افزودن پیوند

    سید عباس موسوی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌وحدت
    جز (جایگزینی متن - 'امريكا' به 'آمریکا')
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۱: خط ۱:
    '''سید عباس موسوی''' دبیر کل سابق [[حزب الله لبنان]] می باشد که توسط بالگرد نیروهای اشغالگر [[رژیم صهیونیستی|صهیونیستی]] به [[شهادت]] رسید.  ز
    '''سید عباس موسوی''' دبیر کل سابق [[حزب الله لبنان]] می باشد که توسط بالگرد نیروهای اشغالگر [[رژیم صهیونیستی|صهیونیستی]] به شهادت رسید.   


    =ولادت=
    =ولادت=
    (1)
    شهر نبی شیث از توابع [[بعلبك]] [[لبنان]] منسوب به حضرت شیث فرزند [[حضرت آدم(ع)]] است كه گروهی از سادات هاشمی و موسوی از گذشته در آن شهر سكونت داشته اند. در سال 1371 هـ .ق برابر با 1331 شمسی در نبی شیث در خانواده ای خوشنام، از پدری موسوی و مادری هاشمی كودكی دیده به جهان گشود كه برایش نام عباس را برگزیدند، با این امید كه مانند حضرت ابوالفضل العباس، در مسیر فداكاری و شجاعت گام بردارد و همه توان خویش را برای دفاع از حق و ارزش های الهی به كار گیرد.
    شهر نبي شيث از توابع [[بعلبك]] [[لبنان]] منسوب به حضرت شيث، فرزند [[حضرت آدم(ع)]]، است كه گروهي از سادات هاشمي و موسوي از گذشته در آن شهر سكونت داشته اند. در سال 1371 هـ .ق برابر با 1331 شمسي در نبي شيث در خانواده اي خوشنام، از پدري موسوي و مادري هاشمي كودكي ديده به جهان گشود كه برايش نام عباس را برگزيدند، با اين اميد كه مانند حضرت ابوالفضل العباس، در مسير فداكاري و شجاعت گام بردارد و همه توان خويش را براي دفاع از حق و ارزش هاي الهي به كار گيرد.


    =فصل رويش=
    =فصل رویش=


    اين خانواده مدتي در شهر نبي شيث ساكن بودند، تا آنكه به ناحيه شياح، در حومه جنوبي بيروت كوچ و در همسايگي مسجدي اقامت كردند. گويا برخي عوامل و شرايط دست به دست هم داده بود تا ويژگي هاي شخصيتي سيد عباس با اثرپذيري از مكارم و فضايل فرستادگان الهي و ائمه هدي آن هم در فضايي كه رايحه توحيد و عبادت از آن استشمام مي شد، شكل گيرد.
    این خانواده مدتی در شهر نبی شیث ساكن بودند، تا آنكه به ناحیه شیاح، در حومه جنوبی بیروت كوچ و در همسایگی مسجدی اقامت كردند. گویا برخی عوامل و شرایط دست به دست هم داده بود تا ویژگی های شخصیتی سید عباس با اثرپذیری از مكارم و فضایل فرستادگان الهی و ائمه هدی آن هم در فضایی كه رایحه توحید و عبادت از آن استشمام می شد، شكل گیرد.
    سيد عباس از همان دوران كودكي، با رشد و رويش زودرس، در ميان كودكان محله، ممتاز و منحصر به فرد شد. غير از تربيت هاي خانوادگي و شايستگي هاي دروني، آنچه او را فردي شايسته و شيفته فضيلت، شجاع و دلاور مي كرد، انس هميشگي او با مسجد امام حسين(ع) در شياح و شركت در مجالس عزاداري سالار شهيدان حضرت امام حسين(ع)، از كودكي و نوجواني بود.
    سید عباس از همان دوران كودكی، با رشد و رویش زودرس، در میان كودكان محله، ممتاز و منحصر به فرد شد. غیر از تربیت های خانوادگی و شایستگی های درونی، آنچه او را فردی شایسته و شیفته فضیلت، شجاع و دلاور می كرد، انس همیشگی او با مسجد امام حسین(ع) در شیاح و شركت در مجالس عزاداری سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع)، از كودكی و نوجوانی بود.
    از همان روزها رفتارهاي او شگفتي اطرافيان را برمي انگيخت. وي شيفته دانش و معرفت بود و با فراست و شهامت خاصي رفتار مي كرد، ويژگي هايي كه در كمتر كسي به سن و سال او ديده مي شد.
    از همان روزها رفتارهای او شگفتی اطرافیان را برمی انگیخت. وی شیفته دانش و معرفت بود و با فراست و شهامت خاصی رفتار می كرد، ویژگی هایی كه در كمتر كسی به سن و سال او دیده می شد.


    =پاييزي در پانزدهمين بهار=
    =پاییزی در پانزدهمین بهار=


    آگاهي هاي مذهبي و تربيت ديني، پويايي سياسي و اجتماعي زودرسي را در او شكوفا كرد و سبب آشنايي پيش از موعد او با مشكلات و نابساماني هاي جهان اسلام شد. در پانزدهمين بهار زندگي خود در سال 1386 هـ .ق برابر با 1346 شمسي و مصادف با ژوئن 1967م. پاييزي برگبار و ناگوار روح سيد عباس را به شدت رنجاند. شكست ذلت بار ژوئن 1967م. موسوم به نبرد حزيران، براي او تحمل ناپذير بود و از اين ذلتي كه گريبان گير چندين كشور مسلمان عرب شده بود، رنج مي برد. اين ضايعه مانند ابري تيره، آن قدر ذهن و دلش را مكدّر كرد كه تصميم گرفت به صف مجاهداني كه در دفاع از مردم مظلوم فلسطين، نخستين قبله گاه مسلمانان، جان فشاني مي كردند، بپيوندد. ظرفيت او در مشاهده شكست اعراب از رژيم اشغالگر قدس، چنان بالا بود كه با وجود نوجواني اش، در پايگاه هاي آموزشي فدائيان حضور يافت. وي در يكي از تمرين هاي نظامي و عمليات چريكي كه در فلسطين براي آماده سازي برگزار شده بود، از ناحيه پا به شدت مصدوم شد و ناگزير در حالي كه با عصا راه مي رفت، صحنه مزبور را ترك كرد. پدرش، سيد علي، در اين باره مي گويد:
    آگاهی های مذهبی و تربیت دینی، پویایی سیاسی و اجتماعی زودرسی را در او شكوفا كرد و سبب آشنایی پیش از موعد او با مشكلات و نابسامانی های جهان اسلام شد. در پانزدهمین بهار زندگی خود در سال 1386 هـ .ق برابر با 1346 شمسی و مصادف با ژوئن 1967م. پاییزی برگبار و ناگوار روح سید عباس را به شدت رنجاند. شكست ذلت بار ژوئن 1967م. موسوم به نبرد حزیران، برای او تحمل ناپذیر بود و از این ذلتی كه گریبان گیر چندین كشور مسلمان عرب شده بود، رنج می برد. این ضایعه مانند ابری تیره، آن قدر ذهن و دلش را مكدّر كرد كه تصمیم گرفت به صف مجاهدانی كه در دفاع از مردم مظلوم فلسطین، نخستین قبله گاه مسلمانان، جان فشانی می كردند، بپیوندد. ظرفیت او در مشاهده شكست اعراب از رژیم اشغالگر قدس، چنان بالا بود كه با وجود نوجوانی اش، در پایگاه های آموزشی فدائیان حضور یافت. وی در یكی از تمرین های نظامی و عملیات چریكی كه در فلسطین برای آماده سازی برگزار شده بود، از ناحیه پا به شدت مصدوم شد و ناگزیر در حالی كه با عصا راه می رفت، صحنه مزبور را ترك كرد. پدرش، سید علی، در این باره می گوید:
    در آن حال، من و مادرش به ديدارش در پادگان شتافتيم و او را در حالي يافتيم كه بر تختي فلزي و قديمي به پشت خوابيده بود. پس از سلام و اطمينان خاطر از وضع عمومي او، از وي پرسيدم چگونه قادر است اين گونه ناملايمات را آن هم در سن نوجواني تحمل كند؟ پاسخ داد اين راه كه مسير ايثار و خون است، از ما پذيرش سختي ها را مي طلبد.
    در آن حال، من و مادرش به دیدارش در پادگان شتافتیم و او را در حالی یافتیم كه بر تختی فلزی و قدیمی به پشت خوابیده بود. پس از سلام و اطمینان خاطر از وضع عمومی او، از وی پرسیدم چگونه قادر است این گونه ناملایمات را آن هم در سن نوجوانی تحمل كند؟ پاسخ داد این راه كه مسیر ایثار و خون است، از ما پذیرش سختی ها را می طلبد.
    =تحصیلات حوزوی=
    =تحصیلات حوزوی=
    ==در حوزه صور==
    ==در حوزه صور==


    يك سال بعد از آنكه سيد عباس در زمينه هاي رزمي توانمند شد، خود را براي فراگيري علوم اسلامي آماده كرد. او گفته است:
    یك سال بعد از آنكه سید عباس در زمینه های رزمی توانمند شد، خود را برای فراگیری علوم اسلامی آماده كرد. او گفته است:
    نقطه عطف در گرايش من به كسب دانش هاي ديني، در سال 1387 هـ .ق بود. در آن موقع در منطقه اوزاعي با امام موسي صدر، در خانه اش ملاقاتي داشتم. از او درباره حوزه علميه صور جنوبي (مركز مطالعات اسلامي) پرسيدم و در مورد تحصيل با او مشورت كردم. امام موسي صدر راهنمايي كرد و شوق خاصي در نهادم پديد آورد. پس از اين ديدار بي درنگ به آن مركز آموزشي پيوستم و مطالعات علمي و مذهبي را نزد مربيان و استاداني فاضل دنبال كردم.
    نقطه عطف در گرایش من به كسب دانش های دینی، در سال 1387 هـ .ق بود. در آن موقع در منطقه اوزاعی با امام موسی صدر، در خانه اش ملاقاتی داشتم. از او درباره حوزه علمیه صور جنوبی (مركز مطالعات اسلامی) پرسیدم و در مورد تحصیل با او مشورت كردم. امام موسی صدر راهنمایی كرد و شوق خاصی در نهادم پدید آورد. پس از این دیدار بی درنگ به آن مركز آموزشی پیوستم و مطالعات علمی و مذهبی را نزد مربیان و استادانی فاضل دنبال كردم.
    به تحصيلاتم در حوزه شهر صور، حتي پس از انتقال آن به حومه صور، ادامه دادم. من جزو اولين افرادي بودم كه به اين مركز نوبنياد راه يافتم. تحصيلات سيد عباس در اين كانون دو سال طول كشيد.
    به تحصیلاتم در حوزه شهر صور، حتی پس از انتقال آن به حومه صور، ادامه دادم. من جزو اولین افرادی بودم كه به این مركز نوبنیاد راه یافتم. تحصیلات سید عباس در این كانون دو سال طول كشید.


    ==به سوي نجف اشرف==
    ==به سوی نجف اشرف==


    سيد عباس در سال 1388 هـ .ق براي ادامه تحصيل و بهره مندي از بركات حوزه نجف، عازم عراق شد. آشنايان او در اين شهر مقدس، از شيفتگي فوق العاده اش در فراگيري معارف اسلامي و مطالعات ديني سخن گفته اند. هوش سرشار، همت والا و داشتن استاداني بلندپايه و دانشور، اين جوان مشتاق معرفت را برانگيخت تا دوره هاي مقدماتي و سطح متداول حوزه را در پنج سال با موفقيت بگذراند، در حالي كه اين دوران براي طلبه هاي عادي حدود ده سال به طول مي انجامد.
    سید عباس در سال 1388 هـ .ق برای ادامه تحصیل و بهره مندی از بركات حوزه نجف، عازم عراق شد. آشنایان او در این شهر مقدس، از شیفتگی فوق العاده اش در فراگیری معارف اسلامی و مطالعات دینی سخن گفته اند. هوش سرشار، همت والا و داشتن استادانی بلندپایه و دانشور، این جوان مشتاق معرفت را برانگیخت تا دوره های مقدماتی و سطح متداول حوزه را در پنج سال با موفقیت بگذراند، در حالی كه این دوران برای طلبه های عادی حدود ده سال به طول می انجامد.
    در نجف سيد عباس تمام وقت هايش را صرف تحصيل علم و تزكيه درون كرد، به دانش و معنويت دل بست و عاشقانه محضر علما را غنيمت شمرد. روزها هنگام طلوع فجر، به تلاوت قرآن، خواندن دعاي صباح و دعاي عهد مي پرداخت و اين سنّت را تا زمان شهادت ادامه داد. سپس به فجريات روي آورد كه همراه دوستانش در تفسير قرآن كريم به مطالعه و بررسي هاي عميق مي پرداخت. اشتياق او در فراگيري علوم قرآني بدان حد بود كه براي حضور در درس شهيد عبدالمجيد حكيم هر روز هنگام طلوع آفتاب، چهاركيلومتر را طي مي كرد.
    در نجف سید عباس تمام وقت هایش را صرف تحصیل علم و تزكیه درون كرد، به دانش و معنویت دل بست و عاشقانه محضر علما را غنیمت شمرد. روزها هنگام طلوع فجر، به تلاوت قرآن، خواندن دعای صباح و دعای عهد می پرداخت و این سنّت را تا زمان شهادت ادامه داد. سپس به فجریات روی آورد كه همراه دوستانش در تفسیر قرآن كریم به مطالعه و بررسی های عمیق می پرداخت. اشتیاق او در فراگیری علوم قرآنی بدان حد بود كه برای حضور در درس شهید عبدالمجید حكیم هر روز هنگام طلوع آفتاب، چهاركیلومتر را طی می كرد.
    برادر هم درسش گفته است:
    برادر هم درسش گفته است:
    سيد عباس حتي در سرماي شديد زمستان از فراگيري معارف اسلامي دست برنمي داشت و در اين راه آسودگي نمي شناخت؛ هرگز مزه آسايش را نچشيد. در حالي كه كتاب روي سينه اش بود، خواب مي رفت. تعطيلي پنج شنبه و جمعه در كوشش هاي تحصيلي او خللي وارد نمي كرد. ايام مرخصي و زمان اعياد و وفيات مجاهدت هاي فكري و علمي، او را متوقف نمي كرد. اين همت والا و با فراست و درايت، سيد عباس را يك روحاني فاضل و گرانمايه پرورش داد.
    سید عباس حتی در سرمای شدید زمستان از فراگیری معارف اسلامی دست برنمی داشت و در این راه آسودگی نمی شناخت؛ هرگز مزه آسایش را نچشید. در حالی كه كتاب روی سینه اش بود، خواب می رفت. تعطیلی پنج شنبه و جمعه در كوشش های تحصیلی او خللی وارد نمی كرد. ایام مرخصی و زمان اعیاد و وفیات مجاهدت های فكری و علمی، او را متوقف نمی كرد. این همت والا و با فراست و درایت، سید عباس را یك روحانی فاضل و گرانمایه پرورش داد.
    در كنار درس هاي حوزه، به فراگيري زبان هاي خارجي روي آورد و در كلاس هاي زبان انگليسي و فرانسه حاضر مي شد. شهيد سيد محمدباقر صدر، هزينه آموزش هاي مزبور سيد عباس را پرداخت مي كرد. سيد عباس در ايام تحصيل در نجف، هيچ گونه مستمري دريافت نمي كرد، شعارش زهد و فروتني بدون تظاهر و تكلّف بود. در مدت اقامتش در نجف بر زيارت مستمر امير مؤمنان علي(ع) وفادار ماند و هرگز از رفتن به كربلا و زيارت بارگاه امام حسين(ع) و ديگر شهيدان نينوا باز نماند. مسير طولاني بين نجف تا كربلا را غالباً به شوق زيارت، پياده طي مي كرد.
    در كنار درس های حوزه، به فراگیری زبان های خارجی روی آورد و در كلاس های زبان انگلیسی و فرانسه حاضر می شد. شهید سید محمدباقر صدر، هزینه آموزش های مزبور سید عباس را پرداخت می كرد. سید عباس در ایام تحصیل در نجف، هیچ گونه مستمری دریافت نمی كرد، شعارش زهد و فروتنی بدون تظاهر و تكلّف بود. در مدت اقامتش در نجف بر زیارت مستمر امیر مؤمنان علی(ع) وفادار ماند و هرگز از رفتن به كربلا و زیارت بارگاه امام حسین(ع) و دیگر شهیدان نینوا باز نماند. مسیر طولانی بین نجف تا كربلا را غالباً به شوق زیارت، پیاده طی می كرد.
    سيد عباس دروس سطح حوزه را در محضر آيات محترم سيد محمود هاشمي، شيخ محمدجعفر شمس الدين و سيد ابوعلي موسوي فرا گرفت
    سید عباس دروس سطح حوزه را در محضر آیات محترم سید محمود هاشمی، شیخ محمدجعفر شمس الدین و سید ابوعلی موسوی فرا گرفت


    ===در محضر شهيد سيد محمدباقر صدر===
    ===در محضر شهید سید محمدباقر صدر===


    سيد عباس وقتي دروس مقدمات و سطح را به پايان رساند، به محضر شهيد سيد محمدباقر صدر رفت و ضمن كسب فيض از پرتو انديشه هاي والاي او، با اين دانشمند سترگ روابط نزديك علمي و فكري برقرار كرد. يكي از دوستان هم دوره اش مي گويد:
    سید عباس وقتی دروس مقدمات و سطح را به پایان رساند، به محضر شهید سید محمدباقر صدر رفت و ضمن كسب فیض از پرتو اندیشه های والای او، با این دانشمند سترگ روابط نزدیك علمی و فكری برقرار كرد. یكی از دوستان هم دوره اش می گوید:
    انتخاب متفكر بزرگي چون سيد محمدباقر صدر از جانب سيد عباس به عنوان مربي و معلم از آن جهت بود كه وي در وجود اين استاد، حقايقي را كه مدت ها در جست وجويش بود، متبلور يافت و او را تجسم بخش انديشه ژرف و ديدگاه اصولي و صحيح تشيع يافت.
    انتخاب متفكر بزرگی چون سید محمدباقر صدر از جانب سید عباس به عنوان مربی و معلم از آن جهت بود كه وی در وجود این استاد، حقایقی را كه مدت ها در جست وجویش بود، متبلور یافت و او را تجسم بخش اندیشه ژرف و دیدگاه اصولی و صحیح تشیع یافت.
    خود سيد عباس در اين باره مي گويد: «شهيد صدر پرده از اسلامي عظيم و انديشه اي آرماني برافكند. اسلام را به عنوان فكري جهان شمول مطرح كرد؛ انديشه اي كه مي تواند مسائل زندگي بشري را در تمام ابعادش دربرگيرد.» در باور او، شهيد صدر، هم موضوعي و هم كاربردي با انديشه هاي مخالف و معارض اسلام برخورد كرد و ديدگاه هاي مغاير با معارف ديني را از راه استدلال و برهان باطل كرد. همچنين، ويژگي هاي علمي اسلام را از خلال جهاد خويش آشكار ساخت و سرانجام، خود را در اين راه مقدس قرباني نمود.
    خود سید عباس در این باره می گوید: «شهید صدر پرده از اسلامی عظیم و اندیشه ای آرمانی برافكند. اسلام را به عنوان فكری جهان شمول مطرح كرد؛ اندیشه ای كه می تواند مسائل زندگی بشری را در تمام ابعادش دربرگیرد.» در باور او، شهید صدر، هم موضوعی و هم كاربردی با اندیشه های مخالف و معارض اسلام برخورد كرد و دیدگاه های مغایر با معارف دینی را از راه استدلال و برهان باطل كرد. همچنین، ویژگی های علمی اسلام را از خلال جهاد خویش آشكار ساخت و سرانجام، خود را در این راه مقدس قربانی نمود.
    شهيد صدر شاگرداني چون شهيد سيد عباس موسوي را به فهم عميق تر و فراتر از كلاس هاي درس و بحث ترغيب مي كرد و براي امثال او، مانند پدري مهربان و پرعاطفه بود. از سويي ديگر، مجاهدت هاي فرهنگي شهيد صدر كه با بعد سياسي و مبارزاتي همراه بود، اين گونه دانش پژوهان را به وجد مي آورد و همين اشتياق سبب شد، سيد عباس و دوستانش با استاد خود پيوندي عاطفي برقرار كنند و چنان به آموزگار و مربي خود اخلاص بورزند كه براي افراد عادي شگفت انگيز باشد.
    شهید صدر شاگردانی چون شهید سید عباس موسوی را به فهم عمیق تر و فراتر از كلاس های درس و بحث ترغیب می كرد و برای امثال او، مانند پدری مهربان و پرعاطفه بود. از سویی دیگر، مجاهدت های فرهنگی شهید صدر كه با بعد سیاسی و مبارزاتی همراه بود، این گونه دانش پژوهان را به وجد می آورد و همین اشتیاق سبب شد، سید عباس و دوستانش با استاد خود پیوندی عاطفی برقرار كنند و چنان به آموزگار و مربی خود اخلاص بورزند كه برای افراد عادی شگفت انگیز باشد.
    آن روزها كه بر اثر طغيان و سركشي حزب بعث اختناق شديدي در عراق حاكم بود، سيد عباس و ديگر هم دوره هاي او، تلخ كامي هاي فرساينده اي را لمس مي كردند و در اين اوضاع تيره و تار به خانه استاد كه در بازار عماره حوالي مدرسه صفير آيت الله بروجردي قرار داشت، مي رفتند و به محضر آن تنديس دانش و تقوا شرفياب مي شدند و به سخنان گهربارش گوش فرا مي دادند.
    آن روزها كه بر اثر طغیان و سركشی حزب بعث اختناق شدیدی در عراق حاكم بود، سید عباس و دیگر هم دوره های او، تلخ كامی های فرساینده ای را لمس می كردند و در این اوضاع تیره و تار به خانه استاد كه در بازار عماره حوالی مدرسه صفیر آیت الله بروجردی قرار داشت، می رفتند و به محضر آن تندیس دانش و تقوا شرفیاب می شدند و به سخنان گهربارش گوش فرا می دادند.
    پس از آن سيد عباس مصمم شد با الهام از انديشه ها و ابتكارهاي شهيد محمدباقر صدر، فرهنگ تشيع را ترويج و هويت ديني را در لبنان احيا كند. در نجف نيز تلاش هاي تبليغي او، شهيد صدر را نيز جلب كرد. ازاين رو، مسئوليت هاي تبليغي و بسيجي به مناسبت ايام ماه مبارك رمضان و محرّم را بر دوش وي و برادرانش نهاد. آنها براي تعظيم شعائر مذهبي و دميدن روحي تازه در مفاهيم عاشورايي ـ كه به تدريج شكل سنتي كم خاصيت و تقليدي به خود گرفته بود ـ به لبنان مي آمدند.
    پس از آن سید عباس مصمم شد با الهام از اندیشه ها و ابتكارهای شهید محمدباقر صدر، فرهنگ تشیع را ترویج و هویت دینی را در لبنان احیا كند. در نجف نیز تلاش های تبلیغی او، شهید صدر را نیز جلب كرد. ازاین رو، مسئولیت های تبلیغی و بسیجی به مناسبت ایام ماه مبارك رمضان و محرّم را بر دوش وی و برادرانش نهاد. آنها برای تعظیم شعائر مذهبی و دمیدن روحی تازه در مفاهیم عاشورایی ـ كه به تدریج شكل سنتی كم خاصیت و تقلیدی به خود گرفته بود ـ به لبنان می آمدند.
    سال 1398 هـ .ق آخرين باري بود كه سيد شهيد براي گراميداشت خاطره حماسه آفرينان عاشورا به لبنان مي آمد. در همان حال نيروهاي سازمان امنيت عراق، براي چندمين بار خانه سيد عباس را در نجف اشرف محاصره كردند. آنان قصد داشتند وي را دستگير كنند كه موفق نشدند. همين وضع سبب شد از همسرش، امّ ياسر، بخواهند به سيد عباس خبر برساند كه به عراق باز نگردد.
    سال 1398 هـ .ق آخرین باری بود كه سید شهید برای گرامیداشت خاطره حماسه آفرینان عاشورا به لبنان می آمد. در همان حال نیروهای سازمان امنیت عراق، برای چندمین بار خانه سید عباس را در نجف اشرف محاصره كردند. آنان قصد داشتند وی را دستگیر كنند كه موفق نشدند. همین وضع سبب شد از همسرش، امّ یاسر، بخواهند به سید عباس خبر برساند كه به عراق باز نگردد.
    سيد عباس ابتدا نپذيرفت، ولي با اصرار خانواده و تأكيد شهيد صدر و به دنبال اوج گرفتن دستگيري هاي علما و بازداشت هاي مكرر اهل فضل و طلاب حوزه نجف، پذيرفت كه در لبنان بماند و پس از چندي همسرش به او پيوست.
    سید عباس ابتدا نپذیرفت، ولی با اصرار خانواده و تأكید شهید صدر و به دنبال اوج گرفتن دستگیری های علما و بازداشت های مكرر اهل فضل و طلاب حوزه نجف، پذیرفت كه در لبنان بماند و پس از چندی همسرش به او پیوست.


    ===خوشه چيني از خرمن فقاهت===
    ===خوشه چینی از خرمن فقاهت===


    آيت الله خويي استاد ديگري است كه سيد عباس در دوره درس خارج فقه و اصول، از محضرش بهره مند شد. حوزه درسي اين مرجع نامدار براي سيد عباس در چند محور جاذبه داشت:
    آیت الله خویی استاد دیگری است كه سید عباس در دوره درس خارج فقه و اصول، از محضرش بهره مند شد. حوزه درسی این مرجع نامدار برای سید عباس در چند محور جاذبه داشت:
    1. جلسات منظم، برنامه ريزي و دقت ويژه در امور درسي و صرفه جويي در وقت؛
    1. جلسات منظم، برنامه ریزی و دقت ویژه در امور درسی و صرفه جویی در وقت؛
    2. بيان رسا، شيرين و همراه با مقاصد عالي و نكات عميق علمي و فكري؛
    2. بیان رسا، شیرین و همراه با مقاصد عالی و نكات عمیق علمی و فكری؛
    3. تحليل، بررسي و نقد انديشه هاي ديگران در زمينه علم اصول؛
    3. تحلیل، بررسی و نقد اندیشه های دیگران در زمینه علم اصول؛
    4. مطرح كردن ديدگاه هاي جديد، ابتكار در مباني، پژوهش و ژرف نگري و توجه به نيازهاي زمان؛
    4. مطرح كردن دیدگاه های جدید، ابتكار در مبانی، پژوهش و ژرف نگری و توجه به نیازهای زمان؛
    5. توجه استاد به امور اجتماعي و سياسي مانند رسيدگي به خانواده هاي زندانيان، مفقودان و شهدايي كه در نبرد با رژيم بعث دچار مشكل شده بودند؛
    5. توجه استاد به امور اجتماعی و سیاسی مانند رسیدگی به خانواده های زندانیان، مفقودان و شهدایی كه در نبرد با رژیم بعث دچار مشكل شده بودند؛
    6. پرهيز از زندگي مرفه و انتخاب سيري ساده و بي آلايش.
    6. پرهیز از زندگی مرفه و انتخاب سیری ساده و بی آلایش.
    بسياري از اين ويژگي ها دقيقاً در زندگي سيد عباس موسوي نيز قابل مشاهده است.
    بسیاری از این ویژگی ها دقیقاً در زندگی سید عباس موسوی نیز قابل مشاهده است.


    ==تأسيس مدرسه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف==
    ==تأسیس مدرسه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف==


    سيد عباس پس از نه سال اقامت در نجف، زير فشارهاي سياسي رژيم بعثي حاكم بر عراق، ناگزير به لبنان بازگشت و چون رهسپار بعلبك شد، تصميم گرفت در اين شهر مركزي مدرسه علميه اي براي فراگيري علوم ديني تأسيس كند تا براي كساني كه امكان رفتن به نجف را ندارند، مكان مناسبي باشد و بتواند تا حدودي اهداف حوزه نجف را تأمين كند.
    سید عباس پس از نه سال اقامت در نجف، زیر فشارهای سیاسی رژیم بعثی حاكم بر عراق، ناگزیر به لبنان بازگشت و چون رهسپار بعلبك شد، تصمیم گرفت در این شهر مركزی مدرسه علمیه ای برای فراگیری علوم دینی تأسیس كند تا برای كسانی كه امكان رفتن به نجف را ندارند، مكان مناسبی باشد و بتواند تا حدودی اهداف حوزه نجف را تأمین كند.
    بدين منظور، حوزه امام منتظر را در بعلبك بنا نهاد كه در منطقه عين بورضاي اين شهر قرار دارد. اين حوزه در 1398 هـ .ق برابر با 1357 شمسي در يك خانه استيجاري فعاليت خود را آغاز كرد و يك سال بعد به ساختماني در كنار مسجد امام علي(ع) انتقال يافت.
    بدین منظور، حوزه امام منتظر را در بعلبك بنا نهاد كه در منطقه عین بورضای این شهر قرار دارد. این حوزه در 1398 هـ .ق برابر با 1357 شمسی در یك خانه استیجاری فعالیت خود را آغاز كرد و یك سال بعد به ساختمانی در كنار مسجد امام علی(ع) انتقال یافت.
    به دليل گسترش فعاليت ها و استقبال فراوان از اين مكان آموزشي و مذهبي، ضرورت داشت اين حوزه به ساختماني مجهزتر انتقال يابد. ازاين رو، ساختمان مناسبي در زميني به مساحت 13000 مترمربع و زيربناي 4000 مترمربع احداث و در روز عيد غدير سال 1412 هـ .ق در مراسم باشكوهي و با حضور چندين نفر از شخصيت هاي علمي و فرهنگي افتتاح شد.
    به دلیل گسترش فعالیت ها و استقبال فراوان از این مكان آموزشی و مذهبی، ضرورت داشت این حوزه به ساختمانی مجهزتر انتقال یابد. ازاین رو، ساختمان مناسبی در زمینی به مساحت 13000 مترمربع و زیربنای 4000 مترمربع احداث و در روز عید غدیر سال 1412 هـ .ق در مراسم باشكوهی و با حضور چندین نفر از شخصیت های علمی و فرهنگی افتتاح شد.
    آن روحاني مجاهد با كمترين امكانات مادي در اين راه قدم برداشت. در آغاز، ساختماني را اجاره كرد كه محل نگه داري كودكان بي سرپرست بود. در نخستين قدم طلّابي را كه از نجف اشرف تبعيد شده بودند، گرد آورد و سپس پذيراي دانشجويان جديد گشت. بعد از آن مكاني را در رأس العين بعلبك اجاره كرد. سپس موفق شد مدرسه يكي از احزاب محلي را كه مرحوم شيخ حبيب آل ابراهيم بنا كرده بود، به اين امر اختصاص دهد. او توانست با درايت و پايداري، بزرگان بعلبك را در نبرد آزادسازي مدرسه و مسجد مجاورش، حامي خويش كند و در اين زمينه پيروز شود. همان مكاني كه پس از يورش اشغال گران صهيونيست در تابستان سال 1982م به پايگاه مهمي براي فعاليت هاي اسلامي حزب الله تبديل شد و بعد از آن به ساختمان هاي جديدي كه بدان اشاره كرديم، منتقل گرديد.
    آن روحانی مجاهد با كمترین امكانات مادی در این راه قدم برداشت. در آغاز، ساختمانی را اجاره كرد كه محل نگه داری كودكان بی سرپرست بود. در نخستین قدم طلّابی را كه از نجف اشرف تبعید شده بودند، گرد آورد و سپس پذیرای دانشجویان جدید گشت. بعد از آن مكانی را در رأس العین بعلبك اجاره كرد. سپس موفق شد مدرسه یكی از احزاب محلی را كه مرحوم شیخ حبیب آل ابراهیم بنا كرده بود، به این امر اختصاص دهد. او توانست با درایت و پایداری، بزرگان بعلبك را در نبرد آزادسازی مدرسه و مسجد مجاورش، حامی خویش كند و در این زمینه پیروز شود. همان مكانی كه پس از یورش اشغال گران صهیونیست در تابستان سال 1982م به پایگاه مهمی برای فعالیت های اسلامی حزب الله تبدیل شد و بعد از آن به ساختمان های جدیدی كه بدان اشاره كردیم، منتقل گردید.
    يكي از همكاران سيد عباس درباره برپايي اين مركز مهم علمي و فرهنگي مي گويد:
    یكی از همكاران سید عباس درباره برپایی این مركز مهم علمی و فرهنگی می گوید:
    حركت و پويايي سيد، در بنيان گذاري مدرسه امام مهدي عج الله تعالی فرجه الشریف ، آغاز تلاش هاي او براي يك تحول مهم فرهنگي، اجتماعي و آ موزشي در جنوب لبنان بود. گويي ميان او و امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف پيوندي ناگسستني وجود داشت. سيد با تمام وجودش براي احياي راه امام مهدي عج الله تعالی فرجه الشریف زندگي كرد.
    حركت و پویایی سید، در بنیان گذاری مدرسه امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف ، آغاز تلاش های او برای یك تحول مهم فرهنگی، اجتماعی و آ موزشی در جنوب لبنان بود. گویی میان او و امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف پیوندی ناگسستنی وجود داشت. سید با تمام وجودش برای احیای راه امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف زندگی كرد.
    به راستي اين گونه بود؛ چرا كه هر صبح دم با امام منتظَر تجديد عهد مي كرد. پنج روز قبل از شهادتش در آخرين ديدار با عالمان همه گروه هاي مسلمان، درباره ضرورت ارتباط معنوي مردم با حضرت مهدي عج الله تعالی فرجه الشریف سخن گفت و تأكيد كرد:
    به راستی این گونه بود؛ چرا كه هر صبح دم با امام منتظَر تجدید عهد می كرد. پنج روز قبل از شهادتش در آخرین دیدار با عالمان همه گروه های مسلمان، درباره ضرورت ارتباط معنوی مردم با حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف سخن گفت و تأكید كرد:
    امت مسلمان سالروز ولادت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف را صرفاً مراسمي سالانه تلقي نكنند، بلكه اين مناسبت مهم را محور اساسي زندگي روزانه خود قرار دهند و از نماز فجر تا پايان روز به ياد آن فروغ فروزان، برنامه خويش را تنظيم كنند.
    امت مسلمان سالروز ولادت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف را صرفاً مراسمی سالانه تلقی نكنند، بلكه این مناسبت مهم را محور اساسی زندگی روزانه خود قرار دهند و از نماز فجر تا پایان روز به یاد آن فروغ فروزان، برنامه خویش را تنظیم كنند.
    اهداف سيد از تأسيس اين دانشگاه ديني و علمي عبارت بود از:
    اهداف سید از تأسیس این دانشگاه دینی و علمی عبارت بود از:
    1. تربيت مبلغان پرتوان، دلسوز و كوشا براي دفاع از حريم تشيع در برابر يورش هاي فكري، عقيدتي و فرهنگي دشمنان اسلام و قرآن؛
    1. تربیت مبلغان پرتوان، دلسوز و كوشا برای دفاع از حریم تشیع در برابر یورش های فكری، عقیدتی و فرهنگی دشمنان اسلام و قرآن؛
    2. ارشاد و هدايت نسل نوجوان و جوان به سوي تعاليم اصيل، سازنده و رشد دهنده اسلامي و مصونيت آنان در برابر گمراهان و انحراف هاي عقيدتي و اخلاقي؛
    2. ارشاد و هدایت نسل نوجوان و جوان به سوی تعالیم اصیل، سازنده و رشد دهنده اسلامی و مصونیت آنان در برابر گمراهان و انحراف های عقیدتی و اخلاقی؛
    3. زنده كردن ارزش هاي ديني، سنّت هاي اسلامي و شعائر مكتب اهل بيت(ع) در ميان شيعيان لبنان به ويژه بقاع و بعلبك؛
    3. زنده كردن ارزش های دینی، سنّت های اسلامی و شعائر مكتب اهل بیت(ع) در میان شیعیان لبنان به ویژه بقاع و بعلبك؛
    4. ايجاد تحرك و نشاط اجتماعي ـ سياسي در ميان مسلمانان، خاصه شيعيان، در برابر تهديدهاي دشمنان و حفظ هويت ديني.
    4. ایجاد تحرك و نشاط اجتماعی ـ سیاسی در میان مسلمانان، خاصه شیعیان، در برابر تهدیدهای دشمنان و حفظ هویت دینی.


    ==جويباري از علم و ايمان==
    ==جویباری از علم و ایمان==


    سيد شهيد از حوزه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف سر برآورد و تلاش مداوم خود را از دره بقاع آغاز كرد. در مدتي كوتاه حركت تبليغي گسترده اي را از اين پايگاه سامان داد كه امواجش تمام روستاها و آبادي هاي منطقه بعلبك ـ هرمل را دربرگرفت. حتي روستاهايي بسيار دورافتاده در شوره زارهاي هرمل و ديگر مناطق در عكّار، در شمال لبنان، كه هيچ مبلّغي به آنجاها قدم نگذاشته بود و مردمانش پيش از ورود وي با فردي روحاني روبه رو نشده بودند، مشمول اين برنامه فرهنگي ـ ترويجي قرار گرفتند. سيد شهيد همراه طلابي جوان و پرنشاط در ماه رمضان و محرّم، نخستين كساني بودند كه به اين نقاط محروم مي رفتند.
    سید شهید از حوزه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف سر برآورد و تلاش مداوم خود را از دره بقاع آغاز كرد. در مدتی كوتاه حركت تبلیغی گسترده ای را از این پایگاه سامان داد كه امواجش تمام روستاها و آبادی های منطقه بعلبك ـ هرمل را دربرگرفت. حتی روستاهایی بسیار دورافتاده در شوره زارهای هرمل و دیگر مناطق در عكّار، در شمال لبنان، كه هیچ مبلّغی به آنجاها قدم نگذاشته بود و مردمانش پیش از ورود وی با فردی روحانی روبه رو نشده بودند، مشمول این برنامه فرهنگی ـ ترویجی قرار گرفتند. سید شهید همراه طلابی جوان و پرنشاط در ماه رمضان و محرّم، نخستین كسانی بودند كه به این نقاط محروم می رفتند.
    تعداد زيادي از روحانيان و مجاهداني كه در مناطق مركزي، جنوبي و غربي لبنان به تبليغ رفتند، دانش آموخته مدرسه امام منتظر بودند و سيد شهيد جايگاه مهمي در تربيت و شكوفايي استعدادشان داشت. سيد همواره از روستايي به روستايي در حركت بود. در يك آبادي اقامه جماعت مي كرد و در روستاي بعدي مناسبتي را گرامي مي داشت. با مردم صميمانه ديدار و گفت وگو داشت. به مشكلات، دردها و تقاضاهاي آنان به دقت گوش مي داد و آنان را براي رهايي از گرفتاري ها و تنگناها راهنمايي مي كرد.
    تعداد زیادی از روحانیان و مجاهدانی كه در مناطق مركزی، جنوبی و غربی لبنان به تبلیغ رفتند، دانش آموخته مدرسه امام منتظر بودند و سید شهید جایگاه مهمی در تربیت و شكوفایی استعدادشان داشت. سید همواره از روستایی به روستایی در حركت بود. در یك آبادی اقامه جماعت می كرد و در روستای بعدی مناسبتی را گرامی می داشت. با مردم صمیمانه دیدار و گفت وگو داشت. به مشكلات، دردها و تقاضاهای آنان به دقت گوش می داد و آنان را برای رهایی از گرفتاری ها و تنگناها راهنمایی می كرد.
    سيد عباس موسوي از طريق اين پايگاه اعتقادي و فرهنگي، در كنار فعاليت هاي مردمي، براي تقويت زيربناي فكري و سياسي نسل جوان، مؤمن و پرتحرك خالصانه گام برمي داشت و علاوه بر بعلبك، كلاس هاي آموزشي تربيتي فراواني در روستاها و نقاط دوردست برگزار مي كرد. تمام وقت و توجه خود را در اختيار جوانان مؤمن قرار داد. با آنها ديدارهاي پرفايده داشت و در گردهمايي هاي آنان با اشتياقي بالا حضور مي يافت. محبتي پدرانه و عطوفتي مشفقانه بر آنها داشت.
    سید عباس موسوی از طریق این پایگاه اعتقادی و فرهنگی، در كنار فعالیت های مردمی، برای تقویت زیربنای فكری و سیاسی نسل جوان، مؤمن و پرتحرك خالصانه گام برمی داشت و علاوه بر بعلبك، كلاس های آموزشی تربیتی فراوانی در روستاها و نقاط دوردست برگزار می كرد. تمام وقت و توجه خود را در اختیار جوانان مؤمن قرار داد. با آنها دیدارهای پرفایده داشت و در گردهمایی های آنان با اشتیاقی بالا حضور می یافت. محبتی پدرانه و عطوفتی مشفقانه بر آنها داشت.
    نسل نوخاسته را در فضايي صميمي، دوستانه و خودماني از معارف و تعاليم اسلامي بهره مند مي كرد و آنان را با سيره، روش و جهت گيري هاي فرستادگان الهي و ائمه هدي(ع) آشنا مي كرد. با جوانان مي زيست و اين قشر از جامعه را از عمق دل دوست داشت و آنان نيز به وي علاقه داشتند. نهايت توان و همت خود را به كار گرفت تا از آنان انسان هايي مؤمن، با صلابت، شجاع و مقاوم بسازد كه هسته اصلي، سازنده و فعال اسلامي را تشكيل دهند.
    نسل نوخاسته را در فضایی صمیمی، دوستانه و خودمانی از معارف و تعالیم اسلامی بهره مند می كرد و آنان را با سیره، روش و جهت گیری های فرستادگان الهی و ائمه هدی(ع) آشنا می كرد. با جوانان می زیست و این قشر از جامعه را از عمق دل دوست داشت و آنان نیز به وی علاقه داشتند. نهایت توان و همت خود را به كار گرفت تا از آنان انسان هایی مؤمن، با صلابت، شجاع و مقاوم بسازد كه هسته اصلی، سازنده و فعال اسلامی را تشكیل دهند.
    بهترين پاداشي كه خداوند در ازاي اين همه زحمت و تحمل مشقت به وي عطا كرد، به بار نشستن شكوهمندانه نهالي بود كه در قلب هاي جوانان مؤمن و مجاهد مي كاشت؛ برخي از تربيت يافتگان مكتب او در پي رزمي خالصانه به شهادت رسيدند و برخي ديگر در انتظار شهادت براي حفظ مكتب تشيع و دفع ستم و تجاوز مشغول جهادند.
    بهترین پاداشی كه خداوند در ازای این همه زحمت و تحمل مشقت به وی عطا كرد، به بار نشستن شكوهمندانه نهالی بود كه در قلب های جوانان مؤمن و مجاهد می كاشت؛ برخی از تربیت یافتگان مكتب او در پی رزمی خالصانه به شهادت رسیدند و برخی دیگر در انتظار شهادت برای حفظ مكتب تشیع و دفع ستم و تجاوز مشغول جهادند.
    در ميان پرورش يافتگان محفل اين سيد شهيد، مي توان روحاني فاضل، پزشك، مهندس، استاد دانشگاه و نيروهاي مسلح بسياري را مشاهده كرد. سيد عباس در دو مسير موازي حركت كرد: خط سازندگي فكري و سياسي و خط تهذيب، تزكيه درون و خودسازي معنوي و اخلاقي. او با وارستگي و تقوايي كه داشت بر شاگردان خود تأثير شگفتي مي نهاد و آثار و انعكاس رفتارهاي خويش را در زيرساخت شخصيت ايماني و جهادي آنان بر جاي مي گذاشت.
    در میان پرورش یافتگان محفل این سید شهید، می توان روحانی فاضل، پزشك، مهندس، استاد دانشگاه و نیروهای مسلح بسیاری را مشاهده كرد. سید عباس در دو مسیر موازی حركت كرد: خط سازندگی فكری و سیاسی و خط تهذیب، تزكیه درون و خودسازی معنوی و اخلاقی. او با وارستگی و تقوایی كه داشت بر شاگردان خود تأثیر شگفتی می نهاد و آثار و انعكاس رفتارهای خویش را در زیرساخت شخصیت ایمانی و جهادی آنان بر جای می گذاشت.
    سيد شهيد همگام با فعاليت هاي فرهنگي، ارشادي و جهادي، به نگارش و تأليف روي آورد كه مهم ترين اثرش علماء ثغور الاسلام في لبنان نام دارد كه در سال 2000 ميلادي در انتشارات دارالمرتضي چاپ شده است.
    سید شهید همگام با فعالیت های فرهنگی، ارشادی و جهادی، به نگارش و تألیف روی آورد كه مهم ترین اثرش علماء ثغور الاسلام فی لبنان نام دارد كه در سال 2000 میلادی در انتشارات دارالمرتضی چاپ شده است.


    ==همسري شايسته==
    ==همسری شایسته==


    سيد عباس در همان ايامي كه در مدرسه شهر صور مشغول تحصيل بود، با امّ ياسر، بانويي مؤمن و برخاسته از خاندان سيادت، علم و تقوا ازدواج كرد. اين زن از همان روزهاي نخست آموزش ها و برنامه هاي تربيتي سيد عباس را فرا گرفت و سيد تلاوت قرآن، احكام شرعي، [[نهج البلاغه]] و برخي مبحث هاي منطق و ديگر دروس را به وي ياد داد. امّ ياسر بنابر علاقه شخصي، مطالعه كتاب ها و بهره مندي از معارف و مكارم شوهر شجاعش، بدون اتلاف وقت ضمن اينكه به خودسازي و تقويت بنيان هاي علمي مشغول بود، هنگام اقامت در نجف اشرف شرايطي را فراهم ساخت تا سيد عباس به دور از نگراني ها و برخي مشكلات، به درس خواندن ادامه دهد و محضر پرفيض استادان برجسته حوزه اين شهر را غنيمت شمارد.1
    سید عباس در همان ایامی كه در مدرسه شهر صور مشغول تحصیل بود، با امّ یاسر، بانویی مؤمن و برخاسته از خاندان سیادت، علم و تقوا ازدواج كرد. این زن از همان روزهای نخست آموزش ها و برنامه های تربیتی سید عباس را فرا گرفت و سید تلاوت قرآن، احكام شرعی، [[نهج البلاغه]] و برخی مبحث های منطق و دیگر دروس را به وی یاد داد. امّ یاسر بنابر علاقه شخصی، مطالعه كتاب ها و بهره مندی از معارف و مكارم شوهر شجاعش، بدون اتلاف وقت ضمن اینكه به خودسازی و تقویت بنیان های علمی مشغول بود، هنگام اقامت در نجف اشرف شرایطی را فراهم ساخت تا سید عباس به دور از نگرانی ها و برخی مشكلات، به درس خواندن ادامه دهد و محضر پرفیض استادان برجسته حوزه این شهر را غنیمت شمارد.1
    امّ ياسر با قناعت و ساده زيستي خو گرفته بود و به تدريج به جلسه هاي علمي و فكري شهيده سيده بنت الهدي صدر علاقه مند شد و از آنها بهره برد. او كتاب شرايع و عقايد الشيعه را از اين بانوي فرزانه و اديب آموخت و از تحليل هاي وي درباره اهل بيت(ع)، و برخي مسائل اجتماعي و سياسي شيعيان استفاده كرد.
    امّ یاسر با قناعت و ساده زیستی خو گرفته بود و به تدریج به جلسه های علمی و فكری شهیده سیده بنت الهدی صدر علاقه مند شد و از آنها بهره برد. او كتاب شرایع و عقاید الشیعه را از این بانوی فرزانه و ادیب آموخت و از تحلیل های وی درباره اهل بیت(ع)، و برخی مسائل اجتماعی و سیاسی شیعیان استفاده كرد.
    بنت الهدي شرايط زن معاصر را بررسي مي كرد و تقليد از انديشه هاي غربي و افكار وارداتي بيگانگان را ضايعه اي براي بانوان مسلمان مي دانست.2
    بنت الهدی شرایط زن معاصر را بررسی می كرد و تقلید از اندیشه های غربی و افكار وارداتی بیگانگان را ضایعه ای برای بانوان مسلمان می دانست.2
    هدف واقعي بنت الهدي از فعاليت هاي تبليغي و آموزشي در خانه و تأسيس مدارس الزهرا، پرورش بانوان و ايجاد احساس مسئوليت در آنان نسبت به مسائل مسلمانان و نشر حقايق اسلامي بود. تا از اين رهگذر، بانوان فرهيخته و مسلمان، نوعي تحول فكري و اثرگذار در جامعه پديد آورند و ضمن تعاليم ديني و علمي از توجه به نيازهاي اجتماعي غافل نباشند. بانو امّ ياسر جويبار باطراوتي بود كه از اين چشمه جاري شد. او وقتي همراه همسرش به لبنان بازگشت، تجربه ها و اندوخته هاي برگرفته از جلسات و كلاس هاي پربار نجف را با تدبير و برنامه ريزي خاصي به كار بست و در شهر بعلبك، حوزه الزهرا را با ياري برخي بانوان مؤمن بنا نهاد تا به زنان آموزش هاي لازم را بدهد و آنان را براي تربيت نسلي باايمان و شجاع و فعاليت هاي تبليغي آماده سازد.
    هدف واقعی بنت الهدی از فعالیت های تبلیغی و آموزشی در خانه و تأسیس مدارس الزهرا، پرورش بانوان و ایجاد احساس مسئولیت در آنان نسبت به مسائل مسلمانان و نشر حقایق اسلامی بود. تا از این رهگذر، بانوان فرهیخته و مسلمان، نوعی تحول فكری و اثرگذار در جامعه پدید آورند و ضمن تعالیم دینی و علمی از توجه به نیازهای اجتماعی غافل نباشند. بانو امّ یاسر جویبار باطراوتی بود كه از این چشمه جاری شد. او وقتی همراه همسرش به لبنان بازگشت، تجربه ها و اندوخته های برگرفته از جلسات و كلاس های پربار نجف را با تدبیر و برنامه ریزی خاصی به كار بست و در شهر بعلبك، حوزه الزهرا را با یاری برخی بانوان مؤمن بنا نهاد تا به زنان آموزش های لازم را بدهد و آنان را برای تربیت نسلی باایمان و شجاع و فعالیت های تبلیغی آماده سازد.
    امّ ياسر به اين تلاش بسنده نكرد و موقعي كه سيد عباس مسئوليت هاي گوناگوني داشت، در خط مقدّم مبارزه با اشغالگران قدس قرار گرفت، هسته هاي مقاومت تشكيل داد، حزب الله لبنان را به وجود آورد، و با اين فعاليت ها به ياري همسرش شتافت. تشكيل هيئت زنان در اين مجموعه، رسيدگي به خانواده هاي شهداي حزب الله و تلاش براي تربيت فرزندان شهيدان، برخي از خدمات او در اين راستاست. او در اين مسير چندين بار به استقبال خطرها رفت و در حالي كه خود زندگي سختي داشت، براي رفاه خانواده هاي محروم و مجاهدان، پيوسته و خالصانه مي كوشيد.
    امّ یاسر به این تلاش بسنده نكرد و موقعی كه سید عباس مسئولیت های گوناگونی داشت، در خط مقدّم مبارزه با اشغالگران قدس قرار گرفت، هسته های مقاومت تشكیل داد، حزب الله لبنان را به وجود آورد، و با این فعالیت ها به یاری همسرش شتافت. تشكیل هیئت زنان در این مجموعه، رسیدگی به خانواده های شهدای حزب الله و تلاش برای تربیت فرزندان شهیدان، برخی از خدمات او در این راستاست. او در این مسیر چندین بار به استقبال خطرها رفت و در حالی كه خود زندگی سختی داشت، برای رفاه خانواده های محروم و مجاهدان، پیوسته و خالصانه می كوشید.
    سيره اين بانو به گونه اي بود كه آشنايان و خويشاوندان، او را زني اهل ايمان و پارسايي مي دانستند و او را هميشه تسليم اوامر الهي مي ديدند. بانويي كه براي رفع ناگواري ها و غم هاي افراد و برآوردن حاجت ها، فداكارانه دوشادوش شوهرش گام هاي استواري برمي داشت. آن دو هيچ گاه به رفاه شخصي فكر نكردند، ولي براي كمك به ديگران و اطعام كودكان خانواده هاي شهدا و مبارزان همواره مصمم بودند و تحمل اين همه مشقت براي كسب رضاي حق و استشمام رايحه بهشت بود. تقدير الهي چنان صورت گرفت كه سيد عباس و همسرش و نيز كودكش با هم به شهادت برسند و هم نشين عرشيان و قدسيان شوند.
    سیره این بانو به گونه ای بود كه آشنایان و خویشاوندان، او را زنی اهل ایمان و پارسایی می دانستند و او را همیشه تسلیم اوامر الهی می دیدند. بانویی كه برای رفع ناگواری ها و غم های افراد و برآوردن حاجت ها، فداكارانه دوشادوش شوهرش گام های استواری برمی داشت. آن دو هیچ گاه به رفاه شخصی فكر نكردند، ولی برای كمك به دیگران و اطعام كودكان خانواده های شهدا و مبارزان همواره مصمم بودند و تحمل این همه مشقت برای كسب رضای حق و استشمام رایحه بهشت بود. تقدیر الهی چنان صورت گرفت كه سید عباس و همسرش و نیز كودكش با هم به شهادت برسند و هم نشین عرشیان و قدسیان شوند.


    ==شاگردي دانشور و شجاع==
    ==شاگردی دانشور و شجاع==


    در حوزه امام منتظر كه سيد عباس مديريت آن را عهده دار بود، از ابتدا شانزده طلبه مشغول تحصيل بودند كه برخي از آنان عبارتند از: سيد حسن نصرالله، شهيد شيخ علي كريم، شيخ حسن ياسين و شيخ محمد خاتون. در ميان اين افراد سيد حسن نصرالله برجستگي ويژه اي دارد. وي در سال 1379 هـ .ق برابر با 1339 شمسي در روستاي بازوريه در جنوب لبنان به دنيا آمد. شانزده ساله بود كه راهي نجف اشرف شد. در بدو ورود، سراغ طلاب لبناني را گرفت و برخي او را به سيد عباس موسوي كه نزد شهيد صدر درس مي خواند، راهنمايي كردند. سيد حسن در ملاقات با شهيد موسوي تصور كرد وي طلبه اي عراقي است؛ زيرا سيمايي گندمگون داشت. سيد عباس در حالي كه به گرمي از مهمان خويش پذيرايي مي كرد، خطاب به او گفت: «نگران نباش، من هم طلبه اي از روستاي نبي شيث در دره بقاع لبنان هستم.» اين ديدار سرآغاز روابط دوستانه و صميمانه سيد حسن نصرالله و سيد عباس موسوي بود. در حقيقت، سيد شهيد نه يك دوست و برادر بزرگ تر، بلكه استاد و رفيق راه او نيز شد.
    در حوزه امام منتظر كه سید عباس مدیریت آن را عهده دار بود، از ابتدا شانزده طلبه مشغول تحصیل بودند كه برخی از آنان عبارتند از: سید حسن نصرالله، شهید شیخ علی كریم، شیخ حسن یاسین و شیخ محمد خاتون. در میان این افراد سید حسن نصرالله برجستگی ویژه ای دارد. وی در سال 1379 هـ .ق برابر با 1339 شمسی در روستای بازوریه در جنوب لبنان به دنیا آمد. شانزده ساله بود كه راهی نجف اشرف شد. در بدو ورود، سراغ طلاب لبنانی را گرفت و برخی او را به سید عباس موسوی كه نزد شهید صدر درس می خواند، راهنمایی كردند. سید حسن در ملاقات با شهید موسوی تصور كرد وی طلبه ای عراقی است؛ زیرا سیمایی گندمگون داشت. سید عباس در حالی كه به گرمی از مهمان خویش پذیرایی می كرد، خطاب به او گفت: «نگران نباش، من هم طلبه ای از روستای نبی شیث در دره بقاع لبنان هستم.» این دیدار سرآغاز روابط دوستانه و صمیمانه سید حسن نصرالله و سید عباس موسوی بود. در حقیقت، سید شهید نه یك دوست و برادر بزرگ تر، بلكه استاد و رفیق راه او نیز شد.
    سيد محمد غروي از سوي امام موسي صدر در مساجد شهر صور به تدريس اشتغال داشت. او كه از نزديكان و دوستان صميمي شهيد سيد محمدباقر صدر بود، وقتي شوق سيد حسن نوجوان را براي عزيمت به نجف و تحصيل علوم ديني ديد، در نامه اي خطاب به شهيد صدر او را به ايشان معرفي كرد. سيد حسن اين نامه را به سيد عباس داد تا او به استادش بدهد. سيد محمدباقر صدر وقتي از مضمون نامه آگاهي يافت، به سيد عباس توصيه كرد نيازهاي سيد حسن را تأمين كند و مسئوليت آموزش و تعليم او را بر عهده گيرد. شهيد صدر هنگام دريافت نامه غروي، وضعيت مالي سيد حسن را جويا شد. چون او پاسخ منفي داد، شهيد صدر از سيد عباس موسوي خواست ضمن رسيدگي به مهمان خود، پول، اتاق، مدرسه، لباس، كتاب و حقوق ماهيانه اي را برايش تدارك ببيند و بر تعليم و تربيت وي نظارت كند.
    سید محمد غروی از سوی امام موسی صدر در مساجد شهر صور به تدریس اشتغال داشت. او كه از نزدیكان و دوستان صمیمی شهید سید محمدباقر صدر بود، وقتی شوق سید حسن نوجوان را برای عزیمت به نجف و تحصیل علوم دینی دید، در نامه ای خطاب به شهید صدر او را به ایشان معرفی كرد. سید حسن این نامه را به سید عباس داد تا او به استادش بدهد. سید محمدباقر صدر وقتی از مضمون نامه آگاهی یافت، به سید عباس توصیه كرد نیازهای سید حسن را تأمین كند و مسئولیت آموزش و تعلیم او را بر عهده گیرد. شهید صدر هنگام دریافت نامه غروی، وضعیت مالی سید حسن را جویا شد. چون او پاسخ منفی داد، شهید صدر از سید عباس موسوی خواست ضمن رسیدگی به مهمان خود، پول، اتاق، مدرسه، لباس، كتاب و حقوق ماهیانه ای را برایش تدارك ببیند و بر تعلیم و تربیت وی نظارت كند.
    شهيد موسوي بعد از دريافت رهنمودهاي شهيد صدر، در حق دوست جديدش سيد حسن نصرالله از هيچ اموري كوتاهي نكرد. در يكي از خوابگاه هاي حوزه علميه، نزديك خانه مسكوني خود، برايش اتاقي تهيه كرد؛ زيرا سيد عباس متأهل بود و طلابي كه تشكيل خانواده داده بودند، بر خلاف طلبه هاي مجرد، در خانه هاي شخصي و مستقل زندگي مي كردند. در اتاق خوابگاه ها، دو يا سه طلبه زندگي مي كردند و از مراجع بزرگ تقليد در حوزه آن روز، مانند آيات عظام امام خميني رحمه الله ، شهيد صدر، حكيم و شاهرودي شهريه ماهانه مي گرفتند.
    شهید موسوی بعد از دریافت رهنمودهای شهید صدر، در حق دوست جدیدش سید حسن نصرالله از هیچ اموری كوتاهی نكرد. در یكی از خوابگاه های حوزه علمیه، نزدیك خانه مسكونی خود، برایش اتاقی تهیه كرد؛ زیرا سید عباس متأهل بود و طلابی كه تشكیل خانواده داده بودند، بر خلاف طلبه های مجرد، در خانه های شخصی و مستقل زندگی می كردند. در اتاق خوابگاه ها، دو یا سه طلبه زندگی می كردند و از مراجع بزرگ تقلید در حوزه آن روز، مانند آیات عظام امام خمینی رحمه الله ، شهید صدر، حكیم و شاهرودی شهریه ماهانه می گرفتند.
    سيد عباس موسوي كه چندين سال قبل از سيد حسن به نجف آمده بود، در اين مدت مرحله سطح و خارج فقه و اصول را با موفقيت پشت سر گذاشت و اين مراحل را براي طلاب جديد كه سيد حسن نصرالله يكي از آنان بود، تدريس مي كرد.
    سید عباس موسوی كه چندین سال قبل از سید حسن به نجف آمده بود، در این مدت مرحله سطح و خارج فقه و اصول را با موفقیت پشت سر گذاشت و این مراحل را برای طلاب جدید كه سید حسن نصرالله یكی از آنان بود، تدریس می كرد.
    موسوي در تدريس، استادي قاطع و جدي بود. شاگردانش با شيوه تدريسش موفق شدند مرحله پنج ساله تحصيلات مقدماتي را در دو سال به پايان برسانند. شاگردان خود را از تعطيلات ماه مبارك رمضان، سفر حج و تعطيلات آخر هفته محروم مي كرد و درس مي خواندند. سيد حسن در سال 1978م / 1357 شمسي / 1398 هـ .ق مقدمات حوزه را با موفقيت تمام كرد. او كه رابطه اي صميمي با سيد عباس برقرار كرده بود، هرگز نمي خواست چنين مربي دل سوزي را از دست بدهد. در اين سال فشار حزب بعث عراق بر طلاب حوزه علميه نجف اشرف شدت يافت و بسياري از آنان به اجبار اخراج شدند. رژيم ديكتاتوري حاكم بر عراق نيز از وجود طلاب لبناني در عراق به شدت احساس هراس كرد و برخي از آنان را به همكاري با سازمان هاي امنيتي سوريه متهم كرد.
    موسوی در تدریس، استادی قاطع و جدی بود. شاگردانش با شیوه تدریسش موفق شدند مرحله پنج ساله تحصیلات مقدماتی را در دو سال به پایان برسانند. شاگردان خود را از تعطیلات ماه مبارك رمضان، سفر حج و تعطیلات آخر هفته محروم می كرد و درس می خواندند. سید حسن در سال 1978م / 1357 شمسی / 1398 هـ .ق مقدمات حوزه را با موفقیت تمام كرد. او كه رابطه ای صمیمی با سید عباس برقرار كرده بود، هرگز نمی خواست چنین مربی دل سوزی را از دست بدهد. در این سال فشار حزب بعث عراق بر طلاب حوزه علمیه نجف اشرف شدت یافت و بسیاری از آنان به اجبار اخراج شدند. رژیم دیكتاتوری حاكم بر عراق نیز از وجود طلاب لبنانی در عراق به شدت احساس هراس كرد و برخی از آنان را به همكاری با سازمان های امنیتی سوریه متهم كرد.
    در آن سال مأموران صدام به حوزه نجف و خانه مسكوني سيد عباس موسوي هجوم بردند. عباس در لبنان بود، ولي افراد خانواده اش در منزل بودند و شاگردانش به او خبر دادند كه مأموران عراقي در تعقيب و جست وجوي او هستند و از او خواستند به نجف نرود. پس از چند روز طلاب لبناني دستگير و از عراق خارج شدند. آن روز سيد حسن در بيرون حوزه بود كه با شنيدن اين خبر، مخفيانه از مرز خارج شد و به لبنان بازگشت.
    در آن سال مأموران صدام به حوزه نجف و خانه مسكونی سید عباس موسوی هجوم بردند. عباس در لبنان بود، ولی افراد خانواده اش در منزل بودند و شاگردانش به او خبر دادند كه مأموران عراقی در تعقیب و جست وجوی او هستند و از او خواستند به نجف نرود. پس از چند روز طلاب لبنانی دستگیر و از عراق خارج شدند. آن روز سید حسن در بیرون حوزه بود كه با شنیدن این خبر، مخفیانه از مرز خارج شد و به لبنان بازگشت.
    او قبل از هر چيز علاقه داشت تحصيلاتش را ادامه دهد. پس از مدتي سيد عباس با همكاري عده اي از علماي لبنان حوزه اي را در شهر بعلبك تأسيس كرد كه همچنان فعال است. سيد حسن در اين حوزه، هم در سطوح بالاتر درس مي خواند و هم به طلاب جديد درس مي داد و در عين حال فعاليت سياسي در جنبش امل را دنبال مي كرد. در پي برخي اختلافات، سيد حسن نصرالله به همراه تعداد بسياري از نيروهاي درجه اول جنبش امل مثل سيد عباس موسوي، سيد حسين موسوي (ابوهشام)، شيخ صبحي طفيلي و سيد ابراهيم الامين از اين جنبش كناره گيري كردند و هسته هاي اوليه حزب الله را به وجود آوردند.
    او قبل از هر چیز علاقه داشت تحصیلاتش را ادامه دهد. پس از مدتی سید عباس با همكاری عده ای از علمای لبنان حوزه ای را در شهر بعلبك تأسیس كرد كه همچنان فعال است. سید حسن در این حوزه، هم در سطوح بالاتر درس می خواند و هم به طلاب جدید درس می داد و در عین حال فعالیت سیاسی در جنبش امل را دنبال می كرد. در پی برخی اختلافات، سید حسن نصرالله به همراه تعداد بسیاری از نیروهای درجه اول جنبش امل مثل سید عباس موسوی، سید حسین موسوی (ابوهشام)، شیخ صبحی طفیلی و سید ابراهیم الامین از این جنبش كناره گیری كردند و هسته های اولیه حزب الله را به وجود آوردند.
    با شروع مقاومت اسلامي، سيد حسن در اين تشكل صاحب جايگاه مهمي شد و در كنار مبارزات سياسي، تحصيلات خويش را در حوزه علميه بعلبك ادامه داد. به دليل تعهدي كه وي نسبت به حزب داشت و بيشتر وقت خود را صرف پويايي، گسترش و انسجام آن مي كرد، تحصيلات خويش را متوقف ساخت. در سال 1368 شمسي براي پيگيري تحصيلات علوم ديني عازم حوزه علميه قم شد تا دانش اندوزي در علوم عقلي و نقلي را ادامه دهد، ولي به دنبال برخي آشفتگي ها در جنوب لبنان و حساس شدن وظايف حزب الله، به اصرار سيد عباس موسوي به بيروت بازگشت. با شهادت سيد عباس موسوي، به اتفاق آراي اعضاي شوراي مركزي حزب، سيد حسن كه 32 سال داشت، به دبير كلي حزب انتخاب شد. مقاومت اسلامي در دوران مسئوليت او، صحنه هاي درخشاني از شجاعت، پايداري و فداكاري را در راه حفظ استقلال لبنان و جلوگيري از تجاوزهاي رژيم صهيونيستي بر جاي گذاشت.
    با شروع مقاومت اسلامی، سید حسن در این تشكل صاحب جایگاه مهمی شد و در كنار مبارزات سیاسی، تحصیلات خویش را در حوزه علمیه بعلبك ادامه داد. به دلیل تعهدی كه وی نسبت به حزب داشت و بیشتر وقت خود را صرف پویایی، گسترش و انسجام آن می كرد، تحصیلات خویش را متوقف ساخت. در سال 1368 شمسی برای پیگیری تحصیلات علوم دینی عازم حوزه علمیه قم شد تا دانش اندوزی در علوم عقلی و نقلی را ادامه دهد، ولی به دنبال برخی آشفتگی ها در جنوب لبنان و حساس شدن وظایف حزب الله، به اصرار سید عباس موسوی به بیروت بازگشت. با شهادت سید عباس موسوی، به اتفاق آرای اعضای شورای مركزی حزب، سید حسن كه 32 سال داشت، به دبیر كلی حزب انتخاب شد. مقاومت اسلامی در دوران مسئولیت او، صحنه های درخشانی از شجاعت، پایداری و فداكاری را در راه حفظ استقلال لبنان و جلوگیری از تجاوزهای رژیم صهیونیستی بر جای گذاشت.


    ==ارتباط با امام موسي صدر==
    ==ارتباط با امام موسی صدر==


    امام موسي صدر بنا بر توصيه علامه سيد عبدالحسين شرف الدين در سال 1959م / 1338 شمسي از قم به لبنان مهاجرت كرد. چنين شخصيتي با داشتن نبوغ و سابقه علمي و توان فكري، در حالي به اين كشور مهاجرت مي كند كه ظلم ها، جنايت ها، فقر و فلاكت مادي و فرهنگي بر لبنان سايه اي شوم و ذلت بار افكنده است. او با ديدن اين ناگواري ها، به شدت غمگين مي شود. بي درنگ پس از ورود به لبنان، به منطقه جبل عامل در جنوب لبنان مي رود و در شهر صور، بزرگ ترين شهر جنوب اين سرزمين اقامت مي گزيند و امامت مسجدي را مي پذيرد. وي در عرض چند سال براي رفع محروميت از جبل عامل چندين مركز علمي، فرهنگي، آموزشي و حرفه اي تأسيس مي كند.
    امام موسی صدر بنا بر توصیه علامه سید عبدالحسین شرف الدین در سال 1959م / 1338 شمسی از قم به لبنان مهاجرت كرد. چنین شخصیتی با داشتن نبوغ و سابقه علمی و توان فكری، در حالی به این كشور مهاجرت می كند كه ظلم ها، جنایت ها، فقر و فلاكت مادی و فرهنگی بر لبنان سایه ای شوم و ذلت بار افكنده است. او با دیدن این ناگواری ها، به شدت غمگین می شود. بی درنگ پس از ورود به لبنان، به منطقه جبل عامل در جنوب لبنان می رود و در شهر صور، بزرگ ترین شهر جنوب این سرزمین اقامت می گزیند و امامت مسجدی را می پذیرد. وی در عرض چند سال برای رفع محرومیت از جبل عامل چندین مركز علمی، فرهنگی، آموزشی و حرفه ای تأسیس می كند.
    به گفته حجت الاسلام والمسلمين غروي، نخستين كسي كه در لبنان حوزه اي فعال بنيان نهاد، سيد موسي صدر بود كه «معهد الدراسات الاسلاميه» نام داشت. آن روحاني والامقام، در اين مكان آموزشي شاگرداني چند پرورش داد كه برخي از آنان شيخ حسن حريري، شيخ ابراهيم قصير و شهيد سيد عباس موسوي نام دارند. سيد عباس در معهد ياد شده، از مقدمات تا ابتداي سطوح عاليه (مكاسب و كفايه) را خواند.
    به گفته حجت الاسلام والمسلمین غروی، نخستین كسی كه در لبنان حوزه ای فعال بنیان نهاد، سید موسی صدر بود كه «معهد الدراسات الاسلامیه» نام داشت. آن روحانی والامقام، در این مكان آموزشی شاگردانی چند پرورش داد كه برخی از آنان شیخ حسن حریری، شیخ ابراهیم قصیر و شهید سید عباس موسوی نام دارند. سید عباس در معهد یاد شده، از مقدمات تا ابتدای سطوح عالیه (مكاسب و كفایه) را خواند.
    اين، نخستين آشنايي سيد عباس با كانون اميد محرومان لبنان نبود؛ زيرا پدرش سيد علي در سال اول ورود آيت الله صدر به لبنان با ايشان ارتباط برقرار كرد. سيد علي يكي از اعضاي انجمن هاشمي بود و زير نظر امام موسي صدر فعاليت مي كرد، ازاين رو هفته اي چند بار در صور و بيروت به حضور ايشان مي رسيد. اين روابط و شركت در برخي جلسه هاي خصوصي سيد عباس را با شخصيت، افكار و سيره سياسي ـ اجتماعي صدر آشنا كرد.
    این، نخستین آشنایی سید عباس با كانون امید محرومان لبنان نبود؛ زیرا پدرش سید علی در سال اول ورود آیت الله صدر به لبنان با ایشان ارتباط برقرار كرد. سید علی یكی از اعضای انجمن هاشمی بود و زیر نظر امام موسی صدر فعالیت می كرد، ازاین رو هفته ای چند بار در صور و بیروت به حضور ایشان می رسید. این روابط و شركت در برخی جلسه های خصوصی سید عباس را با شخصیت، افكار و سیره سیاسی ـ اجتماعی صدر آشنا كرد.
    هنگامي كه سيد عباس براي تمرين هاي نظامي نزد رزمندگان فلسطين به يك اردوگاه آموزشي رفت، از ناحيه پا به شدت آسيب ديد. روزي امام صدر با ديدن مشكل او در راه رفتن، علت را از پدرش رسيد. پدر ماجرا را توضيح داد. امام صدر از سيد عباس پرسيد: «تو در اين سن از فلسطين چه مي داني؟» او پاسخ داد: «مردمي مظلوم هستند كه با فشار غاصبان صهيونيست، از سرزمين خود بيرون رانده شده اند و اكنون در اردوگاه ها زندگي سختي را مي گذرانند. دنيا به فرياد آنان اعتنايي نمي كند. فلسطيني ها بايد به قدس، خانه و سرزمين خويش بازگردند.» سيد موسي پرسيد: «فلسطيني ها چگونه مي توانند به كشور خويش بازگردند؟» سيد عباس جواب داد: «از راه مبارزه و جهاد.» صدر لبخندي زد و گفت: «تو چگونه مي خواهي جهاد كني؟» سيد عباس پاسخ داد: «ان شاءالله فنون نظامي را ياد مي گيرم، رزمنده اي خواهم شد و همراه مبارزان فلسطيني به نبرد با اشغالگران ادامه مي دهيم تا قدس رها شود.» در پايان اين گفت وگوي جالب، امام صدر، سيد علي را مخاطب قرار داد و گفت: او يك نوجوان عادي نيست، شايسته است به كسب علم و معرفت اهتمام ورزد، تا استعدادهايش در مسيري درست شكوفا شود. بدين ترتيب، در حوزه امام صدر تحصيلات را آغاز كرد و پس از دو سال به دست امام صدر مُعمّم شد و سپس در حوزه نجف حدود نه سال درس خواند.
    هنگامی كه سید عباس برای تمرین های نظامی نزد رزمندگان فلسطین به یك اردوگاه آموزشی رفت، از ناحیه پا به شدت آسیب دید. روزی امام صدر با دیدن مشكل او در راه رفتن، علت را از پدرش رسید. پدر ماجرا را توضیح داد. امام صدر از سید عباس پرسید: «تو در این سن از فلسطین چه می دانی؟» او پاسخ داد: «مردمی مظلوم هستند كه با فشار غاصبان صهیونیست، از سرزمین خود بیرون رانده شده اند و اكنون در اردوگاه ها زندگی سختی را می گذرانند. دنیا به فریاد آنان اعتنایی نمی كند. فلسطینی ها باید به قدس، خانه و سرزمین خویش بازگردند.» سید موسی پرسید: «فلسطینی ها چگونه می توانند به كشور خویش بازگردند؟» سید عباس جواب داد: «از راه مبارزه و جهاد.» صدر لبخندی زد و گفت: «تو چگونه می خواهی جهاد كنی؟» سید عباس پاسخ داد: «ان شاءالله فنون نظامی را یاد می گیرم، رزمنده ای خواهم شد و همراه مبارزان فلسطینی به نبرد با اشغالگران ادامه می دهیم تا قدس رها شود.» در پایان این گفت وگوی جالب، امام صدر، سید علی را مخاطب قرار داد و گفت: او یك نوجوان عادی نیست، شایسته است به كسب علم و معرفت اهتمام ورزد، تا استعدادهایش در مسیری درست شكوفا شود. بدین ترتیب، در حوزه امام صدر تحصیلات را آغاز كرد و پس از دو سال به دست امام صدر مُعمّم شد و سپس در حوزه نجف حدود نه سال درس خواند.
    هنگام اقامت در نجف نيز سيد عباس حلقه وصل آيت الله سيد محمدباقر صدر و امام موسي صدر بود. هر سال كه به لبنان مي آمد، ضمن ديدار با خانواده، هم امام صدر را از برنامه هاي شهيد سيد محمدباقر صدر باخبر مي كرد و هم از تلاش هاي ايشان خبر مي گرفت تا به سيد محمدباقر صدر انتقال دهد. اين ارتباط ها گاهي مخفيانه بود؛ چرا كه خبر ستم هاي بعثي ها و فشار سياسي آنان به علما و طلاب عراق، نمي توانست در حالت عادي گزارش شود و مأموران امنيتي مراقبت هاي شديدي به عمل مي آوردند كه از اين برنامه ها آگاه شوند.
    هنگام اقامت در نجف نیز سید عباس حلقه وصل آیت الله سید محمدباقر صدر و امام موسی صدر بود. هر سال كه به لبنان می آمد، ضمن دیدار با خانواده، هم امام صدر را از برنامه های شهید سید محمدباقر صدر باخبر می كرد و هم از تلاش های ایشان خبر می گرفت تا به سید محمدباقر صدر انتقال دهد. این ارتباط ها گاهی مخفیانه بود؛ چرا كه خبر ستم های بعثی ها و فشار سیاسی آنان به علما و طلاب عراق، نمی توانست در حالت عادی گزارش شود و مأموران امنیتی مراقبت های شدیدی به عمل می آوردند كه از این برنامه ها آگاه شوند.
    يك بار كه مردم شيعه عراق بنا بر آداب و رسوم گذشته در ايام محرّم، با پاي پياده از نجف عازم كربلا بودند، هواپيماها، تانك ها، توپ خانه هاي ارتش بعث به آنان حمله كرد و افراد زيادي را به شهادت رساند. سيد عباس بعد از اين حادثه غم انگيز مخفيانه به لبنان آمد تا شهيد امام موسي صدر را از شرايط آشفته و خونين عراق با خبر كند. سيد عباس گاهي براي يك سفر دو روزه عازم لبنان مي شد كه براي امام موسي صدر نامه اي بياورد يا نامه هاي ايشان را به نجف ببرد. اين نوع اقدام ها چنان محرمانه صورت مي گرفت كه حتي خانواده سيد از جزئيات آن با خبر نمي شدند. او حتي چندين بار مخفيانه در نجف به منزل امام خميني رفت و از امام موسي صدر و شهيد محمدباقر صدر به رهبر كبير انقلاب اسلامي پيام هايي داد.
    یك بار كه مردم شیعه عراق بنا بر آداب و رسوم گذشته در ایام محرّم، با پای پیاده از نجف عازم كربلا بودند، هواپیماها، تانك ها، توپ خانه های ارتش بعث به آنان حمله كرد و افراد زیادی را به شهادت رساند. سید عباس بعد از این حادثه غم انگیز مخفیانه به لبنان آمد تا شهید امام موسی صدر را از شرایط آشفته و خونین عراق با خبر كند. سید عباس گاهی برای یك سفر دو روزه عازم لبنان می شد كه برای امام موسی صدر نامه ای بیاورد یا نامه های ایشان را به نجف ببرد. این نوع اقدام ها چنان محرمانه صورت می گرفت كه حتی خانواده سید از جزئیات آن با خبر نمی شدند. او حتی چندین بار مخفیانه در نجف به منزل امام خمینی رفت و از امام موسی صدر و شهید محمدباقر صدر به رهبر كبیر انقلاب اسلامی پیام هایی داد.
    همين رفتارهاي سياسي سيد عباس موجب شد شهيد سيد محمدباقر صدر از توطئه حزب بعث عليه وي نگران شود. ازاين رو، شخصاً بهاي بليت هواپيما را پرداخت و او را مكلف ساخت همان روز با همان پرواز، عراق را ترك كند و چون شرايط سياسي اين كشور به وي اجازه فعاليت هاي تبليغي و اجتماعي نمي داد، هرگز به نجف بازنگشت.
    همین رفتارهای سیاسی سید عباس موجب شد شهید سید محمدباقر صدر از توطئه حزب بعث علیه وی نگران شود. ازاین رو، شخصاً بهای بلیت هواپیما را پرداخت و او را مكلف ساخت همان روز با همان پرواز، عراق را ترك كند و چون شرایط سیاسی این كشور به وی اجازه فعالیت های تبلیغی و اجتماعی نمی داد، هرگز به نجف بازنگشت.
    مديريت حوزه اي كه سيد عباس بنيان كرد، با ايشان بود، ولي از حمايت هاي مالي و فكري سيد موسي صدر بهره مند مي شد. سيد عباس از همان اول همراه شانزده طلبه حوزه، در يكي از دوره هاي آموزشي حركت المحرومين كه امام موسي صدر آن را تشكيل داده بود، فنون نظامي را فراگرفت. آن دوره در اردوگاه جنتا برگزار شد. سيد عباس در دفتر يادداشتي كه همراه در آن وقايع روزانه را يادداشت مي كرد و تمام آنها موجود است، اين مسائل را نوشته است.
    مدیریت حوزه ای كه سید عباس بنیان كرد، با ایشان بود، ولی از حمایت های مالی و فكری سید موسی صدر بهره مند می شد. سید عباس از همان اول همراه شانزده طلبه حوزه، در یكی از دوره های آموزشی حركت المحرومین كه امام موسی صدر آن را تشكیل داده بود، فنون نظامی را فراگرفت. آن دوره در اردوگاه جنتا برگزار شد. سید عباس در دفتر یادداشتی كه همراه در آن وقایع روزانه را یادداشت می كرد و تمام آنها موجود است، این مسائل را نوشته است.
    سيد عباس نيروهاي تحت تربيت و آموزش خود را به نقاط دوردست لبنان مي فرستاد تا انديشه هاي سياسي و فرهنگي سيد موسي صدر را براي اهالي آن نواحي و جوانان تشريح نمايند. اين افراد در مورد خطرات روزافزون صهيونيسم براي جهان اسلام و نقشه هاي آينده آنان براي تهاجم به لبنان و تجزيه و ايجاد تفرقه در اين كشور، هشدارهايي مي دادند و درباره ضرورت مقابله با اين غاصبان و جانيان، رهنمودهاي فراواني مي كردند. البته شهيد موسوي با حركت المحرومين ارتباط آشكار نداشت و مي كوشيد كاملاً سرّي مسئوليت هايي را در اين تشكل پيگير باشد. سيد عباس، امام صدر را استاد، مرشد، حامي و پدر معنوي خود مي دانست و در فعاليت هاي سياسي، اجتماعي و مبارزاتي از او الگو مي گرفت و بر اين باور بود كه امام موسي صدر برنامه هايي پيش گرفته كه صهيونيسم جهاني را دچار هراس كرده است و سبب ربوده شدن آن بزرگوار را همين برنامه ها مي دانست.
    سید عباس نیروهای تحت تربیت و آموزش خود را به نقاط دوردست لبنان می فرستاد تا اندیشه های سیاسی و فرهنگی سید موسی صدر را برای اهالی آن نواحی و جوانان تشریح نمایند. این افراد در مورد خطرات روزافزون صهیونیسم برای جهان اسلام و نقشه های آینده آنان برای تهاجم به لبنان و تجزیه و ایجاد تفرقه در این كشور، هشدارهایی می دادند و درباره ضرورت مقابله با این غاصبان و جانیان، رهنمودهای فراوانی می كردند. البته شهید موسوی با حركت المحرومین ارتباط آشكار نداشت و می كوشید كاملاً سرّی مسئولیت هایی را در این تشكل پیگیر باشد. سید عباس، امام صدر را استاد، مرشد، حامی و پدر معنوی خود می دانست و در فعالیت های سیاسی، اجتماعی و مبارزاتی از او الگو می گرفت و بر این باور بود كه امام موسی صدر برنامه هایی پیش گرفته كه صهیونیسم جهانی را دچار هراس كرده است و سبب ربوده شدن آن بزرگوار را همین برنامه ها می دانست.


    ==حامي راستين قدس و فلسطين==
    ==حامی راستین قدس و فلسطین==


    آزادسازي فلسطين از دست غاصبان صهيونيست، عالي ترين هدف براي سيد در دوران كودكي بود. او از نوجواني با موضوع قدس زيست و چشمانش را با شكست سه كشور عربي از اسرائيل در جنگ 1967 م. / 1386 هـ .ق گشود و اين واقعه به شدت او را غمگين كرد. سيد عباس براي تحقق بخشيدن به آرمان پاك خود، تا زمان شهادت كه در راه قدس شريف و در حوالي فلسطين اشغالي به وقوع پيوست، همچنان در خيزش و خروش بود و از فعاليت باز نايستاد.
    آزادسازی فلسطین از دست غاصبان صهیونیست، عالی ترین هدف برای سید در دوران كودكی بود. او از نوجوانی با موضوع قدس زیست و چشمانش را با شكست سه كشور عربی از اسرائیل در جنگ 1967 م. / 1386 هـ .ق گشود و این واقعه به شدت او را غمگین كرد. سید عباس برای تحقق بخشیدن به آرمان پاك خود، تا زمان شهادت كه در راه قدس شریف و در حوالی فلسطین اشغالی به وقوع پیوست، همچنان در خیزش و خروش بود و از فعالیت باز نایستاد.
    گروه هاي انقلابي و اسلامي فلسطين او را ستوده و او را به نام شهيد قدس مي شناسند و بارها گفته اند سيد عباس مي گفت فلسطين در قلبش بود. او نيز در قلب فلسطيني ها جاي داشت. شهيد دكتر فتحي شقاقي، دبير كل سابق حركت جهاد اسلامي، گفت: سيد عباس يك قهرمان نادر در دوره اي استثنايي است. او همواره اندوه فلسطين، حزن قيام، كودكان و فقرا، غم وحدت، جهاد و تلاش را بر دوش داشت، او را بيش از پيش، فلسطيني يافتم.
    گروه های انقلابی و اسلامی فلسطین او را ستوده و او را به نام شهید قدس می شناسند و بارها گفته اند سید عباس می گفت فلسطین در قلبش بود. او نیز در قلب فلسطینی ها جای داشت. شهید دكتر فتحی شقاقی، دبیر كل سابق حركت جهاد اسلامی، گفت: سید عباس یك قهرمان نادر در دوره ای استثنایی است. او همواره اندوه فلسطین، حزن قیام، كودكان و فقرا، غم وحدت، جهاد و تلاش را بر دوش داشت، او را بیش از پیش، فلسطینی یافتم.
    روزي كه متجاوزان صهيونيست در سال 1982م. / 1361 شمسي لبنان را محل تاخت و تاز قرار دادند، در حالي كه تمام نيروها از شهامت بيان سخن حق و موضع گيري استوار و اصولي باز ماندند، او بر فراز منبرها در مساجد و حسينيه ها خطر غده سرطاني اسرائيل را در منطقه به گوش ها رسانيد و به برانگيختن روح ايماني در دل جوانان مجاهد و پيوستن آنان به صفوف جهاد بر ضد دشمن صهيونيستي مبادرت ورزيد. نوك پيكان جهادش را عليه اين دشمن خطرناك جهان اسلام نشانه رفت.
    روزی كه متجاوزان صهیونیست در سال 1982م. / 1361 شمسی لبنان را محل تاخت و تاز قرار دادند، در حالی كه تمام نیروها از شهامت بیان سخن حق و موضع گیری استوار و اصولی باز ماندند، او بر فراز منبرها در مساجد و حسینیه ها خطر غده سرطانی اسرائیل را در منطقه به گوش ها رسانید و به برانگیختن روح ایمانی در دل جوانان مجاهد و پیوستن آنان به صفوف جهاد بر ضد دشمن صهیونیستی مبادرت ورزید. نوك پیكان جهادش را علیه این دشمن خطرناك جهان اسلام نشانه رفت.
    بارها تأكيد كرد به همان ميزان كه بايد از شيعيان لبنان دفاع و امنيت، رفاه و آباداني را به آنان اهدا كنيم، بايد براي رفع دشواري هاي ملت مسلمان فلسطين و آوارگان اين سرزمين غصب شده بكوشيم و نبايد اجازه دهيم صهيونيست ها به جنايت ها و توطئه هاي خود ادامه دهند. در اين مسير بايد آن چنان از خيزش هاي خودجوش فلسطيني ها پشتيباني كنيم كه بتوانند در برابر غاصبان به مقاومت خود ادامه دهند و هرگونه همكاري با قيام فلسطين مي تواند، توطئه ها را خنثا كند. از سوي ديگر بايد به عمليات مقاومت عليه صهيونيست ها ادامه دهيم تا مسلمانان فلسطيني احساس كنند از خارج فلسطين هم حمايت مي شوند و تنها نيستند.
    بارها تأكید كرد به همان میزان كه باید از شیعیان لبنان دفاع و امنیت، رفاه و آبادانی را به آنان اهدا كنیم، باید برای رفع دشواری های ملت مسلمان فلسطین و آوارگان این سرزمین غصب شده بكوشیم و نباید اجازه دهیم صهیونیست ها به جنایت ها و توطئه های خود ادامه دهند. در این مسیر باید آن چنان از خیزش های خودجوش فلسطینی ها پشتیبانی كنیم كه بتوانند در برابر غاصبان به مقاومت خود ادامه دهند و هرگونه همكاری با قیام فلسطین می تواند، توطئه ها را خنثا كند. از سوی دیگر باید به عملیات مقاومت علیه صهیونیست ها ادامه دهیم تا مسلمانان فلسطینی احساس كنند از خارج فلسطین هم حمایت می شوند و تنها نیستند.
    برنامه هاي سياسي و اجتماعي و كوشش هاي تبليغي سيد عباس در زمينه همگامي و همراهي با انتفاضه فلسطين به قدري ريشه دار و آشكار شد كه حتي مخالفان و دشمنان زبان به اعتراف گشودند و گفتند سيد عباس ضمن اينكه مي خواهد هويت، استقلال و عزت شيعيان لبنان را حفظ كند، طلايه دار نيروهايي است كه مي خواهند از تجاوزات صهيونيسم جلوگيري كنند و نيز او مي تواند حامي جدي فلسطيني ها باشد.
    برنامه های سیاسی و اجتماعی و كوشش های تبلیغی سید عباس در زمینه همگامی و همراهی با انتفاضه فلسطین به قدری ریشه دار و آشكار شد كه حتی مخالفان و دشمنان زبان به اعتراف گشودند و گفتند سید عباس ضمن اینكه می خواهد هویت، استقلال و عزت شیعیان لبنان را حفظ كند، طلایه دار نیروهایی است كه می خواهند از تجاوزات صهیونیسم جلوگیری كنند و نیز او می تواند حامی جدی فلسطینی ها باشد.
    اسحاق شامير، از سران صهيونيست، نگراني خود را از مجاهدت هاي سيد اعلام داشت و موشيد آرنز، از سياستمداران صهيونيست، گفت سيد عباس تمام تهاجم هاي ضد ارتش اسرائيلي را هدايت و نظارت مي كند. ايهود باراك، نخست وزير صهيونيستي، اعتراف كرد ترور سيد موسوي نه تنها جلوي مجاهدت هاي نيروهاي تحت امر او را نمي گيرد، بلكه آتش خشم آنان را شعله ور مي سازد.
    اسحاق شامیر، از سران صهیونیست، نگرانی خود را از مجاهدت های سید اعلام داشت و موشید آرنز، از سیاستمداران صهیونیست، گفت سید عباس تمام تهاجم های ضد ارتش اسرائیلی را هدایت و نظارت می كند. ایهود باراك، نخست وزیر صهیونیستی، اعتراف كرد ترور سید موسوی نه تنها جلوی مجاهدت های نیروهای تحت امر او را نمی گیرد، بلكه آتش خشم آنان را شعله ور می سازد.
    سيد عباس فلسطين را نشانه حقيقي عزت مسلمانان مي دانست و هدف او از نبرد با غاصبان، بازگشت اين عزت و عظمت به جهان اسلام بود. ابو محمد، نماينده حركت مقاومت اسلامي در فلسطين، گفته است:
    سید عباس فلسطین را نشانه حقیقی عزت مسلمانان می دانست و هدف او از نبرد با غاصبان، بازگشت این عزت و عظمت به جهان اسلام بود. ابو محمد، نماینده حركت مقاومت اسلامی در فلسطین، گفته است:
    سيد عباس دانشمند و مجاهدي نمونه بود كه به فلسطين ارادت مي ورزيد و سرانجام خون پاكش همچون راهنمايي روشن و پرچمي سرافراز در مسير مجاهدان براي آزادسازي فلسطين بر زمين جاري شد.
    سید عباس دانشمند و مجاهدی نمونه بود كه به فلسطین ارادت می ورزید و سرانجام خون پاكش همچون راهنمایی روشن و پرچمی سرافراز در مسیر مجاهدان برای آزادسازی فلسطین بر زمین جاری شد.
    زماني كه مرتجعان منطقه براي فروش قدس صف مي بستند، سيد عباس به دفاع از آن سرزمين مقدس برخاست و آنگاه كه اسرائيل در روز روشن و با سكوت رژيم هاي سازش كار عربي و حمايت هاي بين المللي به جذب مهاجران يهود از روسيه و اروپاي شرقي اقدام كرد، سيد شهيد بر فراز منبرها و به هر مناسبتي فرياد برآورد، اخطار كرد و هشدار داد و مردم را براي رويارويي با اين اقدام اسرائيل غاصب فراخواند. آن روحاني مقاوم، با رعايت تكاليف شرعي و الهي خود، با وجود سختي شرايط و شدت فشارها، به مبارزه و پايداري برخاست. وي در اين باره مي گويد:
    زمانی كه مرتجعان منطقه برای فروش قدس صف می بستند، سید عباس به دفاع از آن سرزمین مقدس برخاست و آنگاه كه اسرائیل در روز روشن و با سكوت رژیم های سازش كار عربی و حمایت های بین المللی به جذب مهاجران یهود از روسیه و اروپای شرقی اقدام كرد، سید شهید بر فراز منبرها و به هر مناسبتی فریاد برآورد، اخطار كرد و هشدار داد و مردم را برای رویارویی با این اقدام اسرائیل غاصب فراخواند. آن روحانی مقاوم، با رعایت تكالیف شرعی و الهی خود، با وجود سختی شرایط و شدت فشارها، به مبارزه و پایداری برخاست. وی در این باره می گوید:
    براي شكست دادن چنين دشمني و نابودي توطئه هاي توسعه طلبانه اش، چاره اي جز جهاد و مقاومت نداريم و مذاكره با اين خصم خطرناك، هيچ گونه دستاوردي در پي ندارد. آنچه بر جاي مي ماند، موضع گيري شيخ شهدا، شهيد راغب حرب است كه گفته بود: «موضع گيري سلاح است و دست دادن با دشمن، اعتراف است».
    برای شكست دادن چنین دشمنی و نابودی توطئه های توسعه طلبانه اش، چاره ای جز جهاد و مقاومت نداریم و مذاكره با این خصم خطرناك، هیچ گونه دستاوردی در پی ندارد. آنچه بر جای می ماند، موضع گیری شیخ شهدا، شهید راغب حرب است كه گفته بود: «موضع گیری سلاح است و دست دادن با دشمن، اعتراف است».
    سيد عباس در سخناني ديگر چنين مي گويد:
    سید عباس در سخنانی دیگر چنین می گوید:
    ما ادعا نمي كنيم قادريم به تنهايي به عنوان جنبش مقاومت، اسرائيل غاصب را نابود كنيم، ولي از همان روز اول گفتيم كه ما پيوسته خنجري در پهلوي دشمن خواهيم بود و اين امتي كه خنجرش با گذشتن از قرباني ها و جهاد مستمرش حركت مي كند، به لطف خداوند به گلوگاه آنها خواهد رسيد و اين واقعيتي است كه شهيدان ما را بدان مژده مي دهند. همان شهيداني كه روزي افرادي اندك بودند، در ميان امت پراكنده شدند و سپس به جريان گسترده اي تبديل شدند و ان شاءالله ره توشه اي براي قيام امت مسلمان در رويارويي با صهيونيست ها و استكبارستيزان جهاني خواهند بود.
    ما ادعا نمی كنیم قادریم به تنهایی به عنوان جنبش مقاومت، اسرائیل غاصب را نابود كنیم، ولی از همان روز اول گفتیم كه ما پیوسته خنجری در پهلوی دشمن خواهیم بود و این امتی كه خنجرش با گذشتن از قربانی ها و جهاد مستمرش حركت می كند، به لطف خداوند به گلوگاه آنها خواهد رسید و این واقعیتی است كه شهیدان ما را بدان مژده می دهند. همان شهیدانی كه روزی افرادی اندك بودند، در میان امت پراكنده شدند و سپس به جریان گسترده ای تبدیل شدند و ان شاءالله ره توشه ای برای قیام امت مسلمان در رویارویی با صهیونیست ها و استكبارستیزان جهانی خواهند بود.
    سيد عباس دريافته بود امتي كه سلاح شهادت را بر دوش مي كشد، پيروزي را به ارمغان خواهد آورد. امتي كه توان و امكانات مادي لازم را براي رويارويي با دشمن ندارد، تنها چاره او به كارگيري همه نيروهايش است و آيا نيرويي قوي تر از توان امتي كه شهادت را بر مرگ با ذلت ترجيح داده و آن را با ايمان و اطمينان قلبي برگزيده اند، وجود دارد؟ نيروي مقاومت اسلامي، با شكست انكارناپذير دشمن در برابر نيروي ملت، اين واقعيت را اثبات كرد و اين اولين شكست اسرائيل در تاريخ ستيز ملت مسلمان با صهيونيست هاست؛ شكستي كه بر اثر آن اسرائيل از سرزمين هايي كه به زور اشغال كرده بود، خارج شد. بدين ترتيب، مقاومت اسلامي، امت مسلمان را از مرحله شكست هاي مداوم به مرحله پيروزي و از مرحله فرار و عقب نشيني، به موضع تهاجمي رساند.
    سید عباس دریافته بود امتی كه سلاح شهادت را بر دوش می كشد، پیروزی را به ارمغان خواهد آورد. امتی كه توان و امكانات مادی لازم را برای رویارویی با دشمن ندارد، تنها چاره او به كارگیری همه نیروهایش است و آیا نیرویی قوی تر از توان امتی كه شهادت را بر مرگ با ذلت ترجیح داده و آن را با ایمان و اطمینان قلبی برگزیده اند، وجود دارد؟ نیروی مقاومت اسلامی، با شكست انكارناپذیر دشمن در برابر نیروی ملت، این واقعیت را اثبات كرد و این اولین شكست اسرائیل در تاریخ ستیز ملت مسلمان با صهیونیست هاست؛ شكستی كه بر اثر آن اسرائیل از سرزمین هایی كه به زور اشغال كرده بود، خارج شد. بدین ترتیب، مقاومت اسلامی، امت مسلمان را از مرحله شكست های مداوم به مرحله پیروزی و از مرحله فرار و عقب نشینی، به موضع تهاجمی رساند.
    بعد از اين دلاوري هاي افتخارآفرين، قيام ملت فلسطين به پيشرفت هاي فراواني دست يافت و حركت انتفاضه تا رژيم غاصب نفوذ كرد. قيامي كه همگام با مقاومت اسلامي، هر روز ريشه دارتر و گسترده تر مي شود و اميد و اعتماد جهان اسلام را به خود جلب كرده است.
    بعد از این دلاوری های افتخارآفرین، قیام ملت فلسطین به پیشرفت های فراوانی دست یافت و حركت انتفاضه تا رژیم غاصب نفوذ كرد. قیامی كه همگام با مقاومت اسلامی، هر روز ریشه دارتر و گسترده تر می شود و امید و اعتماد جهان اسلام را به خود جلب كرده است.


    ==مطيع امام خميني رحمه الله ، شيفته انقلاب اسلامي==
    ==مطیع امام خمینی رحمه الله ، شیفته انقلاب اسلامی==


    سيد عباس در مدت اقامت در نجف، كه حدود نه سال طول كشيد، همواره درباره مسائل سياسي و اجتماعي ملاقات هايي با امام خميني رحمه الله داشت. بر اثر اين آشنايي ها و پيوندها، از پرتوهاي پرفروغ آن رهبر فرزانه بهره مند شد و آن را در خط مشي خويش و انسجام و رهبري مجاهدان و نيروهاي مقاومت به كار گرفت.
    سید عباس در مدت اقامت در نجف، كه حدود نه سال طول كشید، همواره درباره مسائل سیاسی و اجتماعی ملاقات هایی با امام خمینی رحمه الله داشت. بر اثر این آشنایی ها و پیوندها، از پرتوهای پرفروغ آن رهبر فرزانه بهره مند شد و آن را در خط مشی خویش و انسجام و رهبری مجاهدان و نیروهای مقاومت به كار گرفت.
    هم زمان با پيروزي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني رحمه الله در ايران، سيد شهيد با اين تحول عظيم و شگفت و رهبر آن مأنوس تر گشت و از جمله اولين حاميان و پيروان امام خميني رحمه الله شد. او از مدافعان سرسخت انقلاب و ولايت فقيه شده بود. خود را در وجود امام خميني رحمه الله درآميخت و حركت جهادي خويش را در انقلاب اسلامي ذوب كرد. در اين راه دعوت استاد شهيد خويش سيد محمدباقر صدر را پذيرفت. سپس مردم را با اين سخن فراخواند: «در امام خميني رحمه الله ذوب شويد؛ همچنان كه او در اسلام ذوب شده است».
    هم زمان با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی رحمه الله در ایران، سید شهید با این تحول عظیم و شگفت و رهبر آن مأنوس تر گشت و از جمله اولین حامیان و پیروان امام خمینی رحمه الله شد. او از مدافعان سرسخت انقلاب و ولایت فقیه شده بود. خود را در وجود امام خمینی رحمه الله درآمیخت و حركت جهادی خویش را در انقلاب اسلامی ذوب كرد. در این راه دعوت استاد شهید خویش سید محمدباقر صدر را پذیرفت. سپس مردم را با این سخن فراخواند: «در امام خمینی رحمه الله ذوب شوید؛ همچنان كه او در اسلام ذوب شده است».
    در بياناتي سيد عباس تأكيد كرد: امام خميني رحمه الله ياور و مونس ما در تمامي سفرها و عزيمت هايمان بود، خيمه اي بود كه زير سايه اش پناه مي جستيم.
    در بیاناتی سید عباس تأكید كرد: امام خمینی رحمه الله یاور و مونس ما در تمامی سفرها و عزیمت هایمان بود، خیمه ای بود كه زیر سایه اش پناه می جستیم.
    او كوشيد بذر محبت امام خميني رحمه الله و ولايت او را در دل جوانان بروياند و روح امام و انقلاب را در وجودشان بدمد و به آنان راه و رسم وفاداري به رهبري انقلاب اسلامي و خط مشي بابركتش را آموزش دهد. با ارتحال امام خميني رحمه الله ، سيد همچنان به سيره او متمسك بود و مطيع جانشين برحق امام، آيت الله سيد علي خامنه اي، باقي ماند. رحلت جانگداز امام، زخمي در قلب سيد عباس بر جاي نهاد كه تا هنگام شهادتش التيام نيافت. او با تأثر مي گفت:
    او كوشید بذر محبت امام خمینی رحمه الله و ولایت او را در دل جوانان برویاند و روح امام و انقلاب را در وجودشان بدمد و به آنان راه و رسم وفاداری به رهبری انقلاب اسلامی و خط مشی بابركتش را آموزش دهد. با ارتحال امام خمینی رحمه الله ، سید همچنان به سیره او متمسك بود و مطیع جانشین برحق امام، آیت الله سید علی خامنه ای، باقی ماند. رحلت جانگداز امام، زخمی در قلب سید عباس بر جای نهاد كه تا هنگام شهادتش التیام نیافت. او با تأثر می گفت:
    خبر ارتحال تأثربرانگيز امام، از اعماق وجود تكانمان داد و احساس كرديم گويا تحولي در هستي به وقوع پيوسته است. آن لحظه ها برايمان با حزن و اندوه فراوان همراه بود. لحظه هاي خشوع براي تجسم روح بزرگي كه به سوي خالقش عروج كرد.
    خبر ارتحال تأثربرانگیز امام، از اعماق وجود تكانمان داد و احساس كردیم گویا تحولی در هستی به وقوع پیوسته است. آن لحظه ها برایمان با حزن و اندوه فراوان همراه بود. لحظه های خشوع برای تجسم روح بزرگی كه به سوی خالقش عروج كرد.
    در روز وفات امام، در شهر بعلبك با قلبي سرشار از حسرت و چشماني اشكبار، با او وداع كرد و براي او گريست؛ گريه اي لبريز از درد فقدان او. سيد بار ديگر در جمع مردم گفت: «مصيبت، بزرگ است، ولي ما امتي هستيم كه با دست هاي امام خميني رحمه الله تربيت شده ايم. مؤمنان سراسر جهان شجاعت، كرامت و عزت خود را وامدار او هستند».
    در روز وفات امام، در شهر بعلبك با قلبی سرشار از حسرت و چشمانی اشكبار، با او وداع كرد و برای او گریست؛ گریه ای لبریز از درد فقدان او. سید بار دیگر در جمع مردم گفت: «مصیبت، بزرگ است، ولی ما امتی هستیم كه با دست های امام خمینی رحمه الله تربیت شده ایم. مؤمنان سراسر جهان شجاعت، كرامت و عزت خود را وامدار او هستند».
    آن بزرگوار مدرسه علميه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف را پايگاه فرستادگان امام خميني يعني سپاه پاسدران انقلاب اسلامي كرد. همانان كه به فرمان امام براي مبارزه با دشمن صهيونيستي و آموزش جوانان مجاهد لبنان و آماده سازي آنان و نيز دميدن روح مبارزه جويي در ميان مردم، آمده بودند و آن بزرگوار از پيشگامان در پيوستن به اولين دوره آموزشي بود. او درباره اين تجربه گفته است:
    آن بزرگوار مدرسه علمیه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف را پایگاه فرستادگان امام خمینی یعنی سپاه پاسدران انقلاب اسلامی كرد. همانان كه به فرمان امام برای مبارزه با دشمن صهیونیستی و آموزش جوانان مجاهد لبنان و آماده سازی آنان و نیز دمیدن روح مبارزه جویی در میان مردم، آمده بودند و آن بزرگوار از پیشگامان در پیوستن به اولین دوره آموزشی بود. او درباره این تجربه گفته است:
    با صراحت به عنوان كسي كه فارغ التحصيل يكي از مهم ترين مراكز حوزه علميه نجف اشرف است، مي گويم: آنگاه كه به صفوف پاسداران انقلاب اسلامي ملحق شدم و به اولين دوره آنان پيوستم، احساس كردم وارد فضايي از اسلام حقيقي شدم و از آن بهره هاي فراوان بردم و اين تلقي حسن بود به عنوان يك پيشتاز مكتب. پس چگونه است حال جواناني كه به صفوف پاسداران مي پيوندند؟
    با صراحت به عنوان كسی كه فارغ التحصیل یكی از مهم ترین مراكز حوزه علمیه نجف اشرف است، می گویم: آنگاه كه به صفوف پاسداران انقلاب اسلامی ملحق شدم و به اولین دوره آنان پیوستم، احساس كردم وارد فضایی از اسلام حقیقی شدم و از آن بهره های فراوان بردم و این تلقی حسن بود به عنوان یك پیشتاز مكتب. پس چگونه است حال جوانانی كه به صفوف پاسداران می پیوندند؟
    از آن زمان مردم به شكل صحيح بر ضد دشمنان اسلام يعني اسرائيل و مستكبران جهاني، بسيج و با اصول انقلاب اسلامي آشنا شدند.
    از آن زمان مردم به شكل صحیح بر ضد دشمنان اسلام یعنی اسرائیل و مستكبران جهانی، بسیج و با اصول انقلاب اسلامی آشنا شدند.
    يكي از دوستان و هم رزمان سيد عباس مي گويد:
    یكی از دوستان و هم رزمان سید عباس می گوید:
    به همراه سيد شهيد با امام خميني ديداري داشتيم. اين ملاقات بعد از يورش اسرائيل به لبنان صورت گرفت. در آنجا سيد درباره اوضاع لبنان مطالبي بيان كرد و از شرايط سياسي ـ اجتماعي اين كشور گزارشي شفاهي تقديم امام كرد و آن بزرگوار در پاسخ به ما گفت: «بر شماست كه از صفر شروع كنيد، شرايط شما از اوضاعي كه ما داريم دشوارتر نيست.» و اين بيعت با امام بود كه در خاتمه برايمان آرزوي موفقيت كرد و سيد شهيد با توشه دعاي خير امام راهي لبنان گشت تا با همراهي برخي برادران و جمعي از دانشجويان، هسته اصلي مقاومت را بنيان نهد.
    به همراه سید شهید با امام خمینی دیداری داشتیم. این ملاقات بعد از یورش اسرائیل به لبنان صورت گرفت. در آنجا سید درباره اوضاع لبنان مطالبی بیان كرد و از شرایط سیاسی ـ اجتماعی این كشور گزارشی شفاهی تقدیم امام كرد و آن بزرگوار در پاسخ به ما گفت: «بر شماست كه از صفر شروع كنید، شرایط شما از اوضاعی كه ما داریم دشوارتر نیست.» و این بیعت با امام بود كه در خاتمه برایمان آرزوی موفقیت كرد و سید شهید با توشه دعای خیر امام راهی لبنان گشت تا با همراهی برخی برادران و جمعی از دانشجویان، هسته اصلی مقاومت را بنیان نهد.
    خود سيد در اين باره مي گويد:
    خود سید در این باره می گوید:
    پس از آن دست به كار عملي سياسي ـ جهادي شديم و فعاليت خويش را در همه زمينه ها آغاز كرديم. مسير حركت در لبنان دگرگون شد تا انقلاب كم نظيري حداقل در سطح منطقه شكل گيرد كه به لطف پروردگار و حمايت رهبري انقلاب اسلامي ايران، موفق شد دستاوردهاي بزرگ و درخشاني را در عمل تجلي بخشد. به خصوص از خلال مقاومت اسلامي كه بعد از ايثارگري ها و دلاوري هاي فراوان، توهّم شكست ناپذيري دشمن صهيونيستي را به اثبات رسانيدند.
    پس از آن دست به كار عملی سیاسی ـ جهادی شدیم و فعالیت خویش را در همه زمینه ها آغاز كردیم. مسیر حركت در لبنان دگرگون شد تا انقلاب كم نظیری حداقل در سطح منطقه شكل گیرد كه به لطف پروردگار و حمایت رهبری انقلاب اسلامی ایران، موفق شد دستاوردهای بزرگ و درخشانی را در عمل تجلی بخشد. به خصوص از خلال مقاومت اسلامی كه بعد از ایثارگری ها و دلاوری های فراوان، توهّم شكست ناپذیری دشمن صهیونیستی را به اثبات رسانیدند.
    امام خميني در 20 بهمن 1366 برابر با 20 جمادي الثاني 1408 هـ . ق براي سيد عباس موسوي اجازه اي در امور حسبيّه و شرعيه صادر فرمود كه متن كامل آن در صحيفه امام آمده است.
    امام خمینی در 20 بهمن 1366 برابر با 20 جمادی الثانی 1408 هـ . ق برای سید عباس موسوی اجازه ای در امور حسبیّه و شرعیه صادر فرمود كه متن كامل آن در صحیفه امام آمده است.
    رابطه امام و سيد عباس موسوي البته فراتر از اين مجوز شرعي بود؛ چرا كه تجربه مقاومت اسلامي لبنان، كه سيد شهيد در پايه گذاري آن نقش ارزنده اي داشت، از گفتارها و عملكردهاي امام اثر مي پذيرفت. او بود كه در ذهن و دل مجاهدان تحت امر سيد، تجلي كرد و راه هاي كمال و افق هاي روشني را به آنان نشان داد.
    رابطه امام و سید عباس موسوی البته فراتر از این مجوز شرعی بود؛ چرا كه تجربه مقاومت اسلامی لبنان، كه سید شهید در پایه گذاری آن نقش ارزنده ای داشت، از گفتارها و عملكردهای امام اثر می پذیرفت. او بود كه در ذهن و دل مجاهدان تحت امر سید، تجلی كرد و راه های كمال و افق های روشنی را به آنان نشان داد.
    در بينش امام، مقاومت اسلامي لبنان عبادتي در عرصه هاي پيكار و دفاع بود، نه در گوشه هاي انزوا. مقاومت اسلامي درس وحدت و انسجام و هم بستگي ملي و روش ايجاد حركت ميهني را در مكتب امام آموخت و با تكيه بر ملت و مجاهدان مخلص، از خداوند متعال نصرت و پيروزي را طلب كرد.
    در بینش امام، مقاومت اسلامی لبنان عبادتی در عرصه های پیكار و دفاع بود، نه در گوشه های انزوا. مقاومت اسلامی درس وحدت و انسجام و هم بستگی ملی و روش ایجاد حركت میهنی را در مكتب امام آموخت و با تكیه بر ملت و مجاهدان مخلص، از خداوند متعال نصرت و پیروزی را طلب كرد.
    مقاومت اسلامي لبنان ثمره انديشه، افكار، روحيات و نفس گرم امام بود و موفق شد براي امت اسلام كرامت و عزت به ارمغان آورد و سرزمين هاي اشغال شده را آزاد كند. سيد عباس و يارانش با تكيه بر راه امام و با ايمان به اينكه جهاد و مبارزه كوتاه ترين راه براي رسيدن به پيروزي امت و شهادت نزديك ترين راه وصول مجاهدان مؤمن به لقاي پروردگار است، در مسير فداكاري و جان فشاني گام برداشتند.
    مقاومت اسلامی لبنان ثمره اندیشه، افكار، روحیات و نفس گرم امام بود و موفق شد برای امت اسلام كرامت و عزت به ارمغان آورد و سرزمین های اشغال شده را آزاد كند. سید عباس و یارانش با تكیه بر راه امام و با ایمان به اینكه جهاد و مبارزه كوتاه ترین راه برای رسیدن به پیروزی امت و شهادت نزدیك ترین راه وصول مجاهدان مؤمن به لقای پروردگار است، در مسیر فداكاری و جان فشانی گام برداشتند.


    ==شهيد موسوي و شكل گيري حزب الله==
    ==شهید موسوی و شكل گیری حزب الله==


    با آغاز حركت امام موسي صدر، تعداد زيادي از جوانان كه عضو احزاب گوناگون بودند به حركت المحرومين و جنبش امل پيوستند، ولي با از دست دادن دو رهبر اصلي اين جنبش يعني امام موسي صدر و شهيد دكتر مصطفي چمران، جنبش امل توانايي حفظ وحدت و يكپارچگي نيروهايش را از دست داد.
    با آغاز حركت امام موسی صدر، تعداد زیادی از جوانان كه عضو احزاب گوناگون بودند به حركت المحرومین و جنبش امل پیوستند، ولی با از دست دادن دو رهبر اصلی این جنبش یعنی امام موسی صدر و شهید دكتر مصطفی چمران، جنبش امل توانایی حفظ وحدت و یكپارچگی نیروهایش را از دست داد.
    از سويي چرخش ايدئولوژيك برخي عناصر سياسي امل از مذهب شيعه به سمت حركت سياسي لائيك، انگيزه جوانان شيعي را براي پيوستن به صفوف مجاهدان تقويت كرد. مجموعه هاي متفرق اسلام گرا كه بعلبك را پايگاه خود قرار داده بودند، به تدريج دريافتند در شرايط حاضر تنها راه نجات، حفظ وحدت و يكپارچگي است. آنان در اثرپذيري از ديدگاه هاي سياسي امام خميني رحمه الله و در اعتقاد به ضرورت مقابله با اسرائيل، با يكديگر متحد بودند. ازاين رو، به اين نتيجه رسيدند كه در شرايطي كه ظرفيت لازم براي مبارزه با دشمن خارجي در ديگر احزاب و سازمان هاي سياسي وجود ندارد، بايد با بهره گيري از تجربه هاي ايران به فكر ايجاد تشكيلاتي متناسب با اوضاع جاري خود باشند.
    از سویی چرخش ایدئولوژیك برخی عناصر سیاسی امل از مذهب شیعه به سمت حركت سیاسی لائیك، انگیزه جوانان شیعی را برای پیوستن به صفوف مجاهدان تقویت كرد. مجموعه های متفرق اسلام گرا كه بعلبك را پایگاه خود قرار داده بودند، به تدریج دریافتند در شرایط حاضر تنها راه نجات، حفظ وحدت و یكپارچگی است. آنان در اثرپذیری از دیدگاه های سیاسی امام خمینی رحمه الله و در اعتقاد به ضرورت مقابله با اسرائیل، با یكدیگر متحد بودند. ازاین رو، به این نتیجه رسیدند كه در شرایطی كه ظرفیت لازم برای مبارزه با دشمن خارجی در دیگر احزاب و سازمان های سیاسی وجود ندارد، باید با بهره گیری از تجربه های ایران به فكر ایجاد تشكیلاتی متناسب با اوضاع جاری خود باشند.
    از طرف ديگر در سال 1982م. لبنان به عنوان مركز يك كشور اسلامي در قلب خاورميانه، سقوط كرد و به اشغال نيروهاي صهيونيستي درآمد. بدين ترتيب، دوران مقاومت نيروهاي فلسطيني عليه اسرائيل در خاك لبنان خاتمه يافت. پيش تر، قواي ارتش سوريه نيز از بيروت و اطراف آن عقب نشسته و پشت ارتفاعات بقاع مستقر شده بودند. جريان هاي ملي، عربي و چپ فلسطيني و لبناني با نوميدي و سرخوردگي، از صحنه خارج شده بودند.
    از طرف دیگر در سال 1982م. لبنان به عنوان مركز یك كشور اسلامی در قلب خاورمیانه، سقوط كرد و به اشغال نیروهای صهیونیستی درآمد. بدین ترتیب، دوران مقاومت نیروهای فلسطینی علیه اسرائیل در خاك لبنان خاتمه یافت. پیش تر، قوای ارتش سوریه نیز از بیروت و اطراف آن عقب نشسته و پشت ارتفاعات بقاع مستقر شده بودند. جریان های ملی، عربی و چپ فلسطینی و لبنانی با نومیدی و سرخوردگی، از صحنه خارج شده بودند.
    دولت غاصب صهيونيستي، كه هيچ قدرتي را پيش روي نمي يافت و همگان را تهديد مي كرد، يكي از متحدان خود را به رياست جمهوري لبنان گمارد تا هرم قدرت در اين سرزمين، شيعيان را زير سيطره خود درآورد.
    دولت غاصب صهیونیستی، كه هیچ قدرتی را پیش روی نمی یافت و همگان را تهدید می كرد، یكی از متحدان خود را به ریاست جمهوری لبنان گمارد تا هرم قدرت در این سرزمین، شیعیان را زیر سیطره خود درآورد.
    در اين شرايط گروهي از جوانان شيعه با برنامه ريزي ها و تدبير و فراست سيد عباس موسوي و برخي از همكارانش، در دره بقاع جمع شدند تا حركت جديدي را براي رهايي كشورشان از سلطه اسرائيل آغاز كنند.
    در این شرایط گروهی از جوانان شیعه با برنامه ریزی ها و تدبیر و فراست سید عباس موسوی و برخی از همكارانش، در دره بقاع جمع شدند تا حركت جدیدی را برای رهایی كشورشان از سلطه اسرائیل آغاز كنند.
    اين گروه نوپاي مقاوم، كه بعدها حزب الله نام گرفت، با سازماندهي نيروهاي شيعه در مناطق مختلف اعم از بقاع، بيروت و جنوب لبنان، مقاومت عليه اشغالگران را آغاز كرد. وجه تمايز اين تشكل شيعي از ديگر نيروهاي مقاومت فلسطيني و لبناني در چند نكته نهفته بود؛ اول آنكه گرايش اسلامي داشت و ازاين روي شاخه نظامي خود را مقاومت اسلامي نام نهاد و ديگر اينكه مبارزه عليه صهيونيسم را با محوريت دفاع از مردم و توجه به خواسته هاي آنان اداره مي كرد. همچنين حفاظت از جان و مال آنان را در نظر گرفت و حمايت وسيع مردم، آن را آسيب ناپذير مي كرد.
    این گروه نوپای مقاوم، كه بعدها حزب الله نام گرفت، با سازماندهی نیروهای شیعه در مناطق مختلف اعم از بقاع، بیروت و جنوب لبنان، مقاومت علیه اشغالگران را آغاز كرد. وجه تمایز این تشكل شیعی از دیگر نیروهای مقاومت فلسطینی و لبنانی در چند نكته نهفته بود؛ اول آنكه گرایش اسلامی داشت و ازاین روی شاخه نظامی خود را مقاومت اسلامی نام نهاد و دیگر اینكه مبارزه علیه صهیونیسم را با محوریت دفاع از مردم و توجه به خواسته های آنان اداره می كرد. همچنین حفاظت از جان و مال آنان را در نظر گرفت و حمایت وسیع مردم، آن را آسیب ناپذیر می كرد.
    از سوي ديگر حزب الله هيچ گاه در چنبره جاذبه هاي سياست داخلي گرفتار نشد و از پذيرش سمت هاي رسمي دولتي اعم از وزارت و مانند آن پرهيز كرد تا بي پيرايه به انجام رسالت خويش بپردازد. هرچند به منظور فراهم كردن حمايت هاي سياسي براي مقاومت، در اولين انتخابات پارلماني بعد از جنگ هاي داخلي سال 1992م. شركت كرد و وزن سياسي سنگين و حمايت وسيع مردمي از خود را به رخ دشمنان و مخالفان كشيد و يكي از بزرگ ترين فراكسيون هاي پارلمان لبنان را تشكيل داد.
    از سوی دیگر حزب الله هیچ گاه در چنبره جاذبه های سیاست داخلی گرفتار نشد و از پذیرش سمت های رسمی دولتی اعم از وزارت و مانند آن پرهیز كرد تا بی پیرایه به انجام رسالت خویش بپردازد. هرچند به منظور فراهم كردن حمایت های سیاسی برای مقاومت، در اولین انتخابات پارلمانی بعد از جنگ های داخلی سال 1992م. شركت كرد و وزن سیاسی سنگین و حمایت وسیع مردمی از خود را به رخ دشمنان و مخالفان كشید و یكی از بزرگ ترین فراكسیون های پارلمان لبنان را تشكیل داد.
    مناسبات حزب الله با تمام طرف هاي داخلي لبناني، روابط استراتژيك با سوريه و ايران، تكيه بر عقل و تدبير، به كارگيري علم، معرفت، منطق و سياست، همگي در خدمت رسالت اصلي آن يعني مبارزه عليه صهيونيست ها درآمد.
    مناسبات حزب الله با تمام طرف های داخلی لبنانی، روابط استراتژیك با سوریه و ایران، تكیه بر عقل و تدبیر، به كارگیری علم، معرفت، منطق و سیاست، همگی در خدمت رسالت اصلی آن یعنی مبارزه علیه صهیونیست ها درآمد.
    با اين همه پرسش اصلي اين است كه چگونه با وجود اقليت بودن حزب الله و فشارها، آوارگي ها و سختي هاي زياد، اين مشكلات را تحمل كرده است و نه تنها توانسته به حيات خود ادامه دهد، بلكه تأثير عميقي بر فرهنگ و اجتماع كشورهاي اسلامي بگذارد و غاصبان قدس و استكبار را در هراسي عميق فرو برد؟ پاسخ اين پرسش گرچه روشن، بايسته است از ديدگاه دكتر فرانسوا توال كه حاصل سال ها مطالعه و پژوهش او درباره تشكّل هاي شيعه است، استفاده كرد:
    با این همه پرسش اصلی این است كه چگونه با وجود اقلیت بودن حزب الله و فشارها، آوارگی ها و سختی های زیاد، این مشكلات را تحمل كرده است و نه تنها توانسته به حیات خود ادامه دهد، بلكه تأثیر عمیقی بر فرهنگ و اجتماع كشورهای اسلامی بگذارد و غاصبان قدس و استكبار را در هراسی عمیق فرو برد؟ پاسخ این پرسش گرچه روشن، بایسته است از دیدگاه دكتر فرانسوا توال كه حاصل سال ها مطالعه و پژوهش او درباره تشكّل های شیعه است، استفاده كرد:
    1. اعتقاد به اصل مهدويت: يعني شيعه هيچ گاه به وضع موجود تن در نمي دهد و افق نگاه خود را معطوف آرمان شهري مي نمايد كه حاكم آن مردي الهي، پيام آور عدالت، صلح و امنيت است و تلاش براي فراهم آوردن زمينه هاي ظهور آن منجي، تلاش حزب الله را مضاعف مي كرد. سيد عباس كه نيروي محركه مقاومت اسلامي و حزب الله بود، هر صبح دم با حضرت ولي عصر عج الله تعالی فرجه الشریف تجديد عهد مي نمود. به گفته شيخ محمد بزيك، سيد شهيد با تمام وجودش، فكرش، جهادش و سخنراني هايش، براي امام مهدي عج الله تعالی فرجه الشریف زندگي مي كرد.
    1. اعتقاد به اصل مهدویت: یعنی شیعه هیچ گاه به وضع موجود تن در نمی دهد و افق نگاه خود را معطوف آرمان شهری می نماید كه حاكم آن مردی الهی، پیام آور عدالت، صلح و امنیت است و تلاش برای فراهم آوردن زمینه های ظهور آن منجی، تلاش حزب الله را مضاعف می كرد. سید عباس كه نیروی محركه مقاومت اسلامی و حزب الله بود، هر صبح دم با حضرت ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف تجدید عهد می نمود. به گفته شیخ محمد بزیك، سید شهید با تمام وجودش، فكرش، جهادش و سخنرانی هایش، برای امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف زندگی می كرد.
    2. اعتقاد رهبر حزب الله به عاشورا: كه بر اساس آن، در راه تحقق آرمان هاي الهي و مبارزه با ستم جائران، «چه بكشي و چه كشته شوي» را عاملي حياتي در پويايي و ماندگاري دانسته است. سيد شهيد حركت خود براي پايداري در برابر دشمنان متجاوز صهيونيستي را با الهام از فرهنگ عاشورا آغاز كرد. معنويت رزمندگان را با حماسه هاي كربلا تقويت مي كرد. در روضه ها، سخنراني ها و خطابه ها از مصائب دشت نينوا مي گفت و فداكاران لبنان را با دلاوران عاشورايي از طريق اشك و آه و زاري پيوند مي داد.
    2. اعتقاد رهبر حزب الله به عاشورا: كه بر اساس آن، در راه تحقق آرمان های الهی و مبارزه با ستم جائران، «چه بكشی و چه كشته شوی» را عاملی حیاتی در پویایی و ماندگاری دانسته است. سید شهید حركت خود برای پایداری در برابر دشمنان متجاوز صهیونیستی را با الهام از فرهنگ عاشورا آغاز كرد. معنویت رزمندگان را با حماسه های كربلا تقویت می كرد. در روضه ها، سخنرانی ها و خطابه ها از مصائب دشت نینوا می گفت و فداكاران لبنان را با دلاوران عاشورایی از طریق اشك و آه و زاری پیوند می داد.
    3. اعتقاد به ولايت و مرجعيت: سيد شهيد در ترسيم مسير مقاومت، به پيروي از ولايت فقيه سخت پايبند بود و مي گفت سكان هدايت ما به دست آگاه ترين افراد است. اين شخص امام خميني است و پس از او مقتداي ما ولي امر مسلمين، حضرت آيت الله خامنه اي است.
    3. اعتقاد به ولایت و مرجعیت: سید شهید در ترسیم مسیر مقاومت، به پیروی از ولایت فقیه سخت پایبند بود و می گفت سكان هدایت ما به دست آگاه ترین افراد است. این شخص امام خمینی است و پس از او مقتدای ما ولی امر مسلمین، حضرت آیت الله خامنه ای است.
    حزب الله با تدبير سيد عباس و ياران و شاگردانش با مقاومت، حضور خود را در صحنه عمل نشان داد و حضوري برجسته را در مدتي كوتاه و در خلال عملياتي جهادي رقم زد. پايبندي عقيدتي اين تشكل، او را وادار كرد كه اشغالگري را مردود بداند و با غاصبان به نبرد برخيزد. با اين روش روشن بود كه جهاد را به كارهاي ديگر اولويت مي داد، ولي داراي خط مشي و رويكردي براي زندگي، در همه ابعاد فراگير آن بود. هرگز در گرو ه هاي مبارز نظامي محصور نشد، بلكه در همه بافت هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي مردم حضور داشت و به جرياني كاملاً مردمي تبديل شد.
    حزب الله با تدبیر سید عباس و یاران و شاگردانش با مقاومت، حضور خود را در صحنه عمل نشان داد و حضوری برجسته را در مدتی كوتاه و در خلال عملیاتی جهادی رقم زد. پایبندی عقیدتی این تشكل، او را وادار كرد كه اشغالگری را مردود بداند و با غاصبان به نبرد برخیزد. با این روش روشن بود كه جهاد را به كارهای دیگر اولویت می داد، ولی دارای خط مشی و رویكردی برای زندگی، در همه ابعاد فراگیر آن بود. هرگز در گرو ه های مبارز نظامی محصور نشد، بلكه در همه بافت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم حضور داشت و به جریانی كاملاً مردمی تبدیل شد.
    تأسيس حزب الله واكنش طبيعي شكست يا ناتواني ديگر راه هاي مقاومت بود كه با اثرپذيري از انقلاب اسلامي ايران، در صحنه سياسي ـ اجتماعي ظاهر شد. اين تشكل پس از انجام چند رشته عمليات قهرمانانه و كم نظير نام خود را به طور رسمي اعلام كرد و در رأس آنها عمليات شهادت طلبانه شهيد احمد قصير در 11/11/1983م. صورت گرفت.
    تأسیس حزب الله واكنش طبیعی شكست یا ناتوانی دیگر راه های مقاومت بود كه با اثرپذیری از انقلاب اسلامی ایران، در صحنه سیاسی ـ اجتماعی ظاهر شد. این تشكل پس از انجام چند رشته عملیات قهرمانانه و كم نظیر نام خود را به طور رسمی اعلام كرد و در رأس آنها عملیات شهادت طلبانه شهید احمد قصیر در 11/11/1983م. صورت گرفت.
    سيد عباس كه از بنيان گذاران برجسته حزب الله است، از همان آغاز توجه همگان را به نبوغ، علم، اخلاص و جهاد خود جلب كرد. او كوشيد ارزش هاي ايثار و فداكاري و آگاهي زودهنگام درباره صف آرايي دشمنان و دوستان را در ذهن و ضمير نيروهاي مقاومت و حزب الله شكوفا كند.
    سید عباس كه از بنیان گذاران برجسته حزب الله است، از همان آغاز توجه همگان را به نبوغ، علم، اخلاص و جهاد خود جلب كرد. او كوشید ارزش های ایثار و فداكاری و آگاهی زودهنگام درباره صف آرایی دشمنان و دوستان را در ذهن و ضمیر نیروهای مقاومت و حزب الله شكوفا كند.
    سيد عباس موسوي كه مدتي عضو شوراي رهبري حزب الله لبنان بود، توانايي فوق العاده، ديدگاه هاي انقلابي، روحيه سرشار از اخلاص و صفا، برخوردهاي واقع بينانه و مردمي بودن و زندگي زاهدانه و تلاش شبانه روزي، او را به مقام دبير كلي حزب الله رساند و تا زمان شهادت اين وظيفه را عهده دار بود. در اين مدت، حزب الله به موفقيت ها و پيروزي هاي درخشنده اي دست يافت به گونه اي كه شخصيت هاي علمي و فكري لبنان، سوريه و برخي رجال برجسته جنبش مردمي فلسطين، اعتراف كردند كه رزمندگان مقاومت اسلامي جنوب لبنان، الگوي مناسبي براي مبارزان فلسطيني در نبرد با رژيم صهيونيستي هستند.
    سید عباس موسوی كه مدتی عضو شورای رهبری حزب الله لبنان بود، توانایی فوق العاده، دیدگاه های انقلابی، روحیه سرشار از اخلاص و صفا، برخوردهای واقع بینانه و مردمی بودن و زندگی زاهدانه و تلاش شبانه روزی، او را به مقام دبیر كلی حزب الله رساند و تا زمان شهادت این وظیفه را عهده دار بود. در این مدت، حزب الله به موفقیت ها و پیروزی های درخشنده ای دست یافت به گونه ای كه شخصیت های علمی و فكری لبنان، سوریه و برخی رجال برجسته جنبش مردمی فلسطین، اعتراف كردند كه رزمندگان مقاومت اسلامی جنوب لبنان، الگوی مناسبی برای مبارزان فلسطینی در نبرد با رژیم صهیونیستی هستند.
    آري كارنامه عزت بخش و همراه با مباهات حزب الله و صفاي باطن دبير كل آن يعني شهيد سيد عباس موسوي چنان موجب پيشرفت اين تشكل شد كه از يك سو توانست تشكيلاتي مقتدر، صاحب نفوذ و اثرگذار در تصميم گيري هاي مهم لبنان شود و از سوي ديگر محافل سياسي، سازمان هاي منطقه، بين المللي و جهاني را به سوي خود جلب و تحليل گران را به شگفتي دچار كند. حتي دشمنان اعتراف كرده اند خستگي ناپذيرترين گروه مخالف رژيم صهيونيستي، حزب الله است.
    آری كارنامه عزت بخش و همراه با مباهات حزب الله و صفای باطن دبیر كل آن یعنی شهید سید عباس موسوی چنان موجب پیشرفت این تشكل شد كه از یك سو توانست تشكیلاتی مقتدر، صاحب نفوذ و اثرگذار در تصمیم گیری های مهم لبنان شود و از سوی دیگر محافل سیاسی، سازمان های منطقه، بین المللی و جهانی را به سوی خود جلب و تحلیل گران را به شگفتی دچار كند. حتی دشمنان اعتراف كرده اند خستگی ناپذیرترین گروه مخالف رژیم صهیونیستی، حزب الله است.
    تخليه اراضي اشغالي جنوب لبنان از نيروهاي مسلح صهيونيستي كه يك شكست بزرگ سياسي بود و افسانه شكست ناپذيري رژيم غاصب را با ملل اعلام كرد، جز با دست تواناي سلحشوران حزب الله و حمايت شيعيان لبنان ممكن نبود.
    تخلیه اراضی اشغالی جنوب لبنان از نیروهای مسلح صهیونیستی كه یك شكست بزرگ سیاسی بود و افسانه شكست ناپذیری رژیم غاصب را با ملل اعلام كرد، جز با دست توانای سلحشوران حزب الله و حمایت شیعیان لبنان ممكن نبود.


    ==همدردي با مسلمانان جهان==
    ==همدردی با مسلمانان جهان==


    سيد عباس در همان دوران زندگي در نجف، براي چاره انديشي برخي مشكلات كشورهاي اسلامي به پا خاست و انجمن هفتگي تشكيل داد كه در آن با بعضي از برادرانش اجتماع مي كرد. آنان طي جلسه هايي منظم و هدف دار، اوضاع سياسي ـ اجتماعي و مسائل فرهنگي و ارتباطي امت مسلمان از جنوب افريقا تا شرق آسيا را مطالعه و بررسي مي كردند.
    سید عباس در همان دوران زندگی در نجف، برای چاره اندیشی برخی مشكلات كشورهای اسلامی به پا خاست و انجمن هفتگی تشكیل داد كه در آن با بعضی از برادرانش اجتماع می كرد. آنان طی جلسه هایی منظم و هدف دار، اوضاع سیاسی ـ اجتماعی و مسائل فرهنگی و ارتباطی امت مسلمان از جنوب افریقا تا شرق آسیا را مطالعه و بررسی می كردند.
    سيد حتي آنگاه كه به شهادت رسيد، حتي اندوه مسلمانان الجزاير و آسياي مركزي و قفقاز را با خود همراه داشت. در حالي كشته شد كه در چشمانش اشكي بر مسلمانان مظلوم برمه (ميانمار) جمع شده و غم افراد مسلمان سرزمين كشمير قلبش را در فشار قرار داده بود.
    سید حتی آنگاه كه به شهادت رسید، حتی اندوه مسلمانان الجزایر و آسیای مركزی و قفقاز را با خود همراه داشت. در حالی كشته شد كه در چشمانش اشكی بر مسلمانان مظلوم برمه (میانمار) جمع شده و غم افراد مسلمان سرزمین كشمیر قلبش را در فشار قرار داده بود.
    در زندگي كوتاه ولي پربارش، با مسلمانان چهارسوي جهان پيوند داشت و از آنان در منزلش به گرمي و با اشتياق استقبال مي كرد. از هر كجا كه آمده بودند با آغوش باز مي پذيرفت. گاه نيز در سنگرهاي جهاد، به ديدارشان مي شتافت. به رفع گرفتاري هاي امت مسلمان از آزادي گرفته، تا استقلال، عزت و اتحاد، صادقانه و خالصانه اهتمام مي ورزيد.
    در زندگی كوتاه ولی پربارش، با مسلمانان چهارسوی جهان پیوند داشت و از آنان در منزلش به گرمی و با اشتیاق استقبال می كرد. از هر كجا كه آمده بودند با آغوش باز می پذیرفت. گاه نیز در سنگرهای جهاد، به دیدارشان می شتافت. به رفع گرفتاری های امت مسلمان از آزادی گرفته، تا استقلال، عزت و اتحاد، صادقانه و خالصانه اهتمام می ورزید.
    اصرار داشت در قلب و كانون واقعيت هاي تلخ و شيرين و فراز و فرودهاي جهان اسلام قرار گيرد و در اين راه از تمام امكانات فكري، تبليغي، قلبي و روحي، تأييد زباني و مادي و اقدام هاي عملي در موقعيت هاي پيشگامي در جهاد، دريغ نمي ورزيد. چنان كه در پاييز سال 1362 شمسي براي دفاع از جمهوري اسلامي ايران در جنگ تحميلي رژيم بعثي، در عمليات فجر شركت جست تا سرانجام به درخواست امام خميني رحمه الله و بنا بر اتفاق نظر مسئولان امر به لبنان بازگشت؛ چرا كه صحنه هاي نبرد در جنوب اين كشور بيش از جبهه عراق به او نيازمند بود.
    اصرار داشت در قلب و كانون واقعیت های تلخ و شیرین و فراز و فرودهای جهان اسلام قرار گیرد و در این راه از تمام امكانات فكری، تبلیغی، قلبی و روحی، تأیید زبانی و مادی و اقدام های عملی در موقعیت های پیشگامی در جهاد، دریغ نمی ورزید. چنان كه در پاییز سال 1362 شمسی برای دفاع از جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی رژیم بعثی، در عملیات فجر شركت جست تا سرانجام به درخواست امام خمینی رحمه الله و بنا بر اتفاق نظر مسئولان امر به لبنان بازگشت؛ چرا كه صحنه های نبرد در جنوب این كشور بیش از جبهه عراق به او نیازمند بود.
    سپس به سرزمين هاي پاكستان، كشمير و افغانستان رفت و در كنفرانس هاي سياسي، فكري و فرهنگي در تهران، اسلام آباد، دمشق، آلمان و لبنان حاضر شد. در اجتماع ها و گردهم آيي هايي كه درباره موضوع فلسطين، جامو و كشمير يا هم بستگي با مسلمانان انقلابي در الجزاير، مراكش، تونس، مصر و عراق يا ديگران منعقد مي شد نيز حضوري مداوم و فعال داشت.
    سپس به سرزمین های پاكستان، كشمیر و افغانستان رفت و در كنفرانس های سیاسی، فكری و فرهنگی در تهران، اسلام آباد، دمشق، آلمان و لبنان حاضر شد. در اجتماع ها و گردهم آیی هایی كه درباره موضوع فلسطین، جامو و كشمیر یا هم بستگی با مسلمانان انقلابی در الجزایر، مراكش، تونس، مصر و عراق یا دیگران منعقد می شد نیز حضوری مداوم و فعال داشت.
    از طريق فعاليت هاي نظامي، سياسي و ترويجي، به شبكه ارتباطي مهم و بزرگي پيوست و با برجسته ترين رهبران اسلامي و انقلابي در جهان عرب، دنياي اسلام، افريقا و خاورميانه و نيز كساني كه به او احترام بسياري مي گذاشتند، ارتباط برقرار كرد. در آوريل 1998م. از علامه شهيد سيد عارف حسيني، رهبر شيعيان پاكستان، استقبال كرد و او را در بازديدي كه از برخي روستاهاي درگير جنگ در بقاع غربي و جبل عامل و بسياري از محورهاي مقابله با دشمن صهيونيستي به عمل مي آورد، همراهي كرد.
    از طریق فعالیت های نظامی، سیاسی و ترویجی، به شبكه ارتباطی مهم و بزرگی پیوست و با برجسته ترین رهبران اسلامی و انقلابی در جهان عرب، دنیای اسلام، افریقا و خاورمیانه و نیز كسانی كه به او احترام بسیاری می گذاشتند، ارتباط برقرار كرد. در آوریل 1998م. از علامه شهید سید عارف حسینی، رهبر شیعیان پاكستان، استقبال كرد و او را در بازدیدی كه از برخی روستاهای درگیر جنگ در بقاع غربی و جبل عامل و بسیاری از محورهای مقابله با دشمن صهیونیستی به عمل می آورد، همراهی كرد.
    تنها يك هفته پيش از شهادتش، در مركز حزب الله، يكي از سرشناس ترين علماي افريقا را به حضور پذيرفت و بين اين دو نفر مذاكرات مفصل و جامعي در مورد تنگناهاي مسلمانان قاره افريقا رد و بدل شد و سيد شهيد وي را به برانگيختن عوامل پنهان و نيروهاي خفته در امت و شكوفا ساختن توانايي هاي آنان در راه درمان دردها و اصلاح امور فراخواند و شيخ افريقا را با اين گفته وداع گفت كه راه اسلام با سختي و مشقت همراه شده و نبايد توقع داشت كه انسان در مسير فارغ البال زندگي كند.
    تنها یك هفته پیش از شهادتش، در مركز حزب الله، یكی از سرشناس ترین علمای افریقا را به حضور پذیرفت و بین این دو نفر مذاكرات مفصل و جامعی در مورد تنگناهای مسلمانان قاره افریقا رد و بدل شد و سید شهید وی را به برانگیختن عوامل پنهان و نیروهای خفته در امت و شكوفا ساختن توانایی های آنان در راه درمان دردها و اصلاح امور فراخواند و شیخ افریقا را با این گفته وداع گفت كه راه اسلام با سختی و مشقت همراه شده و نباید توقع داشت كه انسان در مسیر فارغ البال زندگی كند.


    ==سيد سلحشوران==
    ==سید سلحشوران==


    سيد عباس كه دل را متوجه خدا كرده بود، خود را به پايگاه استواري پيوند زد كه شديدترين توفان ها هم آن را به تلاطم وانمي داشت. اين قدرت روحي و معنوي، وي را به انساني شجاع، مقاوم، قاطع و پايدار تبديل كرد. انس با فرهنگ عاشورا و حماسه حسيني و تأثيرپذيري از صلابت علوي، سيد عباس را در مسير فداكاري و جانبازي مصمم تر مي كرد و در اين راه خالصانه ترين تلاش ها را به كار گرفت تا آنكه خداوند متعال وي را مشمول فضل خويش ساخت و او را در زمره شهدا قرار داد.
    سید عباس كه دل را متوجه خدا كرده بود، خود را به پایگاه استواری پیوند زد كه شدیدترین توفان ها هم آن را به تلاطم وانمی داشت. این قدرت روحی و معنوی، وی را به انسانی شجاع، مقاوم، قاطع و پایدار تبدیل كرد. انس با فرهنگ عاشورا و حماسه حسینی و تأثیرپذیری از صلابت علوی، سید عباس را در مسیر فداكاری و جانبازی مصمم تر می كرد و در این راه خالصانه ترین تلاش ها را به كار گرفت تا آنكه خداوند متعال وی را مشمول فضل خویش ساخت و او را در زمره شهدا قرار داد.
    سيد عباس خود، چنين نغمه سرايي كرده است:
    سید عباس خود، چنین نغمه سرایی كرده است:
    به خاطر تو اي خداوند بزرگ جان هايمان را ارزاني خواهيم كرد، فرزندانمان و همه چيزمان را تقديم مي كنيم. دنيا را با تمام آراستگي ها و زيور و آ ذين هايش رها مي نماييم، باشد كه اين روندِ حركت، پيوسته برقرار و مستدام گردد.
    به خاطر تو ای خداوند بزرگ جان هایمان را ارزانی خواهیم كرد، فرزندانمان و همه چیزمان را تقدیم می كنیم. دنیا را با تمام آراستگی ها و زیور و آ ذین هایش رها می نماییم، باشد كه این روندِ حركت، پیوسته برقرار و مستدام گردد.
    سيد شهيد از همان دوران كودكي شجاعت ويژه اي از خود نشان مي داد كه در كمتر كسي به سن و سال وي يافت مي شد. از روزگار نوجواني با آراستگي به فضايلي چون دليري و شهامت و استواري در راه حق، از ديگران متمايز مي شد.
    سید شهید از همان دوران كودكی شجاعت ویژه ای از خود نشان می داد كه در كمتر كسی به سن و سال وی یافت می شد. از روزگار نوجوانی با آراستگی به فضایلی چون دلیری و شهامت و استواری در راه حق، از دیگران متمایز می شد.
    نمونه اي از پايداري سيد را مي توان در آزادسازي مسجد و مدرسه اي در بعلبك از دست يكي از احزاب ملي ديد. او براي تربيت شاگرداني شايسته و دلاور، ساختمان دارالايتام، محلي در منطقه رأس العين بعلبك را اجاره كرد، ولي بر اثر فشارهاي مادي، سيد خود را در برابر تصميم گيري هاي دشوار در تنگنا يافت كه ساده ترين آنها آزادسازي مدرسه اي است كه مرحوم شيخ حبيب آل ابراهيم ساخته و زير سيطره يكي از حزب هاي محله اي قرار گرفته بود. ايشان توانست با درايت و پايداري در موضع گيري هايش، پس از آنكه بزرگان اين شهر را به حمايت خويش درآورد، مسجد و مدرسه را در اختيار گرفت و به تكميل آنها پرداخت. همان جايي كه پس از يورش صهيونيست ها در سال 1361ش به تكيه گاه مهمي براي فعاليت هاي حزب الله تبديل شد.
    نمونه ای از پایداری سید را می توان در آزادسازی مسجد و مدرسه ای در بعلبك از دست یكی از احزاب ملی دید. او برای تربیت شاگردانی شایسته و دلاور، ساختمان دارالایتام، محلی در منطقه رأس العین بعلبك را اجاره كرد، ولی بر اثر فشارهای مادی، سید خود را در برابر تصمیم گیری های دشوار در تنگنا یافت كه ساده ترین آنها آزادسازی مدرسه ای است كه مرحوم شیخ حبیب آل ابراهیم ساخته و زیر سیطره یكی از حزب های محله ای قرار گرفته بود. ایشان توانست با درایت و پایداری در موضع گیری هایش، پس از آنكه بزرگان این شهر را به حمایت خویش درآورد، مسجد و مدرسه را در اختیار گرفت و به تكمیل آنها پرداخت. همان جایی كه پس از یورش صهیونیست ها در سال 1361ش به تكیه گاه مهمی برای فعالیت های حزب الله تبدیل شد.
    سيد در مسير مبارزه و ايثار، سمبل حركتي آرامش ناپذير و اراده اي نستوه بود و هرگز خستگي را نمي شناخت و طعم استراحت را كمتر مي چشيد.
    سید در مسیر مبارزه و ایثار، سمبل حركتی آرامش ناپذیر و اراده ای نستوه بود و هرگز خستگی را نمی شناخت و طعم استراحت را كمتر می چشید.
    در آن هنگام كه همه خود را شكست خورده مي پنداشتند و صداها خاموش و فضاي نوميدانه اي بر ذهن ها چيره شده بود، فرياد سيد به همراه برخي ياران فداكارش در آسمان لبنان طنين افكند و بارقه هاي اميد را بر دل ها دميد. كوشيد هاله وحشت و هراس را كه مردم دچارش بودند، از بين ببرد و به مردم اعتماد به نفس بدهد.
    در آن هنگام كه همه خود را شكست خورده می پنداشتند و صداها خاموش و فضای نومیدانه ای بر ذهن ها چیره شده بود، فریاد سید به همراه برخی یاران فداكارش در آسمان لبنان طنین افكند و بارقه های امید را بر دل ها دمید. كوشید هاله وحشت و هراس را كه مردم دچارش بودند، از بین ببرد و به مردم اعتماد به نفس بدهد.
    سيد نمي توانست برخي صحنه هاي ذلت و خواري مردم را ببيند، به همين دليل با تشكيل هسته هاي مقاومت و انجام برخي عمليات نظامي، به مردم ثابت كرد اين دشمن در اندازه اي نيست كه شرايط غم انگيز و شكست هاي پياپي را به شما تحميل كند. جوانان دلير و مجاهد ما مي توانند به آساني آن را نابود سازند. مردم وقتي پيروزي هاي نيروهاي مسلمان و مؤمن را ديدند، در فضاي جديد، از روحيه همراه با زبوني فاصله گرفتند و از آن پس به خيابان ها مي آمدند و دشمنان متجاوز و غاصب را به مبارزه مي طلبيدند. در اين مراحل، دشمن استهزا شد و حتي كودكان در خيابان ها دشمن صهيونيستي را دچار فشارهاي عصبي كرده بودند؛ همان دشمني كه ارتش چندين كشور از آن هراس داشت.
    سید نمی توانست برخی صحنه های ذلت و خواری مردم را ببیند، به همین دلیل با تشكیل هسته های مقاومت و انجام برخی عملیات نظامی، به مردم ثابت كرد این دشمن در اندازه ای نیست كه شرایط غم انگیز و شكست های پیاپی را به شما تحمیل كند. جوانان دلیر و مجاهد ما می توانند به آسانی آن را نابود سازند. مردم وقتی پیروزی های نیروهای مسلمان و مؤمن را دیدند، در فضای جدید، از روحیه همراه با زبونی فاصله گرفتند و از آن پس به خیابان ها می آمدند و دشمنان متجاوز و غاصب را به مبارزه می طلبیدند. در این مراحل، دشمن استهزا شد و حتی كودكان در خیابان ها دشمن صهیونیستی را دچار فشارهای عصبی كرده بودند؛ همان دشمنی كه ارتش چندین كشور از آن هراس داشت.
    سيد عباس و جهاد و دفاع همزاد بودند، هرگاه نام مجاهدان به ميان مي آمد، او از زمره پيشتازان بود كه بدون هيچ تأمل و تشويشي با دشمنان صهيونيست به مبارزه برمي خاست. هرگاه مدافعان دلاور در طلب شهادت از يكديگر سبقت مي جستند، او را در صفوف خود مي ديدند، عزم و همتشان را جزم مي كرد، معنويتشان را بالا مي برد و در رسيدن به لقاءالله از آنان پيشي مي گرفت، به مبارزه پي درپي عادت داشت، به ويژه در سنگرهاي مقدّم در رويارويي با اشغالگران در اين راه از زمان اشغال، لحظه اي از مبارزه دست نكشيد.
    سید عباس و جهاد و دفاع همزاد بودند، هرگاه نام مجاهدان به میان می آمد، او از زمره پیشتازان بود كه بدون هیچ تأمل و تشویشی با دشمنان صهیونیست به مبارزه برمی خاست. هرگاه مدافعان دلاور در طلب شهادت از یكدیگر سبقت می جستند، او را در صفوف خود می دیدند، عزم و همتشان را جزم می كرد، معنویتشان را بالا می برد و در رسیدن به لقاءالله از آنان پیشی می گرفت، به مبارزه پی درپی عادت داشت، به ویژه در سنگرهای مقدّم در رویارویی با اشغالگران در این راه از زمان اشغال، لحظه ای از مبارزه دست نكشید.


    ==آخرين سخنراني، وداع آخر==
    ==آخرین سخنرانی، وداع آخر==


    27 بهمن سال 1370 شمسي / 16 فوريه 1992م. با هشتمين سالگرد شهادت شيخ شهيدان لبنان، روحاني مجاهد، راغب حرب همزمان بود. سيد عباس در حالي كه همسرش امّ ياسر و كودك پنج ساله اش حسين را با خود همراه داشت، بنا بر عادت هميشگي صبح زود از خانه بيرون رفت تا با عده اي از نيروهاي مقاومت، دوستان و شاگردانش به قصد گرامي داشت ياد شيخ راغب حرب، به سوي شهر جبشيت حركت كند.
    27 بهمن سال 1370 شمسی / 16 فوریه 1992م. با هشتمین سالگرد شهادت شیخ شهیدان لبنان، روحانی مجاهد، راغب حرب همزمان بود. سید عباس در حالی كه همسرش امّ یاسر و كودك پنج ساله اش حسین را با خود همراه داشت، بنا بر عادت همیشگی صبح زود از خانه بیرون رفت تا با عده ای از نیروهای مقاومت، دوستان و شاگردانش به قصد گرامی داشت یاد شیخ راغب حرب، به سوی شهر جبشیت حركت كند.
    سيد عباس در مراسم تجليل از ايثارگري ها، خدمات علمي، فرهنگي و تبليغي شيخ راغب حرب به سخنراني پرداخت كه طنين فرياد مظلوميت و پايمردي جبل عامل بود و درحقيقت مرامنامه شيعيان اين سامان به شمار مي رفت. او در اين سخنان كه وداع آخرش بود، از علي(ع) و همدردي امير مؤمنان با محرومان جامعه سخن گفت و افزود: ما پيروان آن امام همام، نبايد در راه خدمت به گروه هايي كه در فشارهاي سياسي و اقتصادي به سر مي برند، اهمال بورزيم، به ويژه اهتمام ورزيدن براي مردماني كه كارنامه درخشان و پربار علمي و فرهنگي دارند و به اسلام و جامعه مسلمانان خدمات گرانبهايي كرده اند، اجري افزون تر خواهد داشت.
    سید عباس در مراسم تجلیل از ایثارگری ها، خدمات علمی، فرهنگی و تبلیغی شیخ راغب حرب به سخنرانی پرداخت كه طنین فریاد مظلومیت و پایمردی جبل عامل بود و درحقیقت مرامنامه شیعیان این سامان به شمار می رفت. او در این سخنان كه وداع آخرش بود، از علی(ع) و همدردی امیر مؤمنان با محرومان جامعه سخن گفت و افزود: ما پیروان آن امام همام، نباید در راه خدمت به گروه هایی كه در فشارهای سیاسی و اقتصادی به سر می برند، اهمال بورزیم، به ویژه اهتمام ورزیدن برای مردمانی كه كارنامه درخشان و پربار علمی و فرهنگی دارند و به اسلام و جامعه مسلمانان خدمات گرانبهایی كرده اند، اجری افزون تر خواهد داشت.
    او در سخنانش هرگونه سازش با زورگويان و متجاوزان صهيونيستي را خيانت معرفي كرد و افزود: گفت وگو با آنهايي كه فقط زبان سلاح را مي فهمند، از نظر ما مطرود است و هر كس تن به اين ذلت دهد، كارنامه اي ننگين از خود به يادگار خواهد گذاشت.
    او در سخنانش هرگونه سازش با زورگویان و متجاوزان صهیونیستی را خیانت معرفی كرد و افزود: گفت وگو با آنهایی كه فقط زبان سلاح را می فهمند، از نظر ما مطرود است و هر كس تن به این ذلت دهد، كارنامه ای ننگین از خود به یادگار خواهد گذاشت.
    حاضران شعار مي دادند: انقلاب، انقلاب اسلامي، مقاومت، مقاومت. سيد گفت: «فريادتان را بلند كنيد تا خائنان به امت مسلمان لبنان و فلسطين صدايتان را بشنوند.» مردم با سر دادن تكبير و شعار مرگ بر سازشكاران، سخنان او را تأييد كردند. سپس سيد عباس به مشكلاتي كه براي جنوب لبنان به وجود آمده و نيز شكاف طبقاتي در جامعه لبنان اشاره كرد و از تبعيضي كه دولت وقت درباره شهروندانش اعمال مي كند، به شدت انتقاد نمود.
    حاضران شعار می دادند: انقلاب، انقلاب اسلامی، مقاومت، مقاومت. سید گفت: «فریادتان را بلند كنید تا خائنان به امت مسلمان لبنان و فلسطین صدایتان را بشنوند.» مردم با سر دادن تكبیر و شعار مرگ بر سازشكاران، سخنان او را تأیید كردند. سپس سید عباس به مشكلاتی كه برای جنوب لبنان به وجود آمده و نیز شكاف طبقاتی در جامعه لبنان اشاره كرد و از تبعیضی كه دولت وقت درباره شهروندانش اعمال می كند، به شدت انتقاد نمود.
    سپس افزود: همان گونه كه حضرت علي(ع) به ستم و بي عدالتي رضايت نمي داد، ما هم نبايد اين روش ها را تحمل كنيم و فرياد زد در سالروز شهادت شيخ راغب حرب و بر منبر شيخ شهيدان و از مسجد جامع شهر جبشيت اعلام مي كنيم و با فرياد بلند مي گوييم همان گونه كه با متجاوزان به نبرد پرداخته ايم، با اهمال كاري هاي مغرضانه و رفتارهاي دوگانه در تصميم گيري هاي كارگزاران حاكم بر لبنان مبارزه مي كنيم. اين گفته ها نيز با تكبير حاضران تأييد شد.
    سپس افزود: همان گونه كه حضرت علی(ع) به ستم و بی عدالتی رضایت نمی داد، ما هم نباید این روش ها را تحمل كنیم و فریاد زد در سالروز شهادت شیخ راغب حرب و بر منبر شیخ شهیدان و از مسجد جامع شهر جبشیت اعلام می كنیم و با فریاد بلند می گوییم همان گونه كه با متجاوزان به نبرد پرداخته ایم، با اهمال كاری های مغرضانه و رفتارهای دوگانه در تصمیم گیری های كارگزاران حاكم بر لبنان مبارزه می كنیم. این گفته ها نیز با تكبیر حاضران تأیید شد.
    آخرين جمله هايي كه بر زبان آورد، اينها بود: در پايان با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف پيمان مي بنديم، همان گونه كه با شيخ الشهدا، روح امام عزيزمان امام خميني رحمه الله ، رهبر فرزانه ايران آيت الله سيد علي خامنه اي و اُسرايمان در فلسطين پيمان مي بنديم و نيز با تمام اولياي الهي پيمان مي بنديم كه در راه مقاومت با اشغال گري هاي اسرائيل و اهمال كاري هاي دولت وقت لبنان ثابت قدم بمانيم تا كلمةالله هي العليا گردد و كلمة السفلي للذين كفروا. والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته.
    آخرین جمله هایی كه بر زبان آورد، اینها بود: در پایان با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف پیمان می بندیم، همان گونه كه با شیخ الشهدا، روح امام عزیزمان امام خمینی رحمه الله ، رهبر فرزانه ایران آیت الله سید علی خامنه ای و اُسرایمان در فلسطین پیمان می بندیم و نیز با تمام اولیای الهی پیمان می بندیم كه در راه مقاومت با اشغال گری های اسرائیل و اهمال كاری های دولت وقت لبنان ثابت قدم بمانیم تا كلمةالله هی العلیا گردد و كلمة السفلی للذین كفروا. والسلام علیكم و رحمة الله و بركاته.


    ==روايت شهادت==
    ==روایت شهادت==


    سيد عباس بعد از اين سخنراني افشاگرانه و تاريخي به كنار مزار شهيد شيخ راغب حرب رفت و پس از تجديد ميثاق با روح پاك آن شهيد، خواندن فاتحه و زيارت اهل قبور، دستش را روي مرقد او گذاشت و به احمد، فرزند شيخ نگريست و خطاب به وي گفت: «وصيتي داري كه بخواهي براي پدرت برساني؟» سپس به ديدار اسير آزاد شده از زندان صهيونيست ها يعني شيخ عبدالكريم رفت و براي سلامتي او و مادرش دعا كرد.
    سید عباس بعد از این سخنرانی افشاگرانه و تاریخی به كنار مزار شهید شیخ راغب حرب رفت و پس از تجدید میثاق با روح پاك آن شهید، خواندن فاتحه و زیارت اهل قبور، دستش را روی مرقد او گذاشت و به احمد، فرزند شیخ نگریست و خطاب به وی گفت: «وصیتی داری كه بخواهی برای پدرت برسانی؟» سپس به دیدار اسیر آزاد شده از زندان صهیونیست ها یعنی شیخ عبدالكریم رفت و برای سلامتی او و مادرش دعا كرد.
    محافظان سيد متوجه بالگردهاي جنگي اسرائيلي مي شوند كه حالت عادي نداشتند. اين را به سيد مي گويند، شهيد موسوي مي گويد: مگر ترسيده ايد؟ آنان با حالتي از مزاح و شوخي مي گويند: اگر شما از اين ماجرا بيمي نداريد، ولي ما زن و بچه داريم. سيد خم مي شود، سنگي را از زمين برمي دارد و به دست فرزند پنج ساله اش سيد حسين مي دهد و مي گويد: با اين سنگ آن بالگردها را هدف قرار ده.
    محافظان سید متوجه بالگردهای جنگی اسرائیلی می شوند كه حالت عادی نداشتند. این را به سید می گویند، شهید موسوی می گوید: مگر ترسیده اید؟ آنان با حالتی از مزاح و شوخی می گویند: اگر شما از این ماجرا بیمی ندارید، ولی ما زن و بچه داریم. سید خم می شود، سنگی را از زمین برمی دارد و به دست فرزند پنج ساله اش سید حسین می دهد و می گوید: با این سنگ آن بالگردها را هدف قرار ده.
    بعد سيد به طرف بيروت حركت مي كند، همسرش امّ ياسر و فرزندش همراهش بودند؛ چون سيد پيش بيني كرده بود همراه اعضاي خانواده اش به فيض شهادت خواهد رسيد. بعد به منطقه اي به نام تفاحنا مي رسند كه ناگهان بالگردهايي كه با دستگاه هاي هدايت شونده الكترونيكي در حال حركت بودند، از راه مي رسند و ماشين حامل سيد را موشك باران مي كنند. دو محافظي كه سيد را همراهي مي كردند، به شدت مي سوزند، ولي شهيد نمي شوند؛ شهيد موسوي به آنان گفته بود: كسي از همراهانم كشته نمي شود.
    بعد سید به طرف بیروت حركت می كند، همسرش امّ یاسر و فرزندش همراهش بودند؛ چون سید پیش بینی كرده بود همراه اعضای خانواده اش به فیض شهادت خواهد رسید. بعد به منطقه ای به نام تفاحنا می رسند كه ناگهان بالگردهایی كه با دستگاه های هدایت شونده الكترونیكی در حال حركت بودند، از راه می رسند و ماشین حامل سید را موشك باران می كنند. دو محافظی كه سید را همراهی می كردند، به شدت می سوزند، ولی شهید نمی شوند؛ شهید موسوی به آنان گفته بود: كسی از همراهانم كشته نمی شود.


    ==گزارش جنايت، از زبان خلبان اسرائيلي==
    ==گزارش جنایت، از زبان خلبان اسرائیلی==


    يكي از چهار خلباني كه مجري جنايت ترور شهيد موسوي دبير كل سابق حزب الله لبنان بود، بعد از شانزده سال در بهمن 1386، واقعه به شهادت رساندن وي را چنين شرح داد: ما قصد داشتيم سيد عباس موسوي را برباييم و اين عمليات به دستور مستقيم ايهود باراك، رئيس ستاد ارتش وقت رژيم صهيونيستي، صورت گرفت، ولي چون شكست خورديم، از فرماندهي دستوري گرفتيم مبني بر اينكه هرچه سريع تر تمامي اعضاي كاروان همراه سيد عباس موسوي هدف حملات موشكي و گلوله باران قرار گيرند.
    یكی از چهار خلبانی كه مجری جنایت ترور شهید موسوی دبیر كل سابق حزب الله لبنان بود، بعد از شانزده سال در بهمن 1386، واقعه به شهادت رساندن وی را چنین شرح داد: ما قصد داشتیم سید عباس موسوی را برباییم و این عملیات به دستور مستقیم ایهود باراك، رئیس ستاد ارتش وقت رژیم صهیونیستی، صورت گرفت، ولی چون شكست خوردیم، از فرماندهی دستوری گرفتیم مبنی بر اینكه هرچه سریع تر تمامی اعضای كاروان همراه سید عباس موسوی هدف حملات موشكی و گلوله باران قرار گیرند.
    سه ساعت طول كشيد تا اجراي دستور لازم را براي پرواز به سوي هدف آغاز كرديم. ضمن آنكه يك تيم متشكل از نيروهاي امنيتي، در داخل لبنان به طور دقيق تحركات سيد عباس را در نظر داشتند. ما ابتدا اطلاعاتي درباره آغاز حركت كاروان دريافت كرديم. بي درنگ به سوي هدف پرواز نموديم تا فرصتي را از دست ندهيم. زماني كه دو بالگرد براي يورش به سوي كاروان، در حال حركت بودند، دو بالگرد ديگر به سمت ساحل لبنان حركت مي كرد تا در صورت تغيير مسير ناگهاني كاروان به سوي كرانه مديترانه، آنها را در اين قسمت به دام اندازيم.
    سه ساعت طول كشید تا اجرای دستور لازم را برای پرواز به سوی هدف آغاز كردیم. ضمن آنكه یك تیم متشكل از نیروهای امنیتی، در داخل لبنان به طور دقیق تحركات سید عباس را در نظر داشتند. ما ابتدا اطلاعاتی درباره آغاز حركت كاروان دریافت كردیم. بی درنگ به سوی هدف پرواز نمودیم تا فرصتی را از دست ندهیم. زمانی كه دو بالگرد برای یورش به سوی كاروان، در حال حركت بودند، دو بالگرد دیگر به سمت ساحل لبنان حركت می كرد تا در صورت تغییر مسیر ناگهانی كاروان به سوی كرانه مدیترانه، آنها را در این قسمت به دام اندازیم.
    بعد از ده دقيقه كاروان حامل خودروهاي مشكي رنگ و يك دستگاه جيپ حامل محافظان سيد عباس شناسايي گرديد. خودرو حامل سيد عباس كه از قصد ما آگاه شد، چندين بار براي گمراه كردن ما، مسير خود را در درون كاروان تغيير داد به گونه اي كه ما موفق نشديم خودرو حامل وي را تشخيص دهيم. در اين لحظه با فرماندهي تماس برقرار كرديم. موضوع را به آگاهي آنان رسانديم. در پاسخ دستور داده شد تمام كاروان را با خاك يكسان كنيم تا خيالمان از هدف اصلي راحت شود.
    بعد از ده دقیقه كاروان حامل خودروهای مشكی رنگ و یك دستگاه جیپ حامل محافظان سید عباس شناسایی گردید. خودرو حامل سید عباس كه از قصد ما آگاه شد، چندین بار برای گمراه كردن ما، مسیر خود را در درون كاروان تغییر داد به گونه ای كه ما موفق نشدیم خودرو حامل وی را تشخیص دهیم. در این لحظه با فرماندهی تماس برقرار كردیم. موضوع را به آگاهی آنان رساندیم. در پاسخ دستور داده شد تمام كاروان را با خاك یكسان كنیم تا خیالمان از هدف اصلی راحت شود.
    بالگردهايي كه خلبانان آنها در ايالات متحده آمریکا آموزش ديده بودند، موشك نخست را شليك كردند كه به انفجار نخستين خودرو و سرنگوني آن منجر شد. اگرچه بالگرد من از چند ناحيه زمين هدف گلوله قرار گرفت، موفق شديم از صحنه بگريزيم. پس از فرود، از طريق رسانه هاي گروهي باخبر شديم كه موسوي، اعضاي خانواده و برخي همراهانش به قتل رسيده اند. اگرچه مي دانستيم شخص مهمي را بايد هدف قرار دهيم و در واقع چگونگي حركت و تعداد خودروهاي كاروان هم دليلي بر آن بود، به ما گفته نشد اين شخص مهم دبير كل حزب الله است.
    بالگردهایی كه خلبانان آنها در ایالات متحده آمریکا آموزش دیده بودند، موشك نخست را شلیك كردند كه به انفجار نخستین خودرو و سرنگونی آن منجر شد. اگرچه بالگرد من از چند ناحیه زمین هدف گلوله قرار گرفت، موفق شدیم از صحنه بگریزیم. پس از فرود، از طریق رسانه های گروهی باخبر شدیم كه موسوی، اعضای خانواده و برخی همراهانش به قتل رسیده اند. اگرچه می دانستیم شخص مهمی را باید هدف قرار دهیم و در واقع چگونگی حركت و تعداد خودروهای كاروان هم دلیلی بر آن بود، به ما گفته نشد این شخص مهم دبیر كل حزب الله است.
    بعدها اطلاعات نظامي ارتش اسرائيل انتقادهاي زيادي از تصميم گيران به طرح ترور موسوي گرفت؛ زيرا قرار بود با هدف آزادي رون اراد خلبان مفقودي ارتش اسرائيل در ازاي آزادي سيد عباس موسوي، وي ربوده شود، ولي اين ترور بر اثر شكست آن طرح انجام شد كه با تأييد مستقيم موشه آرنز، وزير جنگ وقت پيش رفت.
    بعدها اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل انتقادهای زیادی از تصمیم گیران به طرح ترور موسوی گرفت؛ زیرا قرار بود با هدف آزادی رون اراد خلبان مفقودی ارتش اسرائیل در ازای آزادی سید عباس موسوی، وی ربوده شود، ولی این ترور بر اثر شكست آن طرح انجام شد كه با تأیید مستقیم موشه آرنز، وزیر جنگ وقت پیش رفت.


    1- برگرفته از کتاب زندگي و مبارزات شهيد سيد عباس موسوي «دبيركل حزب‌الله لبنان» از غلامرضا گلی زواره
    1- برگرفته از کتاب زندگی و مبارزات شهید سید عباس موسوی «دبیركل حزب‌الله لبنان» از غلامرضا گلی زواره
    [[رده: رهبران مقاومت]]
    [[رده: رهبران مقاومت]]
    [[رده: شهدای مقاومت]]
    [[رده: شهدای مقاومت]]

    نسخهٔ ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۹

    سید عباس موسوی دبیر کل سابق حزب الله لبنان می باشد که توسط بالگرد نیروهای اشغالگر صهیونیستی به شهادت رسید.

    ولادت

    شهر نبی شیث از توابع بعلبك لبنان منسوب به حضرت شیث فرزند حضرت آدم(ع) است كه گروهی از سادات هاشمی و موسوی از گذشته در آن شهر سكونت داشته اند. در سال 1371 هـ .ق برابر با 1331 شمسی در نبی شیث در خانواده ای خوشنام، از پدری موسوی و مادری هاشمی كودكی دیده به جهان گشود كه برایش نام عباس را برگزیدند، با این امید كه مانند حضرت ابوالفضل العباس، در مسیر فداكاری و شجاعت گام بردارد و همه توان خویش را برای دفاع از حق و ارزش های الهی به كار گیرد.

    فصل رویش

    این خانواده مدتی در شهر نبی شیث ساكن بودند، تا آنكه به ناحیه شیاح، در حومه جنوبی بیروت كوچ و در همسایگی مسجدی اقامت كردند. گویا برخی عوامل و شرایط دست به دست هم داده بود تا ویژگی های شخصیتی سید عباس با اثرپذیری از مكارم و فضایل فرستادگان الهی و ائمه هدی آن هم در فضایی كه رایحه توحید و عبادت از آن استشمام می شد، شكل گیرد. سید عباس از همان دوران كودكی، با رشد و رویش زودرس، در میان كودكان محله، ممتاز و منحصر به فرد شد. غیر از تربیت های خانوادگی و شایستگی های درونی، آنچه او را فردی شایسته و شیفته فضیلت، شجاع و دلاور می كرد، انس همیشگی او با مسجد امام حسین(ع) در شیاح و شركت در مجالس عزاداری سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع)، از كودكی و نوجوانی بود. از همان روزها رفتارهای او شگفتی اطرافیان را برمی انگیخت. وی شیفته دانش و معرفت بود و با فراست و شهامت خاصی رفتار می كرد، ویژگی هایی كه در كمتر كسی به سن و سال او دیده می شد.

    پاییزی در پانزدهمین بهار

    آگاهی های مذهبی و تربیت دینی، پویایی سیاسی و اجتماعی زودرسی را در او شكوفا كرد و سبب آشنایی پیش از موعد او با مشكلات و نابسامانی های جهان اسلام شد. در پانزدهمین بهار زندگی خود در سال 1386 هـ .ق برابر با 1346 شمسی و مصادف با ژوئن 1967م. پاییزی برگبار و ناگوار روح سید عباس را به شدت رنجاند. شكست ذلت بار ژوئن 1967م. موسوم به نبرد حزیران، برای او تحمل ناپذیر بود و از این ذلتی كه گریبان گیر چندین كشور مسلمان عرب شده بود، رنج می برد. این ضایعه مانند ابری تیره، آن قدر ذهن و دلش را مكدّر كرد كه تصمیم گرفت به صف مجاهدانی كه در دفاع از مردم مظلوم فلسطین، نخستین قبله گاه مسلمانان، جان فشانی می كردند، بپیوندد. ظرفیت او در مشاهده شكست اعراب از رژیم اشغالگر قدس، چنان بالا بود كه با وجود نوجوانی اش، در پایگاه های آموزشی فدائیان حضور یافت. وی در یكی از تمرین های نظامی و عملیات چریكی كه در فلسطین برای آماده سازی برگزار شده بود، از ناحیه پا به شدت مصدوم شد و ناگزیر در حالی كه با عصا راه می رفت، صحنه مزبور را ترك كرد. پدرش، سید علی، در این باره می گوید: در آن حال، من و مادرش به دیدارش در پادگان شتافتیم و او را در حالی یافتیم كه بر تختی فلزی و قدیمی به پشت خوابیده بود. پس از سلام و اطمینان خاطر از وضع عمومی او، از وی پرسیدم چگونه قادر است این گونه ناملایمات را آن هم در سن نوجوانی تحمل كند؟ پاسخ داد این راه كه مسیر ایثار و خون است، از ما پذیرش سختی ها را می طلبد.

    تحصیلات حوزوی

    در حوزه صور

    یك سال بعد از آنكه سید عباس در زمینه های رزمی توانمند شد، خود را برای فراگیری علوم اسلامی آماده كرد. او گفته است: نقطه عطف در گرایش من به كسب دانش های دینی، در سال 1387 هـ .ق بود. در آن موقع در منطقه اوزاعی با امام موسی صدر، در خانه اش ملاقاتی داشتم. از او درباره حوزه علمیه صور جنوبی (مركز مطالعات اسلامی) پرسیدم و در مورد تحصیل با او مشورت كردم. امام موسی صدر راهنمایی كرد و شوق خاصی در نهادم پدید آورد. پس از این دیدار بی درنگ به آن مركز آموزشی پیوستم و مطالعات علمی و مذهبی را نزد مربیان و استادانی فاضل دنبال كردم. به تحصیلاتم در حوزه شهر صور، حتی پس از انتقال آن به حومه صور، ادامه دادم. من جزو اولین افرادی بودم كه به این مركز نوبنیاد راه یافتم. تحصیلات سید عباس در این كانون دو سال طول كشید.

    به سوی نجف اشرف

    سید عباس در سال 1388 هـ .ق برای ادامه تحصیل و بهره مندی از بركات حوزه نجف، عازم عراق شد. آشنایان او در این شهر مقدس، از شیفتگی فوق العاده اش در فراگیری معارف اسلامی و مطالعات دینی سخن گفته اند. هوش سرشار، همت والا و داشتن استادانی بلندپایه و دانشور، این جوان مشتاق معرفت را برانگیخت تا دوره های مقدماتی و سطح متداول حوزه را در پنج سال با موفقیت بگذراند، در حالی كه این دوران برای طلبه های عادی حدود ده سال به طول می انجامد. در نجف سید عباس تمام وقت هایش را صرف تحصیل علم و تزكیه درون كرد، به دانش و معنویت دل بست و عاشقانه محضر علما را غنیمت شمرد. روزها هنگام طلوع فجر، به تلاوت قرآن، خواندن دعای صباح و دعای عهد می پرداخت و این سنّت را تا زمان شهادت ادامه داد. سپس به فجریات روی آورد كه همراه دوستانش در تفسیر قرآن كریم به مطالعه و بررسی های عمیق می پرداخت. اشتیاق او در فراگیری علوم قرآنی بدان حد بود كه برای حضور در درس شهید عبدالمجید حكیم هر روز هنگام طلوع آفتاب، چهاركیلومتر را طی می كرد. برادر هم درسش گفته است: سید عباس حتی در سرمای شدید زمستان از فراگیری معارف اسلامی دست برنمی داشت و در این راه آسودگی نمی شناخت؛ هرگز مزه آسایش را نچشید. در حالی كه كتاب روی سینه اش بود، خواب می رفت. تعطیلی پنج شنبه و جمعه در كوشش های تحصیلی او خللی وارد نمی كرد. ایام مرخصی و زمان اعیاد و وفیات مجاهدت های فكری و علمی، او را متوقف نمی كرد. این همت والا و با فراست و درایت، سید عباس را یك روحانی فاضل و گرانمایه پرورش داد. در كنار درس های حوزه، به فراگیری زبان های خارجی روی آورد و در كلاس های زبان انگلیسی و فرانسه حاضر می شد. شهید سید محمدباقر صدر، هزینه آموزش های مزبور سید عباس را پرداخت می كرد. سید عباس در ایام تحصیل در نجف، هیچ گونه مستمری دریافت نمی كرد، شعارش زهد و فروتنی بدون تظاهر و تكلّف بود. در مدت اقامتش در نجف بر زیارت مستمر امیر مؤمنان علی(ع) وفادار ماند و هرگز از رفتن به كربلا و زیارت بارگاه امام حسین(ع) و دیگر شهیدان نینوا باز نماند. مسیر طولانی بین نجف تا كربلا را غالباً به شوق زیارت، پیاده طی می كرد. سید عباس دروس سطح حوزه را در محضر آیات محترم سید محمود هاشمی، شیخ محمدجعفر شمس الدین و سید ابوعلی موسوی فرا گرفت

    در محضر شهید سید محمدباقر صدر

    سید عباس وقتی دروس مقدمات و سطح را به پایان رساند، به محضر شهید سید محمدباقر صدر رفت و ضمن كسب فیض از پرتو اندیشه های والای او، با این دانشمند سترگ روابط نزدیك علمی و فكری برقرار كرد. یكی از دوستان هم دوره اش می گوید: انتخاب متفكر بزرگی چون سید محمدباقر صدر از جانب سید عباس به عنوان مربی و معلم از آن جهت بود كه وی در وجود این استاد، حقایقی را كه مدت ها در جست وجویش بود، متبلور یافت و او را تجسم بخش اندیشه ژرف و دیدگاه اصولی و صحیح تشیع یافت. خود سید عباس در این باره می گوید: «شهید صدر پرده از اسلامی عظیم و اندیشه ای آرمانی برافكند. اسلام را به عنوان فكری جهان شمول مطرح كرد؛ اندیشه ای كه می تواند مسائل زندگی بشری را در تمام ابعادش دربرگیرد.» در باور او، شهید صدر، هم موضوعی و هم كاربردی با اندیشه های مخالف و معارض اسلام برخورد كرد و دیدگاه های مغایر با معارف دینی را از راه استدلال و برهان باطل كرد. همچنین، ویژگی های علمی اسلام را از خلال جهاد خویش آشكار ساخت و سرانجام، خود را در این راه مقدس قربانی نمود. شهید صدر شاگردانی چون شهید سید عباس موسوی را به فهم عمیق تر و فراتر از كلاس های درس و بحث ترغیب می كرد و برای امثال او، مانند پدری مهربان و پرعاطفه بود. از سویی دیگر، مجاهدت های فرهنگی شهید صدر كه با بعد سیاسی و مبارزاتی همراه بود، این گونه دانش پژوهان را به وجد می آورد و همین اشتیاق سبب شد، سید عباس و دوستانش با استاد خود پیوندی عاطفی برقرار كنند و چنان به آموزگار و مربی خود اخلاص بورزند كه برای افراد عادی شگفت انگیز باشد. آن روزها كه بر اثر طغیان و سركشی حزب بعث اختناق شدیدی در عراق حاكم بود، سید عباس و دیگر هم دوره های او، تلخ كامی های فرساینده ای را لمس می كردند و در این اوضاع تیره و تار به خانه استاد كه در بازار عماره حوالی مدرسه صفیر آیت الله بروجردی قرار داشت، می رفتند و به محضر آن تندیس دانش و تقوا شرفیاب می شدند و به سخنان گهربارش گوش فرا می دادند. پس از آن سید عباس مصمم شد با الهام از اندیشه ها و ابتكارهای شهید محمدباقر صدر، فرهنگ تشیع را ترویج و هویت دینی را در لبنان احیا كند. در نجف نیز تلاش های تبلیغی او، شهید صدر را نیز جلب كرد. ازاین رو، مسئولیت های تبلیغی و بسیجی به مناسبت ایام ماه مبارك رمضان و محرّم را بر دوش وی و برادرانش نهاد. آنها برای تعظیم شعائر مذهبی و دمیدن روحی تازه در مفاهیم عاشورایی ـ كه به تدریج شكل سنتی كم خاصیت و تقلیدی به خود گرفته بود ـ به لبنان می آمدند. سال 1398 هـ .ق آخرین باری بود كه سید شهید برای گرامیداشت خاطره حماسه آفرینان عاشورا به لبنان می آمد. در همان حال نیروهای سازمان امنیت عراق، برای چندمین بار خانه سید عباس را در نجف اشرف محاصره كردند. آنان قصد داشتند وی را دستگیر كنند كه موفق نشدند. همین وضع سبب شد از همسرش، امّ یاسر، بخواهند به سید عباس خبر برساند كه به عراق باز نگردد. سید عباس ابتدا نپذیرفت، ولی با اصرار خانواده و تأكید شهید صدر و به دنبال اوج گرفتن دستگیری های علما و بازداشت های مكرر اهل فضل و طلاب حوزه نجف، پذیرفت كه در لبنان بماند و پس از چندی همسرش به او پیوست.

    خوشه چینی از خرمن فقاهت

    آیت الله خویی استاد دیگری است كه سید عباس در دوره درس خارج فقه و اصول، از محضرش بهره مند شد. حوزه درسی این مرجع نامدار برای سید عباس در چند محور جاذبه داشت: 1. جلسات منظم، برنامه ریزی و دقت ویژه در امور درسی و صرفه جویی در وقت؛ 2. بیان رسا، شیرین و همراه با مقاصد عالی و نكات عمیق علمی و فكری؛ 3. تحلیل، بررسی و نقد اندیشه های دیگران در زمینه علم اصول؛ 4. مطرح كردن دیدگاه های جدید، ابتكار در مبانی، پژوهش و ژرف نگری و توجه به نیازهای زمان؛ 5. توجه استاد به امور اجتماعی و سیاسی مانند رسیدگی به خانواده های زندانیان، مفقودان و شهدایی كه در نبرد با رژیم بعث دچار مشكل شده بودند؛ 6. پرهیز از زندگی مرفه و انتخاب سیری ساده و بی آلایش. بسیاری از این ویژگی ها دقیقاً در زندگی سید عباس موسوی نیز قابل مشاهده است.

    تأسیس مدرسه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف

    سید عباس پس از نه سال اقامت در نجف، زیر فشارهای سیاسی رژیم بعثی حاكم بر عراق، ناگزیر به لبنان بازگشت و چون رهسپار بعلبك شد، تصمیم گرفت در این شهر مركزی مدرسه علمیه ای برای فراگیری علوم دینی تأسیس كند تا برای كسانی كه امكان رفتن به نجف را ندارند، مكان مناسبی باشد و بتواند تا حدودی اهداف حوزه نجف را تأمین كند. بدین منظور، حوزه امام منتظر را در بعلبك بنا نهاد كه در منطقه عین بورضای این شهر قرار دارد. این حوزه در 1398 هـ .ق برابر با 1357 شمسی در یك خانه استیجاری فعالیت خود را آغاز كرد و یك سال بعد به ساختمانی در كنار مسجد امام علی(ع) انتقال یافت. به دلیل گسترش فعالیت ها و استقبال فراوان از این مكان آموزشی و مذهبی، ضرورت داشت این حوزه به ساختمانی مجهزتر انتقال یابد. ازاین رو، ساختمان مناسبی در زمینی به مساحت 13000 مترمربع و زیربنای 4000 مترمربع احداث و در روز عید غدیر سال 1412 هـ .ق در مراسم باشكوهی و با حضور چندین نفر از شخصیت های علمی و فرهنگی افتتاح شد. آن روحانی مجاهد با كمترین امكانات مادی در این راه قدم برداشت. در آغاز، ساختمانی را اجاره كرد كه محل نگه داری كودكان بی سرپرست بود. در نخستین قدم طلّابی را كه از نجف اشرف تبعید شده بودند، گرد آورد و سپس پذیرای دانشجویان جدید گشت. بعد از آن مكانی را در رأس العین بعلبك اجاره كرد. سپس موفق شد مدرسه یكی از احزاب محلی را كه مرحوم شیخ حبیب آل ابراهیم بنا كرده بود، به این امر اختصاص دهد. او توانست با درایت و پایداری، بزرگان بعلبك را در نبرد آزادسازی مدرسه و مسجد مجاورش، حامی خویش كند و در این زمینه پیروز شود. همان مكانی كه پس از یورش اشغال گران صهیونیست در تابستان سال 1982م به پایگاه مهمی برای فعالیت های اسلامی حزب الله تبدیل شد و بعد از آن به ساختمان های جدیدی كه بدان اشاره كردیم، منتقل گردید. یكی از همكاران سید عباس درباره برپایی این مركز مهم علمی و فرهنگی می گوید: حركت و پویایی سید، در بنیان گذاری مدرسه امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف ، آغاز تلاش های او برای یك تحول مهم فرهنگی، اجتماعی و آ موزشی در جنوب لبنان بود. گویی میان او و امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف پیوندی ناگسستنی وجود داشت. سید با تمام وجودش برای احیای راه امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف زندگی كرد. به راستی این گونه بود؛ چرا كه هر صبح دم با امام منتظَر تجدید عهد می كرد. پنج روز قبل از شهادتش در آخرین دیدار با عالمان همه گروه های مسلمان، درباره ضرورت ارتباط معنوی مردم با حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف سخن گفت و تأكید كرد: امت مسلمان سالروز ولادت امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف را صرفاً مراسمی سالانه تلقی نكنند، بلكه این مناسبت مهم را محور اساسی زندگی روزانه خود قرار دهند و از نماز فجر تا پایان روز به یاد آن فروغ فروزان، برنامه خویش را تنظیم كنند. اهداف سید از تأسیس این دانشگاه دینی و علمی عبارت بود از: 1. تربیت مبلغان پرتوان، دلسوز و كوشا برای دفاع از حریم تشیع در برابر یورش های فكری، عقیدتی و فرهنگی دشمنان اسلام و قرآن؛ 2. ارشاد و هدایت نسل نوجوان و جوان به سوی تعالیم اصیل، سازنده و رشد دهنده اسلامی و مصونیت آنان در برابر گمراهان و انحراف های عقیدتی و اخلاقی؛ 3. زنده كردن ارزش های دینی، سنّت های اسلامی و شعائر مكتب اهل بیت(ع) در میان شیعیان لبنان به ویژه بقاع و بعلبك؛ 4. ایجاد تحرك و نشاط اجتماعی ـ سیاسی در میان مسلمانان، خاصه شیعیان، در برابر تهدیدهای دشمنان و حفظ هویت دینی.

    جویباری از علم و ایمان

    سید شهید از حوزه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف سر برآورد و تلاش مداوم خود را از دره بقاع آغاز كرد. در مدتی كوتاه حركت تبلیغی گسترده ای را از این پایگاه سامان داد كه امواجش تمام روستاها و آبادی های منطقه بعلبك ـ هرمل را دربرگرفت. حتی روستاهایی بسیار دورافتاده در شوره زارهای هرمل و دیگر مناطق در عكّار، در شمال لبنان، كه هیچ مبلّغی به آنجاها قدم نگذاشته بود و مردمانش پیش از ورود وی با فردی روحانی روبه رو نشده بودند، مشمول این برنامه فرهنگی ـ ترویجی قرار گرفتند. سید شهید همراه طلابی جوان و پرنشاط در ماه رمضان و محرّم، نخستین كسانی بودند كه به این نقاط محروم می رفتند. تعداد زیادی از روحانیان و مجاهدانی كه در مناطق مركزی، جنوبی و غربی لبنان به تبلیغ رفتند، دانش آموخته مدرسه امام منتظر بودند و سید شهید جایگاه مهمی در تربیت و شكوفایی استعدادشان داشت. سید همواره از روستایی به روستایی در حركت بود. در یك آبادی اقامه جماعت می كرد و در روستای بعدی مناسبتی را گرامی می داشت. با مردم صمیمانه دیدار و گفت وگو داشت. به مشكلات، دردها و تقاضاهای آنان به دقت گوش می داد و آنان را برای رهایی از گرفتاری ها و تنگناها راهنمایی می كرد. سید عباس موسوی از طریق این پایگاه اعتقادی و فرهنگی، در كنار فعالیت های مردمی، برای تقویت زیربنای فكری و سیاسی نسل جوان، مؤمن و پرتحرك خالصانه گام برمی داشت و علاوه بر بعلبك، كلاس های آموزشی تربیتی فراوانی در روستاها و نقاط دوردست برگزار می كرد. تمام وقت و توجه خود را در اختیار جوانان مؤمن قرار داد. با آنها دیدارهای پرفایده داشت و در گردهمایی های آنان با اشتیاقی بالا حضور می یافت. محبتی پدرانه و عطوفتی مشفقانه بر آنها داشت. نسل نوخاسته را در فضایی صمیمی، دوستانه و خودمانی از معارف و تعالیم اسلامی بهره مند می كرد و آنان را با سیره، روش و جهت گیری های فرستادگان الهی و ائمه هدی(ع) آشنا می كرد. با جوانان می زیست و این قشر از جامعه را از عمق دل دوست داشت و آنان نیز به وی علاقه داشتند. نهایت توان و همت خود را به كار گرفت تا از آنان انسان هایی مؤمن، با صلابت، شجاع و مقاوم بسازد كه هسته اصلی، سازنده و فعال اسلامی را تشكیل دهند. بهترین پاداشی كه خداوند در ازای این همه زحمت و تحمل مشقت به وی عطا كرد، به بار نشستن شكوهمندانه نهالی بود كه در قلب های جوانان مؤمن و مجاهد می كاشت؛ برخی از تربیت یافتگان مكتب او در پی رزمی خالصانه به شهادت رسیدند و برخی دیگر در انتظار شهادت برای حفظ مكتب تشیع و دفع ستم و تجاوز مشغول جهادند. در میان پرورش یافتگان محفل این سید شهید، می توان روحانی فاضل، پزشك، مهندس، استاد دانشگاه و نیروهای مسلح بسیاری را مشاهده كرد. سید عباس در دو مسیر موازی حركت كرد: خط سازندگی فكری و سیاسی و خط تهذیب، تزكیه درون و خودسازی معنوی و اخلاقی. او با وارستگی و تقوایی كه داشت بر شاگردان خود تأثیر شگفتی می نهاد و آثار و انعكاس رفتارهای خویش را در زیرساخت شخصیت ایمانی و جهادی آنان بر جای می گذاشت. سید شهید همگام با فعالیت های فرهنگی، ارشادی و جهادی، به نگارش و تألیف روی آورد كه مهم ترین اثرش علماء ثغور الاسلام فی لبنان نام دارد كه در سال 2000 میلادی در انتشارات دارالمرتضی چاپ شده است.

    همسری شایسته

    سید عباس در همان ایامی كه در مدرسه شهر صور مشغول تحصیل بود، با امّ یاسر، بانویی مؤمن و برخاسته از خاندان سیادت، علم و تقوا ازدواج كرد. این زن از همان روزهای نخست آموزش ها و برنامه های تربیتی سید عباس را فرا گرفت و سید تلاوت قرآن، احكام شرعی، نهج البلاغه و برخی مبحث های منطق و دیگر دروس را به وی یاد داد. امّ یاسر بنابر علاقه شخصی، مطالعه كتاب ها و بهره مندی از معارف و مكارم شوهر شجاعش، بدون اتلاف وقت ضمن اینكه به خودسازی و تقویت بنیان های علمی مشغول بود، هنگام اقامت در نجف اشرف شرایطی را فراهم ساخت تا سید عباس به دور از نگرانی ها و برخی مشكلات، به درس خواندن ادامه دهد و محضر پرفیض استادان برجسته حوزه این شهر را غنیمت شمارد.1 امّ یاسر با قناعت و ساده زیستی خو گرفته بود و به تدریج به جلسه های علمی و فكری شهیده سیده بنت الهدی صدر علاقه مند شد و از آنها بهره برد. او كتاب شرایع و عقاید الشیعه را از این بانوی فرزانه و ادیب آموخت و از تحلیل های وی درباره اهل بیت(ع)، و برخی مسائل اجتماعی و سیاسی شیعیان استفاده كرد. بنت الهدی شرایط زن معاصر را بررسی می كرد و تقلید از اندیشه های غربی و افكار وارداتی بیگانگان را ضایعه ای برای بانوان مسلمان می دانست.2 هدف واقعی بنت الهدی از فعالیت های تبلیغی و آموزشی در خانه و تأسیس مدارس الزهرا، پرورش بانوان و ایجاد احساس مسئولیت در آنان نسبت به مسائل مسلمانان و نشر حقایق اسلامی بود. تا از این رهگذر، بانوان فرهیخته و مسلمان، نوعی تحول فكری و اثرگذار در جامعه پدید آورند و ضمن تعالیم دینی و علمی از توجه به نیازهای اجتماعی غافل نباشند. بانو امّ یاسر جویبار باطراوتی بود كه از این چشمه جاری شد. او وقتی همراه همسرش به لبنان بازگشت، تجربه ها و اندوخته های برگرفته از جلسات و كلاس های پربار نجف را با تدبیر و برنامه ریزی خاصی به كار بست و در شهر بعلبك، حوزه الزهرا را با یاری برخی بانوان مؤمن بنا نهاد تا به زنان آموزش های لازم را بدهد و آنان را برای تربیت نسلی باایمان و شجاع و فعالیت های تبلیغی آماده سازد. امّ یاسر به این تلاش بسنده نكرد و موقعی كه سید عباس مسئولیت های گوناگونی داشت، در خط مقدّم مبارزه با اشغالگران قدس قرار گرفت، هسته های مقاومت تشكیل داد، حزب الله لبنان را به وجود آورد، و با این فعالیت ها به یاری همسرش شتافت. تشكیل هیئت زنان در این مجموعه، رسیدگی به خانواده های شهدای حزب الله و تلاش برای تربیت فرزندان شهیدان، برخی از خدمات او در این راستاست. او در این مسیر چندین بار به استقبال خطرها رفت و در حالی كه خود زندگی سختی داشت، برای رفاه خانواده های محروم و مجاهدان، پیوسته و خالصانه می كوشید. سیره این بانو به گونه ای بود كه آشنایان و خویشاوندان، او را زنی اهل ایمان و پارسایی می دانستند و او را همیشه تسلیم اوامر الهی می دیدند. بانویی كه برای رفع ناگواری ها و غم های افراد و برآوردن حاجت ها، فداكارانه دوشادوش شوهرش گام های استواری برمی داشت. آن دو هیچ گاه به رفاه شخصی فكر نكردند، ولی برای كمك به دیگران و اطعام كودكان خانواده های شهدا و مبارزان همواره مصمم بودند و تحمل این همه مشقت برای كسب رضای حق و استشمام رایحه بهشت بود. تقدیر الهی چنان صورت گرفت كه سید عباس و همسرش و نیز كودكش با هم به شهادت برسند و هم نشین عرشیان و قدسیان شوند.

    شاگردی دانشور و شجاع

    در حوزه امام منتظر كه سید عباس مدیریت آن را عهده دار بود، از ابتدا شانزده طلبه مشغول تحصیل بودند كه برخی از آنان عبارتند از: سید حسن نصرالله، شهید شیخ علی كریم، شیخ حسن یاسین و شیخ محمد خاتون. در میان این افراد سید حسن نصرالله برجستگی ویژه ای دارد. وی در سال 1379 هـ .ق برابر با 1339 شمسی در روستای بازوریه در جنوب لبنان به دنیا آمد. شانزده ساله بود كه راهی نجف اشرف شد. در بدو ورود، سراغ طلاب لبنانی را گرفت و برخی او را به سید عباس موسوی كه نزد شهید صدر درس می خواند، راهنمایی كردند. سید حسن در ملاقات با شهید موسوی تصور كرد وی طلبه ای عراقی است؛ زیرا سیمایی گندمگون داشت. سید عباس در حالی كه به گرمی از مهمان خویش پذیرایی می كرد، خطاب به او گفت: «نگران نباش، من هم طلبه ای از روستای نبی شیث در دره بقاع لبنان هستم.» این دیدار سرآغاز روابط دوستانه و صمیمانه سید حسن نصرالله و سید عباس موسوی بود. در حقیقت، سید شهید نه یك دوست و برادر بزرگ تر، بلكه استاد و رفیق راه او نیز شد. سید محمد غروی از سوی امام موسی صدر در مساجد شهر صور به تدریس اشتغال داشت. او كه از نزدیكان و دوستان صمیمی شهید سید محمدباقر صدر بود، وقتی شوق سید حسن نوجوان را برای عزیمت به نجف و تحصیل علوم دینی دید، در نامه ای خطاب به شهید صدر او را به ایشان معرفی كرد. سید حسن این نامه را به سید عباس داد تا او به استادش بدهد. سید محمدباقر صدر وقتی از مضمون نامه آگاهی یافت، به سید عباس توصیه كرد نیازهای سید حسن را تأمین كند و مسئولیت آموزش و تعلیم او را بر عهده گیرد. شهید صدر هنگام دریافت نامه غروی، وضعیت مالی سید حسن را جویا شد. چون او پاسخ منفی داد، شهید صدر از سید عباس موسوی خواست ضمن رسیدگی به مهمان خود، پول، اتاق، مدرسه، لباس، كتاب و حقوق ماهیانه ای را برایش تدارك ببیند و بر تعلیم و تربیت وی نظارت كند. شهید موسوی بعد از دریافت رهنمودهای شهید صدر، در حق دوست جدیدش سید حسن نصرالله از هیچ اموری كوتاهی نكرد. در یكی از خوابگاه های حوزه علمیه، نزدیك خانه مسكونی خود، برایش اتاقی تهیه كرد؛ زیرا سید عباس متأهل بود و طلابی كه تشكیل خانواده داده بودند، بر خلاف طلبه های مجرد، در خانه های شخصی و مستقل زندگی می كردند. در اتاق خوابگاه ها، دو یا سه طلبه زندگی می كردند و از مراجع بزرگ تقلید در حوزه آن روز، مانند آیات عظام امام خمینی رحمه الله ، شهید صدر، حكیم و شاهرودی شهریه ماهانه می گرفتند. سید عباس موسوی كه چندین سال قبل از سید حسن به نجف آمده بود، در این مدت مرحله سطح و خارج فقه و اصول را با موفقیت پشت سر گذاشت و این مراحل را برای طلاب جدید كه سید حسن نصرالله یكی از آنان بود، تدریس می كرد. موسوی در تدریس، استادی قاطع و جدی بود. شاگردانش با شیوه تدریسش موفق شدند مرحله پنج ساله تحصیلات مقدماتی را در دو سال به پایان برسانند. شاگردان خود را از تعطیلات ماه مبارك رمضان، سفر حج و تعطیلات آخر هفته محروم می كرد و درس می خواندند. سید حسن در سال 1978م / 1357 شمسی / 1398 هـ .ق مقدمات حوزه را با موفقیت تمام كرد. او كه رابطه ای صمیمی با سید عباس برقرار كرده بود، هرگز نمی خواست چنین مربی دل سوزی را از دست بدهد. در این سال فشار حزب بعث عراق بر طلاب حوزه علمیه نجف اشرف شدت یافت و بسیاری از آنان به اجبار اخراج شدند. رژیم دیكتاتوری حاكم بر عراق نیز از وجود طلاب لبنانی در عراق به شدت احساس هراس كرد و برخی از آنان را به همكاری با سازمان های امنیتی سوریه متهم كرد. در آن سال مأموران صدام به حوزه نجف و خانه مسكونی سید عباس موسوی هجوم بردند. عباس در لبنان بود، ولی افراد خانواده اش در منزل بودند و شاگردانش به او خبر دادند كه مأموران عراقی در تعقیب و جست وجوی او هستند و از او خواستند به نجف نرود. پس از چند روز طلاب لبنانی دستگیر و از عراق خارج شدند. آن روز سید حسن در بیرون حوزه بود كه با شنیدن این خبر، مخفیانه از مرز خارج شد و به لبنان بازگشت. او قبل از هر چیز علاقه داشت تحصیلاتش را ادامه دهد. پس از مدتی سید عباس با همكاری عده ای از علمای لبنان حوزه ای را در شهر بعلبك تأسیس كرد كه همچنان فعال است. سید حسن در این حوزه، هم در سطوح بالاتر درس می خواند و هم به طلاب جدید درس می داد و در عین حال فعالیت سیاسی در جنبش امل را دنبال می كرد. در پی برخی اختلافات، سید حسن نصرالله به همراه تعداد بسیاری از نیروهای درجه اول جنبش امل مثل سید عباس موسوی، سید حسین موسوی (ابوهشام)، شیخ صبحی طفیلی و سید ابراهیم الامین از این جنبش كناره گیری كردند و هسته های اولیه حزب الله را به وجود آوردند. با شروع مقاومت اسلامی، سید حسن در این تشكل صاحب جایگاه مهمی شد و در كنار مبارزات سیاسی، تحصیلات خویش را در حوزه علمیه بعلبك ادامه داد. به دلیل تعهدی كه وی نسبت به حزب داشت و بیشتر وقت خود را صرف پویایی، گسترش و انسجام آن می كرد، تحصیلات خویش را متوقف ساخت. در سال 1368 شمسی برای پیگیری تحصیلات علوم دینی عازم حوزه علمیه قم شد تا دانش اندوزی در علوم عقلی و نقلی را ادامه دهد، ولی به دنبال برخی آشفتگی ها در جنوب لبنان و حساس شدن وظایف حزب الله، به اصرار سید عباس موسوی به بیروت بازگشت. با شهادت سید عباس موسوی، به اتفاق آرای اعضای شورای مركزی حزب، سید حسن كه 32 سال داشت، به دبیر كلی حزب انتخاب شد. مقاومت اسلامی در دوران مسئولیت او، صحنه های درخشانی از شجاعت، پایداری و فداكاری را در راه حفظ استقلال لبنان و جلوگیری از تجاوزهای رژیم صهیونیستی بر جای گذاشت.

    ارتباط با امام موسی صدر

    امام موسی صدر بنا بر توصیه علامه سید عبدالحسین شرف الدین در سال 1959م / 1338 شمسی از قم به لبنان مهاجرت كرد. چنین شخصیتی با داشتن نبوغ و سابقه علمی و توان فكری، در حالی به این كشور مهاجرت می كند كه ظلم ها، جنایت ها، فقر و فلاكت مادی و فرهنگی بر لبنان سایه ای شوم و ذلت بار افكنده است. او با دیدن این ناگواری ها، به شدت غمگین می شود. بی درنگ پس از ورود به لبنان، به منطقه جبل عامل در جنوب لبنان می رود و در شهر صور، بزرگ ترین شهر جنوب این سرزمین اقامت می گزیند و امامت مسجدی را می پذیرد. وی در عرض چند سال برای رفع محرومیت از جبل عامل چندین مركز علمی، فرهنگی، آموزشی و حرفه ای تأسیس می كند. به گفته حجت الاسلام والمسلمین غروی، نخستین كسی كه در لبنان حوزه ای فعال بنیان نهاد، سید موسی صدر بود كه «معهد الدراسات الاسلامیه» نام داشت. آن روحانی والامقام، در این مكان آموزشی شاگردانی چند پرورش داد كه برخی از آنان شیخ حسن حریری، شیخ ابراهیم قصیر و شهید سید عباس موسوی نام دارند. سید عباس در معهد یاد شده، از مقدمات تا ابتدای سطوح عالیه (مكاسب و كفایه) را خواند. این، نخستین آشنایی سید عباس با كانون امید محرومان لبنان نبود؛ زیرا پدرش سید علی در سال اول ورود آیت الله صدر به لبنان با ایشان ارتباط برقرار كرد. سید علی یكی از اعضای انجمن هاشمی بود و زیر نظر امام موسی صدر فعالیت می كرد، ازاین رو هفته ای چند بار در صور و بیروت به حضور ایشان می رسید. این روابط و شركت در برخی جلسه های خصوصی سید عباس را با شخصیت، افكار و سیره سیاسی ـ اجتماعی صدر آشنا كرد. هنگامی كه سید عباس برای تمرین های نظامی نزد رزمندگان فلسطین به یك اردوگاه آموزشی رفت، از ناحیه پا به شدت آسیب دید. روزی امام صدر با دیدن مشكل او در راه رفتن، علت را از پدرش رسید. پدر ماجرا را توضیح داد. امام صدر از سید عباس پرسید: «تو در این سن از فلسطین چه می دانی؟» او پاسخ داد: «مردمی مظلوم هستند كه با فشار غاصبان صهیونیست، از سرزمین خود بیرون رانده شده اند و اكنون در اردوگاه ها زندگی سختی را می گذرانند. دنیا به فریاد آنان اعتنایی نمی كند. فلسطینی ها باید به قدس، خانه و سرزمین خویش بازگردند.» سید موسی پرسید: «فلسطینی ها چگونه می توانند به كشور خویش بازگردند؟» سید عباس جواب داد: «از راه مبارزه و جهاد.» صدر لبخندی زد و گفت: «تو چگونه می خواهی جهاد كنی؟» سید عباس پاسخ داد: «ان شاءالله فنون نظامی را یاد می گیرم، رزمنده ای خواهم شد و همراه مبارزان فلسطینی به نبرد با اشغالگران ادامه می دهیم تا قدس رها شود.» در پایان این گفت وگوی جالب، امام صدر، سید علی را مخاطب قرار داد و گفت: او یك نوجوان عادی نیست، شایسته است به كسب علم و معرفت اهتمام ورزد، تا استعدادهایش در مسیری درست شكوفا شود. بدین ترتیب، در حوزه امام صدر تحصیلات را آغاز كرد و پس از دو سال به دست امام صدر مُعمّم شد و سپس در حوزه نجف حدود نه سال درس خواند. هنگام اقامت در نجف نیز سید عباس حلقه وصل آیت الله سید محمدباقر صدر و امام موسی صدر بود. هر سال كه به لبنان می آمد، ضمن دیدار با خانواده، هم امام صدر را از برنامه های شهید سید محمدباقر صدر باخبر می كرد و هم از تلاش های ایشان خبر می گرفت تا به سید محمدباقر صدر انتقال دهد. این ارتباط ها گاهی مخفیانه بود؛ چرا كه خبر ستم های بعثی ها و فشار سیاسی آنان به علما و طلاب عراق، نمی توانست در حالت عادی گزارش شود و مأموران امنیتی مراقبت های شدیدی به عمل می آوردند كه از این برنامه ها آگاه شوند. یك بار كه مردم شیعه عراق بنا بر آداب و رسوم گذشته در ایام محرّم، با پای پیاده از نجف عازم كربلا بودند، هواپیماها، تانك ها، توپ خانه های ارتش بعث به آنان حمله كرد و افراد زیادی را به شهادت رساند. سید عباس بعد از این حادثه غم انگیز مخفیانه به لبنان آمد تا شهید امام موسی صدر را از شرایط آشفته و خونین عراق با خبر كند. سید عباس گاهی برای یك سفر دو روزه عازم لبنان می شد كه برای امام موسی صدر نامه ای بیاورد یا نامه های ایشان را به نجف ببرد. این نوع اقدام ها چنان محرمانه صورت می گرفت كه حتی خانواده سید از جزئیات آن با خبر نمی شدند. او حتی چندین بار مخفیانه در نجف به منزل امام خمینی رفت و از امام موسی صدر و شهید محمدباقر صدر به رهبر كبیر انقلاب اسلامی پیام هایی داد. همین رفتارهای سیاسی سید عباس موجب شد شهید سید محمدباقر صدر از توطئه حزب بعث علیه وی نگران شود. ازاین رو، شخصاً بهای بلیت هواپیما را پرداخت و او را مكلف ساخت همان روز با همان پرواز، عراق را ترك كند و چون شرایط سیاسی این كشور به وی اجازه فعالیت های تبلیغی و اجتماعی نمی داد، هرگز به نجف بازنگشت. مدیریت حوزه ای كه سید عباس بنیان كرد، با ایشان بود، ولی از حمایت های مالی و فكری سید موسی صدر بهره مند می شد. سید عباس از همان اول همراه شانزده طلبه حوزه، در یكی از دوره های آموزشی حركت المحرومین كه امام موسی صدر آن را تشكیل داده بود، فنون نظامی را فراگرفت. آن دوره در اردوگاه جنتا برگزار شد. سید عباس در دفتر یادداشتی كه همراه در آن وقایع روزانه را یادداشت می كرد و تمام آنها موجود است، این مسائل را نوشته است. سید عباس نیروهای تحت تربیت و آموزش خود را به نقاط دوردست لبنان می فرستاد تا اندیشه های سیاسی و فرهنگی سید موسی صدر را برای اهالی آن نواحی و جوانان تشریح نمایند. این افراد در مورد خطرات روزافزون صهیونیسم برای جهان اسلام و نقشه های آینده آنان برای تهاجم به لبنان و تجزیه و ایجاد تفرقه در این كشور، هشدارهایی می دادند و درباره ضرورت مقابله با این غاصبان و جانیان، رهنمودهای فراوانی می كردند. البته شهید موسوی با حركت المحرومین ارتباط آشكار نداشت و می كوشید كاملاً سرّی مسئولیت هایی را در این تشكل پیگیر باشد. سید عباس، امام صدر را استاد، مرشد، حامی و پدر معنوی خود می دانست و در فعالیت های سیاسی، اجتماعی و مبارزاتی از او الگو می گرفت و بر این باور بود كه امام موسی صدر برنامه هایی پیش گرفته كه صهیونیسم جهانی را دچار هراس كرده است و سبب ربوده شدن آن بزرگوار را همین برنامه ها می دانست.

    حامی راستین قدس و فلسطین

    آزادسازی فلسطین از دست غاصبان صهیونیست، عالی ترین هدف برای سید در دوران كودكی بود. او از نوجوانی با موضوع قدس زیست و چشمانش را با شكست سه كشور عربی از اسرائیل در جنگ 1967 م. / 1386 هـ .ق گشود و این واقعه به شدت او را غمگین كرد. سید عباس برای تحقق بخشیدن به آرمان پاك خود، تا زمان شهادت كه در راه قدس شریف و در حوالی فلسطین اشغالی به وقوع پیوست، همچنان در خیزش و خروش بود و از فعالیت باز نایستاد. گروه های انقلابی و اسلامی فلسطین او را ستوده و او را به نام شهید قدس می شناسند و بارها گفته اند سید عباس می گفت فلسطین در قلبش بود. او نیز در قلب فلسطینی ها جای داشت. شهید دكتر فتحی شقاقی، دبیر كل سابق حركت جهاد اسلامی، گفت: سید عباس یك قهرمان نادر در دوره ای استثنایی است. او همواره اندوه فلسطین، حزن قیام، كودكان و فقرا، غم وحدت، جهاد و تلاش را بر دوش داشت، او را بیش از پیش، فلسطینی یافتم. روزی كه متجاوزان صهیونیست در سال 1982م. / 1361 شمسی لبنان را محل تاخت و تاز قرار دادند، در حالی كه تمام نیروها از شهامت بیان سخن حق و موضع گیری استوار و اصولی باز ماندند، او بر فراز منبرها در مساجد و حسینیه ها خطر غده سرطانی اسرائیل را در منطقه به گوش ها رسانید و به برانگیختن روح ایمانی در دل جوانان مجاهد و پیوستن آنان به صفوف جهاد بر ضد دشمن صهیونیستی مبادرت ورزید. نوك پیكان جهادش را علیه این دشمن خطرناك جهان اسلام نشانه رفت. بارها تأكید كرد به همان میزان كه باید از شیعیان لبنان دفاع و امنیت، رفاه و آبادانی را به آنان اهدا كنیم، باید برای رفع دشواری های ملت مسلمان فلسطین و آوارگان این سرزمین غصب شده بكوشیم و نباید اجازه دهیم صهیونیست ها به جنایت ها و توطئه های خود ادامه دهند. در این مسیر باید آن چنان از خیزش های خودجوش فلسطینی ها پشتیبانی كنیم كه بتوانند در برابر غاصبان به مقاومت خود ادامه دهند و هرگونه همكاری با قیام فلسطین می تواند، توطئه ها را خنثا كند. از سوی دیگر باید به عملیات مقاومت علیه صهیونیست ها ادامه دهیم تا مسلمانان فلسطینی احساس كنند از خارج فلسطین هم حمایت می شوند و تنها نیستند. برنامه های سیاسی و اجتماعی و كوشش های تبلیغی سید عباس در زمینه همگامی و همراهی با انتفاضه فلسطین به قدری ریشه دار و آشكار شد كه حتی مخالفان و دشمنان زبان به اعتراف گشودند و گفتند سید عباس ضمن اینكه می خواهد هویت، استقلال و عزت شیعیان لبنان را حفظ كند، طلایه دار نیروهایی است كه می خواهند از تجاوزات صهیونیسم جلوگیری كنند و نیز او می تواند حامی جدی فلسطینی ها باشد. اسحاق شامیر، از سران صهیونیست، نگرانی خود را از مجاهدت های سید اعلام داشت و موشید آرنز، از سیاستمداران صهیونیست، گفت سید عباس تمام تهاجم های ضد ارتش اسرائیلی را هدایت و نظارت می كند. ایهود باراك، نخست وزیر صهیونیستی، اعتراف كرد ترور سید موسوی نه تنها جلوی مجاهدت های نیروهای تحت امر او را نمی گیرد، بلكه آتش خشم آنان را شعله ور می سازد. سید عباس فلسطین را نشانه حقیقی عزت مسلمانان می دانست و هدف او از نبرد با غاصبان، بازگشت این عزت و عظمت به جهان اسلام بود. ابو محمد، نماینده حركت مقاومت اسلامی در فلسطین، گفته است: سید عباس دانشمند و مجاهدی نمونه بود كه به فلسطین ارادت می ورزید و سرانجام خون پاكش همچون راهنمایی روشن و پرچمی سرافراز در مسیر مجاهدان برای آزادسازی فلسطین بر زمین جاری شد. زمانی كه مرتجعان منطقه برای فروش قدس صف می بستند، سید عباس به دفاع از آن سرزمین مقدس برخاست و آنگاه كه اسرائیل در روز روشن و با سكوت رژیم های سازش كار عربی و حمایت های بین المللی به جذب مهاجران یهود از روسیه و اروپای شرقی اقدام كرد، سید شهید بر فراز منبرها و به هر مناسبتی فریاد برآورد، اخطار كرد و هشدار داد و مردم را برای رویارویی با این اقدام اسرائیل غاصب فراخواند. آن روحانی مقاوم، با رعایت تكالیف شرعی و الهی خود، با وجود سختی شرایط و شدت فشارها، به مبارزه و پایداری برخاست. وی در این باره می گوید: برای شكست دادن چنین دشمنی و نابودی توطئه های توسعه طلبانه اش، چاره ای جز جهاد و مقاومت نداریم و مذاكره با این خصم خطرناك، هیچ گونه دستاوردی در پی ندارد. آنچه بر جای می ماند، موضع گیری شیخ شهدا، شهید راغب حرب است كه گفته بود: «موضع گیری سلاح است و دست دادن با دشمن، اعتراف است». سید عباس در سخنانی دیگر چنین می گوید: ما ادعا نمی كنیم قادریم به تنهایی به عنوان جنبش مقاومت، اسرائیل غاصب را نابود كنیم، ولی از همان روز اول گفتیم كه ما پیوسته خنجری در پهلوی دشمن خواهیم بود و این امتی كه خنجرش با گذشتن از قربانی ها و جهاد مستمرش حركت می كند، به لطف خداوند به گلوگاه آنها خواهد رسید و این واقعیتی است كه شهیدان ما را بدان مژده می دهند. همان شهیدانی كه روزی افرادی اندك بودند، در میان امت پراكنده شدند و سپس به جریان گسترده ای تبدیل شدند و ان شاءالله ره توشه ای برای قیام امت مسلمان در رویارویی با صهیونیست ها و استكبارستیزان جهانی خواهند بود. سید عباس دریافته بود امتی كه سلاح شهادت را بر دوش می كشد، پیروزی را به ارمغان خواهد آورد. امتی كه توان و امكانات مادی لازم را برای رویارویی با دشمن ندارد، تنها چاره او به كارگیری همه نیروهایش است و آیا نیرویی قوی تر از توان امتی كه شهادت را بر مرگ با ذلت ترجیح داده و آن را با ایمان و اطمینان قلبی برگزیده اند، وجود دارد؟ نیروی مقاومت اسلامی، با شكست انكارناپذیر دشمن در برابر نیروی ملت، این واقعیت را اثبات كرد و این اولین شكست اسرائیل در تاریخ ستیز ملت مسلمان با صهیونیست هاست؛ شكستی كه بر اثر آن اسرائیل از سرزمین هایی كه به زور اشغال كرده بود، خارج شد. بدین ترتیب، مقاومت اسلامی، امت مسلمان را از مرحله شكست های مداوم به مرحله پیروزی و از مرحله فرار و عقب نشینی، به موضع تهاجمی رساند. بعد از این دلاوری های افتخارآفرین، قیام ملت فلسطین به پیشرفت های فراوانی دست یافت و حركت انتفاضه تا رژیم غاصب نفوذ كرد. قیامی كه همگام با مقاومت اسلامی، هر روز ریشه دارتر و گسترده تر می شود و امید و اعتماد جهان اسلام را به خود جلب كرده است.

    مطیع امام خمینی رحمه الله ، شیفته انقلاب اسلامی

    سید عباس در مدت اقامت در نجف، كه حدود نه سال طول كشید، همواره درباره مسائل سیاسی و اجتماعی ملاقات هایی با امام خمینی رحمه الله داشت. بر اثر این آشنایی ها و پیوندها، از پرتوهای پرفروغ آن رهبر فرزانه بهره مند شد و آن را در خط مشی خویش و انسجام و رهبری مجاهدان و نیروهای مقاومت به كار گرفت. هم زمان با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی رحمه الله در ایران، سید شهید با این تحول عظیم و شگفت و رهبر آن مأنوس تر گشت و از جمله اولین حامیان و پیروان امام خمینی رحمه الله شد. او از مدافعان سرسخت انقلاب و ولایت فقیه شده بود. خود را در وجود امام خمینی رحمه الله درآمیخت و حركت جهادی خویش را در انقلاب اسلامی ذوب كرد. در این راه دعوت استاد شهید خویش سید محمدباقر صدر را پذیرفت. سپس مردم را با این سخن فراخواند: «در امام خمینی رحمه الله ذوب شوید؛ همچنان كه او در اسلام ذوب شده است». در بیاناتی سید عباس تأكید كرد: امام خمینی رحمه الله یاور و مونس ما در تمامی سفرها و عزیمت هایمان بود، خیمه ای بود كه زیر سایه اش پناه می جستیم. او كوشید بذر محبت امام خمینی رحمه الله و ولایت او را در دل جوانان برویاند و روح امام و انقلاب را در وجودشان بدمد و به آنان راه و رسم وفاداری به رهبری انقلاب اسلامی و خط مشی بابركتش را آموزش دهد. با ارتحال امام خمینی رحمه الله ، سید همچنان به سیره او متمسك بود و مطیع جانشین برحق امام، آیت الله سید علی خامنه ای، باقی ماند. رحلت جانگداز امام، زخمی در قلب سید عباس بر جای نهاد كه تا هنگام شهادتش التیام نیافت. او با تأثر می گفت: خبر ارتحال تأثربرانگیز امام، از اعماق وجود تكانمان داد و احساس كردیم گویا تحولی در هستی به وقوع پیوسته است. آن لحظه ها برایمان با حزن و اندوه فراوان همراه بود. لحظه های خشوع برای تجسم روح بزرگی كه به سوی خالقش عروج كرد. در روز وفات امام، در شهر بعلبك با قلبی سرشار از حسرت و چشمانی اشكبار، با او وداع كرد و برای او گریست؛ گریه ای لبریز از درد فقدان او. سید بار دیگر در جمع مردم گفت: «مصیبت، بزرگ است، ولی ما امتی هستیم كه با دست های امام خمینی رحمه الله تربیت شده ایم. مؤمنان سراسر جهان شجاعت، كرامت و عزت خود را وامدار او هستند». آن بزرگوار مدرسه علمیه امام منتظر عج الله تعالی فرجه الشریف را پایگاه فرستادگان امام خمینی یعنی سپاه پاسدران انقلاب اسلامی كرد. همانان كه به فرمان امام برای مبارزه با دشمن صهیونیستی و آموزش جوانان مجاهد لبنان و آماده سازی آنان و نیز دمیدن روح مبارزه جویی در میان مردم، آمده بودند و آن بزرگوار از پیشگامان در پیوستن به اولین دوره آموزشی بود. او درباره این تجربه گفته است: با صراحت به عنوان كسی كه فارغ التحصیل یكی از مهم ترین مراكز حوزه علمیه نجف اشرف است، می گویم: آنگاه كه به صفوف پاسداران انقلاب اسلامی ملحق شدم و به اولین دوره آنان پیوستم، احساس كردم وارد فضایی از اسلام حقیقی شدم و از آن بهره های فراوان بردم و این تلقی حسن بود به عنوان یك پیشتاز مكتب. پس چگونه است حال جوانانی كه به صفوف پاسداران می پیوندند؟ از آن زمان مردم به شكل صحیح بر ضد دشمنان اسلام یعنی اسرائیل و مستكبران جهانی، بسیج و با اصول انقلاب اسلامی آشنا شدند. یكی از دوستان و هم رزمان سید عباس می گوید: به همراه سید شهید با امام خمینی دیداری داشتیم. این ملاقات بعد از یورش اسرائیل به لبنان صورت گرفت. در آنجا سید درباره اوضاع لبنان مطالبی بیان كرد و از شرایط سیاسی ـ اجتماعی این كشور گزارشی شفاهی تقدیم امام كرد و آن بزرگوار در پاسخ به ما گفت: «بر شماست كه از صفر شروع كنید، شرایط شما از اوضاعی كه ما داریم دشوارتر نیست.» و این بیعت با امام بود كه در خاتمه برایمان آرزوی موفقیت كرد و سید شهید با توشه دعای خیر امام راهی لبنان گشت تا با همراهی برخی برادران و جمعی از دانشجویان، هسته اصلی مقاومت را بنیان نهد. خود سید در این باره می گوید: پس از آن دست به كار عملی سیاسی ـ جهادی شدیم و فعالیت خویش را در همه زمینه ها آغاز كردیم. مسیر حركت در لبنان دگرگون شد تا انقلاب كم نظیری حداقل در سطح منطقه شكل گیرد كه به لطف پروردگار و حمایت رهبری انقلاب اسلامی ایران، موفق شد دستاوردهای بزرگ و درخشانی را در عمل تجلی بخشد. به خصوص از خلال مقاومت اسلامی كه بعد از ایثارگری ها و دلاوری های فراوان، توهّم شكست ناپذیری دشمن صهیونیستی را به اثبات رسانیدند. امام خمینی در 20 بهمن 1366 برابر با 20 جمادی الثانی 1408 هـ . ق برای سید عباس موسوی اجازه ای در امور حسبیّه و شرعیه صادر فرمود كه متن كامل آن در صحیفه امام آمده است. رابطه امام و سید عباس موسوی البته فراتر از این مجوز شرعی بود؛ چرا كه تجربه مقاومت اسلامی لبنان، كه سید شهید در پایه گذاری آن نقش ارزنده ای داشت، از گفتارها و عملكردهای امام اثر می پذیرفت. او بود كه در ذهن و دل مجاهدان تحت امر سید، تجلی كرد و راه های كمال و افق های روشنی را به آنان نشان داد. در بینش امام، مقاومت اسلامی لبنان عبادتی در عرصه های پیكار و دفاع بود، نه در گوشه های انزوا. مقاومت اسلامی درس وحدت و انسجام و هم بستگی ملی و روش ایجاد حركت میهنی را در مكتب امام آموخت و با تكیه بر ملت و مجاهدان مخلص، از خداوند متعال نصرت و پیروزی را طلب كرد. مقاومت اسلامی لبنان ثمره اندیشه، افكار، روحیات و نفس گرم امام بود و موفق شد برای امت اسلام كرامت و عزت به ارمغان آورد و سرزمین های اشغال شده را آزاد كند. سید عباس و یارانش با تكیه بر راه امام و با ایمان به اینكه جهاد و مبارزه كوتاه ترین راه برای رسیدن به پیروزی امت و شهادت نزدیك ترین راه وصول مجاهدان مؤمن به لقای پروردگار است، در مسیر فداكاری و جان فشانی گام برداشتند.

    شهید موسوی و شكل گیری حزب الله

    با آغاز حركت امام موسی صدر، تعداد زیادی از جوانان كه عضو احزاب گوناگون بودند به حركت المحرومین و جنبش امل پیوستند، ولی با از دست دادن دو رهبر اصلی این جنبش یعنی امام موسی صدر و شهید دكتر مصطفی چمران، جنبش امل توانایی حفظ وحدت و یكپارچگی نیروهایش را از دست داد. از سویی چرخش ایدئولوژیك برخی عناصر سیاسی امل از مذهب شیعه به سمت حركت سیاسی لائیك، انگیزه جوانان شیعی را برای پیوستن به صفوف مجاهدان تقویت كرد. مجموعه های متفرق اسلام گرا كه بعلبك را پایگاه خود قرار داده بودند، به تدریج دریافتند در شرایط حاضر تنها راه نجات، حفظ وحدت و یكپارچگی است. آنان در اثرپذیری از دیدگاه های سیاسی امام خمینی رحمه الله و در اعتقاد به ضرورت مقابله با اسرائیل، با یكدیگر متحد بودند. ازاین رو، به این نتیجه رسیدند كه در شرایطی كه ظرفیت لازم برای مبارزه با دشمن خارجی در دیگر احزاب و سازمان های سیاسی وجود ندارد، باید با بهره گیری از تجربه های ایران به فكر ایجاد تشكیلاتی متناسب با اوضاع جاری خود باشند. از طرف دیگر در سال 1982م. لبنان به عنوان مركز یك كشور اسلامی در قلب خاورمیانه، سقوط كرد و به اشغال نیروهای صهیونیستی درآمد. بدین ترتیب، دوران مقاومت نیروهای فلسطینی علیه اسرائیل در خاك لبنان خاتمه یافت. پیش تر، قوای ارتش سوریه نیز از بیروت و اطراف آن عقب نشسته و پشت ارتفاعات بقاع مستقر شده بودند. جریان های ملی، عربی و چپ فلسطینی و لبنانی با نومیدی و سرخوردگی، از صحنه خارج شده بودند. دولت غاصب صهیونیستی، كه هیچ قدرتی را پیش روی نمی یافت و همگان را تهدید می كرد، یكی از متحدان خود را به ریاست جمهوری لبنان گمارد تا هرم قدرت در این سرزمین، شیعیان را زیر سیطره خود درآورد. در این شرایط گروهی از جوانان شیعه با برنامه ریزی ها و تدبیر و فراست سید عباس موسوی و برخی از همكارانش، در دره بقاع جمع شدند تا حركت جدیدی را برای رهایی كشورشان از سلطه اسرائیل آغاز كنند. این گروه نوپای مقاوم، كه بعدها حزب الله نام گرفت، با سازماندهی نیروهای شیعه در مناطق مختلف اعم از بقاع، بیروت و جنوب لبنان، مقاومت علیه اشغالگران را آغاز كرد. وجه تمایز این تشكل شیعی از دیگر نیروهای مقاومت فلسطینی و لبنانی در چند نكته نهفته بود؛ اول آنكه گرایش اسلامی داشت و ازاین روی شاخه نظامی خود را مقاومت اسلامی نام نهاد و دیگر اینكه مبارزه علیه صهیونیسم را با محوریت دفاع از مردم و توجه به خواسته های آنان اداره می كرد. همچنین حفاظت از جان و مال آنان را در نظر گرفت و حمایت وسیع مردم، آن را آسیب ناپذیر می كرد. از سوی دیگر حزب الله هیچ گاه در چنبره جاذبه های سیاست داخلی گرفتار نشد و از پذیرش سمت های رسمی دولتی اعم از وزارت و مانند آن پرهیز كرد تا بی پیرایه به انجام رسالت خویش بپردازد. هرچند به منظور فراهم كردن حمایت های سیاسی برای مقاومت، در اولین انتخابات پارلمانی بعد از جنگ های داخلی سال 1992م. شركت كرد و وزن سیاسی سنگین و حمایت وسیع مردمی از خود را به رخ دشمنان و مخالفان كشید و یكی از بزرگ ترین فراكسیون های پارلمان لبنان را تشكیل داد. مناسبات حزب الله با تمام طرف های داخلی لبنانی، روابط استراتژیك با سوریه و ایران، تكیه بر عقل و تدبیر، به كارگیری علم، معرفت، منطق و سیاست، همگی در خدمت رسالت اصلی آن یعنی مبارزه علیه صهیونیست ها درآمد. با این همه پرسش اصلی این است كه چگونه با وجود اقلیت بودن حزب الله و فشارها، آوارگی ها و سختی های زیاد، این مشكلات را تحمل كرده است و نه تنها توانسته به حیات خود ادامه دهد، بلكه تأثیر عمیقی بر فرهنگ و اجتماع كشورهای اسلامی بگذارد و غاصبان قدس و استكبار را در هراسی عمیق فرو برد؟ پاسخ این پرسش گرچه روشن، بایسته است از دیدگاه دكتر فرانسوا توال كه حاصل سال ها مطالعه و پژوهش او درباره تشكّل های شیعه است، استفاده كرد: 1. اعتقاد به اصل مهدویت: یعنی شیعه هیچ گاه به وضع موجود تن در نمی دهد و افق نگاه خود را معطوف آرمان شهری می نماید كه حاكم آن مردی الهی، پیام آور عدالت، صلح و امنیت است و تلاش برای فراهم آوردن زمینه های ظهور آن منجی، تلاش حزب الله را مضاعف می كرد. سید عباس كه نیروی محركه مقاومت اسلامی و حزب الله بود، هر صبح دم با حضرت ولی عصر عج الله تعالی فرجه الشریف تجدید عهد می نمود. به گفته شیخ محمد بزیك، سید شهید با تمام وجودش، فكرش، جهادش و سخنرانی هایش، برای امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف زندگی می كرد. 2. اعتقاد رهبر حزب الله به عاشورا: كه بر اساس آن، در راه تحقق آرمان های الهی و مبارزه با ستم جائران، «چه بكشی و چه كشته شوی» را عاملی حیاتی در پویایی و ماندگاری دانسته است. سید شهید حركت خود برای پایداری در برابر دشمنان متجاوز صهیونیستی را با الهام از فرهنگ عاشورا آغاز كرد. معنویت رزمندگان را با حماسه های كربلا تقویت می كرد. در روضه ها، سخنرانی ها و خطابه ها از مصائب دشت نینوا می گفت و فداكاران لبنان را با دلاوران عاشورایی از طریق اشك و آه و زاری پیوند می داد. 3. اعتقاد به ولایت و مرجعیت: سید شهید در ترسیم مسیر مقاومت، به پیروی از ولایت فقیه سخت پایبند بود و می گفت سكان هدایت ما به دست آگاه ترین افراد است. این شخص امام خمینی است و پس از او مقتدای ما ولی امر مسلمین، حضرت آیت الله خامنه ای است. حزب الله با تدبیر سید عباس و یاران و شاگردانش با مقاومت، حضور خود را در صحنه عمل نشان داد و حضوری برجسته را در مدتی كوتاه و در خلال عملیاتی جهادی رقم زد. پایبندی عقیدتی این تشكل، او را وادار كرد كه اشغالگری را مردود بداند و با غاصبان به نبرد برخیزد. با این روش روشن بود كه جهاد را به كارهای دیگر اولویت می داد، ولی دارای خط مشی و رویكردی برای زندگی، در همه ابعاد فراگیر آن بود. هرگز در گرو ه های مبارز نظامی محصور نشد، بلكه در همه بافت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم حضور داشت و به جریانی كاملاً مردمی تبدیل شد. تأسیس حزب الله واكنش طبیعی شكست یا ناتوانی دیگر راه های مقاومت بود كه با اثرپذیری از انقلاب اسلامی ایران، در صحنه سیاسی ـ اجتماعی ظاهر شد. این تشكل پس از انجام چند رشته عملیات قهرمانانه و كم نظیر نام خود را به طور رسمی اعلام كرد و در رأس آنها عملیات شهادت طلبانه شهید احمد قصیر در 11/11/1983م. صورت گرفت. سید عباس كه از بنیان گذاران برجسته حزب الله است، از همان آغاز توجه همگان را به نبوغ، علم، اخلاص و جهاد خود جلب كرد. او كوشید ارزش های ایثار و فداكاری و آگاهی زودهنگام درباره صف آرایی دشمنان و دوستان را در ذهن و ضمیر نیروهای مقاومت و حزب الله شكوفا كند. سید عباس موسوی كه مدتی عضو شورای رهبری حزب الله لبنان بود، توانایی فوق العاده، دیدگاه های انقلابی، روحیه سرشار از اخلاص و صفا، برخوردهای واقع بینانه و مردمی بودن و زندگی زاهدانه و تلاش شبانه روزی، او را به مقام دبیر كلی حزب الله رساند و تا زمان شهادت این وظیفه را عهده دار بود. در این مدت، حزب الله به موفقیت ها و پیروزی های درخشنده ای دست یافت به گونه ای كه شخصیت های علمی و فكری لبنان، سوریه و برخی رجال برجسته جنبش مردمی فلسطین، اعتراف كردند كه رزمندگان مقاومت اسلامی جنوب لبنان، الگوی مناسبی برای مبارزان فلسطینی در نبرد با رژیم صهیونیستی هستند. آری كارنامه عزت بخش و همراه با مباهات حزب الله و صفای باطن دبیر كل آن یعنی شهید سید عباس موسوی چنان موجب پیشرفت این تشكل شد كه از یك سو توانست تشكیلاتی مقتدر، صاحب نفوذ و اثرگذار در تصمیم گیری های مهم لبنان شود و از سوی دیگر محافل سیاسی، سازمان های منطقه، بین المللی و جهانی را به سوی خود جلب و تحلیل گران را به شگفتی دچار كند. حتی دشمنان اعتراف كرده اند خستگی ناپذیرترین گروه مخالف رژیم صهیونیستی، حزب الله است. تخلیه اراضی اشغالی جنوب لبنان از نیروهای مسلح صهیونیستی كه یك شكست بزرگ سیاسی بود و افسانه شكست ناپذیری رژیم غاصب را با ملل اعلام كرد، جز با دست توانای سلحشوران حزب الله و حمایت شیعیان لبنان ممكن نبود.

    همدردی با مسلمانان جهان

    سید عباس در همان دوران زندگی در نجف، برای چاره اندیشی برخی مشكلات كشورهای اسلامی به پا خاست و انجمن هفتگی تشكیل داد كه در آن با بعضی از برادرانش اجتماع می كرد. آنان طی جلسه هایی منظم و هدف دار، اوضاع سیاسی ـ اجتماعی و مسائل فرهنگی و ارتباطی امت مسلمان از جنوب افریقا تا شرق آسیا را مطالعه و بررسی می كردند. سید حتی آنگاه كه به شهادت رسید، حتی اندوه مسلمانان الجزایر و آسیای مركزی و قفقاز را با خود همراه داشت. در حالی كشته شد كه در چشمانش اشكی بر مسلمانان مظلوم برمه (میانمار) جمع شده و غم افراد مسلمان سرزمین كشمیر قلبش را در فشار قرار داده بود. در زندگی كوتاه ولی پربارش، با مسلمانان چهارسوی جهان پیوند داشت و از آنان در منزلش به گرمی و با اشتیاق استقبال می كرد. از هر كجا كه آمده بودند با آغوش باز می پذیرفت. گاه نیز در سنگرهای جهاد، به دیدارشان می شتافت. به رفع گرفتاری های امت مسلمان از آزادی گرفته، تا استقلال، عزت و اتحاد، صادقانه و خالصانه اهتمام می ورزید. اصرار داشت در قلب و كانون واقعیت های تلخ و شیرین و فراز و فرودهای جهان اسلام قرار گیرد و در این راه از تمام امكانات فكری، تبلیغی، قلبی و روحی، تأیید زبانی و مادی و اقدام های عملی در موقعیت های پیشگامی در جهاد، دریغ نمی ورزید. چنان كه در پاییز سال 1362 شمسی برای دفاع از جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی رژیم بعثی، در عملیات فجر شركت جست تا سرانجام به درخواست امام خمینی رحمه الله و بنا بر اتفاق نظر مسئولان امر به لبنان بازگشت؛ چرا كه صحنه های نبرد در جنوب این كشور بیش از جبهه عراق به او نیازمند بود. سپس به سرزمین های پاكستان، كشمیر و افغانستان رفت و در كنفرانس های سیاسی، فكری و فرهنگی در تهران، اسلام آباد، دمشق، آلمان و لبنان حاضر شد. در اجتماع ها و گردهم آیی هایی كه درباره موضوع فلسطین، جامو و كشمیر یا هم بستگی با مسلمانان انقلابی در الجزایر، مراكش، تونس، مصر و عراق یا دیگران منعقد می شد نیز حضوری مداوم و فعال داشت. از طریق فعالیت های نظامی، سیاسی و ترویجی، به شبكه ارتباطی مهم و بزرگی پیوست و با برجسته ترین رهبران اسلامی و انقلابی در جهان عرب، دنیای اسلام، افریقا و خاورمیانه و نیز كسانی كه به او احترام بسیاری می گذاشتند، ارتباط برقرار كرد. در آوریل 1998م. از علامه شهید سید عارف حسینی، رهبر شیعیان پاكستان، استقبال كرد و او را در بازدیدی كه از برخی روستاهای درگیر جنگ در بقاع غربی و جبل عامل و بسیاری از محورهای مقابله با دشمن صهیونیستی به عمل می آورد، همراهی كرد. تنها یك هفته پیش از شهادتش، در مركز حزب الله، یكی از سرشناس ترین علمای افریقا را به حضور پذیرفت و بین این دو نفر مذاكرات مفصل و جامعی در مورد تنگناهای مسلمانان قاره افریقا رد و بدل شد و سید شهید وی را به برانگیختن عوامل پنهان و نیروهای خفته در امت و شكوفا ساختن توانایی های آنان در راه درمان دردها و اصلاح امور فراخواند و شیخ افریقا را با این گفته وداع گفت كه راه اسلام با سختی و مشقت همراه شده و نباید توقع داشت كه انسان در مسیر فارغ البال زندگی كند.

    سید سلحشوران

    سید عباس كه دل را متوجه خدا كرده بود، خود را به پایگاه استواری پیوند زد كه شدیدترین توفان ها هم آن را به تلاطم وانمی داشت. این قدرت روحی و معنوی، وی را به انسانی شجاع، مقاوم، قاطع و پایدار تبدیل كرد. انس با فرهنگ عاشورا و حماسه حسینی و تأثیرپذیری از صلابت علوی، سید عباس را در مسیر فداكاری و جانبازی مصمم تر می كرد و در این راه خالصانه ترین تلاش ها را به كار گرفت تا آنكه خداوند متعال وی را مشمول فضل خویش ساخت و او را در زمره شهدا قرار داد. سید عباس خود، چنین نغمه سرایی كرده است: به خاطر تو ای خداوند بزرگ جان هایمان را ارزانی خواهیم كرد، فرزندانمان و همه چیزمان را تقدیم می كنیم. دنیا را با تمام آراستگی ها و زیور و آ ذین هایش رها می نماییم، باشد كه این روندِ حركت، پیوسته برقرار و مستدام گردد. سید شهید از همان دوران كودكی شجاعت ویژه ای از خود نشان می داد كه در كمتر كسی به سن و سال وی یافت می شد. از روزگار نوجوانی با آراستگی به فضایلی چون دلیری و شهامت و استواری در راه حق، از دیگران متمایز می شد. نمونه ای از پایداری سید را می توان در آزادسازی مسجد و مدرسه ای در بعلبك از دست یكی از احزاب ملی دید. او برای تربیت شاگردانی شایسته و دلاور، ساختمان دارالایتام، محلی در منطقه رأس العین بعلبك را اجاره كرد، ولی بر اثر فشارهای مادی، سید خود را در برابر تصمیم گیری های دشوار در تنگنا یافت كه ساده ترین آنها آزادسازی مدرسه ای است كه مرحوم شیخ حبیب آل ابراهیم ساخته و زیر سیطره یكی از حزب های محله ای قرار گرفته بود. ایشان توانست با درایت و پایداری در موضع گیری هایش، پس از آنكه بزرگان این شهر را به حمایت خویش درآورد، مسجد و مدرسه را در اختیار گرفت و به تكمیل آنها پرداخت. همان جایی كه پس از یورش صهیونیست ها در سال 1361ش به تكیه گاه مهمی برای فعالیت های حزب الله تبدیل شد. سید در مسیر مبارزه و ایثار، سمبل حركتی آرامش ناپذیر و اراده ای نستوه بود و هرگز خستگی را نمی شناخت و طعم استراحت را كمتر می چشید. در آن هنگام كه همه خود را شكست خورده می پنداشتند و صداها خاموش و فضای نومیدانه ای بر ذهن ها چیره شده بود، فریاد سید به همراه برخی یاران فداكارش در آسمان لبنان طنین افكند و بارقه های امید را بر دل ها دمید. كوشید هاله وحشت و هراس را كه مردم دچارش بودند، از بین ببرد و به مردم اعتماد به نفس بدهد. سید نمی توانست برخی صحنه های ذلت و خواری مردم را ببیند، به همین دلیل با تشكیل هسته های مقاومت و انجام برخی عملیات نظامی، به مردم ثابت كرد این دشمن در اندازه ای نیست كه شرایط غم انگیز و شكست های پیاپی را به شما تحمیل كند. جوانان دلیر و مجاهد ما می توانند به آسانی آن را نابود سازند. مردم وقتی پیروزی های نیروهای مسلمان و مؤمن را دیدند، در فضای جدید، از روحیه همراه با زبونی فاصله گرفتند و از آن پس به خیابان ها می آمدند و دشمنان متجاوز و غاصب را به مبارزه می طلبیدند. در این مراحل، دشمن استهزا شد و حتی كودكان در خیابان ها دشمن صهیونیستی را دچار فشارهای عصبی كرده بودند؛ همان دشمنی كه ارتش چندین كشور از آن هراس داشت. سید عباس و جهاد و دفاع همزاد بودند، هرگاه نام مجاهدان به میان می آمد، او از زمره پیشتازان بود كه بدون هیچ تأمل و تشویشی با دشمنان صهیونیست به مبارزه برمی خاست. هرگاه مدافعان دلاور در طلب شهادت از یكدیگر سبقت می جستند، او را در صفوف خود می دیدند، عزم و همتشان را جزم می كرد، معنویتشان را بالا می برد و در رسیدن به لقاءالله از آنان پیشی می گرفت، به مبارزه پی درپی عادت داشت، به ویژه در سنگرهای مقدّم در رویارویی با اشغالگران در این راه از زمان اشغال، لحظه ای از مبارزه دست نكشید.

    آخرین سخنرانی، وداع آخر

    27 بهمن سال 1370 شمسی / 16 فوریه 1992م. با هشتمین سالگرد شهادت شیخ شهیدان لبنان، روحانی مجاهد، راغب حرب همزمان بود. سید عباس در حالی كه همسرش امّ یاسر و كودك پنج ساله اش حسین را با خود همراه داشت، بنا بر عادت همیشگی صبح زود از خانه بیرون رفت تا با عده ای از نیروهای مقاومت، دوستان و شاگردانش به قصد گرامی داشت یاد شیخ راغب حرب، به سوی شهر جبشیت حركت كند. سید عباس در مراسم تجلیل از ایثارگری ها، خدمات علمی، فرهنگی و تبلیغی شیخ راغب حرب به سخنرانی پرداخت كه طنین فریاد مظلومیت و پایمردی جبل عامل بود و درحقیقت مرامنامه شیعیان این سامان به شمار می رفت. او در این سخنان كه وداع آخرش بود، از علی(ع) و همدردی امیر مؤمنان با محرومان جامعه سخن گفت و افزود: ما پیروان آن امام همام، نباید در راه خدمت به گروه هایی كه در فشارهای سیاسی و اقتصادی به سر می برند، اهمال بورزیم، به ویژه اهتمام ورزیدن برای مردمانی كه كارنامه درخشان و پربار علمی و فرهنگی دارند و به اسلام و جامعه مسلمانان خدمات گرانبهایی كرده اند، اجری افزون تر خواهد داشت. او در سخنانش هرگونه سازش با زورگویان و متجاوزان صهیونیستی را خیانت معرفی كرد و افزود: گفت وگو با آنهایی كه فقط زبان سلاح را می فهمند، از نظر ما مطرود است و هر كس تن به این ذلت دهد، كارنامه ای ننگین از خود به یادگار خواهد گذاشت. حاضران شعار می دادند: انقلاب، انقلاب اسلامی، مقاومت، مقاومت. سید گفت: «فریادتان را بلند كنید تا خائنان به امت مسلمان لبنان و فلسطین صدایتان را بشنوند.» مردم با سر دادن تكبیر و شعار مرگ بر سازشكاران، سخنان او را تأیید كردند. سپس سید عباس به مشكلاتی كه برای جنوب لبنان به وجود آمده و نیز شكاف طبقاتی در جامعه لبنان اشاره كرد و از تبعیضی كه دولت وقت درباره شهروندانش اعمال می كند، به شدت انتقاد نمود. سپس افزود: همان گونه كه حضرت علی(ع) به ستم و بی عدالتی رضایت نمی داد، ما هم نباید این روش ها را تحمل كنیم و فریاد زد در سالروز شهادت شیخ راغب حرب و بر منبر شیخ شهیدان و از مسجد جامع شهر جبشیت اعلام می كنیم و با فریاد بلند می گوییم همان گونه كه با متجاوزان به نبرد پرداخته ایم، با اهمال كاری های مغرضانه و رفتارهای دوگانه در تصمیم گیری های كارگزاران حاكم بر لبنان مبارزه می كنیم. این گفته ها نیز با تكبیر حاضران تأیید شد. آخرین جمله هایی كه بر زبان آورد، اینها بود: در پایان با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف پیمان می بندیم، همان گونه كه با شیخ الشهدا، روح امام عزیزمان امام خمینی رحمه الله ، رهبر فرزانه ایران آیت الله سید علی خامنه ای و اُسرایمان در فلسطین پیمان می بندیم و نیز با تمام اولیای الهی پیمان می بندیم كه در راه مقاومت با اشغال گری های اسرائیل و اهمال كاری های دولت وقت لبنان ثابت قدم بمانیم تا كلمةالله هی العلیا گردد و كلمة السفلی للذین كفروا. والسلام علیكم و رحمة الله و بركاته.

    روایت شهادت

    سید عباس بعد از این سخنرانی افشاگرانه و تاریخی به كنار مزار شهید شیخ راغب حرب رفت و پس از تجدید میثاق با روح پاك آن شهید، خواندن فاتحه و زیارت اهل قبور، دستش را روی مرقد او گذاشت و به احمد، فرزند شیخ نگریست و خطاب به وی گفت: «وصیتی داری كه بخواهی برای پدرت برسانی؟» سپس به دیدار اسیر آزاد شده از زندان صهیونیست ها یعنی شیخ عبدالكریم رفت و برای سلامتی او و مادرش دعا كرد. محافظان سید متوجه بالگردهای جنگی اسرائیلی می شوند كه حالت عادی نداشتند. این را به سید می گویند، شهید موسوی می گوید: مگر ترسیده اید؟ آنان با حالتی از مزاح و شوخی می گویند: اگر شما از این ماجرا بیمی ندارید، ولی ما زن و بچه داریم. سید خم می شود، سنگی را از زمین برمی دارد و به دست فرزند پنج ساله اش سید حسین می دهد و می گوید: با این سنگ آن بالگردها را هدف قرار ده. بعد سید به طرف بیروت حركت می كند، همسرش امّ یاسر و فرزندش همراهش بودند؛ چون سید پیش بینی كرده بود همراه اعضای خانواده اش به فیض شهادت خواهد رسید. بعد به منطقه ای به نام تفاحنا می رسند كه ناگهان بالگردهایی كه با دستگاه های هدایت شونده الكترونیكی در حال حركت بودند، از راه می رسند و ماشین حامل سید را موشك باران می كنند. دو محافظی كه سید را همراهی می كردند، به شدت می سوزند، ولی شهید نمی شوند؛ شهید موسوی به آنان گفته بود: كسی از همراهانم كشته نمی شود.

    گزارش جنایت، از زبان خلبان اسرائیلی

    یكی از چهار خلبانی كه مجری جنایت ترور شهید موسوی دبیر كل سابق حزب الله لبنان بود، بعد از شانزده سال در بهمن 1386، واقعه به شهادت رساندن وی را چنین شرح داد: ما قصد داشتیم سید عباس موسوی را برباییم و این عملیات به دستور مستقیم ایهود باراك، رئیس ستاد ارتش وقت رژیم صهیونیستی، صورت گرفت، ولی چون شكست خوردیم، از فرماندهی دستوری گرفتیم مبنی بر اینكه هرچه سریع تر تمامی اعضای كاروان همراه سید عباس موسوی هدف حملات موشكی و گلوله باران قرار گیرند. سه ساعت طول كشید تا اجرای دستور لازم را برای پرواز به سوی هدف آغاز كردیم. ضمن آنكه یك تیم متشكل از نیروهای امنیتی، در داخل لبنان به طور دقیق تحركات سید عباس را در نظر داشتند. ما ابتدا اطلاعاتی درباره آغاز حركت كاروان دریافت كردیم. بی درنگ به سوی هدف پرواز نمودیم تا فرصتی را از دست ندهیم. زمانی كه دو بالگرد برای یورش به سوی كاروان، در حال حركت بودند، دو بالگرد دیگر به سمت ساحل لبنان حركت می كرد تا در صورت تغییر مسیر ناگهانی كاروان به سوی كرانه مدیترانه، آنها را در این قسمت به دام اندازیم. بعد از ده دقیقه كاروان حامل خودروهای مشكی رنگ و یك دستگاه جیپ حامل محافظان سید عباس شناسایی گردید. خودرو حامل سید عباس كه از قصد ما آگاه شد، چندین بار برای گمراه كردن ما، مسیر خود را در درون كاروان تغییر داد به گونه ای كه ما موفق نشدیم خودرو حامل وی را تشخیص دهیم. در این لحظه با فرماندهی تماس برقرار كردیم. موضوع را به آگاهی آنان رساندیم. در پاسخ دستور داده شد تمام كاروان را با خاك یكسان كنیم تا خیالمان از هدف اصلی راحت شود. بالگردهایی كه خلبانان آنها در ایالات متحده آمریکا آموزش دیده بودند، موشك نخست را شلیك كردند كه به انفجار نخستین خودرو و سرنگونی آن منجر شد. اگرچه بالگرد من از چند ناحیه زمین هدف گلوله قرار گرفت، موفق شدیم از صحنه بگریزیم. پس از فرود، از طریق رسانه های گروهی باخبر شدیم كه موسوی، اعضای خانواده و برخی همراهانش به قتل رسیده اند. اگرچه می دانستیم شخص مهمی را باید هدف قرار دهیم و در واقع چگونگی حركت و تعداد خودروهای كاروان هم دلیلی بر آن بود، به ما گفته نشد این شخص مهم دبیر كل حزب الله است. بعدها اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل انتقادهای زیادی از تصمیم گیران به طرح ترور موسوی گرفت؛ زیرا قرار بود با هدف آزادی رون اراد خلبان مفقودی ارتش اسرائیل در ازای آزادی سید عباس موسوی، وی ربوده شود، ولی این ترور بر اثر شكست آن طرح انجام شد كه با تأیید مستقیم موشه آرنز، وزیر جنگ وقت پیش رفت.

    1- برگرفته از کتاب زندگی و مبارزات شهید سید عباس موسوی «دبیركل حزب‌الله لبنان» از غلامرضا گلی زواره

    برگرفته از «https://fa.wikivahdat.com/w/index.php?title=سید_عباس_موسوی&oldid=27952»