کعبه محور وحدت مسلمانان (مقاله): تفاوت میان نسخهها
جز (جایگزینی متن - '[[محمد (ص) خاتم الانبیاء' به '[[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''کعبه''' محور توجه جهانیان به ویژه مسلمانان جهان است. خالق کعبه | '''کعبه''' محور توجه جهانیان به ویژه مسلمانان جهان است. خالق [[کعبه]] معظم آن را به گونهای قرار داد تا همه مسلمانان در همه سالها، ماهها، هفتهها، روزها، ساعتها، دقیقهها و لحظات به مناسبتهای مختلف در همه شئون زندگی خود با آن ارتباط برقرار کنند.<br>علاوه بر فراگیری رسالت [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)]] برای توده انسانها در همه اعصار و امصار، در آموزههای این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسانهای معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییرناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آنجا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گرهگشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و همبستگی و همدلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه [[حج]] بر محوریت [[کعبه]] با حضور نمایندگان همه اقشار و طوایف از همه نژادها و گروهها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهرهمند شوند؛ «لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ» <ref>حج/28</ref>. | ||
ارتباط و پیوند ناگسستنی با کعبه در ابتدا و انتهای زندگی دنیایی وجود دارد و در هر دو حال (زندگی و مرگ) زبان میگشاییم که: «و الکعبة قبلتی...». <ref>ر. ک: مجلسی، بیتا، ج6، ص175 و 228ـ229و 237ـ238</ref>. | ارتباط و پیوند ناگسستنی با کعبه در ابتدا و انتهای زندگی دنیایی وجود دارد و در هر دو حال (زندگی و مرگ) زبان میگشاییم که: «و الکعبة قبلتی...». <ref>ر. ک: مجلسی، بیتا، ج6، ص175 و 228ـ229و 237ـ238</ref>. | ||
پیوند جهانی مسلمانان با کعبه، لحظهای قطع نمیشود، زیرا به سبب کروی بودن زمین و اختلاف جهت قبله بلاد و شهرها و نیز یکسان نبودن وقت نمازها و دعاها و... برای مردم کره زمین، در هر لحظه فردی از سویی به سمت کعبه در حالت نماز و نیایش است. <ref>جوادی آملی، 1384، ص90</ref>. | |||
محوریت کعبه با ویژگیهایش برجستهتر میشود؛ کعبهای که طبق روایتی، در محاذات | محوریت کعبه با ویژگیهایش برجستهتر میشود؛ کعبهای که طبق روایتی، در محاذات بیتالمعمور و بیت المعمور در محاذات [[عرش]] واقع است و عرش چهار ضلع و رکن دارد و تربیع کعبه هم از همین روست و راز تربیع عرش در سخنان امام صادق علیهالسلام به این مضمون آمده است که: کلماتی که اسلام بر آن بنیان نهاده شده چهار چیز است و این کلمات همان تسبیحات اربعه است: «سبحانالله» و «الحمدلله» و «لا اله الا الله» و «الله اکبر». <ref>مجلسی، پیشین، ج96، ص57</ref>. مفهوم این کلام بلند و نورانی این است که تسبیحات اربعه که نظام هستی بر آنها مبتنی است، سبب تحقق عرش مربع است و تکوّن عرش مایة تحقق بیتالمعمور و بالاخره بیت المعمور سبب تحقق موجودی طبیعی در عالم طبیعت میشود که کعبه است و چهار دیوار دارد؛ یعنی آنچه در عالم طبیعت است الگویی از عالم مثال است، عالم مثال خود الگویی از عالم مجردات تام است، و عالم مجردات تام نیز الگویی از اسمای حسنای الهی است که فوق تمام است. <ref>جوادی آملی، پیشین، ص92</ref> | ||
این مرکزیت که جایگاهش از زمین تا اعماق آسمان است، «[[قبله]]» قرار گرفته و همگان را راه نشان است؛ «انّها قبلة من موضعها الی السماء»؛ <ref>حر عاملی، بیتا، ج3، ص247</ref>. اینجاست که زائران کعبه، تعالی روح یافته و به عرش الهی راه مییابند و از عالم خاک به افلاک معنویت میرسند. البته طوافکننده ژرفنگر کعبه، خویش را برگرد کعبه زمینی محصور نمیکند بلکه پروازی از زمین به بیتالمعمور و عرش الهی دارد و چنان رفعت و جلال مییابد که به غیر از خدای کعبه نمیاندیشد. هرگاه زائر کعبه با امداد الهی و توفیق حضرت حق به این مقام دست یافت، همه عالم را در حال طواف کعبه میبیند و مسلمانان را در سفره وحدت و همبستگی مهمان میکند و کینه و عداوت از قلب میزداید و خویشتن را در پایگاه توحید محض از هرگونه شرک اعتقادی و دوگانگی رفتار پاک میکند و همانند حضرت ابراهیم و اسماعی لعلیه السلام با خلوص نیت و اعمال پاک رو به خدای کعبه مینهد و دست نیایش بلند میکند که: «رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ <ref>بقره/127</ref>. | |||
حجگزاران بر مدار پاکی کعبه، خویشتن را از هر گونه شرک و آلودگی پاک میکنند و در چنین جایگاهی با طهارت ظاهر و باطن محبوب خدا میگردند؛ «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» <ref>توبه/108</ref> و با کعبه همراه میگردند که محور قیام و مقاومت و پایداری توده انسانها برای امتثال دستور حق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است؛ «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ» <ref>مائده/97</ref>. | حجگزاران بر مدار پاکی کعبه، خویشتن را از هر گونه شرک و آلودگی پاک میکنند و در چنین جایگاهی با طهارت ظاهر و باطن محبوب خدا میگردند؛ «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» <ref>توبه/108</ref> و با کعبه همراه میگردند که محور قیام و مقاومت و پایداری توده انسانها برای امتثال دستور حق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است؛ «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ» <ref>مائده/97</ref>. | ||
مسلّماً تکیهگاه این قیام و ستون این مقاومت و | مسلّماً تکیهگاه این قیام و ستون این مقاومت و پایه این استقامت که عامل قیام مردم و مقاومت آنها در برابر جباران فرومایه است، قوام کعبه و حیات و ادامه امر آن است. طوافکنندگان کعبه در صورتی میتوانند به اهداف بلند و والای الهی دست یابند که دست در دست یکدیگر داده، محوریت کعبه را حفظ کنند و با یکپارچگی، وحدت و انسجام دینی، تاریکیها را بزدایند. اینک که ایام حج است و میلیونها مسلمان از سراسر جهان به طواف کعبه میپردازند، فرصت بسیار خوبی است که همة مسلمانان از اقشار و طوایف و نژادهای گوناگون بر محور کعبه، قبله مسلمین، ندای توحیدی سر دهند و خویشتن را از هرگونه تفرقه و اختلاف، کینه، کدورت و دشمنی پاک نمایند تا هر چه بیشتر شکوه و جلال اسلام و مسلمانان را در سراسر جهان نظارهگر باشیم؛ ان شاء الله. | ||
= | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | |||
==منابع== | |||
# جوادی آملی، جرعهای از صهبای حج، نشر مشعر، تهران، 1384. | # جوادی آملی، جرعهای از صهبای حج، نشر مشعر، تهران، 1384. | ||
# حر عاملی، وسائل الشیعه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، بیتا. | # حر عاملی، وسائل الشیعه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، بیتا. | ||
# مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، بیتا. | # مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، بیتا. | ||
* این مقاله در مجله اندیشه تقریب سال پنجم، شماره بیستم، پاییز1388 (سرمقاله)و توسط دکتر عزالدین رضا نژاد نشر یافته است. | * این مقاله در مجله اندیشه تقریب سال پنجم، شماره بیستم، پاییز1388 (سرمقاله)و توسط دکتر عزالدین رضا نژاد نشر یافته است. | ||
[[رده:مقالهها]] | [[رده:مقالهها]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۸
کعبه محور توجه جهانیان به ویژه مسلمانان جهان است. خالق کعبه معظم آن را به گونهای قرار داد تا همه مسلمانان در همه سالها، ماهها، هفتهها، روزها، ساعتها، دقیقهها و لحظات به مناسبتهای مختلف در همه شئون زندگی خود با آن ارتباط برقرار کنند.
علاوه بر فراگیری رسالت پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) برای توده انسانها در همه اعصار و امصار، در آموزههای این دین نیز مرکزیت جهانی و جاودانی قرار داده شده است، چه این که انسانهای معتقد به دینی جهانی و پیرو پیامبری همگانی و همیشگی، باید دارای مرکزی همگانی و ثابت و تغییرناپذیر نیز باشند تا از دور و نزدیک در کنار آن گرد هم آیند و مسائل علمی و عملی خود را در آنجا طرح کنند و مشکلات سیاسی و اجتماعی بازگو و گرهگشایی شود و روابط فرهنگی و اخلاقی تحکیم گردد و همبستگی و همدلی تجدید شود و کنگره جهانی سالیانه حج بر محوریت کعبه با حضور نمایندگان همه اقشار و طوایف از همه نژادها و گروهها تشکیل گردد تا همه مسلمانان (بلکه همه جهانیان) از منافع آن بهرهمند شوند؛ «لِیَشْهَدُوا مَنافِعَ لَهُمْ وَ یَذْكُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُوماتٍ» [۱].
ارتباط و پیوند ناگسستنی با کعبه در ابتدا و انتهای زندگی دنیایی وجود دارد و در هر دو حال (زندگی و مرگ) زبان میگشاییم که: «و الکعبة قبلتی...». [۲].
پیوند جهانی مسلمانان با کعبه، لحظهای قطع نمیشود، زیرا به سبب کروی بودن زمین و اختلاف جهت قبله بلاد و شهرها و نیز یکسان نبودن وقت نمازها و دعاها و... برای مردم کره زمین، در هر لحظه فردی از سویی به سمت کعبه در حالت نماز و نیایش است. [۳]. محوریت کعبه با ویژگیهایش برجستهتر میشود؛ کعبهای که طبق روایتی، در محاذات بیتالمعمور و بیت المعمور در محاذات عرش واقع است و عرش چهار ضلع و رکن دارد و تربیع کعبه هم از همین روست و راز تربیع عرش در سخنان امام صادق علیهالسلام به این مضمون آمده است که: کلماتی که اسلام بر آن بنیان نهاده شده چهار چیز است و این کلمات همان تسبیحات اربعه است: «سبحانالله» و «الحمدلله» و «لا اله الا الله» و «الله اکبر». [۴]. مفهوم این کلام بلند و نورانی این است که تسبیحات اربعه که نظام هستی بر آنها مبتنی است، سبب تحقق عرش مربع است و تکوّن عرش مایة تحقق بیتالمعمور و بالاخره بیت المعمور سبب تحقق موجودی طبیعی در عالم طبیعت میشود که کعبه است و چهار دیوار دارد؛ یعنی آنچه در عالم طبیعت است الگویی از عالم مثال است، عالم مثال خود الگویی از عالم مجردات تام است، و عالم مجردات تام نیز الگویی از اسمای حسنای الهی است که فوق تمام است. [۵]
این مرکزیت که جایگاهش از زمین تا اعماق آسمان است، «قبله» قرار گرفته و همگان را راه نشان است؛ «انّها قبلة من موضعها الی السماء»؛ [۶]. اینجاست که زائران کعبه، تعالی روح یافته و به عرش الهی راه مییابند و از عالم خاک به افلاک معنویت میرسند. البته طوافکننده ژرفنگر کعبه، خویش را برگرد کعبه زمینی محصور نمیکند بلکه پروازی از زمین به بیتالمعمور و عرش الهی دارد و چنان رفعت و جلال مییابد که به غیر از خدای کعبه نمیاندیشد. هرگاه زائر کعبه با امداد الهی و توفیق حضرت حق به این مقام دست یافت، همه عالم را در حال طواف کعبه میبیند و مسلمانان را در سفره وحدت و همبستگی مهمان میکند و کینه و عداوت از قلب میزداید و خویشتن را در پایگاه توحید محض از هرگونه شرک اعتقادی و دوگانگی رفتار پاک میکند و همانند حضرت ابراهیم و اسماعی لعلیه السلام با خلوص نیت و اعمال پاک رو به خدای کعبه مینهد و دست نیایش بلند میکند که: «رَبَّنا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ [۷].
حجگزاران بر مدار پاکی کعبه، خویشتن را از هر گونه شرک و آلودگی پاک میکنند و در چنین جایگاهی با طهارت ظاهر و باطن محبوب خدا میگردند؛ «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ» [۸] و با کعبه همراه میگردند که محور قیام و مقاومت و پایداری توده انسانها برای امتثال دستور حق و پرهیز از باطل و ستیز با ظلم و جور است؛ «جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ» [۹].
مسلّماً تکیهگاه این قیام و ستون این مقاومت و پایه این استقامت که عامل قیام مردم و مقاومت آنها در برابر جباران فرومایه است، قوام کعبه و حیات و ادامه امر آن است. طوافکنندگان کعبه در صورتی میتوانند به اهداف بلند و والای الهی دست یابند که دست در دست یکدیگر داده، محوریت کعبه را حفظ کنند و با یکپارچگی، وحدت و انسجام دینی، تاریکیها را بزدایند. اینک که ایام حج است و میلیونها مسلمان از سراسر جهان به طواف کعبه میپردازند، فرصت بسیار خوبی است که همة مسلمانان از اقشار و طوایف و نژادهای گوناگون بر محور کعبه، قبله مسلمین، ندای توحیدی سر دهند و خویشتن را از هرگونه تفرقه و اختلاف، کینه، کدورت و دشمنی پاک نمایند تا هر چه بیشتر شکوه و جلال اسلام و مسلمانان را در سراسر جهان نظارهگر باشیم؛ ان شاء الله.
پانویس
منابع
- جوادی آملی، جرعهای از صهبای حج، نشر مشعر، تهران، 1384.
- حر عاملی، وسائل الشیعه، دار الکتب الاسلامیه، تهران، بیتا.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء، بیروت، بیتا.
- این مقاله در مجله اندیشه تقریب سال پنجم، شماره بیستم، پاییز1388 (سرمقاله)و توسط دکتر عزالدین رضا نژاد نشر یافته است.