مجتهد

شخص دارای ملکه استنباط حکم شرعی فرعی از منابع معتبر را مجتهد گویند.

تعریف [ویرایش]

مجتهد، به فردی گفته می‌شود که با فراگیری علوم مختلف و تحصیل شرایط لازم، برای او ملکه و حالت نفسانی ایجاد می‌شود که به سبب آن می‌تواند حکم شرعی فرعی را از منابع معتبر (ادله و اصول و قواعد) استنباط نماید.

مجتهد در نظر میرزای قمی [ویرایش]

از نظر مرحوم «صاحب قوانین»، کلمه مجتهد به دو معنا به کار می‌رود: ۱. به معنای عالم، در مقابل مقلد و عامی، که به این معنا مجتهد، به عالم اخباری هم گفته می‌شود؛ ۲. به معنای عالم اصولی که هم قدرت اجتهاد دارد و هم استنباط احکام می‌نماید؛ این اصطلاح، در مقابل اخباری بوده و عالم اخباری را در بر نمی‌گیرد.

مجتهد در روایات [ویرایش]

در روایات، عنوان «مجتهد» به کار نرفته است، بلکه از عناوینی مانند: عالم، فقیه، حاکم و عارف به احکام استفاده شده است و احکامی مانند جواز افتا و نفوذ قضا و غیره بر این عنوان مترتب شده است.[۱][۲][۳]

پانویس [ویرایش]

۱. ↑ قوانین الاصول، میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، ج۲، ص۴۳۷. ۲. ↑ منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، جزایری، محمدجعفر، ج۸، ص۳۶۲. ۳. ↑ الاجتهاد اصوله و احکامه، بحرالعلوم، محمد، ص۱۶۹.

منبع [ویرایش]

فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۹۶، برگرفته از مقاله «مجتهد».