محسن بن جعفر ابو نمی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
او در شهر غیل باوزیر در [[حضرموت]] در شب ۱۲ پنج شنبه زبیع الاول سال ۱۳۰۶ه.ق مطابق با سال 1887 میلادی به دنیا آمد. گفته شده است که با توجه به سن پسر بزرگش به احتمال قبل از سال ۱۳۰۰ه.ق متولد شده باشد. او در همان شهر در حالت عبادت خداوند، ادب و اخلاق بزرگ شد و در تعدادی از مکتب های قرآن برای یادگیری خواندن قرآن و یادگیری خوشنویسی آموزش دید. هنگامی که شیخ محمد بن عمر بن سلم العقیلی (از نسل  عقیل بن ابی طالب) به غیل باوزیر آمد و مؤسسه خود را در سال ۱۳۲۰ ه.ق تأسیس کرد که یکی از اولین هایی بود که در آن ثبت نام کرد و در آن زمان چهارده ساله بود و با فارغ التحصیلی کاملاً به او وابسته بود و علم زیادی از او آموخت.
او در شهر غیل باوزیر در [[حضرموت]] در شب ۱۲ پنج شنبه زبیع الاول سال ۱۳۰۶ه.ق مطابق با سال 1887 میلادی به دنیا آمد. گفته شده است که با توجه به سن پسر بزرگش به احتمال قبل از سال ۱۳۰۰ه.ق متولد شده باشد. او در همان شهر در حالت عبادت خداوند، ادب و اخلاق بزرگ شد و در تعدادی از مکتب های قرآن برای یادگیری خواندن قرآن و یادگیری خوشنویسی آموزش دید. هنگامی که شیخ محمد بن عمر بن سلم العقیلی (از نسل  عقیل بن ابی طالب) به غیل باوزیر آمد و مؤسسه خود را در سال ۱۳۲۰ ه.ق تأسیس کرد که یکی از اولین هایی بود که در آن ثبت نام کرد و در آن زمان چهارده ساله بود و با فارغ التحصیلی کاملاً به او وابسته بود و علم زیادی از او آموخت.


ورود شیخ محمد بن عمر بن عوض بن بکران بن سلام (متوفی در سال ۱۳۲۹ ه .خ) به شهر الغال اولین نقطه عطف کیفی در زندگی او بود، جایی که رابطه علمی بین پسر و استادش شیخ طباصر النبوگ در اوایل، جایی که دانش آموز هفده سال در نوشتن نامه هایی در علومی که به دست شیخ ش تحصیل می کرد، و باز شدن آن نامه ها «شاخه برگی در توضیح نردبان برگی در منطق» بود که در سال ۱۳۲۲ ه .خ تکمیل شد و خالی شد. سپس در بهار سال ۱۳۲۸ ه .خ «آغاز مرید به جواهر سیستم های توهید» را نوشت. او در همان سال شروع به زیر خط زدن بیان کلمهٔ یکتاگرایی با عنوان «شرق و حاکمیت در بیان کلام شهادت» کرد.
ورود شیخ محمد بن عمر بن عوض بن بکران بن سلام (متوفی در سال ۱۳۲۹ ه .خ) به شهر الغال اولین نقطه عطف کیفی در زندگی او بود، جایی که رابطه علمی بین پسر و استادش شیخ طباصر النبوگ در اوایل، جایی که دانش آموز هفده سال در نوشتن نامه هایی در علومی که به دست شیخ ش تحصیل می کرد، و باز شدن آن نامه ها «شاخه برگی در توضیح نردبان برگی در منطق» بود که در سال ۱۳۲۲ ه .خ تکمیل شد و خالی شد. سپس در بهار سال ۱۳۲۸ ه.ق «آغاز مرید به جواهر سیستم های توهید» را نوشت. او در همان سال شروع به زیر خط زدن بیان کلمهٔ یکتاگرایی با عنوان «شرق و حاکمیت در بیان کلام شهادت» کرد.


=اساتید=
=اساتید=
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
در پشت کتابخانه بزرگی از حکایت های کتاب، او سخاوتمندانه صرف آن شد، و به گفته شاگردان و آشنایانش بزرگترین کتابخانه خصوصی کشور شهری است.  طبقه بندی از ۱۷ سالگی آغاز شد و او زیر ۲۰ سال سن دارد، مانند آقای ابوبکر بن عبدالرحمن بن شیهاب و محمد بن احمد الشتری. آثار او در علوم مختلف حقوقی و زبانی به بیش از ۱۶۰ نویسنده رسیده و تنها به ندرت چاپ شده اند و عناوین آن ها را در اینجا ذکر می کنیم:
در پشت کتابخانه بزرگی از حکایت های کتاب، او سخاوتمندانه صرف آن شد، و به گفته شاگردان و آشنایانش بزرگترین کتابخانه خصوصی کشور شهری است.  طبقه بندی از ۱۷ سالگی آغاز شد و او زیر ۲۰ سال سن دارد، مانند آقای ابوبکر بن عبدالرحمن بن شیهاب و محمد بن احمد الشتری. آثار او در علوم مختلف حقوقی و زبانی به بیش از ۱۶۰ نویسنده رسیده و تنها به ندرت چاپ شده اند و عناوین آن ها را در اینجا ذکر می کنیم:


"شواهد کور از سیستم های سجایی در قضاوت از چه"
«إبانة المعمّى على نظم السجاعي في أحكام لمّا»
"50مین سخنرانی شاهزاده"
 
"ناعادلانه بودن شوخ طبعی با قصد اسراف"
«إتحاف الأمير بما يتعلق بحديث البشير النذير»
"لبه پیامبر با روشن شدن قیاس"
 
"پاسخ های رضایت بخش به پرسش های پیشگویی هزاره"
«إتحاف الظراف بنية الاغتراف»
"کوتاه کردن 10 گفته"
 
«کوتاه کردن عبارت روی سیستم استقراض» یا «هدیه دادن انجیل به خوانندگان نظام استقراض»
«إتحاف النبيه بإيضاح التشبيه»
"معرفی لذت به دانش آموز از مفاد شرایط، همسایه و مجروحان"
 
"سوال از انتشار کلمات ساعت پاسخ"
«الأجوبة المرضية على أسئلة خطبة الألفية»
"درخشش نور مشتق" یا "درخشش در علم مشتق"
 
"روشن کردن دو طرفه در حالی که شکستن (در) و آنچه باز می شود، و گذرنامه دو طرف"
«الاختصار بالحصر على المقولات العشر»
"دادن خود به ما در بیان (اگر او باشد)"
 
"رسانه با بیان اسامی شرط و پرسش"
«اختصار العبارة على منظومة الاستعارة» أو «إهداء البشارة لقراء منظومة الاستعارة»
"بهره مند شدن پسران با معانی نظام ابن جمان"
 
"بهره مندی از انتقال با برخی از مفاد باسمله"
«إدخال السرور على طالب أحكام الظرف والجار والمجرور»
«ایجاد مدرک در پاسخ به اعتراض محمد بن احمد الثبان»
 
"ایجاد شواهد در ویژگی های جلیل"
«الاستطابة بنشر أقوال ساعة الإجابة»
"اذعان به برخی از حقوق همسران"
 
"le sections"
«الإشراق من ضياء الاشتقاق» أو «الإشراق في علم الاشتقاق»
"اظهاراتی که در مفاد شخصیت مشکوک مطرح شده است"
 
«رشوه کسانی که سرشار از فتحه های خود بر متون امامان رسانه هستند»
«إضاءة البدرين فيما تكسر فيه (إن) وما تفتح، وجواز الوجهين»
"اخوان رو فراموش کن که منتظر مرگ اعیان هستن"
 
"توضیح نظام آب اعمال"
«إعطاء النفس مناها في إعراب (فإذا هو هي إياها)»
"ظهور در اعتراض"
 
"رساندن سود به دانشجو از مفاد شعبه"
«الإعلام بإعراب أسماء الشرط والاستفهام»
"روشن شدن عجیبی در بررسی های بیان"
 
"روشن شدن این مفهوم که تصویب قاضی نباید به طور کلی روزه داشته باشد"
«إفادة الصبيان بمعاني منظومة ابن جمعان»
«استیضاح ماده در تأمین انتقال زكات پول»
 
"جستجو در دو نماز rak'ah قبل از جمعه"
«إفادة النقلة ببعض أحكام البسملة»
«بدر الدجنه توضیح سیستم علامت پسر محموله» در علم بیانیه
 
"تلاش برای توضیح سیستم های قصد"
«إقامة البرهان في رد اعتراض محمد بن أحمد الصبان»
«درستکاری و خیریه با توضیح آیه ی آنچه به تصویب ستاد بخشوده می شود»
 
«ظهور هلال برای واژگونی آنچه توسط پسرم بلال حکومت می شد» یا «پاسخ به اعتراض آقای محسن بن عبدالله الثقاف در پرونده بلال»
«إقامة الدليل في صفات الجليل»
"انجیل با مفاد استعاره و استعاره"
 
"خبر پریشانی بسیار مورد نیاز است"
«إقرار العين ببعض حقوق الزوجين»
"به منظور پیشگامی در حاکمیت گسترش مساجد"
 
"شادی اخوان هدایت پسرها را توضیح می دهد"
«أقسام لو»
"لذت بنگر در قضاوت بالا بردن مطلوب ترین برای ظاهر"
 
«بیانیه توضیح سیستم های آنچه به تصویب کارکنان بخشوده می شود»
«الأقوال الموجهة في أحكام الصفة المشبهة»
"موعظه راه حل نظام زامزامی در تفسیر"
 
«تبین آیات دین مودبانه را توضیح می دهد»
«الإلجام لمن زاغ في فتواه عن نصوص الأئمة الأعلام»
«از تعصب در صحبت با پاسخ دهنده و صاحب شمشیر در اثبات رمضان 1345 ه .خ اجتناب کنید»
 
"جمع آوری مزایا در بیانیه عقل، شرط و اعتراض"
«أنس الإخوان بالتطلع على وفيات الأعيان»
"ترجمه های معروف شفعی"
 
«وحشت بهشت با تفسیر آیه آخر از سورات عمران»
«انشراح البال شرح منظومة لامية الأفعال»
"تسهیل شکایات" (چاپ شده)
 
«تسهیل مسیر به سوی علم تفسیر» یا «تسهیل مسیر به سوی علم تفسیر»
«الإنهاض في رد الاعتراض»
"تخلیه سیستماتیک تهاجم ساخته شده برای ناشناخته ها و شناخته شده"
 
"هشدار خلیج ها با ماه رمضان در جمعه 1345 h"
«إيصال النفع إلى طالب أحكام الفرع»
"هوشیار کردن دندان ها در آنچه با مثلث بندی حروف قرآن خوانده شده است"
«إيضاح الإغراب في مباحث الإعراب»
«تسهیل دلایل خواندن رهبر دانشجو به قواعد بیان» یا «راه دلایل»
 
"مسجد مقدس در هنر زهکشی"
«إيضاح المفهوم في أن تصديق القاضي لا يجب به الصوم على العموم»
"آوردن تقریباً در ترکیب اوراق و تسهیل جاده ها"
 
"جمع آوری مزایا در حروف هجو"
«إيضاح المقال في حكم نقل زكاة المال»
"وجود فردی در بخش های قرارداد"
 
«پاسخ به سؤالی در حکم دعای امام الموئد»
«بحث في صلاة ركعتين قبل الجمعة»
"شفاف بودن سه آیه گوسفند"
 
پاورقی بر «شادی بیمارگونه هزاره ابن مالک»
«بدر الدجنة شرح منظومة العلامة ابن الشحنة» في علم البيان
پاورقی در "بازگشت در مجموعه بهره"
 
"دید خوب در واقعیت نام منبع"
«بذل المجهود في شرح نظم المقصود»
"راه حل زیبا برای عبارت میوه ای هنگامی که او می گوید: "اگر چه آنچه من به دنبال کوچکترین زندگی""
 
"شیرینی روی تخته سمرقندی"
«البر والإحسان بشرح أبيات ما يغتفر للموافق من الأركان»
"خلاصه اظهارات در حقایق پذیرایی"
 
"نتیجه گیری خالص در هیئت مدیره شمایل نگاری"
«بزوغ الهلال بنقض ما حكم به لابني بلال» أو «رد على اعتراض السيد محسن بن عبد الله السقاف في قضية بلال»
"نشانه آشکار در قواعد فقه" (نظام) یا "ناله گل در قواعد خوب"
 
"حلقه هایی در ریشه های فقه"
«البشارة بأحكام المجاز والاستعارة»
"حلقه ها در مبتدی و اخبار"
 
"حلقه ها در عرب و ساختمان"
«بشرى المكروب بغاية المطلوب»
"حلقه ها در ارث"
 
"پاسخ با چهره ای زیبا بر روی اعتراض کننده بن فاضل و باقیل"
«بغية الرائد في حكم توسيع المساجد»
"بازدارندگی در سال ۱۳۲۹ ح" علیه قاضی موکلا"
 
"پاسخ به باهیر"
«بهجة الإخوان شرح هداية الصبيان»
"پاسخ به مسئله طلاق"
 
"او به شیخ احمد بن عوض المسلی در مورد بسال و پریوم پاسخ داد که در آن قاضی نمازگزار نزول کرد"
«بهجة الناظر في حكم رفع أفعل التفضيل للظاهر»
«پاسخی به الامری در موضوع فروش پول حضانت غایب» یا «چهره های درز کرده قاره در مورد آنچه در حکومت الامری اتفاق افتاد»
 
"پیامی در قاعده ترک بطری ها و شاهد"
«البيان شرح نظم ما يغتفر للموافق من الأركان»
"پیامی در آنچه با مثلث بندی از قرآن خوانده شد"
 
«درد بر آیات سجاع در (به ویژه) جرعه می خورد»
«التبشير بحل منظومة الزمزمي في التفسير»
«ورزش پاورقی چشم سیل زده در مسائل قاعدگی است»
 
ریحانا اخوان در ویژگی های کسی که یک مرد است
«التبيين شرح أبيات مهذب الدين»
"گل آس در مفاد ازدواج"
 
"گل گل بر رهبا"
«تجنب الحيف في الكلام مع المجيب وصاحب السيف في ثبوت رمضان 1345 هـ»
«راه یادگیری این است که منبع تفاهم را به دلایل یتیمان توضیح دهیم» یا «راه تفاهم در راه تفاهم در توضیح آیات تصاویری که قوه قضائیه باید و نباید در آن باشد»
 
"نردبان کوچک"
«تحصيل المنافع في بيان السبب والشرط والمانع»
«سمیر السفار و آنیس الحدار»
 
"گناه جیم در ازدواج"
«تراجم مشاهير الشافعية»
"ناگتس در اوقات نماز"
 
"توضیح نظام دمنهوری در دریاهای شعر عرب"
«ترويح الجنان بتفسير آخر آية من سورة آل عمران»
"شرافت و حاکمیت در بیان واژه شهادت"
 
"بوی بینی در معانی حروف"
«تسهيل الدعاوى في رفع الشكاوى» (مطبوع)
"کنترل در مفاد شخصیت مشکوک"
 
"سبک تعالی در آیات پازل و فوران آنها"
«تسهيل المسير إلى علم التفسير» أو «تيسير المسير إلى علم التفسير»
«خنده دار است که بگوییم و بگوییم بدردین ابن مالک در توضیح هزاره به پدرش اعتراض کرده است»
 
"با هدیه ی دانش آموز و هدیه ی حاضر به علم منطق"
«التصريف المنظوم لـ(غزوا) المبني للمجهول والمعلوم»
«الکدی در توضیح آیات علامتی که در مسائل مهربانی بیانیه بدون کمک هزینه در جای خود قرار دارد، می دانست»
 
«رسم نفس بر گل آس» یا «رسم نفس کشیدن ریاد زهراالاکه در ازدواج»
«تنبيه الخلان بثبوت رمضان بالجمعة 1345 هـ»
"نگه داشتن رژیم بر دکترین عوام"
 
"ذهن گوساله"
«تنبيه الوسنان في ما قرئ بالتثليث من حروف القرآن»
"قراردادهای اساسی در تمجید از باند رباط و شیخ آنها با روح غنی"
 
"دکترین شواهد در ویژگی های پروردگار متعال ما"
«تيسير الأسباب لمطالعة موصل الطلاب إلى قواعد الإعراب» أو «سلوة الأسباب»
"دقت کنید تا بیانیه را در توضیح آیاتی که در جای خود قرار دارند نشان دهید و برجسته کنید که وجدان باید پنهان و مجاز باشد"
 
«آل آین الفیاداء در مورد سیستم های مسائل قاعدگی توضیح داد»
«الجامع الشريف في فن التصريف»
«صبح ها می گوید» در مفاد ازدواج
 
"شاخه برگی در تفسیر نردبان روشن"
«جلب التقريبات في الجمع بين الورقات وتسهيل الطرقات»
fatwas
 
"فاطمه های شیخ"
«جمع الفوائد في حروف الزوائد»
«گشایش بینش بر آیات علامت شاهزاده در توضیح سالم مردانه»
 
"باز کردن صلح به دکترین عوام"
«الجوهر الفرد في أقسام العقد»
"مزایای مطالعه در روشن کردن آنچه که من در مورد منتقد حکم مرواسه درک می کنم"
 
"مزایا در حروف هجو"
«جواب سؤال في حكم صلاة الإمام المعيد»
"عطر راه حل نظام تفسیر"
 
"برد و برد با دانستن چند برابری مبتدیان و اخبار"
«الجوهر الشفاف على ثلاثة أبيات ظراف»
"حقوق کیفری مرجع قیات"
 
"شریعت"
حاشية على «البهجة المرضية على ألفية ابن مالك»
"بالاترین لیوان از مفاد هر دو"
 
"چیدن میوه در حکومت راهرو"
حاشية على «العوائد على جمع الفوائد»
«نیت و معنی آیات دلایل ساختمان»
 
"گردنبند برای حروف اضافه" (سیستم)
«حسن المنظر في حقيقة اسم المصدر»
"آویز گلو بر نظام ده گفته"
 
"منتخب در بیان قایق می گوید"
«الحل البهي لعبارة الفاكهي عند قوله: "ولو أن ما أسعى لأدنى معيشة"»
"جام اسلاو در مفاد جانشینی" (سیستم)
 
"عینک را روی کلید بیان بنوشید"
«الحلاوة القندية على متن السمرقندية»
"سیاره روشن در تولد پیامبر پاک"
 
"سیاره روشنفکر در قضاوت های وجدان"
«خلاصة الأقوال في حقائق الاستقبال»
"مروارید سازمان یافته در بیانیه پیشرفت واگذار شده به او تخصیص و منفی عمومی و منفی از عمومی
 
"بررسی پزشکی در موضوع حذف اخبار قبل از آن برای تجربه مناسب نیست"
«الخلاصة النقية على متن البيقونية»
"گروه قضای شریعت جهانی برای اکثریت هر شرط مرحی" (چاپ)
 
"علامت قصر ده گفته رو توضیح میده"
«الدلالة الجلية في القواعد الفقهية» (منظومة) أو «نفحة الأزهار في قواعد الأخيار»
"مسائلی که برای دادگاه های هادراموت انتخاب شده است"
 
"پرسش نور در بیانیه بخش های لو"
«دوائر في أصول الفقه»
«lamp riser to the issues of the file servers» (printed)
 
"آغاز مرید توضیح جواهر توهید"
«دوائر في المبتدأ والخبر»
"کلید نردبان دارایی در علم دارایی"
 
«تثبیت شده در تفاوت بین خر سفید و سوار آن، و خر سیاه و سوار آن»
«دوائر في المعرب والمبني»
"نمک در هنر اصطلاح"
 
«منبع تفاهم به دلایل ملت ها» یا «سیستمی در تصاویر تم هایی که قوه قضائیه در آن پاسخ می دهد و پاسخ نمی دهد»
«دوائر في المواريث»
"کمک بلاعوض نمک"
 
"سیستم شمایل نگاری با هجوهای زیبای خود"
«الرد بالوجه الجميل على معترض ابن فضيل وباعقيل»
"سیستم ذن به لیگ رباط"
 
"نظامی از چیزهایی مبهم"
«الردع بكلا على قاضي المكلا سنة 1329 هـ»
"یک سیستم محاسبه و جبران"
 
"سیستم در کت و شلوار"
«رد على بابحير»
"سیستمی که در آن مورد در ناشناخته معتبر است"
 
"سیستمی که به خاطر موافقت از گوشه و کنار بخشیده می شود"
«رد على بامخرمة في مسألة الطلاق»
"یک نظام مختصر در علم مدرن"
 
"سیستم موفقیت"
«رد على الشيخ أحمد بن عوض المصلي في قضية باصالح وبريوم والذي نزل فيه القاضي المصلي»
"سیستمی که دانشجویان قضایی در آن توصیه و مجوز می دهند"
 
"نتایج ایده های پیشرو در پاسخ به صاحب زنجیره هدایت و سود"
«رد على العماري في مسألة بيع مال الغائب عهدة» أو «الوجوه المسفرة للقاري عما وقع في حكم العماري»
"پیک نیک زیبا در توضیح شمایل نگاری"
 
«انتشار عروسی ها توضیح دهنده شادی های صبح در مفاد ازدواج»
«رسالة في حكم ترك القنوت والتشهد»
"سیستم های وزن مشابه گرفته شده از چشم clenched"
 
«او در حکم کسانی که در ماه رمضان روزه را شکستند و نمی توانستند از بین ببرند، پرسش و پاسخی را سازماندهی کرد»
«رسالة فيما قرئ بالتثليث من القرآن»
"مقررات پیگیری"
 
"الشیخ الشیخاء الالاما ابن سلام سازمان یافته"
«رشف اللما على أبيات السجاعي في (لاسيما)»
«نفح الشام یکی از مفاد جلسه امام است»
 
"روشنایی سیستم های پکون"
«الرياضة حاشية العين الفياضة في مسائل الاستحاضة»
"محتمل ترین گفته در نظام ملودی فاطمه"
 
"گرفتن آرزوها از مفاد ساختمان ها"
«ريحانة الإخوان في صفات الواحد المنان»
"گرفتن ارتباط از قوانین اتصال"
 
"هدایت قاره به مفاد آب جاری"
«زهرة الأقاح في أحكام النكاح»
"هدایت اشعار زمانی که افسردگی انتقاد وجود دارد"
 
"هدایت رویایی به حکومت فسیل شده زمین مرده"
«الزهرة الوضية على الرحبية»
"شستشوی دوست داشتنی در بیان تخمین زده شده"
 
«وصف برای دانشجویان قوه قضائیه» (نظام)
«سبيل التعلم شرح منبع التفهم لأسباب التيمم» أو «سبيل التفهم في التيمم في شرح أبيات الصور التي يجب فيها القضاء والتي لا يجب»
 
«سلم الصغير»
 
«سمير السفر وأنيس الحضر»
 
«سين جيم في النكاح»
 
«الشذرات في أوقات الصلوات»
 
«شرح منظومة الدمنهوري في بحور شعر العرب»
 
«الشرف والسيادة في إعراب كلمة الشهادة»
 
«شم الأنوف في معاني الحروف»
 
«الضوابط الموجهة في أحكام الصفة المشبهة»
 
«طراز الامتياز في أبيات الألغاز ومنثورها»
 
«طريف القول وتالده في ما اعترض به بدر الدين ابن مالك على والده في شرح الألفية»
 
«عجالة الطالب وهداية الراغب إلى علم المنطق»
 
«عرف الكادي في شرح أبيات العلامة المرادي المعمولة في المسائل التي يُخص بها عطف البيان دون البدل»
 
«العرف النفاح على زهرة الأقاح» أو «العرف النفاح من رياض زهرة الأقاح في النكاح»
 
«عقد النظام على عقيدة العوام»
 
«عقلة العجلان»
 
«العقود الجوهرية في امتداح العصابة الرباطية وشيخهم ذي النفس الزكية»
 
«عقيدة الدليل في صفات ربنا الجليل»
 
«العناية بإظهار القول وإبرازه في شرح الأبيات المعمولة في وجوب استتار الضمير وجوازه»
 
«العين الفياضة شرح نظم مسائل الاستحاضة»
 
«غرة الصباح في أحكام النكاح»
 
«الغصن المورق في شرح السلم المنورق»
 
«فتاوى»
 
«فتاوى باشيخ»
 
«فتح البصير على أبيات العلامة الأمير المعمولة في شرح المذكر السالم»
 
«فتح السلام على عقيدة العوام»
 
«فوائد الدراسة في إيضاح ما أبهم على منتقد حكم مرواسة»
 
«الفوائد في حروف الزوائد»
 
«فوح العبير بحل منظومة التفسير»
 
«الفوز والظفر بمعرفة تعدد المبتدأ والخبر»
 
«القانون الجنائي للسلطة القعيطية»
 
«القانون الشرعي»
 
«القدح المعلى من أحكام كلا»
 
«قطف الثمر في حكم الممر»
 
«القصد والمنى على أبيات أسباب البنا»
 
«القلائد لحروف الزوائد» (منظومة)
 
«قلادة النحر على منظومة المقولات العشر»
 
«القول المنتخب في إعراب المركب»
 
«كأس السلاف في أحكام الاستخلاف» (منظومة)
 
«كؤوس الشراب على مفتاح الإعراب»
 
«الكوكب الزاهر في مولد النبي الطاهر»
 
«الكوكب المنير في أحكام الضمير»
 
«اللؤلؤ المنظوم في إفادة تقدم المسند إليه التخصيص وعموم السلب وسلب العموم»
 
«المباحث المرضية في مسألة حذف الخبر قبل حال لا يصلح للخبرية»
 
«مجموعة القضاء الشرعي الجامعة لغالب كل شرط مرعي» (مطبوع)
 
«مرقاة القصر شرح المقولات العشر»
 
«المسائل المختارة لمحاكم حضرموت»
 
«مشكاة الضوء في بيان أقسام لو»
 
«مصباح الناهض إلى مسائل ملقبات الفرائض» (مطبوع)
 
«مطلع المريد شرح جوهرة التوحيد»
 
«مفتاح المقفول على سلم الأصول في علم الأصول»
 
«مقامة في الفرق بين الحمار الأبيض وركوبه، والحمار الأسود وركوبه»
 
«الملح في فن المصطلح»
 
«منبع التفهم لأسباب التيمم» أو «منظومة في صور التيمم التي تجب فيها القضاء والتي لا تجب»
 
«المنح على الملح»
 
«المنظومة البيقونية مع زوائدها البهية»
 
«المنظومة الزهية إلى عصبة الرباطية»
 
«منظومة في الأشياء المبهمة»
 
«منظومة في الحساب والجبر»
 
«منظومة في الدعاوى»
 
«منظومة في ما تصح الدعوى فيه بالمجهول»
 
«منظومة ما يغتفر للموافق من الأركان»
 
«منظومة مختصرة في علوم الحديث»
 
«منظومة النجاح»
 
«منظومة يوصي فيها طلاب القضاء ويجيزهم»
 
«نتائج الأفكار الوقادة في الرد على صاحب سلسبيل الإرشاد والإفادة»
 
«النزهة البهية في شرح البيقونية»
 
«نشر الأفراح شرح غرة الصباح في أحكام النكاح»
 
«نظم أوزان الصفة المشبهة المأخوذة من مضموم العين»
 
«نظم سؤال وجواب في حكم من أفطر في رمضان وتعذر عليه القضاء»
 
«نظم شروط الاقتداء»
 
«نظم مشايخ شيخه العلامة ابن سلم»
 
«نفح البشام من أحكام اجتماع المأموم مع الإمام»
 
«النفحة الزكية على نظم البيقونية»
 
«النقول الراجحة على منظومة لحن الفاتحة»
 
«نيل الأمنيات من أحكام المبنيات»
 
«نيل الوصل من أحكام الوصل»
 
«هداية القاري إلى أحكام الماء الجاري»
 
«هداية القصاد لما في حكم آل كساد من الانتقاد»
 
«هداية المتبصر إلى حكم المتحجر للأرض الموات»
 
«الوشي المحبَّر في الإعراب المقدَّر»
 
«وصية لتلاميذ القضاء» (منظومة)


=وفات=
=وفات=

نسخهٔ ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۳۳

Ambox clock.svg


نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۱۴:۳۳، ۳۰ ژانویه ۲۰۲۲؛



محسن بن جعفر ابو نُمیّ (۱۳۰۶ تا ۱۳۷۹ه.ق)، قاضی و حقوقدان، استاد مرکز علمی بن سلم و مؤسسه دینی غیل باوزیر و صاحب بزرگترین کتابخانه در حضرموت است. او بیش از ۱۰۰ کتاب در علوم مختلف نوشته است. بسیاری از دانشجویان علوم از قوه قضائیه در حضرموت تحت حکومت القعیطیه در ساحل حضرمی با استفاده از علم و درس او فارغ التحصیل شدند.


آل ابی نُمیّ

(بضم نون وفتح میم وتشدید یاء، تصغیر نامی)، آن ها دودمان ابو نُمیّ بن عبدالله بن شیخ بن علی المندرج بن عبد الله وطب بن محمد المنفر بن عبد الله بن محمد بن عبد الله باعلوی هستند، و شاخه دیگری از خاندان ابونمی از نسل علی بن عمر فدعق بن عبدالله وطب وجود دارد و به نظر می رسد که بین آن ها و شاخه اول ازدواجی وجود داشته است که عنوان خاندان ابونمی با مادرشان است و به «ابو نمی» شناخته می شوند آنها پسر عموهای شاخه اول هستند و هر دو گروه به عبدالله وطب می رسند. در میان اشراف مکه نسل محمد ابو نمی از نوادگان شریف هستند. و نیز ممکن است ازدواج و اتصالی بین این قبایل وجود داشته باشد که یکی از دلایلی است که این نام یا کنیه از باب تبرک و یادآوری آن ارتباط میان اشراف حجاز و سادات بنی علوی به این گروه داده شده باشد.

نسب

محسن بن جعفر بن علوی بن حسین بن عمر بن أحمد بن علوی بن أحمد بن شیخ بن أبی بكر بن علی بن عمر فدعق بن عبد الله وطب بن محمد المنفر بن عبد الله بن محمد بن عبد الله باعلوی بن علوی الغیور بن الفقیه المقدم محمد بن علی بن محمد صاحب مرباط بن علی خالع قسم بن علوی بن محمد بن علوی بن عبید الله بن أحمد المهاجر بن عیسى بن محمد النقیب بن علی العریضی بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین السبط بن الإمام علی بن أبی طالب، و امام علی همسر فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله است.

او سی و چهارمین نوه پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله است.

تولد و تربیت

او در شهر غیل باوزیر در حضرموت در شب ۱۲ پنج شنبه زبیع الاول سال ۱۳۰۶ه.ق مطابق با سال 1887 میلادی به دنیا آمد. گفته شده است که با توجه به سن پسر بزرگش به احتمال قبل از سال ۱۳۰۰ه.ق متولد شده باشد. او در همان شهر در حالت عبادت خداوند، ادب و اخلاق بزرگ شد و در تعدادی از مکتب های قرآن برای یادگیری خواندن قرآن و یادگیری خوشنویسی آموزش دید. هنگامی که شیخ محمد بن عمر بن سلم العقیلی (از نسل عقیل بن ابی طالب) به غیل باوزیر آمد و مؤسسه خود را در سال ۱۳۲۰ ه.ق تأسیس کرد که یکی از اولین هایی بود که در آن ثبت نام کرد و در آن زمان چهارده ساله بود و با فارغ التحصیلی کاملاً به او وابسته بود و علم زیادی از او آموخت.

ورود شیخ محمد بن عمر بن عوض بن بکران بن سلام (متوفی در سال ۱۳۲۹ ه .خ) به شهر الغال اولین نقطه عطف کیفی در زندگی او بود، جایی که رابطه علمی بین پسر و استادش شیخ طباصر النبوگ در اوایل، جایی که دانش آموز هفده سال در نوشتن نامه هایی در علومی که به دست شیخ ش تحصیل می کرد، و باز شدن آن نامه ها «شاخه برگی در توضیح نردبان برگی در منطق» بود که در سال ۱۳۲۲ ه .خ تکمیل شد و خالی شد. سپس در بهار سال ۱۳۲۸ ه.ق «آغاز مرید به جواهر سیستم های توهید» را نوشت. او در همان سال شروع به زیر خط زدن بیان کلمهٔ یکتاگرایی با عنوان «شرق و حاکمیت در بیان کلام شهادت» کرد.

اساتید

برخی از بزرگانی که از ایشان کسب علم نموده است عبارتند از::

پدرش جعفر بن علوی أبو نمی

محمد بن عمر بن سلم

أبو بكر بن عبد الرحمن بن شهاب الدین

عبد الرحمن بن أحمد باشیخ

أحمد بن حسن العطاس

عبد الله بن عمر الشاطری

محمد علی بن حسین المالكی

عمر بن حمدان المحرسی

حسن بن محمد المشاط

عبد الرحمن بن عبید الله السقاف

شاگردان

بسیاری از دانش پژوهان فرهیخته از شاگردان استاد محسن بن جعفر بوده اند. از جمله کسانی که در دوره آموزشی تخصصی احکام و آداب قوه قضائیه شرکت کردند و امور قوه قضاییه و حل و فصل اختلافات مردم را در دست گرفتند. برخی از ایشان عبارتند از:

عبد الله بن محفوظ الحداد

محمد رشاد بن أحمد البیتی

علی بن محمد مدیحج

حسین بن محمد مدیحج

سعید بن محمد برعیة

أحمد عبد الله بن سلوم

عبد الله بن علی بامخرمة

محمد بن سالم الحدادی

عبد القادر بن محمد العماری

محمد بن عوض بن طاهر باوزیر

محفوظ بن سعید المصلی

سعید بن عوض باوزیر

سعید بن عبد الصمد باوزیر

عبد الله سالم باوزیر

عبد الله بن أحمد الناخبی

سعید بن علی بامخرمة

تعداد بی شماری دیگر از دانشجویان علوم دینی وجود دارند که دانش آموخته مرکز علمی ابن سلم هستند و از محضر و کسب علم کرده اند و از شخصیت های برتر علوم مختلف هستند.

مسئولیت ها

ابو نامی به عنوان قاضی شهر گیل باوزیر در شابان ۱۳۳۴ ه .ق تا سال ۱۳۴۴ ه . و سپس به موکلا پایتخت سلطانیه قیتیا نقل مکان کرد و تا پایان سال ۱۳۵۰ ه .ق به عنوان قاضی در آنجا خدمت کرد و در این سال به خانه خدا حج کرد و سپس در اوایل سال ۱۳۵۱ به رباط الگیل بازگشت تا در آنجا به عنوان معلم کار کند. پیشرفت کیفی در حرفه اش در سال ۱۳۵۳ وجود داشت، چرا که او پس از انتصاب به عنوان عضو شورای قضایی شریعت که متشکل از او شیخ عبدالله بن عوض بکر و شیخ عوض بن سالم بالکادی است، به موکلا نقل مکان کرد. او به گائل بازگشت و در اوایل سال ۱۳۵۶ ه .خ به عنوان قاضی خدمت کرد و در همان سال برای تدریس عمومی در مسجد سلطان عمر به موکلا نقل مکان کرد.

ابو نامی در طول سال ۱۳۵۷ ه .ش به عنوان رئیس آموزش و پرورش در رباط به القیل بازگشت و پس از افتتاح مؤسسه دینی در گائل به عنوان معلم و مدیر رباط به آنجا رفت و در سال ۱۳۷۴ به عنوان مدیر مؤسسه سرپرست دینی خدمت کرد تا اینکه در سال آخر عمر بیمار شد و صاحب مدرسه ای در شهر موکله شد که اکنون به باسکا یعقوب معروف است.

فعالیت ها

روش های طبقه بندی متفاوت بوده اند، از جمله سیستم، آجوم، جدول های «درختان» و یافته های آنچه توضیح است، از جمله آنچه پاورقی است و برخی از آن ها پیام های مستقلی هستند. او در نزدیک کردن مطالب علمی از طریق پاسخ های معمولی خلاق است و این سوال را با پاسخ اشباع شده ارائه می دهد. نمونه ای از برخی از این آثار را در نظر بگیرید: «مسجد مقدس اکثر قواعد علم زهکشی»، «تسهیل مسیر به سوی علم تفسیر»، «نمک در علم اصطلاح»، و «تجبر دانشجو و هدیه کسانی که مایل به تدریس منطق هستند».

یکی از ساخته های ابو نامی در ارائه مطالب علمی، شعر است، از جمله معرفی یک نظام در مفاد ازدواج، واقع در 300 خانه به نام "الصباح الصباح در مفاد ازدواج"، و سپس آن را به عنوان "گسترش شادی" و سپس کوتاه کردن آن را در 100 خانه توضیح داد، و آن را "گل آقاهه در مفاد ازدواج"، و سپس توضیح مخفف "رسم سیب از ریاد زهرا الاقاه در ازدواج". از ساخته های او می توان به ساخت جداول جنگل زدایی، یک روش نادر طبقه بندی برای تلاش های شدید، از جمله مفاد عبادت در هشت جزوه، مفاد معاملات در هشت جزوه و همچنین ۹ بروشور در دستور زبان اشاره کرد.

آنچه در موردش گفته شده

آقای ابن عبیدالله السقاف دوست خود ابو نامی را این طور توصیف کرد: «یک حقوقدان باهوش که دانشمند است، و افق ربایان اهل سهل است و به همین دلیل از نامزدی خود برای قوه قضائیه فارغ می شود.»

مورخ شیخ سعید بن عوض باوزیر در کتاب «فکر و فرهنگ» دربارهٔ او گفته است: «اشتیاقت او به جمع آوری و کسب کتاب های علمی و میل شدید او به خواندن و خواندن یکی از مهم ترین دلایل گسترش اوست و او را قادر سازد تا فقه و زبان عربی را مطالعه کند تا اینکه مرجعی برای فتح و مشاوره قضایی شد تا اینکه توانست طیفی از قضاتی را که دولت قیتیه امروز بر آنها تکیه دارد مطالعه کند تا کارکردهای قوه قضائیه را به عهده گیرد.» وی گفت: آقای محسن در خواندن و خواندن پرشور بود تا فقط کتابی را در دست بگیرد و از این موضوع خبر نداشت که از خواندن دور شده یا از خواندن شکست خورده یا درس های عمومی و خصوصی گذاشته است. پروفسور باوزیر چشم انداز بزرگش را در حالی که با بزرگتر شدن بیشتر و درخشان تر می شود فهرست می کند، به ندرت سخاوتمندانه صرف کتاب در علوم و هنرهای مختلف می کند و کتابخانه شیخا بزرگترین کتابخانه خصوصی متعلق به دانشمندی در هادراموت است.

شیخ عبدالرحمن بن عبدالله بکر در کتاب خود به نام «قوه قضائیه در هادراموت در یک سوم قرن» درباره او گفته است: «استاد این گروه و مرحوم شیخ آن، آقای محسن بن جعفر بنمی الاوی، توانست بیرون بیاید و گروه ارزشمندی از قضات را به کشور آموزش دهد.»

هنگامی که یکی از شرق شناس های متخصص در فقه به حدرماوت آمد و با بسیاری از علمای حدرماوت آشنا شد، گفت: برجسته ترین علمای حدرماوت، ساحل و داخل آن، علامت، آقای محسن ابو نامی است.

تالیفات

در پشت کتابخانه بزرگی از حکایت های کتاب، او سخاوتمندانه صرف آن شد، و به گفته شاگردان و آشنایانش بزرگترین کتابخانه خصوصی کشور شهری است. طبقه بندی از ۱۷ سالگی آغاز شد و او زیر ۲۰ سال سن دارد، مانند آقای ابوبکر بن عبدالرحمن بن شیهاب و محمد بن احمد الشتری. آثار او در علوم مختلف حقوقی و زبانی به بیش از ۱۶۰ نویسنده رسیده و تنها به ندرت چاپ شده اند و عناوین آن ها را در اینجا ذکر می کنیم:

«إبانة المعمّى على نظم السجاعي في أحكام لمّا»

«إتحاف الأمير بما يتعلق بحديث البشير النذير»

«إتحاف الظراف بنية الاغتراف»

«إتحاف النبيه بإيضاح التشبيه»

«الأجوبة المرضية على أسئلة خطبة الألفية»

«الاختصار بالحصر على المقولات العشر»

«اختصار العبارة على منظومة الاستعارة» أو «إهداء البشارة لقراء منظومة الاستعارة»

«إدخال السرور على طالب أحكام الظرف والجار والمجرور»

«الاستطابة بنشر أقوال ساعة الإجابة»

«الإشراق من ضياء الاشتقاق» أو «الإشراق في علم الاشتقاق»

«إضاءة البدرين فيما تكسر فيه (إن) وما تفتح، وجواز الوجهين»

«إعطاء النفس مناها في إعراب (فإذا هو هي إياها)»

«الإعلام بإعراب أسماء الشرط والاستفهام»

«إفادة الصبيان بمعاني منظومة ابن جمعان»

«إفادة النقلة ببعض أحكام البسملة»

«إقامة البرهان في رد اعتراض محمد بن أحمد الصبان»

«إقامة الدليل في صفات الجليل»

«إقرار العين ببعض حقوق الزوجين»

«أقسام لو»

«الأقوال الموجهة في أحكام الصفة المشبهة»

«الإلجام لمن زاغ في فتواه عن نصوص الأئمة الأعلام»

«أنس الإخوان بالتطلع على وفيات الأعيان»

«انشراح البال شرح منظومة لامية الأفعال»

«الإنهاض في رد الاعتراض»

«إيصال النفع إلى طالب أحكام الفرع» «إيضاح الإغراب في مباحث الإعراب»

«إيضاح المفهوم في أن تصديق القاضي لا يجب به الصوم على العموم»

«إيضاح المقال في حكم نقل زكاة المال»

«بحث في صلاة ركعتين قبل الجمعة»

«بدر الدجنة شرح منظومة العلامة ابن الشحنة» في علم البيان

«بذل المجهود في شرح نظم المقصود»

«البر والإحسان بشرح أبيات ما يغتفر للموافق من الأركان»

«بزوغ الهلال بنقض ما حكم به لابني بلال» أو «رد على اعتراض السيد محسن بن عبد الله السقاف في قضية بلال»

«البشارة بأحكام المجاز والاستعارة»

«بشرى المكروب بغاية المطلوب»

«بغية الرائد في حكم توسيع المساجد»

«بهجة الإخوان شرح هداية الصبيان»

«بهجة الناظر في حكم رفع أفعل التفضيل للظاهر»

«البيان شرح نظم ما يغتفر للموافق من الأركان»

«التبشير بحل منظومة الزمزمي في التفسير»

«التبيين شرح أبيات مهذب الدين»

«تجنب الحيف في الكلام مع المجيب وصاحب السيف في ثبوت رمضان 1345 هـ»

«تحصيل المنافع في بيان السبب والشرط والمانع»

«تراجم مشاهير الشافعية»

«ترويح الجنان بتفسير آخر آية من سورة آل عمران»

«تسهيل الدعاوى في رفع الشكاوى» (مطبوع)

«تسهيل المسير إلى علم التفسير» أو «تيسير المسير إلى علم التفسير»

«التصريف المنظوم لـ(غزوا) المبني للمجهول والمعلوم»

«تنبيه الخلان بثبوت رمضان بالجمعة 1345 هـ»

«تنبيه الوسنان في ما قرئ بالتثليث من حروف القرآن»

«تيسير الأسباب لمطالعة موصل الطلاب إلى قواعد الإعراب» أو «سلوة الأسباب»

«الجامع الشريف في فن التصريف»

«جلب التقريبات في الجمع بين الورقات وتسهيل الطرقات»

«جمع الفوائد في حروف الزوائد»

«الجوهر الفرد في أقسام العقد»

«جواب سؤال في حكم صلاة الإمام المعيد»

«الجوهر الشفاف على ثلاثة أبيات ظراف»

حاشية على «البهجة المرضية على ألفية ابن مالك»

حاشية على «العوائد على جمع الفوائد»

«حسن المنظر في حقيقة اسم المصدر»

«الحل البهي لعبارة الفاكهي عند قوله: "ولو أن ما أسعى لأدنى معيشة"»

«الحلاوة القندية على متن السمرقندية»

«خلاصة الأقوال في حقائق الاستقبال»

«الخلاصة النقية على متن البيقونية»

«الدلالة الجلية في القواعد الفقهية» (منظومة) أو «نفحة الأزهار في قواعد الأخيار»

«دوائر في أصول الفقه»

«دوائر في المبتدأ والخبر»

«دوائر في المعرب والمبني»

«دوائر في المواريث»

«الرد بالوجه الجميل على معترض ابن فضيل وباعقيل»

«الردع بكلا على قاضي المكلا سنة 1329 هـ»

«رد على بابحير»

«رد على بامخرمة في مسألة الطلاق»

«رد على الشيخ أحمد بن عوض المصلي في قضية باصالح وبريوم والذي نزل فيه القاضي المصلي»

«رد على العماري في مسألة بيع مال الغائب عهدة» أو «الوجوه المسفرة للقاري عما وقع في حكم العماري»

«رسالة في حكم ترك القنوت والتشهد»

«رسالة فيما قرئ بالتثليث من القرآن»

«رشف اللما على أبيات السجاعي في (لاسيما)»

«الرياضة حاشية العين الفياضة في مسائل الاستحاضة»

«ريحانة الإخوان في صفات الواحد المنان»

«زهرة الأقاح في أحكام النكاح»

«الزهرة الوضية على الرحبية»

«سبيل التعلم شرح منبع التفهم لأسباب التيمم» أو «سبيل التفهم في التيمم في شرح أبيات الصور التي يجب فيها القضاء والتي لا يجب»

«سلم الصغير»

«سمير السفر وأنيس الحضر»

«سين جيم في النكاح»

«الشذرات في أوقات الصلوات»

«شرح منظومة الدمنهوري في بحور شعر العرب»

«الشرف والسيادة في إعراب كلمة الشهادة»

«شم الأنوف في معاني الحروف»

«الضوابط الموجهة في أحكام الصفة المشبهة»

«طراز الامتياز في أبيات الألغاز ومنثورها»

«طريف القول وتالده في ما اعترض به بدر الدين ابن مالك على والده في شرح الألفية»

«عجالة الطالب وهداية الراغب إلى علم المنطق»

«عرف الكادي في شرح أبيات العلامة المرادي المعمولة في المسائل التي يُخص بها عطف البيان دون البدل»

«العرف النفاح على زهرة الأقاح» أو «العرف النفاح من رياض زهرة الأقاح في النكاح»

«عقد النظام على عقيدة العوام»

«عقلة العجلان»

«العقود الجوهرية في امتداح العصابة الرباطية وشيخهم ذي النفس الزكية»

«عقيدة الدليل في صفات ربنا الجليل»

«العناية بإظهار القول وإبرازه في شرح الأبيات المعمولة في وجوب استتار الضمير وجوازه»

«العين الفياضة شرح نظم مسائل الاستحاضة»

«غرة الصباح في أحكام النكاح»

«الغصن المورق في شرح السلم المنورق»

«فتاوى»

«فتاوى باشيخ»

«فتح البصير على أبيات العلامة الأمير المعمولة في شرح المذكر السالم»

«فتح السلام على عقيدة العوام»

«فوائد الدراسة في إيضاح ما أبهم على منتقد حكم مرواسة»

«الفوائد في حروف الزوائد»

«فوح العبير بحل منظومة التفسير»

«الفوز والظفر بمعرفة تعدد المبتدأ والخبر»

«القانون الجنائي للسلطة القعيطية»

«القانون الشرعي»

«القدح المعلى من أحكام كلا»

«قطف الثمر في حكم الممر»

«القصد والمنى على أبيات أسباب البنا»

«القلائد لحروف الزوائد» (منظومة)

«قلادة النحر على منظومة المقولات العشر»

«القول المنتخب في إعراب المركب»

«كأس السلاف في أحكام الاستخلاف» (منظومة)

«كؤوس الشراب على مفتاح الإعراب»

«الكوكب الزاهر في مولد النبي الطاهر»

«الكوكب المنير في أحكام الضمير»

«اللؤلؤ المنظوم في إفادة تقدم المسند إليه التخصيص وعموم السلب وسلب العموم»

«المباحث المرضية في مسألة حذف الخبر قبل حال لا يصلح للخبرية»

«مجموعة القضاء الشرعي الجامعة لغالب كل شرط مرعي» (مطبوع)

«مرقاة القصر شرح المقولات العشر»

«المسائل المختارة لمحاكم حضرموت»

«مشكاة الضوء في بيان أقسام لو»

«مصباح الناهض إلى مسائل ملقبات الفرائض» (مطبوع)

«مطلع المريد شرح جوهرة التوحيد»

«مفتاح المقفول على سلم الأصول في علم الأصول»

«مقامة في الفرق بين الحمار الأبيض وركوبه، والحمار الأسود وركوبه»

«الملح في فن المصطلح»

«منبع التفهم لأسباب التيمم» أو «منظومة في صور التيمم التي تجب فيها القضاء والتي لا تجب»

«المنح على الملح»

«المنظومة البيقونية مع زوائدها البهية»

«المنظومة الزهية إلى عصبة الرباطية»

«منظومة في الأشياء المبهمة»

«منظومة في الحساب والجبر»

«منظومة في الدعاوى»

«منظومة في ما تصح الدعوى فيه بالمجهول»

«منظومة ما يغتفر للموافق من الأركان»

«منظومة مختصرة في علوم الحديث»

«منظومة النجاح»

«منظومة يوصي فيها طلاب القضاء ويجيزهم»

«نتائج الأفكار الوقادة في الرد على صاحب سلسبيل الإرشاد والإفادة»

«النزهة البهية في شرح البيقونية»

«نشر الأفراح شرح غرة الصباح في أحكام النكاح»

«نظم أوزان الصفة المشبهة المأخوذة من مضموم العين»

«نظم سؤال وجواب في حكم من أفطر في رمضان وتعذر عليه القضاء»

«نظم شروط الاقتداء»

«نظم مشايخ شيخه العلامة ابن سلم»

«نفح البشام من أحكام اجتماع المأموم مع الإمام»

«النفحة الزكية على نظم البيقونية»

«النقول الراجحة على منظومة لحن الفاتحة»

«نيل الأمنيات من أحكام المبنيات»

«نيل الوصل من أحكام الوصل»

«هداية القاري إلى أحكام الماء الجاري»

«هداية القصاد لما في حكم آل كساد من الانتقاد»

«هداية المتبصر إلى حكم المتحجر للأرض الموات»

«الوشي المحبَّر في الإعراب المقدَّر»

«وصية لتلاميذ القضاء» (منظومة)

وفات

وی بعد از ظهر چهارشنبه ۲۰ شبان در ۱۳۷۹ ه .ش در ۱۷ فوریه ۱۹۶۰ در شهر گیل باوزیر درگذشت و صبح روز پنجشنبه در کنار شیخش محمد بن عمر بن سلام و بر قبر آنها گنبدی سفید به خاک سپرده شد.

پانویس