جنبش اسلامی فیلیپین

جنبش اسلامی فیلیپین با نام جنبش آزادی بخش مورو که مرکز آن در منطقه مسلمان نشین «بانگسا مورو» می باشد، یک گروه اسلامی و آزادی خواه است که بر اساس حفظ ارزش های اسلام در جنوب شرقی آسیا و مجمع الجزایر فیلیپین به وجود آمده است. استعمارگران منطقه و امپراتورهای بریتانیایی، اسپانیایی و... برای مسیحی کردن جنوب فیلیپین، برنامه ریزی های زیادی کردند، ولی هر بار با مقاومت مسلمانان و جبهه آزادی بخش مورو، روبه رو شدند.

درباره کشور فیلیپین

فیلیپین از کشورهای جنوب شرقی آسیاست که در کنار اقیانوس آرام قرار دارد. این کشور با 7107 جزیره، یکی از کشورهای مجمع الجزایر دنیا به شمار می آید. مورو با سرزمین «بانگسامورو» سیزده استان فیلیپین را دربرمی گیرد که از ذخایر نفت و معادن آهن و مس برخوردار است.
اسلام در سال 782 هجری (1363 میلادی) توسط مردم مالزی و «داماکها» به مجمع الجزایر فیلیپین راه یافت و در همان آغاز، مورد استقبال مردم واقع شد و به آیین رسمی جنوب فیلیپین (بانگسامورو) تبدیل شد. از جمعیت 71 میلیونی این کشور (در سال 1997)، بیش از ده میلیون نفر مسلمان هستند.
مسلمانان برای اولین بار در قرن پانزدهم میلادی موفق به تشکیل دولت اسلامی در فیلیپین شدند. این دولت که برگرفته از حکومت های شاهان خاورمیانه بود، به صورت پادشاهی اداره می شد. پس از این دولت، حکومت های دیگری نیز به پیشوایی مسلمانان در این سرزمین ایجاد شده است.
رونق اسلام در فیلیپین توجه دشمنان اسلام و دولت های استعمارگر را به سوی خود جلب کرد، آنان با تهاجم به این منطقه، اسلام را با خطر جدی روبه رو نمودند.

علل پیدایش جنبش اسلامی مورو

اولین نیروهای استعمارگر خارجی اسپانیایی ها بودند که در سال 1565 به فیلیپین وارد شدند. اسپانیایی ها که در سال 1492 حکومت 781 ساله مسلمانان را در «اندلس» سرکوب نموده بودند، نسبت به مسلمان ها کینه ای شدید داشتند. از این رو، بعد از ورود به فیلیپین، در رفتار با مسلمانان و بومیان روش خصمانه ای را در پیش گرفتند و از آن روز تا کنون مسلمانان این کشور با استعمارگران اسپانیایی در حال مبارزه هستند.
مسلمانان مورو که هفت میلیون نفر برآورد می شوند، جزو محروم ترین اقشار جامعه فیلیپین هستند، زیرا آنان هم از سوی مسیحیان و هم از سوی دولت این کشور مورد بی اعتنایی، تبعیض، بی عدالتی و ستم قرار می گیرند.

عوامل قیام مسلمانان مورو

در این جا به عواملی که باعث شد تا مسلمانان برای آزادی شان دست به قیام مسلحانه بزنند، اشاره می شود:
1 ـ تجاوز به خاک موروها و اشغال سرزمین های آنان؛ به طوری که امروزه بیشترین قسمت سرزمین موروهای مسلمان در اختیار مسیحیان است.
2 ـ ارتش فیلیپین ضد مسلمانان عمل می کرد و به بهانه های مختلف وارد خانه های آنان می شد و بعد از خارج کردن زنان و کودکان، خانه ها را آتش می زد. نیروهای ارتش همواره تلاش می کردند تا مناطق مسلمان نشین را به آشوب بکشانند و شب ها با صفیر گلوله آرامش آنان را بر هم می زدند. خودروهای ارتش هنگام حرکت در خیابان های مسلمان نشین، رعایت عابر پیاده را نمی کردند و هر روز تعدادی از مسلمانان زیر چرخ های تانک ها و... له می شدند.
3 ـ اسلام در فیلیپین، مایه عقب ماندگی قلمداد می شد و تمام حقوق اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مسلمانان به عنوان انسان های عقب مانده و بی فرهنگ، پایمال شده و هیچ دستگاه و قانونی وجود نداشت تا از حقوق آنان حمایت کند.
4 ـ مشکل قضایی: این مسأله برای مسلمانان دارای اهمیت بسیار بود، زیرا نظام قضایی فیلیپین که بر اساس قوانین قضایی امریکا و مسیحیت تدوین گردیده، برای مسلمان ها کاملاً بیگانه است. در سال 1974 یک کمیته به سرپرستی دکتر «ماحول» مأمور شد تا برای مسلمان ها بر مبنای فقه اسلامی قانون تدوین کند، ولی از نتیجه کار خبری نشد و چنین قانونی اگر هم تدوین شده باشد، در نظام قضایی فیلیپین اجرا نگردید.
5 ـ فساد اداری و پایان دعوا به سود مسیحیان در جایی که یکی از طرف های دعوا مسیحی بود.
6 ـ غارت و چپاول منابع طبیعی موروها: سرزمین مسلمان نشین (موروها) دارای منابع طبیعی فراوان است، ولی موروها کمتر از آن استفاده می کنند. برای نمونه، پروژه برق «هیدروالکتریکی» در منطقه «لانائو» ـ که نیروی برق این ناحیه را تولید می کند ـ از سال 1967 شهرهای مسیحی نشین، با فاصله 150 کیلومتر از آن استفاده می کردند، اما شهر مسلمان نشین «ماراوی» که در کنار آن واقع شده است، تا سال 1973، از نیروی برق حاصل از آن بی بهره بود.
7 ـ حفظ اسلام در فیلیپین: مسلمانان جنوب فیلیپین 400 سال است که به جرم پیروی از احکام اسلام بار ستم و مظلومیت را بر دوش دارند. با این وجود، آنان سعی کرده اند تا نور اسلام را در برابر تبلیغات گسترده مسیحیت در جنوب شرقی آسیا حفظ نمایند.
عوامل بالا افزون بر علل دیگر، سرانجام مسلمانان را واداشت تا دست به قیام و نهضت مسلحانه بزنند. آنها برای دفاع از حقوق خود و سازماندهی مبارزات مسلحانه، در سال 1968 «جبهه ملی آزادی بخش مورو» را تشکیل دادند. این جبهه از بدو پایه گذاری، جنگ های سختی با رژیم «مارکوس» انجام داد و سال 1971، اوج مبارزات مسلمانان با دولت فیلیپین بود. رژیم «مارکوس» که از پشتیبانی نظامی امریکا برخوردار بود، با تمام توان و قدرت به کشتار مسلمانان پرداخت و صدها هزار نفر را شهید و میلیون ها انسان را آواره کرد.
از سال 1972 مبارزات مسلمانان جنوب شرقی آسیا مورد توجه کشورها و سازمان کنفرانس اسلامی قرار گرفت و با میانجی گری اعضای این سازمان، باب گفت وگو بین جبهه ملی آزادی بخش مورو و رژیم «مارکوس» گشوده شد. اگرچه این گفت وگوها با رژیم «مارکوس» نتیجه ای نداشت، ولی سرانجام در ژانویه 1987 در زمان رژیم «مانیل» توافق نامه ای بین جبهه ملی آزادی بخش مورو، و دولت به امضا رسید.
در این موافقت نامه آمده بود که دولت فیلیپین، خودمختاری 13 استان مسلمان نشین را به رسمیت بشناسد. متأسفانه دولت فیلیپین آن گونه که باید به تعهدات خود عمل نکرد؛ از این رو، تلاش مسلمانان برای خودمختاری از سر گرفته شد.

ماهیت جبهه آزادی بخش مورو

جنبش آزادی بخش مورو که مرکز آن در منطقه مسلمان نشین «بانگسا مورو» می باشد، یک گروه اسلامی و آزادی خواه است که بر اساس حفظ ارزش های اسلام در جنوب شرقی آسیا و مجمع الجزایر فیلیپین به وجود آمده است. استعمارگران منطقه و امپراتورهای بریتانیایی، اسپانیایی و... برای مسیحی کردن جنوب فیلیپین، برنامه ریزی های زیادی کردند، ولی هر بار با مقاومت مسلمانان و جبهه آزادی بخش مورو، روبه رو شدند. «نور میسواری»، رهبر این جبهه در این باره می گوید:
«بیش از 300 سال به نام اسلام و به نام مردم مسلمان، به نام امت اسلامی و برای حفظ وطن اسلامی خود، علیه اسپانیایی ها جنگیدیم».
پس هیچ گونه تردیدی وجود ندارد که جنبش آزادی بخش مورو، با انگیزه اسلامی روی کار آمده و ماهیتی صد در صد اسلامی دارد. آنچه هم که توانست در این پیکار به جنبش، هویت مردمی بدهد و آن را در برابر استعمارگران پایدار نگه دارد، همین ماهیت اسلامی آن بود.
«نور میسواری»، درباره نقش اسلام در جنبش اسلامی مورو می گوید: «از وقتی ما علیه دولت استعماری فیلیپین در وطن خود حرکت خویش را آغاز کرده ایم، به نام اسلام نبرد می کردیم و به نام مردم مسلمان و به نام امت مسلمان می جنگیدیم. ما همیشه خود را به عنوان یک بخش لازم از امت اسلامی می پنداشتیم و آن، روحی است که هم جبهه آزادی بخش ملی مورو را الهام بخش است و هم مجاهدین سراسری وطن بانگسا مورو را!»
«نور میسواری»، دبیر کل جهبه آزادی بخش مورو، تحقق خواسته های این جبهه را در چارچوب دو هدف کلی دنبال می کرد:
الف ـ استقلال کامل استان های مسلمان نشین جنوب فیلیپین و برپایی نظام جمهوری اسلامی در آنها؛
ب ـ پایان دادن به کشتار بی رحمانه مسلمانان توسط رژیم حاکم بر فیلیپین و بازگرداندن صلح و امنیت، به همراه عدالت اجتماعی در منطقه جنوب شرقی آسیا.

مواضع جنبش آزادی بخش مورو در برابر انقلاب اسلامی ایران

جنبش آزادی بخش مورو، از ابتدای پایه گذاری، از کشورهای مالزی، لیبی و عربستان سعودی کمک های مالی دریافت می کرد. این امر سبب شد تا این جنبش از نظر سیاسی به این کشورها وابسته و تحت تأثیر بنیادگرایی اسلامی در جهان عرب و وهابیت باشد.
با این وجود مواضع رهبران جنبش آزادی بخش مورو، در برابر انقلاب اسلامی ایران به عنوان یک حرکت نوین اسلامی که می توانست جنبش را در رسیدن به هدفش یاری نماید، بسیار مثبت بوده است.
یک نماینده جنبش آزادی بخش مورو، در این باره می گوید: «هنگام فرار شاه از ایران، ما اطمینان پیدا کردیم که انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی پیروز خواهد شد... ما دریافتیم که خون بر شمشیر پیروز است و این درس بزرگی برای ما بود».
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس حکومت اسلامی به رهبری امام خمینی رحمه الله در ایران، رهبران جنبش آزادی بخش مورو در پی ایجاد رابطه با انقلاب اسلامی برآمدند. تحقق این خواسته، نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این جنبش به شمار می آید و رهبر آن رابطه با ایران را دریچه ای به سوی آزادی مسلمانان تحت ستم دانسته و گفت: «امیدواریم این روابط، راهی باشد برای آزادی تمام مظلومین جهان و به رهبری امام خمینی ادامه یابد».