روحانیه

روحانیه از جمله فرقه‌های اسلامی است که خود دارای چند صنف می‌باشد.

وجه تسمیه

این فرقه را از آن جهت روحانیه می‌نامند که آنها به ملکوت آسمان‌ها نظر دارند و آشکارا بهشت را می‌بینند و از نعمات آن بهره‌مند می‌شوند. به این فرقه فکریه نیز می‌گویند، زیرا که فکر را هدف عبادات خود می‌دانند و در فکر و اندیشه‌شان با خداوند سخن می‌گویند و با او مصافحه می‌کنند.

اعتقادات

برخی از روحانیه معتقدند که دوستی خداوند بر دل آنها غلبه کرده و گناه سرقت و زنا و نیز شرب خمر از آنان برداشته شده است، زیرا هر چیزی را که بردارند همه مال خداوند است و تصرف در اموال دوست بدون اجازه او حلال است.

ریاضت

برخی از روحانیه خود را در زندگی دنیایی دچار رنج و دشواری می‌افکندند و غذاهای ناسازگار می‌خوردند و نیز خوراک‌های تلخ و بدبو را در عالم تصور و خیال‌شان عسل و انگبین می‌انگاشتند. با این‌حال برخی از ایشان پس از آن که مدتی به دنیاپرستی گراییدند، دنیا را ترک کرده و طعام‌های لذیذ و شراب‌های گوارا و لباس‌های نرم و عطریات خوش‌بو را فرو گذاردند و دل‌های خود را به ترک آن مشغول کردند. و برخی دیگر معتقدبودند که زهد در دنیا حرام است، اما طعام‌های نیکو و عیش و نوش حلال است و اغنیا و توانگران در نزد خدا بیش از فقرا ارج و منزلت دارند.