المستصفی من علم الأصول (کتاب)

کتاب المستصفی من علم الاصول

نام نویسنده	ابوحامد غزالی‌
تحقیق	محمدسلیمان اشقر
موضوع	اصول فقه شافعی
زبان کتاب	فارسی
ناشر	نشر احسان
تاریخ نشر	1382/5/6 شمسی
تعداد جلد	تک جلدی
تعداد صفحات	544 صفحه
مکان چاپ	تهران

المستصفیٰ من علم الأصول خلاصهٔ علم اصول از آثار محمد غزالی در علم اصول فقه و مهم‌ترین اثر در این دانش در میان مذاهب مختلف اهل‌سنت، به ویژه مذهب شافعی است. ایشان این کتاب را در سال‌های پایانی زندگی و پس از دوری گزیدنش از درس و بحث و گوشه‌نشینی مطلق نوشت و نوشتن‌ این کتاب را دو سال پیش از مرگ و در ماه محرم الحرام ۵۰۳ به پایان رساند.

انگیزه کتابت

او در پایان عمر، که دوباره به تدریس روی آورد به درخواست شاگردان این کتاب را تالیف کرد.

معرفی اجمالی

ایشان در دیباچهٔ این کتاب بر اهمیت دانش منطق تأکید می‌کند و آن را آغاز و نیز میزان دیگر دانش‌ها می‌شمارد. نیز دانش بی‌بهرگان از منطق را درخور اعتماد نمی‌داند. با این همه دانش‌ها را با نظر به منابع‌ آنها به سه دسته تقسیم می‌کند: عقلی، نقلی و آمیخته‌ای از این دو.
پس از آن فقه را در دستهٔ سوم می‌نشاند و اشرف العلوم یا برترین دانش می‌داند. اگرچه به اصول پرداختن در میان فقیهان اهل‌سنت همچون همتایان شیعه نیست ولی این کتاب (مستصفیٰ)، هم مرجعیت‌اش را همچنان در میان ایشان نگاه داشته و هم در روزگار خود بر اصول فقه شیعه بی تأثیر نبوده‌است.

نشر

این کتاب توسط انتشارات مختلفی به چاپ رسیده است. ازجمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دار الذخائر، ۱۳۶۸/۰۱/۰۴.
2. تهران‌، نشر احسان‌، سال 1382.
3. ۲ ج. بیروت - لبنان: شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم، بدون تاریخ.
4. المستصفی در 1324 ق در بولاق و در 1322 و 1324 ق در قاهره به چاپ رسیده است.

منابع

زرین کوب، عبدالحسین؛ فرار از مدرسه، انتشارات امیر کبیر، هفتم، 1381، تهران- ایران، ص۱۸۰.