدهٔ اوست؛
- در نمایاندن ناتوانی فلاسفه از اثبات وجود آفریدگار؛
- در نمایاندن ناتوانی ایشان از آوردن دلیل بر محال بودن هستی دو خدا؛
- در باطل ساختن راه و روش آنان در نفی صفات؛
- در باطل ساختن سخن ایشان که «ذات نخستین به واسطهٔ جنس و فصل تقسیم نمی‌پذیرد»؛
- در باطل ساختن سخن ایشان که نخستینْ موجود بسیط و بدون ماهیت است؛
- در نمایاندن ناتوانی ایشان در تبیین جسم نبودن نخستین؛
- در بیان اینکه باور به دهر و نفی آفریدگار از لوازم عقیدهٔ ایشان است؛
- در نمایاندن ناتوانی ایشان در این سخن که «نخستین به غیر خود علم دارد»؛
- در نمایاندن ناتوانی ایشان در اینکه او [نخستین] به ذات خود علم دارد؛
- در باطل ساختن اعتقادشان که نخستین به جزئیات علم ندارد؛
- دربارهٔ عقیده به اینکه آسمان زنده و متحرک ارادی است؛
- در باطل ساختن آنچه آن را غرض حرکت آسمان دانسته‌اند؛
- در باطل ساختن سخنشان در اینکه نفسهای آسمانی بر همهٔ جزئیات علم دارند؛
- در باطل ساختن اعتقادشان دربارهٔ محال بودن خرق عادت (که رد اصل علیت فیلسوفان است.)
- دربارهٔ عقیده به اینکه نفس انسان جوهر قائم به خویش است و جسم و عرض نیست؛
- دربارهٔ اعتقادشان به بقای نفس انسانی؛
- باطل کردن اینکه ایشان انگیختگی بدن‌ها و ادراک لذت و رنج جسمانی را در بهشت و جهنم انکار می‌کنند.