افزودن پیوند

    سوره یس: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - ' آن گاه ' به ' آنگاه ')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۲: خط ۳۲:
    سوره یس به [[اصول دین]] [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] می‌پردازد و درباره زنده‌شدن مردگان و سخن‌گفتن اعضای بدن در [[قیامت]] سخن می‌گوید. همچنین داستان اصحاب قریه و مؤمن [[آل‌یس]] در این سوره آمده است.  
    سوره یس به [[اصول دین]] [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]] می‌پردازد و درباره زنده‌شدن مردگان و سخن‌گفتن اعضای بدن در [[قیامت]] سخن می‌گوید. همچنین داستان اصحاب قریه و مؤمن [[آل‌یس]] در این سوره آمده است.  


    =يس=
    =یس=


    از حروف مقطعه قرآن، از القاب پیامبر اسلام(ص)
    از حروف مقطعه قرآن، از القاب پیامبر اسلام(ص)
    خط ۳۸: خط ۳۸:
    =مفهوم کلی سوره=
    =مفهوم کلی سوره=


    * يادآورى [[توحيد]]؛  
    * یادآوری [[توحيد|توحید]]؛  
    * چگونگى [[رستاخيز]] و پاسخ گويى؛
    * چگونگی [[رستاخيز|رستاخیز]] و پاسخ گویی؛
    * [[رسالت]] پيامبر اسلام؛  
    * [[رسالت]] پیامبر اسلام؛
    * هدف [[نزول قرآن]]؛  
    * هدف [[نزول قرآن]]؛  
    * اعجازهاى علمى قرآن در زوجيت عمومى و حركت هاى خورشيد؛
    * اعجازهای علمی قرآن در زوجیت عمومی و حرکت‌های خورشید؛
    * سرگذشت حبيب نجار و مردم انطاکيه<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 143.</ref>.
    * سرگذشت حبیب نجار و مردم انطاکیه<ref>تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 143.</ref>.


    =اسامی سوره=
    =اسامی سوره=
    #
    # یس،  
    # یس،  
    # قلب القرآن،  
    # قلب القرآن،  
    خط ۵۴: خط ۵۳:
    # العظیمه عندالله<ref>همان.</ref>،  
    # العظیمه عندالله<ref>همان.</ref>،  
    # حبیب نجار<ref>تمامی اسامی به غیر از مورد پنج و شش از تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 145 نقل شده است.</ref>.
    # حبیب نجار<ref>تمامی اسامی به غیر از مورد پنج و شش از تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 145 نقل شده است.</ref>.
    #
    =علت نام‌گذاری=
    =علت نام‌گذاری=


    * «سوره یس»؛ نام‌گذاری این سوره به عبارت اول سوره که از حروف مقطعه و از القاب [[پیامبر(ص)]] می‌باشد نام‌گذاری شده است.
    * «سوره یس»؛ نام‌گذاری این سوره به عبارت اول سوره که از حروف مقطعه و از القاب [[پیامبر(ص)]] می‌باشد نام‌گذاری شده است.
    *
    * «سوره قلب القرآن»؛ پیامبر اسلام(ص) آنرا قلب‌القرآن خوانده است<ref>ترجمه‌ الإتقان فى علوم‌القرآن، ج 1، ص 194.</ref>.
    * «سوره قلب القرآن»؛ پیامبر اسلام(ص) آنرا قلب‌القرآن خوانده است<ref>ترجمه‌ الإتقان فى علوم‌القرآن، ج 1، ص 194.</ref>.
    *
    * «سوره معمّه»؛ بیهقی از ابو‌بکر مرفوعا روایت کرده که «سوره یس در [[تورات]] المعمّه خوانده می‌شود چونکه به خیر دنیا و آخرت عمومیت می‌دهد<ref>همان.</ref>.
    * «سوره معمّه»؛ بيهقى از ابو بكر مرفوعا روايت كرده كه «سوره يس در [[تورات]] المعمّه خوانده مى شود چونكه به خير دنيا و آخرت عموميت مى دهد<ref>همان.</ref>.
    *
    * «سوره دافعه»؛ علت نام‌گذاری سوره یس به این نام به خاطر این است که این سوره هر بدی را از صاحبش دور می‌کند<ref>همان.</ref>.
    * «سوره دافعه»؛ علت نام‌گذاری سوره یس به این نام به خاطر این است که این سوره هر بدی را از صاحبش دور می‌کند<ref>همان.</ref>.
    *
    * «سوره قاضیه»؛ به خاطر اینکه این سوره حوائج شخص قاری و مصاحبش را بر می‌آورد به این نام نام‌گذاری شده است<ref>همان.</ref>.
    * «سوره قاضیه»؛ به خاطر اینکه این سوره حوائج شخص قاری و مصاحبش را بر مى آورد به این نام نام‌گذاری شده است<ref>همان.</ref>.
    *
    * «سوره العظیمه عندالله»؛ [[سیوطی]] در درالمنثور در ضمن حدیثی این نام را برای سوره یس آورده است<ref>همان.</ref>.
    * «سوره العظیمه عندالله»؛ [[سیوطی]] در درالمنثور در ضمن حدیثی این نام را برای سوره یس آورده است<ref>همان.</ref>.
    *
    * «سوره حبیب نجار»؛ به خاطر قصه‌ای که از ایشان در این سوره (از آیه بیستم به بعد) آمده است<ref>الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ج 5، ص 257.</ref>.
    * «سوره حبیب نجار»؛ به خاطر قصه‌ای که از ایشان در این سوره (از آیه بیستم به بعد) آمده است<ref>الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ج 5، ص 257.</ref>.
    =تعداد آیات و کلمات و حروف=
    =تعداد آیات و کلمات و حروف=


    # سوره یس هشتادوسه آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 8، ص 118.</ref>.
    # سوره یس هشتادوسه آیه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 8، ص 118.</ref>.
    #
    # سوره یس هفتصدوبیست‌ونه کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
    # سوره یس هفتصدوبیست‌ونه کلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
    # سوره یس سه‌هزار حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)
    #
    # سوره یس سه‌هزار حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)


    =اهداف و آموزه‌ها=
    =اهداف و آموزه‌ها=


    هدف‌هاى اساسى سوره يس عبارت‌اند از:
    هدف‌های اساسی سوره یس عبارت‌اند از:


    # ياد آورى [[توحيد]]؛
    # یادآوری [[توحيد|توحید]]؛
    #  
    # یادآوری [[معاد]]؛
    # ياد آورى [[معاد]]؛
    # تأکید بر مسأله‌ [[رسالت]] و [[قرآن]].
    #  
    # تأكيد بر مسأله‌ى [[رسالت]] و [[قرآن]].


    =محتوا و موضوعات=
    =محتوا و موضوعات=


    سوره یس در [[مكه]] نازل شده است، بنا بر اين محتواى آن از نظر كلى همان محتواى عمومى سوره هاى مكى است كه از توحيد و معاد و وحى و قرآن و انذار و بشارت سخن مى گويد، در اين سوره چهار بخش عمده ديده مى شود:
    سوره یس در [[مكه|مکه]] نازل شده است، بنابراین محتوای آن از نظر کلی همان محتوای عمومی سوره‌های مکی است که از توحید و معاد و وحی و قرآن و انذار و بشارت سخن می‌گوید، در این سوره چهار بخش عمده دیده می‌شود:


    نخست سخن از رسالت [[پيامبر اسلام(ص)]] و [[قرآن مجيد]] و هدف از نزول اين كتاب بزرگ آسمانى و گروندگان به آن است و تا آيه يازده آن را ادامه مى دهد؛
    نخست سخن از رسالت [[پيامبر اسلام(ص)|پیامبر اسلام(ص)]] و [[قرآن مجيد|قرآن مجید]] و هدف از نزول این کتاب بزرگ آسمانی و گروندگان به آن است و تا آیه یازده آن را ادامه می‌دهد؛


    بخش ديگرى از اين سوره از رسالت سه نفر از [[پيامبران الهى]]، و چگونگى دعوت آنها به سوى توحيد و مبارزه پى‌گير و طاقت فرساى آنها با [[شرك]] سخن مى گويد كه در حقيقت يك نوع تسلى و دلدارى به [[پيامبر(ص)]] و ارائه طريق در انجام رسالت بزرگ او است؛
    بخش دیگری از این سوره از رسالت سه نفر از پیامبران الهی و چگونگی دعوت آنها به سوی توحید و مبارزه پی‌گیر و طاقت فرسای آنها با [[شرك|شرک]] سخن می‌گوید که در حقیقت یک نوع تسلی و دلداری به [[پيامبر(ص)|پیامبر(ص)]] و ارائه طریق در انجام رسالت بزرگ او است؛


    بخشى از اين سوره كه از آيه سی و دو شروع مى شود و تا آيه چهل و چهارم ادامه دارد مملو از نكات جالب توحيدى، و بيان گويا از آيات و نشانه هاى عظمت پروردگار در عالم هستى است، در قسمت‌هاى اخير سوره نيز مجددا به همين بحث توحيدى و آيات الهى باز مى گردد؛
    بخشی از این سوره که از آیه سی و دو شروع می‌شود و تا آیه چهل و چهارم ادامه دارد مملو از نکات جالب توحیدی و بیان گویا از آیات و نشانه‌های عظمت پروردگار در عالم هستی است، در قسمت‌های اخیر سوره نیز مجددا به همین بحث توحیدی و آیات الهی باز می‌گردد؛


    بخش مهم ديگرى از اين سوره در مسائل مربوط به معاد و دلائل گوناگون آن و چگونگى حشر و نشر، و سؤال و جواب در روز قيامت، و پايان جهان، و [[بهشت]] و [[دوزخ]] سخن مى گويد، كه در اين قسمت نكته هاى بسيار مهم و دقيقى نهفته شده است؛
    بخش مهم دیگری از این سوره در مسائل مربوط به معاد و دلائل گوناگون آن و چگونگی حشر و نشر و سؤال و جواب در روز قیامت و پایان جهان و [[بهشت]] و [[دوزخ]] سخن می‌گوید، که در این قسمت نکته‌های بسیار مهم و دقیقی نهفته شده است؛


    و در لابلاى اين بحثهاى چهارگانه آياتى تكان دهنده براى بيدارى و هشيارى غافلان و بي‌خبران آمده است كه اثرى نيرومند در دلها و جانها دارد.
    و در لابلای این بحث‌های چهارگانه آیاتی تکان‌دهنده برای بیداری و هشیاری غافلان و بی‌خبران آمده است که اثری نیرومند در دل‌ها و جان‌ها دارد.


    '''خلاصه اينكه:''' در اين سوره انسان با صحنه هاى مختلفى از آفرينش و قيامت و زندگى و مرگ و انذار و بشارت روبرو مى شود كه مجموعه اى بيدار كننده و نسخه اى شفابخش را تشكيل مى دهد<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 310-309.</ref>.
    '''خلاصه اینکه:''' در این سوره انسان با صحنه‌های مختلفی از آفرینش و قیامت و زندگی و مرگ و انذار و بشارت روبرو می‌شود که مجموعه‌ای بیدار کننده و نسخه ای شفابخش را تشکیل می‌دهد<ref>تفسير نمونه، ج 18، ص 310-309.</ref>.


    =فضائل، خواص و ثواب قرائت=
    =فضائل، خواص و ثواب قرائت=


    '''حدیث [[ابى‌بن‌كعب]] از [[پیامبر(ص)]] که فرمودند:'''  
    '''حدیث [[ابى‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]] از [[پیامبر(ص)]] که فرمودند:'''  
    هر كس سوره يس را براى خداى عزّ و جل قرائت كند [[خداوند]] او را آمرزيده و اعطاء كند از اجر و پاداش به او اجر كسى كه دوازده مرتبه قرآن را تلاوت كرده، و هر مريض و بيمارى كه نزد او پس قرائت شود به عدد هر حرفى از آن ده [[فرشته]] نازل شود و بر او كه در جلوى او به صف‌ها مى ايستند و براى او [[استغفار]] كنند و در موقع قبض روح او حاضر باشند، و جنازه او را تشييع و بر آن [[نماز]] بخوانند و به دفنش نيز حاضر باشند، و هر بيمارى كه آن را قرائت كند و يا در نزد او قرائت شود رضوان خازن [[بهشت]] با يك جام از آبهاى بهشتى نزد او آيد و به او بياشامد و حال آنكه او در بستر بيمارى است، پس مي‌نوشد و سيرآب مي‌ميرد و سيرآب برانگيخته شود و ديگر نيازى به حوضى از حوضهاى پيامبران ندارد تا داخل بهشت شود و سيرآب شود.
    هر کس سوره یس را برای خدای عزّ و جل قرائت کند [[خداوند]] او را آمرزیده و اعطاء کند از اجر و پاداش به او اجر کسی که دوازده مرتبه قرآن را تلاوت کرده و هر مریض و بیماری که نزد او پس قرائت شود به عدد هر حرفی از آن ده [[فرشته]] نازل شود و بر او که در جلوی او به صف‌ها می‌ایستند و برای او [[استغفار]] کنند و در موقع قبض روح او حاضر باشند و جنازه او را تشییع و بر آن [[نماز]] بخوانند و به دفنش نیز حاضر باشند و هر بیماری که آن را قرائت کند و یا در نزد او قرائت شود رضوان خازن [[بهشت]] با یک جام از آبهای بهشتی نزد او آید و به او بیاشامد و حال آنکه او در بستر بیماری است، پس می‌نوشد و سیرآب می‌میرد و سیرآب برانگیخته شود و دیگر نیازی به حوضی از حوض‌های پیامبران ندارد تا داخل بهشت شود و سیرآب شود.


    '''[[ابوبكر]] از پيامبر(ص) روايت كرده كه فرمود:'''  
    '''[[ابوبكر|ابوبکر]] از پیامبر(ص) روایت کرده که فرمود:'''  
    سوره يس در [[تورات]] معمه خوانده مي‌شود، گفتند معمه چيست، فرمود صاحبش را خير دنيا و آخرت فرا گيرد، و تحمّل كند از او بلاى دنيا را و دفع كند از او هراسهاى آخرت را و به آن مدافعه و قاضيه هم گفته مي‌شود كه از صاحبش دفع مي‌كند هر بدى را و آورده كند براى او هر حاجتى را، و هر كس آن را قرائت كند براى او بيست [[حج]] نوشته شود و كسى كه آن را بشنود براى او محسوب شود [[ثواب]] هزار دينارى كه در سبيل اللَّه بدهد، و كسى كه بنويسد آنگاه بياشامد داخل جوف او شود هزار دواء و هزار نور و هزار يقين و هزار بركت و هزار رحمت و از او برطرف شود هر درد و بيمارى.
    سوره یس در [[تورات]] معمه خوانده می‌شود، گفتند معمه چیست، فرمود صاحبش را خیر دنیا و آخرت فرا گیرد و تحمّل کند از او بلای دنیا را و دفع کند از او هراس‌های آخرت را و به آن مدافعه و قاضیه هم گفته می‌شود که از صاحبش دفع می‌کند هر بدی را و آورده کند برای او هر حاجتی را و هر کس آن را قرائت کند برای او بیست [[حج]] نوشته شود و کسی که آن را بشنود برای او محسوب شود [[ثواب]] هزار دیناری که در سبیل اللَّه بدهد و کسی که بنویسد آنگاه بیاشامد داخل جوف او شود هزار دواء و هزار نور و هزار یقین و هزار برکت و هزار رحمت و از او برطرف شود هر درد و بیماری.


    از [[انس‌بن‌مالك]] از پيامبر(ص) روايت شده كه فرمود: «البتّه براى هر چيزى قلبى است و قلب قرآن سوره يس است».
    از [[انس‌بن‌مالك|انس‌بن‌مالک]] از پیامبر(ص) روایت شده که فرمود: «البتّه برای هر چیزی قلبی است و قلب قرآن سوره یس است».


    از انس‌بن‌مالک از پيامبر(ص) رسيده كه فرمود: «كسى كه به گورستانى وارد شود و سوره يس را بخواند خدا در آن روز از عذاب ايشان تخفيف و براى او به عدد امواتى كه در آنجاست حسناتى نوشته شود».
    از انس‌بن‌مالک از پیامبر(ص) رسیده که فرمود: «کسی که به گورستانی وارد شود و سوره یس را بخواند خدا در آن روز از عذاب ایشان تخفیف و برای او به عدد امواتی که در آنجاست حسناتی نوشته شود».


    [[ابوبصير]] از [[حضرت صادق(ع)]] روايت كرده كه فرمود: «البته براى هر چيزى قلبى است و قلب قرآن سوره يس است پس هر كس در روز پيش از آنكه شام كند بخواند در روز آن از حفظ شدگان و روزى داده شدگان باشد تا شب كند و هر كس در شب بخواند پيش از آنكه بخوابد خدا بر او هزار فرشته مأمور كند تا او را از هر شيطانى پليدى و از هر آفتى حفظ نمايد، و اگر در خوابش بميرد خدا او را در بهشت داخل كند و سى‌هزار فرشته براى [[غسل]] او حاضر و همگى براى او استغفار مي‌كنند و او را تا قبرش تشييع مي‌نمايند به استغفار كردن براى او، پس چون او را داخل قبرش مي‌نمايند آنها در قبر او خدا را عبادت مي‌كنند و ثواب عبادتشان براى اوست و قبرش تا ديدگاه چشم گشاد و وسيع مي‌شود و از فشار قبر ايمن خواهد بود و همواره از قبرش نورى ساطع است تا فضاء آسمان تا آنكه خدا او را از قبرش بيرون آورد، پس چون از قبرش بيرون آمد فرشته‌ها پيوسته با او هستند و او را مشايعت نموده و با او گفتگو مي‌كنند و در روى او خنديده و او را به هر خيرى مژده مي‌دهند تا او را از صراط و ميزان عبور دهند و او را در مكانى از بهشت خدا اقامت دهند كه نباشد نزد خدا خلقى كه نزديك تر از او باشد مگر فرشتگان مقرب و پيامبران مرسل و او با پيامبران در مقابل خدا ايستاده و محزون نيستند با كسانى كه در غم و غصه به سر مي‌برند و با مهمومين مهموم نيستند و جزع و ناراحتى ندارند با مردمى كه در ناراحتى و جزع مي‌باشند، سپس خداوند تعالى به او مي‌گويد: بنده من [[شفاعت]] كن در تمام آنچه مي‌خواهى كه شفاعت كنى من شفاعت تو را مى پذيرم و از من بخواه به تو عطا كنم تمام چيزهايى كه تو مي‌خواهى، پس سؤال مي‌كند و به او عطا مي‌شود و شفاعت مي‌كند، پس، قبول مي‌شود و او را محاسبه نمي‌شود در ميان كسانى كه محاسبه مي‌شوند و ذليل و خوار نمي‌گردد، و ملامت به گناهى و نه به چيزى از اعمال بدش نمي‌شود و از رفقاء [[محمد(ص)]] مي‌باشد».
    [[ابوبصير|ابوبصیر]] از [[حضرت صادق(ع)]] روایت کرده که فرمود: «البته برای هر چیزی قلبی است و قلب قرآن سوره یس است پس هر کس در روز پیش از آنکه شام کند بخواند در روز آن از حفظ شدگان و روزی داده شدگان باشد تا شب کند و هر کس در شب بخواند پیش از آنکه بخوابد خدا بر او هزار فرشته مأمور کند تا او را از هر شیطانی پلیدی و از هر آفتی حفظ نماید و اگر در خوابش بمیرد خدا او را در بهشت داخل کند و سی‌هزار فرشته برای [[غسل]] او حاضر و همگی برای او استغفار می‌کنند و او را تا قبرش تشییع می‌نمایند به استغفار کردن برای او، پس چون او را داخل قبرش می‌نمایند آنها در قبر او خدا را عبادت می‌کنند و ثواب عبادتشان برای اوست و قبرش تا دیدگاه چشم گشاد و وسیع می‌شود و از فشار قبر ایمن خواهد بود و همواره از قبرش نوری ساطع است تا فضاء آسمان تا آنکه خدا او را از قبرش بیرون آورد، پس چون از قبرش بیرون آمد فرشته‌ها پیوسته با او هستند و او را مشایعت نموده و با او گفتگو می‌کنند و در روی او خندیده و او را به هر خیری مژده می‌دهند تا او را از صراط و میزان عبور دهند و او را در مکانی از بهشت خدا اقامت دهند که نباشد نزد خدا خلقی که نزدیک تر از او باشد مگر فرشتگان مقرب و پیامبران مرسل و او با پیامبران در مقابل خدا ایستاده و محزون نیستند با کسانی که در غم و غصه به سر می‌برند و با مهمومین مهموم نیستند و جزع و ناراحتی ندارند با مردمی که در ناراحتی و جزع می‌باشند، سپس خداوند تعالی به او می‌گوید: بنده من [[شفاعت]] کن در تمام آنچه می‌خواهی که شفاعت کنی من شفاعت تو را می‌پذیرم و از من بخواه به تو عطا کنم تمام چیزهایی که تو می‌خواهی، پس سؤال می‌کند و به او عطا می‌شود و شفاعت می‌کند، پس، قبول می‌شود و او را محاسبه نمی‌شود در میان کسانی که محاسبه می‌شوند و ذلیل و خوار نمی‌گردد و ملامت به گناهی و نه به چیزی از اعمال بدش نمی‌شود و از رفقاء [[محمد(ص)]] می‌باشد».


    [[محمدبن‌مسلم]] از حضرت [[امام محمد باقر(ع)]] روايت كرده كه «براى رسول خدا(ص) دوازده اسم است، پنج اسم آن در قرآن است: محمد، احمد، عبد اللَّه، يس و نون»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 361.</ref>.
    [[محمدبن‌مسلم]] از حضرت [[امام محمد باقر(ع)]] روایت کرده که «برای رسول خدا(ص) دوازده اسم است، پنج اسم آن در قرآن است: محمد، احمد، عبد اللَّه، یس و نون»<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 361.</ref>.


    =محل و زمان و فضای نزول=
    =محل و زمان و فضای نزول=


    # سوره یس نزد تمام مفسّرين [[مكى]] است، [[ابن عباس]] گويد، مگر يك آيه و آن آيه وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ كه در [[مدينه]] نازل شده است<ref>همان.</ref>.
    # سوره یس نزد تمام مفسّرین [[مكى|مکی]] است، [[ابن عباس]] گوید: مگر یک آیه و آن آیه وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ که در [[مدينه|مدینه]] نازل شده است<ref>همان.</ref>.
    #  
    # تاریخ نزول سوره یس در ما بین [[هجرت]] مسلمین به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره جن]] نازل شده است<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص 24.</ref>.
    # تاريخ نزول سوره یس در ما بين [[هجرت]] مسلمين به [[حبشه]] و اسراء است و بعد از [[سوره جن]] نازل شده است<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص 24.</ref>.
    #
    # سوره یس در فضای انکار و سم‌پاشی [[مشرکان]] مکه نازل شده است، مشرکان در آن زمان با صراحت مسأله معاد را انکار می‌کردند. خداوند متعال این سوره را در جواب آنها نازل فرمود. همچنین جواب‌های دیگری در این سوره برای شبهه‌ای که مشرکان در مورد [[انفاق]] به فقرا مطرح می‌نمودند که اگر خدا خودش می‌خواست آنها را غنی می‌کرد آمده است. و این جواب‌ها الی الأبد برای شبهه‌کنندگان کافی است<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 54 با تغییر و تصرف.</ref>.
    # سوره یس در فضای انکار و سم‌پاشی [[مشرکان]] مکه نازل شده است، مشرکان در آن زمان با صراحت مسأله معاد را انکار می‌کردند. خداوند متعال این سوره را در جواب آنها نازل فرمود. همچنین جواب‌های دیگری در این سوره برای شبهه‌ای که مشرکان در مورد [[انفاق]] به فقرا مطرح می‌نمودند که اگر خدا خودش می‌خواست آنها را غنی می‌کرد آمده است. و این جواب‌ها الی الأبد برای شبهه‌کنندگان کافی است<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 54 با تغییر و تصرف.</ref>.
    #
    =ویژگی=
    =ویژگی=


    سوره یس از [[سور مثانی]] می‌باشد [[مثانی]] سوره هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته‌اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>.
    سوره یس از [[سور مثانی]] می‌باشد [[مثانی]] سوره‌هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته‌اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده‌اند<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>.


    سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.
    سوره‌های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.


    روايتى است كه از رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئين را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
    روایتی است که از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


    سوره یس با حروف مقطعه آغاز شده است و ابتدای آن با قسم به قرآن می‌باشد محور مطالب سوره یس، نبوت، توحيد و معاد است، اين سه اصل با الفاظ بسيار رسايى بيان شده و بلاغت تا آنجا پيش رفته كه اين سوره به زبان رسالت، قلب‌القرآن ناميده شده است<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 55.</ref>.
    سوره یس با حروف مقطعه آغاز شده است و ابتدای آن با قسم به قرآن می‌باشد محور مطالب سوره یس، نبوت، توحید و معاد است، این سه اصل با الفاظ بسیار رسایی بیان شده و بلاغت تا آنجا پیش رفته که این سوره به زبان رسالت، قلب‌القرآن نامیده شده است<ref>تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 55.</ref>.


    سوره یس یکی از پر فضیلت ترین سوره‌هاست و شاید کمتر سوره‌ای بتوان پیدا کرد که اینهمه فضیلت برایش نقل شده باشد.
    سوره یس یکی از پر فضیلت ترین سوره‌هاست و شاید کمتر سوره‌ای بتوان پیدا کرد که اینهمه فضیلت برایش نقل شده باشد.

    نسخهٔ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۱

    سوره یس
    نام سوره یس
    شماره سوره ۳۶
    جزء ۲۲ و ۲۳
    ترتیب نزول ۴۱
    مکی/مدنی مکی
    تعداد آیات ۸۳
    تعداد کلمات ۷۳۳
    تعداد حروف ۳۰۶۸

    سوره یس (سوره یاسین) سی و ششمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن که در جزء ۲۲ و ۲۳ قرآن جای گرفته است. این سوره چون با حروف مُقَطَّعهٔ «یاء و سین» آغاز شده، به این نام مشهور است. روایتی از منابع اهل سنت و شیعه برای سوره یاسین نقل شده است مبنی بر اینکه هر چیزی قلبی دارد و قلب قرآن «یس» است و معنای این سخن آن است که اگر انسان از نعمت‌های الهی از جمله گوش، چشم و ... برخوردار است و از هیچ کدام بی‌نیاز نیست اما قلب، موقعیت ممتازتری برای انسان دارد. از این رو آیات قرآن همگی رحمت، نور و برکت است اما یاسین و برکت برتری دارد. سوره یس به اصول دین توحید، نبوت و معاد می‌پردازد و درباره زنده‌شدن مردگان و سخن‌گفتن اعضای بدن در قیامت سخن می‌گوید. همچنین داستان اصحاب قریه و مؤمن آل‌یس در این سوره آمده است.

    یس

    از حروف مقطعه قرآن، از القاب پیامبر اسلام(ص)

    مفهوم کلی سوره

    • یادآوری توحید؛
    • چگونگی رستاخیز و پاسخ گویی؛
    • رسالت پیامبر اسلام؛
    • هدف نزول قرآن؛
    • اعجازهای علمی قرآن در زوجیت عمومی و حرکت‌های خورشید؛
    • سرگذشت حبیب نجار و مردم انطاکیه[۱].

    اسامی سوره

    1. یس،
    2. قلب القرآن،
    3. معمّه،
    4. دافعه،
    5. قاضیه[۲]،
    6. العظیمه عندالله[۳]،
    7. حبیب نجار[۴].

    علت نام‌گذاری

    • «سوره یس»؛ نام‌گذاری این سوره به عبارت اول سوره که از حروف مقطعه و از القاب پیامبر(ص) می‌باشد نام‌گذاری شده است.
    • «سوره قلب القرآن»؛ پیامبر اسلام(ص) آنرا قلب‌القرآن خوانده است[۵].
    • «سوره معمّه»؛ بیهقی از ابو‌بکر مرفوعا روایت کرده که «سوره یس در تورات المعمّه خوانده می‌شود چونکه به خیر دنیا و آخرت عمومیت می‌دهد[۶].
    • «سوره دافعه»؛ علت نام‌گذاری سوره یس به این نام به خاطر این است که این سوره هر بدی را از صاحبش دور می‌کند[۷].
    • «سوره قاضیه»؛ به خاطر اینکه این سوره حوائج شخص قاری و مصاحبش را بر می‌آورد به این نام نام‌گذاری شده است[۸].
    • «سوره العظیمه عندالله»؛ سیوطی در درالمنثور در ضمن حدیثی این نام را برای سوره یس آورده است[۹].
    • «سوره حبیب نجار»؛ به خاطر قصه‌ای که از ایشان در این سوره (از آیه بیستم به بعد) آمده است[۱۰].

    تعداد آیات و کلمات و حروف

    1. سوره یس هشتادوسه آیه دارد[۱۱].
    2. سوره یس هفتصدوبیست‌ونه کلمه دارد[۱۲]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره‌های قرآن مختلف است)
    3. سوره یس سه‌هزار حرف دارد[۱۳]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره‌های قرآن مختلف است)

    اهداف و آموزه‌ها

    هدف‌های اساسی سوره یس عبارت‌اند از:

    1. یادآوری توحید؛
    2. یادآوری معاد؛
    3. تأکید بر مسأله‌ رسالت و قرآن.

    محتوا و موضوعات

    سوره یس در مکه نازل شده است، بنابراین محتوای آن از نظر کلی همان محتوای عمومی سوره‌های مکی است که از توحید و معاد و وحی و قرآن و انذار و بشارت سخن می‌گوید، در این سوره چهار بخش عمده دیده می‌شود:

    نخست سخن از رسالت پیامبر اسلام(ص) و قرآن مجید و هدف از نزول این کتاب بزرگ آسمانی و گروندگان به آن است و تا آیه یازده آن را ادامه می‌دهد؛

    بخش دیگری از این سوره از رسالت سه نفر از پیامبران الهی و چگونگی دعوت آنها به سوی توحید و مبارزه پی‌گیر و طاقت فرسای آنها با شرک سخن می‌گوید که در حقیقت یک نوع تسلی و دلداری به پیامبر(ص) و ارائه طریق در انجام رسالت بزرگ او است؛

    بخشی از این سوره که از آیه سی و دو شروع می‌شود و تا آیه چهل و چهارم ادامه دارد مملو از نکات جالب توحیدی و بیان گویا از آیات و نشانه‌های عظمت پروردگار در عالم هستی است، در قسمت‌های اخیر سوره نیز مجددا به همین بحث توحیدی و آیات الهی باز می‌گردد؛

    بخش مهم دیگری از این سوره در مسائل مربوط به معاد و دلائل گوناگون آن و چگونگی حشر و نشر و سؤال و جواب در روز قیامت و پایان جهان و بهشت و دوزخ سخن می‌گوید، که در این قسمت نکته‌های بسیار مهم و دقیقی نهفته شده است؛

    و در لابلای این بحث‌های چهارگانه آیاتی تکان‌دهنده برای بیداری و هشیاری غافلان و بی‌خبران آمده است که اثری نیرومند در دل‌ها و جان‌ها دارد.

    خلاصه اینکه: در این سوره انسان با صحنه‌های مختلفی از آفرینش و قیامت و زندگی و مرگ و انذار و بشارت روبرو می‌شود که مجموعه‌ای بیدار کننده و نسخه ای شفابخش را تشکیل می‌دهد[۱۴].

    فضائل، خواص و ثواب قرائت

    حدیث ابی‌بن‌کعب از پیامبر(ص) که فرمودند: هر کس سوره یس را برای خدای عزّ و جل قرائت کند خداوند او را آمرزیده و اعطاء کند از اجر و پاداش به او اجر کسی که دوازده مرتبه قرآن را تلاوت کرده و هر مریض و بیماری که نزد او پس قرائت شود به عدد هر حرفی از آن ده فرشته نازل شود و بر او که در جلوی او به صف‌ها می‌ایستند و برای او استغفار کنند و در موقع قبض روح او حاضر باشند و جنازه او را تشییع و بر آن نماز بخوانند و به دفنش نیز حاضر باشند و هر بیماری که آن را قرائت کند و یا در نزد او قرائت شود رضوان خازن بهشت با یک جام از آبهای بهشتی نزد او آید و به او بیاشامد و حال آنکه او در بستر بیماری است، پس می‌نوشد و سیرآب می‌میرد و سیرآب برانگیخته شود و دیگر نیازی به حوضی از حوض‌های پیامبران ندارد تا داخل بهشت شود و سیرآب شود.

    ابوبکر از پیامبر(ص) روایت کرده که فرمود: سوره یس در تورات معمه خوانده می‌شود، گفتند معمه چیست، فرمود صاحبش را خیر دنیا و آخرت فرا گیرد و تحمّل کند از او بلای دنیا را و دفع کند از او هراس‌های آخرت را و به آن مدافعه و قاضیه هم گفته می‌شود که از صاحبش دفع می‌کند هر بدی را و آورده کند برای او هر حاجتی را و هر کس آن را قرائت کند برای او بیست حج نوشته شود و کسی که آن را بشنود برای او محسوب شود ثواب هزار دیناری که در سبیل اللَّه بدهد و کسی که بنویسد آنگاه بیاشامد داخل جوف او شود هزار دواء و هزار نور و هزار یقین و هزار برکت و هزار رحمت و از او برطرف شود هر درد و بیماری.

    از انس‌بن‌مالک از پیامبر(ص) روایت شده که فرمود: «البتّه برای هر چیزی قلبی است و قلب قرآن سوره یس است».

    از انس‌بن‌مالک از پیامبر(ص) رسیده که فرمود: «کسی که به گورستانی وارد شود و سوره یس را بخواند خدا در آن روز از عذاب ایشان تخفیف و برای او به عدد امواتی که در آنجاست حسناتی نوشته شود».

    ابوبصیر از حضرت صادق(ع) روایت کرده که فرمود: «البته برای هر چیزی قلبی است و قلب قرآن سوره یس است پس هر کس در روز پیش از آنکه شام کند بخواند در روز آن از حفظ شدگان و روزی داده شدگان باشد تا شب کند و هر کس در شب بخواند پیش از آنکه بخوابد خدا بر او هزار فرشته مأمور کند تا او را از هر شیطانی پلیدی و از هر آفتی حفظ نماید و اگر در خوابش بمیرد خدا او را در بهشت داخل کند و سی‌هزار فرشته برای غسل او حاضر و همگی برای او استغفار می‌کنند و او را تا قبرش تشییع می‌نمایند به استغفار کردن برای او، پس چون او را داخل قبرش می‌نمایند آنها در قبر او خدا را عبادت می‌کنند و ثواب عبادتشان برای اوست و قبرش تا دیدگاه چشم گشاد و وسیع می‌شود و از فشار قبر ایمن خواهد بود و همواره از قبرش نوری ساطع است تا فضاء آسمان تا آنکه خدا او را از قبرش بیرون آورد، پس چون از قبرش بیرون آمد فرشته‌ها پیوسته با او هستند و او را مشایعت نموده و با او گفتگو می‌کنند و در روی او خندیده و او را به هر خیری مژده می‌دهند تا او را از صراط و میزان عبور دهند و او را در مکانی از بهشت خدا اقامت دهند که نباشد نزد خدا خلقی که نزدیک تر از او باشد مگر فرشتگان مقرب و پیامبران مرسل و او با پیامبران در مقابل خدا ایستاده و محزون نیستند با کسانی که در غم و غصه به سر می‌برند و با مهمومین مهموم نیستند و جزع و ناراحتی ندارند با مردمی که در ناراحتی و جزع می‌باشند، سپس خداوند تعالی به او می‌گوید: بنده من شفاعت کن در تمام آنچه می‌خواهی که شفاعت کنی من شفاعت تو را می‌پذیرم و از من بخواه به تو عطا کنم تمام چیزهایی که تو می‌خواهی، پس سؤال می‌کند و به او عطا می‌شود و شفاعت می‌کند، پس، قبول می‌شود و او را محاسبه نمی‌شود در میان کسانی که محاسبه می‌شوند و ذلیل و خوار نمی‌گردد و ملامت به گناهی و نه به چیزی از اعمال بدش نمی‌شود و از رفقاء محمد(ص) می‌باشد».

    محمدبن‌مسلم از حضرت امام محمد باقر(ع) روایت کرده که «برای رسول خدا(ص) دوازده اسم است، پنج اسم آن در قرآن است: محمد، احمد، عبد اللَّه، یس و نون»[۱۵].

    محل و زمان و فضای نزول

    1. سوره یس نزد تمام مفسّرین مکی است، ابن عباس گوید: مگر یک آیه و آن آیه وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَکُمُ اللَّهُ که در مدینه نازل شده است[۱۶].
    2. تاریخ نزول سوره یس در ما بین هجرت مسلمین به حبشه و اسراء است و بعد از سوره جن نازل شده است[۱۷].
    3. سوره یس در فضای انکار و سم‌پاشی مشرکان مکه نازل شده است، مشرکان در آن زمان با صراحت مسأله معاد را انکار می‌کردند. خداوند متعال این سوره را در جواب آنها نازل فرمود. همچنین جواب‌های دیگری در این سوره برای شبهه‌ای که مشرکان در مورد انفاق به فقرا مطرح می‌نمودند که اگر خدا خودش می‌خواست آنها را غنی می‌کرد آمده است. و این جواب‌ها الی الأبد برای شبهه‌کنندگان کافی است[۱۸].

    ویژگی

    سوره یس از سور مثانی می‌باشد مثانی سوره‌هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته‌اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده‌اند[۱۹].

    سوره‌های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر[۲۰].

    روایتی است که از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید[۲۱].

    سوره یس با حروف مقطعه آغاز شده است و ابتدای آن با قسم به قرآن می‌باشد محور مطالب سوره یس، نبوت، توحید و معاد است، این سه اصل با الفاظ بسیار رسایی بیان شده و بلاغت تا آنجا پیش رفته که این سوره به زبان رسالت، قلب‌القرآن نامیده شده است[۲۲].

    سوره یس یکی از پر فضیلت ترین سوره‌هاست و شاید کمتر سوره‌ای بتوان پیدا کرد که اینهمه فضیلت برایش نقل شده باشد.

    پانویس

    1. ↑ تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 143.
    2. ↑ ترجمه‌ الإتقان فى علوم‌القرآن، ج 1، ص 194.
    3. ↑ همان.
    4. ↑ تمامی اسامی به غیر از مورد پنج و شش از تفسير قرآن مهر، ج 17، ص 145 نقل شده است.
    5. ↑ ترجمه‌ الإتقان فى علوم‌القرآن، ج 1، ص 194.
    6. ↑ همان.
    7. ↑ همان.
    8. ↑ همان.
    9. ↑ همان.
    10. ↑ الدر المنثور فى التفسير بالماثور، ج 5، ص 257.
    11. ↑ الكشف و البيان، ج 8، ص 118.
    12. ↑ همان.
    13. ↑ همان.
    14. ↑ تفسير نمونه، ج 18، ص 310-309.
    15. ↑ ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 20، ص 361.
    16. ↑ همان.
    17. ↑ حجة التفاسير و بلاغ الإكسير، مقدمه اول، ص 24.
    18. ↑ تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 54 با تغییر و تصرف.
    19. ↑ زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.
    20. ↑ التمهید في علوم القرآن، ج1، ص 313.
    21. ↑ جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.
    22. ↑ تفسير احسن‌الحديث، ج 9، ص 55.

    منابع

    برگرفته از سایت معرفی سوره - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir

    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=سوره_یس&oldid=119924»