جعفر بن محمد البیتی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Hadifazl صفحهٔ جعفر بن محمد البيتی را به جعفر بن محمد البیتی منتقل کرد: جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''جعفر بن محمد البیتی''' (۱۱۱۰ - ۱۱۸۲ هجری قمری) شاعر و نویسنده و از مشهورترین شاعران حجاز در قرن دوازدهم هجری بود.<ref> كحالة, عمر رضا (1376 هـ). معجم | '''جعفر بن محمد البیتی''' (۱۱۱۰ - ۱۱۸۲ هجری قمری) شاعر و نویسنده و از مشهورترین شاعران حجاز در قرن دوازدهم هجری بود.<ref> كحالة, عمر رضا (1376 هـ). معجم المؤلفین (PDF). الجزء الثالث. بیروت، لبنان: دار إحیاء التراث العربی. صفحة 144.</ref> او در حفظ تاریخ حجاز و مردم آن تلاش بسیاری داشت. نوشتن کتاب ینبع به او سپرده شد. بعد از آن وزارت شهر [[مدینه منوره]] به او داده شد. او مجموعه شعر معروفی دارد.<ref>المعلمی, عبد الله بن عبد الرحمن (1421 هـ). أعلام المكیین. الجزء الأول. بیروت، لبنان: دار الغرب الإسلامی. صفحة 315.</ref> | ||
=نسب= | =نسب= | ||
جعفر بن محمد بن إبراهیم بن حسین بن أحمد بن أبی بكر بن علوی بن إسماعیل بن أبی بكر البیتی بن إبراهیم بن عبد الرحمن السقاف بن محمد مولى الدویلة بن علی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبید الله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین بن علی ابن ابی طالب ، و علی، همسر فاطمه، دختر از محمد، درود بر او .<ref> | جعفر بن محمد بن إبراهیم بن حسین بن أحمد بن أبی بكر بن علوی بن إسماعیل بن أبی بكر البیتی بن إبراهیم بن عبد الرحمن السقاف بن محمد مولى الدویلة بن علی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبید الله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین بن علی ابن ابی طالب ، و علی، همسر فاطمه، دختر از محمد، درود بر او .<ref> بلفقیه, علوی بن محمد (1415 هـ). من أعقاب البضعة المحمدیة الطاهرة. الجزء الأول. المدینة المنورة، السعودیة: دار المهاجر. صفحة 36.</ref> | ||
او سی امین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است. | او سی امین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است. | ||
=تولد و تربیت= | =تولد و تربیت= | ||
وی در سال 1110 هجری قمری در [[مکه]] به دنیا آمد .<ref> المشهور, عبد الرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس | وی در سال 1110 هجری قمری در [[مکه]] به دنیا آمد .<ref> المشهور, عبد الرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهیرة (PDF). الجزء الأول. جدة، السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 217. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 2 ینایر 2020.</ref> در یک محیط فرهنگی متنوع بزرگ شد. زیرا در مکه مسلمانان با تنوع نژادی، فرهنگ و سوابق علمی در موسم حج و عمره حاضر می شوند، و همین امر بر تاثیر زیادی بر آشنایی او با فرهنگ های مختلف و تسلط بر زبان های متعدد مانند: فارسی و ترکی داشت. | ||
او از کودکی در اکتساب علوم مختلف کار کرد و در طلب علم و دانش بویژه علوم حدیث و فقه مهارتی آشکار و تیزبینی مجدانه و شوق بسیار نشان داد. وی علاوه بر آن مهارت در علوم شریعت، در علم طب نیز مبتکر بود، تا جایی که در میان معاصران خود به مهارت در علم طب شهرت یافت و در زمینه پزشکی کتاب تالیف کرد. در علم لغت و ادبیات عرب تسلط بسیاری داشت آنگونه که در علوم جبر، ریاضیات، تاریخ و انساب نیز مسلط بود.<ref> | او از کودکی در اکتساب علوم مختلف کار کرد و در طلب علم و دانش بویژه علوم حدیث و فقه مهارتی آشکار و تیزبینی مجدانه و شوق بسیار نشان داد. وی علاوه بر آن مهارت در علوم شریعت، در علم طب نیز مبتکر بود، تا جایی که در میان معاصران خود به مهارت در علم طب شهرت یافت و در زمینه پزشکی کتاب تالیف کرد. در علم لغت و ادبیات عرب تسلط بسیاری داشت آنگونه که در علوم جبر، ریاضیات، تاریخ و انساب نیز مسلط بود.<ref>البیطار, عبد الرزاق بن حسن (1413 هـ). حلیة البشر فی تاریخ القرن الثالث عشر. الجزء الأول. بیروت، لبنان: دار صادر. صفحة 454.</ref> | ||
=اساتید= | =اساتید= | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
هر که دیوان جعفر البیتی را مرور کند و در مناسبت اشعار او و در نام برخی از کسانی که مورد مدح قرار گرفته اند تأمل کند، در می یابد که به سختی در مکانی ساکن می شده است، زیرا مدام در میان شهرهای حجاز به ویژه مکه و مدینه و شهر ینبع البحر که از جانب شریف مکه متولی امورشان بود، در تردد بوده است. | هر که دیوان جعفر البیتی را مرور کند و در مناسبت اشعار او و در نام برخی از کسانی که مورد مدح قرار گرفته اند تأمل کند، در می یابد که به سختی در مکانی ساکن می شده است، زیرا مدام در میان شهرهای حجاز به ویژه مکه و مدینه و شهر ینبع البحر که از جانب شریف مکه متولی امورشان بود، در تردد بوده است. | ||
او سفرهایی به خارج از مرزهای حجاز داشت که به او امکان داد تا با فرهنگ مردمانی که از آنها دیدار می کرد آشنا شود و روابط گسترده ای از دوستان و آشنایان از جمله کشورهای یمن و ترکیه برقرار کند .<ref> | او سفرهایی به خارج از مرزهای حجاز داشت که به او امکان داد تا با فرهنگ مردمانی که از آنها دیدار می کرد آشنا شود و روابط گسترده ای از دوستان و آشنایان از جمله کشورهای یمن و ترکیه برقرار کند .<ref>الزركلی, خیر الدین (2002). الأعلام (PDF). الجزء الثانی. بیروت، لبنان: دار العلم للملایین. صفحة 129.</ref> | ||
=فعالیت ها= | =فعالیت ها= | ||
او زندگی کاری خود را با معلمی و تدریس شاگردان و بهره گیری از دانش و علوم مختلف آغاز کرد.<ref> | او زندگی کاری خود را با معلمی و تدریس شاگردان و بهره گیری از دانش و علوم مختلف آغاز کرد.<ref>الدهلوی, عبد الستار (1429 هـ). الأزهار الطیبة النشر فی ذكر الأعیان من كل عصر (PDF). الجزء الثانی. مكة، السعودیة: جامعة أم القرى. صفحة 279.</ref> خانواده‌اش در تماس مستمر و نزدیک با دولت اشراف در مکه بوده است که او را قادر می‌ساخت تا در میان مقامات ارشد دولتی باشد و به‌عنوان منصوب شریف مکه و عضو نویسندگان کتاب ینبع برگزیده شود. این کارکرد را در مقاطع مختلف سالهای زندگی خود به عنوان امین مردم مدینه در ینبع انجام داد.<ref>عبد الغنی, عارف أحمد (1417 هـ). تاریخ أمراء المدینة المنورة (PDF). دمشق، سوریا: دار كنان. صفحة 387.</ref> او کتاب «امیر مکه» را نیز در مدینه نوشته است. وی همچنین بعداً در سال 1177 هجری قمری یا اندکی پیش از آن وزارت مدینه را بر عهده گرفت.<ref>الأنصاری, عبد الرحمن بن عبد الكریم (1970). تحفة المحبین والأصحاب فى معرفة ما للمدنیین من الأنساب (PDF). تونس: الشركة التونسیة للنشر وتنمیة فنون الرسم. صفحة 123.</ref> | ||
=تالیفات= | =تالیفات= | ||
از برجسته ترین آثار ادبی که در زندگی نامه وی ذکر شده است:<ref> | از برجسته ترین آثار ادبی که در زندگی نامه وی ذکر شده است:<ref>الداغستانی, عمر بن عبد السلام. تحفة الدهر ونفحة الزهر فی أعیان المدینة من أهل العصر. مخطوط. صفحة 15.</ref> | ||
«مواسم الأدب وآثار العجم والعرب» | «مواسم الأدب وآثار العجم والعرب» | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
=وفات= | =وفات= | ||
او در سن هفتاد و دو سالگی در مدینه در شعبان 1182 هجری قمری درگذشت، و در بقیع به خاک سپرده شد.<ref>أبو | او در سن هفتاد و دو سالگی در مدینه در شعبان 1182 هجری قمری درگذشت، و در بقیع به خاک سپرده شد.<ref>أبو الخیر مرداد, عبد الله بن أحمد (1406 هـ). المختصر من كتاب نشر النور والزهر فی تراجم أفاضل مكة (PDF). جدة، السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 24، 153.</ref> | ||
=منبع= | =منبع= | ||
السمیری, سالم بن وصیل (1425 هـ). جعفر البیتی (ت 1182 هـ) حیاته وأدبه. الریاض، السعودیة: جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة. | |||
=پانویس= | =پانویس= | ||
نسخهٔ ۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۲۶
جعفر بن محمد البیتی (۱۱۱۰ - ۱۱۸۲ هجری قمری) شاعر و نویسنده و از مشهورترین شاعران حجاز در قرن دوازدهم هجری بود.[۱] او در حفظ تاریخ حجاز و مردم آن تلاش بسیاری داشت. نوشتن کتاب ینبع به او سپرده شد. بعد از آن وزارت شهر مدینه منوره به او داده شد. او مجموعه شعر معروفی دارد.[۲]
نسب
جعفر بن محمد بن إبراهیم بن حسین بن أحمد بن أبی بكر بن علوی بن إسماعیل بن أبی بكر البیتی بن إبراهیم بن عبد الرحمن السقاف بن محمد مولى الدویلة بن علی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبید الله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین بن علی ابن ابی طالب ، و علی، همسر فاطمه، دختر از محمد، درود بر او .[۳] او سی امین نوه رسول خدا محمد صلی الله علیه و آله و سلم است.
تولد و تربیت
وی در سال 1110 هجری قمری در مکه به دنیا آمد .[۴] در یک محیط فرهنگی متنوع بزرگ شد. زیرا در مکه مسلمانان با تنوع نژادی، فرهنگ و سوابق علمی در موسم حج و عمره حاضر می شوند، و همین امر بر تاثیر زیادی بر آشنایی او با فرهنگ های مختلف و تسلط بر زبان های متعدد مانند: فارسی و ترکی داشت.
او از کودکی در اکتساب علوم مختلف کار کرد و در طلب علم و دانش بویژه علوم حدیث و فقه مهارتی آشکار و تیزبینی مجدانه و شوق بسیار نشان داد. وی علاوه بر آن مهارت در علوم شریعت، در علم طب نیز مبتکر بود، تا جایی که در میان معاصران خود به مهارت در علم طب شهرت یافت و در زمینه پزشکی کتاب تالیف کرد. در علم لغت و ادبیات عرب تسلط بسیاری داشت آنگونه که در علوم جبر، ریاضیات، تاریخ و انساب نیز مسلط بود.[۵]
اساتید
و اما اساتید او که از ایشان کسب علم کرد عبارتند از:
پدرش محمد بن ابراهیم البیتی
عبدالله بن سالم البصری
احمد بن محمد النخلی
عبدالرحمن بن مصطفی العیدروس
سفرها
هر که دیوان جعفر البیتی را مرور کند و در مناسبت اشعار او و در نام برخی از کسانی که مورد مدح قرار گرفته اند تأمل کند، در می یابد که به سختی در مکانی ساکن می شده است، زیرا مدام در میان شهرهای حجاز به ویژه مکه و مدینه و شهر ینبع البحر که از جانب شریف مکه متولی امورشان بود، در تردد بوده است.
او سفرهایی به خارج از مرزهای حجاز داشت که به او امکان داد تا با فرهنگ مردمانی که از آنها دیدار می کرد آشنا شود و روابط گسترده ای از دوستان و آشنایان از جمله کشورهای یمن و ترکیه برقرار کند .[۶]
فعالیت ها
او زندگی کاری خود را با معلمی و تدریس شاگردان و بهره گیری از دانش و علوم مختلف آغاز کرد.[۷] خانواده‌اش در تماس مستمر و نزدیک با دولت اشراف در مکه بوده است که او را قادر می‌ساخت تا در میان مقامات ارشد دولتی باشد و به‌عنوان منصوب شریف مکه و عضو نویسندگان کتاب ینبع برگزیده شود. این کارکرد را در مقاطع مختلف سالهای زندگی خود به عنوان امین مردم مدینه در ینبع انجام داد.[۸] او کتاب «امیر مکه» را نیز در مدینه نوشته است. وی همچنین بعداً در سال 1177 هجری قمری یا اندکی پیش از آن وزارت مدینه را بر عهده گرفت.[۹]
تالیفات
از برجسته ترین آثار ادبی که در زندگی نامه وی ذکر شده است:[۱۰]
«مواسم الأدب وآثار العجم والعرب»
«الفلك المشحون»
وفات
او در سن هفتاد و دو سالگی در مدینه در شعبان 1182 هجری قمری درگذشت، و در بقیع به خاک سپرده شد.[۱۱]
منبع
السمیری, سالم بن وصیل (1425 هـ). جعفر البیتی (ت 1182 هـ) حیاته وأدبه. الریاض، السعودیة: جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
پانویس
- ↑ كحالة, عمر رضا (1376 هـ). معجم المؤلفین (PDF). الجزء الثالث. بیروت، لبنان: دار إحیاء التراث العربی. صفحة 144.
- ↑ المعلمی, عبد الله بن عبد الرحمن (1421 هـ). أعلام المكیین. الجزء الأول. بیروت، لبنان: دار الغرب الإسلامی. صفحة 315.
- ↑ بلفقیه, علوی بن محمد (1415 هـ). من أعقاب البضعة المحمدیة الطاهرة. الجزء الأول. المدینة المنورة، السعودیة: دار المهاجر. صفحة 36.
- ↑ المشهور, عبد الرحمن بن محمد (1404 هـ). شمس الظهیرة (PDF). الجزء الأول. جدة، السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 217. مؤرشف من الأصل (PDF) فی 2 ینایر 2020.
- ↑ البیطار, عبد الرزاق بن حسن (1413 هـ). حلیة البشر فی تاریخ القرن الثالث عشر. الجزء الأول. بیروت، لبنان: دار صادر. صفحة 454.
- ↑ الزركلی, خیر الدین (2002). الأعلام (PDF). الجزء الثانی. بیروت، لبنان: دار العلم للملایین. صفحة 129.
- ↑ الدهلوی, عبد الستار (1429 هـ). الأزهار الطیبة النشر فی ذكر الأعیان من كل عصر (PDF). الجزء الثانی. مكة، السعودیة: جامعة أم القرى. صفحة 279.
- ↑ عبد الغنی, عارف أحمد (1417 هـ). تاریخ أمراء المدینة المنورة (PDF). دمشق، سوریا: دار كنان. صفحة 387.
- ↑ الأنصاری, عبد الرحمن بن عبد الكریم (1970). تحفة المحبین والأصحاب فى معرفة ما للمدنیین من الأنساب (PDF). تونس: الشركة التونسیة للنشر وتنمیة فنون الرسم. صفحة 123.
- ↑ الداغستانی, عمر بن عبد السلام. تحفة الدهر ونفحة الزهر فی أعیان المدینة من أهل العصر. مخطوط. صفحة 15.
- ↑ أبو الخیر مرداد, عبد الله بن أحمد (1406 هـ). المختصر من كتاب نشر النور والزهر فی تراجم أفاضل مكة (PDF). جدة، السعودیة: عالم المعرفة. صفحة 24، 153.